محمد بن هادی نائینی

با محمد نائینی اشتباه نشود.

میرزا محمد نائینی(متوفی1305ق) عالم پارسا و فقیه، ادیب، شاعر و از فقهای بزرگ نائین در قرن سیزدهم است که در شعر "فایض" تخلّص می نموده و رساله ای در وجوب سلطنت برای ناصر الدین شاه نگاشته است.

معرفی

او فرزند میرزا هادی راثی، از مبادی عمر به تحصیل علوم پرداخته و تا سنّ 85 سالگی همه را مشغول تحصیل و تألیف بوده است. او به سال 1265 در سن 16 سالگی شرحی بر "زبده الاصول" شیخ بهائی نگاشته است. وی از شاگردان سید شفتی (ره)، عالم رجالی و صاحب تالیفات فراوان است.

در "مآثر والآثار" می نویسد: "میرزا محمّد نائینی از جمله اجله فقهاء و عظماء علماء بود و در نائین و ملحقاتش و آن حدود به امور شرعیه مشغولی می نمود... و از جمله اولاد مقرب الخاقان میرزا علی خان منشی وزارت مالیه را که فاضلی است کامل برجای گذاشت".

ابیات زیر ازاشعاراوست:

ای نهان در ذات وای پیدا به هست		جلوه گر رویت زهر بالا و پست
عکسی از قدرت بدهر انداختی		کاین زمین ها و آسمانها ساختی

فرزندان

- میرزا علی خان صفاءالسلطنه از رجال نیک نام عصر ناصری و مظفّری و افاضل شعرا و خوش نویسان عصر خود بوده و علاوه بر مقام علمی سال ها در مقام های مهم دولتی از جمله معاونت وزارت انطباعات، معاونت وزارت دول خارجه و معاونت وزارت خراسان شاغل بود. وی در اصفهان نزد آخوند ملّا حسن نائینی تحصیل کرده و در قزوین از محضر عالم ربّانی سیّد محمّد تقی قزوینی بهره برده و به اشاره او کتاب "کنزالمعجزات ناصری" را به نظم کشیده است. وی در سال 1318ق در کربلای معلی که به عنوان کارپرداز ایران در آن جا رفته بود وفات کرد و در ایوان حرم مطهر حضرت ابوالفضل علیه السلام مدفون گردید.

- میرزا عباس خان صفاء السلطنه شعر نیکو می سرود. یکصد و پانزده سال عمر کرد و در حدود سال 1358 وفات یافت و جنازه اش از تهران به قم حمل و در آن جا دفن شد.

آثار

از تالیفات اوست:

1. "ترجمان الحق ولسان الصدق" که به خط شکسته نستعلیق پسرش صفاء السلطنه در سال 1307کتابت شده و کاتب در پایان 43 بیت شعر با تخلص "مشتاقی" در وصف ناصر الدین شاه قاجار سروده است.
2. طور سینا یا شجر طور (مثنوی عرفانی که نسخه خطّی آن در کتابخانه ملک موجود است)
3. "تحفه الزائرین بالهادین"
4. "تحفه الفقراء" ( روزنامه سفر او به طبس و یزد و نائین و در سال 1300ق نگاشته شده. این اثر به کوشش محمّد گلبن به چاپ رسیده است).
5. دیوان اشعار (که به خاطر ارادت به استاد غلامرضا شیشه گر (مشتاقعلی) در آن "مشتاقی" تخلص کرده)

وفات

سرانجام حاج میرزا محمّد در سال 1305 درگذشت ودر حرم امامزاده سلطان سیّد علی نائین دفن شد.

منابع

• بهشتی نژاد، محمد علی، شعرای حوزه علمیه اصفهان (از صدر اسلام تا کنون)، اصفهان: پویان مهر، 1391.
• قاسمی، رحیم، گلزار فضیلت: مشاهير مدفون در تكيه فاضل هندی در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: کانون پژوهش، چاپ اول، 1389.