محمداشرف علوی عاملی

میرمحمّداشرف بن سیّدعبدالحسیب محمّد بن سیّداحمد علوی حسینی عاملی اصفهانی عالم فاضل ادیب شاعر محقّق مدقق قرن دوازدهم قمری است.

معرفی

او در اواخر قرن یازدهم هجری در اصفهان متولّد شده، و نزد پدر دانشمند خود، و ملاّمحمّدصالح مازندرانی و علاّمه ملاّمحمّدباقر مجلسی تلمّذ نموده، و علاّمه او را با القاب و صفات عالی، در اجازه ای که به او داده، ستوده است. هم چنین میرمحمّداشرف از ملاّمحمّد تنکابنی (فاضل سراب) اجازه روایت دارد.

حزین لاهیجی دربارة او گفته است:« میرزا اشرف خلف مرحوم میرزا عبدالحسیب، حبیبه زادة سیدالحکماء امیر محمدباقر داماد[...] به علو حسب و نسب معروف و به فضایل نفسانیه موصوف بود، روزگاری به عزت و احتشام در اصفهان گذرانید[...] به حکم وراثت در مراتب علمی افادت پناه و بر معارف ذوقی آگاه بود و در سخن فهمی صاحب دستگاه گاهی التفات به گفتن شعر می فرمود».

(شیخ محمّدعلی حزین سال وفاتش را 1133ق می نویسد)، و در محلّه ورنوسفادران سِدِه ماربین [خمینی شهر فعلی] مدفون شد، و بقعه ای بر سر مزار او بنا شد، و بعدا جمعی از اولاد و اعقابش در آن جا دفن شدند.. وی جد سادات ميردامادی است.

آثار

وی را تألیفاتی است؛ از آن جمله:

1. اشرف المناقب، شروع تألیف، 1102ق به نام شاه سلیمان صفوی؛

2. ترجمه الفیّه ابن مالک به نظم فارسی؛

3. حاشیه بر قبسات جدّش میرداماد؛

4. حاشیه بر شرح مختصر عضدی ؛

5. شرح مشیخه تهذیب الحدیث معروف به رجال محمّداشرف؛

6. فضائل السّادات، که همان کتاب اشرف المناقب او است که مطالبی به آن افزود،ه و آن را به نام شاه سلطان حسین صفوی نامیده است. این کتاب در مقدّمه لؤلؤ الصّدف تألیف آیت اللّه العظمی مرعشی نجفی چاپ شده است.

7. ترجمه فارسی مصائب النّواصب، به خواهش احمدبیک یوزباشی در سال 1070ق؛

8. علاقه التّجرید، شرح فارسی بر تجرید العقائد خواجه نصیرالدّین طوسی، مطبوع.

اشعار

میرمحمّداشرف گاهی شعر می گفته‌است. این ابیات از او است:

آن ماه دو هفته دلبر جانی من		آن یار عزیز، یوسف ثانی من
یک روز نکرد فکر شب های غمم		يک بار نگفت پیر کنعانی من و
****
ای کرمت بیش ز اندیشه ها		صاحب شاهی ز تو درویش‌ها
نیستی از فیض تو هستی شده		صاحب رفعت ز تو پستی شده

وفات

در هنگام حمله افغان ها و محاصره اصفهان به سده مهاجرت نمود، و در سال 1145ق وفات یافت.

منبع

• مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.