عباسعلی معین الواعظین

عباسعلی معین الواعظین

عباسعلی معین الواعظین (1287ق-1360ق)معروف به «معین الحسینی» و «معین الواعظین»عالم فاضل و محدّث، واعظ زاهد ادیب شاعر متخلّص به ذاکر [از وعاظ معروف اصفهان در قرن چهاردهم هجری] است.

زندگی نامه

ولادت

وی در سال 1287ق [در قریه «گورتان» از بلوک ماربین اصفهان که اکنون به شهر اصفهان پیوسته است] متولّد شده است.

خاندان

پدرش ملاّ علی محمّد گورتانی اصفهانی دارای شش فرزند پسر بدین شرح بود که همه اهل فضل و کمال و از منبریان اصفهان بودند:

1. ملاّ ابوالقاسم
2. ملاّ اسد اللّه
3. ملاّ احمد، روضه خوان ظلّ السلطان و معروف به ملاّ احمد عرب شکن.
4. ملاّ حسین
5. میرزا جواد، جدّ عالم جلیل معاصر حاج شیخ اسد اللّه جوادی
6. ملاّ عباسعلی معروف به معین الواعظین

فرزندان

عباسعلی معین الواعظین دارای سه فرزند پسر بود:

1. میرزا علی محمّد معین الواعظین: از فضلا و وعّاظ اصفهان که در مسافرت زیارت حضرت عبدالعظیم وفات یافت و در قم مدفون گردید.

2. میرزا محمّد حسن معین زاده حسینی: رئیس فرهنگ شهرضا. وی در تکیه معارفی تخت فولاد مدفون است و بنا بر مندرجات سنگ مزارش ،در سال 1281ش متولد و در 16 اسفند 1357ش وفات یافته است. او عمری با نیک نامی و پارسایی سرآورد و در آموزش و پرورش فرزندان این آب و خاک جدّیّتی تام داشت. آیت مهر و وفا و مظهر لطف و صفا و ذاکر درگاه حضرت سیدالشهدأ و ثنا خوان ائمه هدا بود.

ماده تاریخ وفاتش این است:

از جمع یکی کم شد و گفت «احمدی» آن گاه

«صد حیف معین زاده با لطف و صفا رفت»

از آن مرحوم کتابی به نام «ذخیره المعاد» در احوالات و سخنان چهارده معصوم در سال 1396ق به وسیله انتشارات کتابفروشی اسلامیه تهران در 300 صفحه به چاپ رسیده است. در آغاز آن می نویسد:

«در دوران زندگانی خود، همیشه دوستدار و سرسپرده محمّد و آل محمّد (صلی اللّه علیه و آله) بوده، و اغلب اخبار، احادیث، احکام و اذکار که از ائمه اطهار رسیده و دارای سند غیر قابل انکار داشته از کتب معتبره یادداشت کرده و در ماه رمضان در مساجد مشاهد مشرفه یا مجالس وعظ و خطابه اهل بیت عصمت آن ها را توجیه و تفسیر می نمودم، و پنجاه سال از عمر خود را صرف فرهنگ و خدمت به آموزش و پرورش اطفال و جوانان در راه دین و تربیت طی نموده بودم».

وی این کتاب را به دو فرزند خود آقایان: دکتر ناصر معین زاده و دکتر مرتضی معین زاده تقدیم کرده و از آنان خواسته است که پس از وفاتش دو مرتبه دیگر به چاپ این کتاب اقدام نمایند.

3. میرزا حسین معین زاده: وی علاوه بر تحصیلات علوم دینی در نظام جدید آموزش و پرورش نیز تحصیل خود را تا اخذ دیپلم دانشسرای مقدماتی ادامه داد و خدمات آموزشی خود را از تدریس در مدارس روستایی اطراف اصفهان مثل ریز، درچه و اسفرجان آغاز نموده و سپس به اصفهان منتقل و در دبیرستانهای سعدی و فرهنگ به تدریس علوم دینی و ادبیات پرداخت و مدتی هم نمایندگی آموزش و پرورش کوهپایه را برعهده داشت. وی در امور خیریه نیز شرکت فعال داشت و از مؤسسین جامعه معلولین صادقیه اصفهان به شمار می رفت. وی در 17 خرداد1365ش فوت و در باغ رضوان اصفهان به خاک سپرده شد.

تحصیلات

معین الواعظین در اصفهان و نجف نزد فضلای آنجا تحصیل نموده و به فضل و ادب موصوف بود. او از وعّاظ معروف در اصفهان بود که سال ها دربه وعظ و خطابه مشغول بوده و پیوسته مستمعین خویش را با نقل احادیث صحیحه ارشاد می نمود.

آثار

مرحوم معین الواعظین چندین کتاب مفید به زبان فارسی نگاشته که اسامی آن ها بدین قرار است:

کتاب وقائع الظهور و علائم

1. وقائع الظهور و علائمه : این کتاب در یک مقدمه و چهارده باب و یک خاتمه تدوین شده و در نیمه شعبان سال 1346 به اتمام رسیده و به خطّ علی بن اسماعیل اصفهانی در مطبعه گلبهار به چاپ رسیده است. در این کتاب اشعاری از مؤلّف با تخلّص «ذاکر» آمده است. کاتب کتاب مرحوم ملاّ علی متخلص به «فنا» نیز که خود از اهل فضل و ادب است.

2.هدیه الوالدین: در بیان حقوق والدین و احسان و اطاعت اوامر و نواهی ایشان. این کتاب به عنوان جلد دوّم «وقایع الظهور» در 207 صفحه به خطّ محمّدعلی مدرّس زاده به چاپ رسیده است.

3.فوائد الصلوات و عوائد التحیّات: به نوشته علاّمه شیخ آقا بزرگ طهرانی: این کتاب در سال 1352ق در اصفهان به چاپ سنگی رسیده است.

4. تسلیة الفقرأ و تذکرة الاغنیأ: که در سال 1353ق چاپ سنگی شده است.

کتاب هدیه الوالدین

5. مجازاة النسوان

6. دیوان اشعار

7. زادالعاصین فی التوسل به آل طه و یس

نمونه اشعار اوست:

ای امام عصر،ای سلطان دین		ای که هستی عسکری را جانشین
ای امام عصر، سلطان جهان		ای جهان را جان وای جان جهان

وفات

مرحوم حاج شیخ عباسعلی پس از عمری خدمت به آستان مقدّس حسینی علیه السلام سرانجام در چهارشنبه سوم ربیع الثّانی 1360ق وفات یافته و در صحن تکیه سیّدالعراقین واقع در تخت فولاد اصفهان مدفون گردید.

منابع

• مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386ش.
• قاسمی، رحیم، شرح مجموعه گل: مشاهير مدفون در تكيه سيدالعراقين تخت فولاد اصفهان، اصفهان: کانون پژوهش، چاپ دوم، ۱۳۹۰.
• لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.
• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.