حوزه علمیه اصفهان

**حوزه علمیه اصفهان**
	مدرسه ناصریه در مسجد امام، یکی از مدارس حوزه علمیه اصفهان
	مدرسه ناصریه در مسجد امام، یکی از مدارس حوزه علمیه اصفهان
تأسیس	به‌طور رسمی در قرن ۱۰ هجری
زیرمجموعه‌ها	بیش از ۴۰ مدرسه
مکان	اصفهان
وب‌گاه	وبگاه حوزه علمیه اصفهان

حوزه علمیه اصفهان یکی از قدیمی ترین بزرگترین و پرثمرترین حوزه‌های علمیه در ایران است. هم اکنون بیش از ۴۰ مدرسه در استان اصفهان تحت نظارت مرکز مدیریت حوزه های علمیه استان اصفهان به مدیریت حضرت آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد و زعامت آیت الله حسین مظاهری که از مراجع تقلید می‌باشد، است. در دوران معاصر شهدای روحانی اصفهان که پرورش یافته این شجره مبارکه بودند، همچون نگینی بر تارک این بنای کهن درخشیدند و نشان دادند دارالعلم شرق همچنان زنده، پویا و تأثیرگذار است.

علوم اسلامی رایج در حوزه علمیه اصفهان

بیشتر موضوعات علوم اسلامی به صورت دوره‌ای و در سطوح بسیار بالا در مدارس حوزه علمیه اصفهان تدریس می‌شود که مهمترین آنها به شرح زیر است:

علم صرف و نحو

علوم قرآنی و حدیث

کلام اسلامی

علم منطق و فلسفه اسلامی

عرفان اسلامی

علم هئیت و ریاضیات

علم فقه و اصول فقه

و نیز درس خارج

عالمان و بزرگان حوزه علمیه اصفهان

پرونده:IMG 9275-1mix.jpg

مدرسه نیم آورد، یکی از مدارس زیر نظر حوزه علمیه اصفهان

حوزه علمیه اصفهان یکی از حوزه‌های نادری است که بیشترین مهاجرت علمی دانشمندان و علمای اسلامی را پذیرفته است. در اینجا برخی از دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان این حوزه علمیه نام برده می‌شوند:^[۱]

دانش‌آموختگان مونث

بانو امین

مراجع برجسته شیعه

برخی از برجسته‌ترین مراجع و فقهای شیعه به مدارج عالی در حوزه علمیه اصفهان رسیدند و سپس برای تکمیل تحصیلات خود به نجف رفتند. اینان شامل:

شخصیت‌های علمی و فقهی

عبدالله بن محسن اعرجی
رحیم ارباب

اساتید برجسته حوزه علمیه اصفهان

پرونده:مدرسه چهارباغ اصفهان 04.jpg

مدرسه چهارباغ، یکی از مدارس زیر نظر حوزه علمیه اصفهان

از اساتید به نام حوزه علمیه اصفهان افراد زیر را می توان نام برد:

علی مُنشار عاملی، دوره صفوی
حسین بن عبدالصمد حارثی، دوره صفوی
ملا عبدالله تستری، دوره صفوی
شیخ بهایی، دوره صفوی
لطف الله بن عبدالکریم میسی، دوره صفوی
مصطفی حسینی تفرشی، دوره صفوی
میرداماد، دوره صفوی
میرفندرسکی، دوره صفوی
قاسم حسنی طباطبائی قهپایی، دوره صفوی
محمدتقی مجلسی، دوره صفوی
رجبعلی تبریزی، دوره صفوی
رفیع الدین محمد بن حیدر حسنی طباطبائی، دوره صفوی
آخوند ملا حسین بروجردی، دوره صفوی
ملا محمدصالح مازندرانی، دوره صفوی
رفیع الدین گیلانی، دوره صفوی
محمدباقر محقق سبزواری، دوره صفوی
آقا حسین خوانساری، دوره صفوی
محمد بن حسن شروانی، دوره صفوی
سلطان‌العلماء آملی، دوره صفوی
خلیل بن غازی قزوینی، دوره صفوی
جعفر بن عبدالله حویزی، قرن دوازده قمری
سید نعمت‌الله جزایری، قرن دوازده قمری
ملا محسن فیض کاشانی، قرن دوازده قمری
آقا جمال خوانساری، قرن دوازده قمری
محمد بن عبدالفتاح تنکابنی، قرن دوازده قمری
محمد صالح خاتون آبادی، قرن دوازده قمری
آقا حسین گیلانی، قرن دوازده قمری
میرزا عبدالله اصفهانی افندی، قرن دوازده قمری
ابوالفضل بهاءالدین محمد بن حسن اصفهانی، قرن دوازده قمری
حزین لاهیجی، قرن دوازده قمری
محمد اکمل اصفهانی، قرن دوازده قمری
محمدصادق تنکابنی، قرن دوازده قمری
عبدالله بن صالح بحرانی سماهیجی، قرن دوازده قمری
محمدزمان بن کلبعلی اصفهانی تبریزی، قرن دوازده قمری
محمد باقر بن حسن خلیفه سلطانی، دوره نادرشاه
محمد تقی بن محمدکاظم الماسی شمس آبادی، دوره نادر شاه
اسماعیل خواجویی، دوره نادر شاه
ملا محراب گیلانی، دوره نادر شاه
جعفر بن حسین خوانساری، دوره نادر شاه
ملا علی نوری، دوره قاجار
محمدتقی رازی، دوره قاجار
محمدحسین فشارکی، دوره پهلوی
سید عبدالحسین سیدالعراقین، دوره پهلوی
سید محمد نجف آبادی، دوره پهلوی
محمدرضا اصفهانی نجفی مسجدشاهی، دوره پهلوی
میرزا عبدالحسین نجفی، دوره پهلوی
سید مهدی درچه‌ای، دوره پهلوی
محمدصادق خاتون‌آبادی، دوره پهلوی
سید علی نجف آبادی، دوره پهلوی
آقا نوراللّه اصفهانی، دوره پهلوی
سید حسین خادمی، دوران اخیر
سیّد عَبدُالْحسین طَیّب اصفهانی، دوران اخیر
احمد فقیه امامی، دوران اخیر
حسن فقیه امامی، دوران اخیر
حسین مظاهری، دوران اخیر

شعرای حوزه علمیه اصفهان

یکی از گنجینه های پرافتخار تاریخ اسلام و تشیع، میراث گرانسنگ ادبیات منظوم و اشعار حکیمانه شاعران الهی است. شواهد و قرائن مسلم تاریخی و روایات، سخنان و سیره نورانی پیامبر و ائمه معصومین (ع) بیانگر آثاری از اشعار آن بزرگواران و ارج‌گذاری به شاعران برجسته است، پس از معصومین چهره هایی مثل دعبل‌ها و در قرون اسلامی برجستگانی از فقها این قلمرو را گسترش دادند. حوزه علمیه اصفهان نیز دارای ادیبان و شعرای فقیه و روحانی از گذشته تا کنون بوده است که در جایگاه خود بی نظیر است.^[۲]

فهرستی از شعرای این دیار به شرح ذیل می باشد:

مدارس علمیه اصفهان

پرونده:Madrasa of Shah Mosque Isfahan 2014 (5).jpg

مدرسه مسجدامام، یکی از مدارس حوزه علمیه اصفهان

یکی از ویژگی‌های حوزه علمیه اصفهان، به خصوص در دوره صفویه، رونق مدرسه‌سازی در اصفهان بود. اکثر این مدارس توسط حاکمان و متحدان آنها ساخته شده است. برخی از این مدارس هنوز موجود و فعال هستند و برخی دیگر نیز به تدریج ناپدید شده‌اند:^[۳]

مدرسه امامزاده اسماعیل، دوره صفوی
مدرسه جلالیه یا احمدآباد، دوره صفوی
مدرسه الماسیه، دوره صفوی
مدرسه ثقه الاسلام، دوره صفوی
مدرسه شفیعیه، دوره صفوی
مدرسه شیخ الاسلام، دوره صفوی
مدرسه ملا عبدالله، دوره صفوی
مدرسه نیماورد، دوره صفوی
مدرسه مریم بیگم، دوره صفوی
مدرسه شاهزاده‌ها، دوره صفوی
مدرسه جده بزرگ و جده کوچک، دوره صفوی
مدرسه فاطمیه، دوره صفوی
مدرسه کلباسی یا قرقچای بیک، دوره صفوی
مدرسه میرزا تقی، دوره صفوی
مدرسه مبارکیه، دوره صفوی
مدرسه خواجه مَلِک مستوفی، دوره صفوی
مدرسه اسماعیلیه، دوره صفوی
مدرسه دار العلم، دوره صفوی
مدرسه شاه یا مدرسه مسجد جامع عباسی، دوره صفوی
مدرسه شیخ بهائی، دوره صفوی
مدرسه میرزا عبداللّه افندی، دوره صفوی

اگرچه با تأسیس حوزه علمیه قم از اهمیت حوزه علمیه اصفهان در قرن گذشته کاسته شده است، اما مدرسه‌های علمیه این شهر هنوز پابرجاست و طلاب در حال فراگیری علم هستند. برخی از مدارس دینی که در سالهای اخیر در اصفهان تأسیس شده یا از گذشته باقی مانده است و اکنون باز است، به قرار ذیل است:^[۴]

مدرسه چهارباغ، دوران اخیر
مدرسه سید، دوران اخیر
مدرسه صدر بازار، دوران اخیر
مدرسه صدر خواجو، دوران اخیر
مدرسه عربان، دوران اخیر
مدرسه کاسه‌گران، دوران اخیر
مدرسه ناصری، دوران اخیر
مدرسه نوریه، دوران اخیر
مدرسه مریم بیگم، دوران اخیر
مدرسه الغدیر، دوران اخیر

پیوند به بیرون

پانویس

↑ معینی، «حوزه علمیه اصفهان»، شماره۶۶۴۱، دانشنامه جهان اسلام.
↑ بهشتی نژاد، شعرای حوزه علمیه اصفهان، فهرست کتاب.
↑ موحدابطحی، ریشه‌ها و جلوه‌‌های تشیع و حوزه علمیه اصفهان در طول تاریخ، ج2، صص108-111؛ مهدوی، اصفهان دارالعلم شرق: مدارس دینی اصفهان، صص100-101.
↑ جناب، الاصفهان، ص110؛ مهدوی، اصفهان دارالعلم شرق: مدارس دینی اصفهان، ص306، ایمانیه، تاریخ فرهنگ اصفهان، 144-145؛ ارباب اصفهانی، نصف جهان فی تعریف الاصفهان، ص ۷۱؛ موحدابطحی، ریشه‌ها و جلوه‌‌های تشیع و حوزه علمیه اصفهان در طول تاریخ، ج2، ص ۳۱۶-۳۲۳.

منابع

جناب، علی، الاصفهان، اصفهان: چاپ عباس نصر، 1371.
مهدوی، مصلح الدین، اصفهان دارالعلم شرق: مدارس دینی اصفهان، تحقیق، تصحیح، محمدرضا نیلفروشان، اصفهان، 1386.
ایمانیه، مجتبی، تاریخ فرهنگ اصفهان، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
موحدابطحی، حجت، ریشه‌ها و جلوه‌‌های تشیع و حوزه علمیه اصفهان در طول تاریخ، جلد ۲. اصفهان، 1376.
ارباب اصفهانی، محمدمهدی بن محمدرضا، نصف جهان فی تعریف الاصفهان، تهران: چاپ منوچهر ستوده، 1340.
معینی، محسن، مقاله «حوزه علمیه اصفهان»، شماره۶۶۴۱، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی.
بهشتی نژاد، محمد علی، شعرای حوزه علمیه اصفهان (از صدر اسلام تا کنون)، اصفهان: پویان مهر، ۱۳۹۱ش.

[1] معینی، «حوزه علمیه اصفهان»، شماره۶۶۴۱، دانشنامه جهان اسلام.

[2] بهشتی نژاد، شعرای حوزه علمیه اصفهان، فهرست کتاب.

[3] موحدابطحی، ریشه‌ها و جلوه‌‌های تشیع و حوزه علمیه اصفهان در طول تاریخ، ج2، صص108-111؛ مهدوی، اصفهان دارالعلم شرق: مدارس دینی اصفهان، صص100-101.

[4] جناب، الاصفهان، ص110؛ مهدوی، اصفهان دارالعلم شرق: مدارس دینی اصفهان، ص306، ایمانیه، تاریخ فرهنگ اصفهان، 144-145؛ ارباب اصفهانی، نصف جهان فی تعریف الاصفهان، ص ۷۱؛ موحدابطحی، ریشه‌ها و جلوه‌‌های تشیع و حوزه علمیه اصفهان در طول تاریخ، ج2، ص ۳۱۶-۳۲۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

حوزه علمیه اصفهان

محتویات

علوم اسلامی رایج در حوزه علمیه اصفهان

عالمان و بزرگان حوزه علمیه اصفهان

دانش‌آموختگان مونث

مراجع برجسته شیعه

شخصیت‌های علمی و فقهی

اساتید برجسته حوزه علمیه اصفهان

شعرای حوزه علمیه اصفهان

مدارس علمیه اصفهان

پیوند به بیرون

پانویس

منابع

منوی ناوبری

حوزه علمیه اصفهان

علوم اسلامی رایج در حوزه علمیه اصفهان

عالمان و بزرگان حوزه علمیه اصفهان

دانش‌آموختگان مونث

مراجع برجسته شیعه

شخصیت‌های علمی و فقهی

اساتید برجسته حوزه علمیه اصفهان

شعرای حوزه علمیه اصفهان

مدارس علمیه اصفهان

پیوند به بیرون

پانویس

منابع

منوی ناوبری

جستجو