سید مصطفی شریعت درچه ای

مجتبی شریعت درچه ای، معروف به مصطفی، فرزند مهدی، عالم فقیه، مدرس، پدر شهید، مولف و مفسر است. یکی از فرزانگانی که مدتی را در مدرسه چهارباغ اصفهان سکونت داشته و در آن ادبیات عرب را نزد آیةالله ادیب و دیگر اساتید فراگرفته است.

ولادت و خاندان

آیةالله شریعت موسوی اصفهانی، در روز سه‌شنبه‌ روز عرفه (نهم ذی‌حجّه) 1349 قمری برابر با هفتم اردیبهشت 1310 شمسی، در اصفهان، در بیت علم و فقاهت زاده شد. پدر بزرگوارش مجتهد بزرگ اصفهان آیةالله سیّد مهدی درچه‌ای (1280-1364 ق) و عمویش، فقیه بزرگ شیعه آیةالله العظمی سیّد محمّدباقر درچه‌ای (1264-1342 ق) بوده است.

تحصیلات

این فقیه فرزانه، خواندن و نوشتن را در زادگاه خویش آموخت و مقدّمات علوم حوزوی از صرف و نحو و... را نزد پدر بزرگوار خود فراگرفت.

وی در 15 سالگی (1364 ق)، پدرش را از دست داد و با کمال جدّیت و کوشش، راه او را پی گرفت و برای افزودن دامنه علوم خویش در اصفهان، قم و نجف اشرف از محضر اساتید نامور بهره‌های فراوان برد تا این‌که به مقام والای اجتهاد و استنباط احکام دست یافت.

اساتید

اساتید حوزه اصفهان

برخی از اساتید ایشان در اصفهان، عبارتند از حضرات آیات و حجج‌اسلام:

ـ میرزا محمّدباقر شهیدی («شرایع­الاسلام»)

ـ شیخ جواد اصولی (نجوم و هیئت قدیم و جدید)

ـ شیخ محمّدحسن عالم نجف‌آبادی («معالم­الاصول»)

ـ حاج‌آقا حسین خادمی («کفایةالاصول»)

ـ شیخ عباسعلی ادیب حبیب‌آبادی (ادبیات عرب و «شرح تجرید»)

ـ سیّد عبدالحسین طیّب («مکاسب»)

ـ سیّد علی‌اصغر مدرّس برزانی («قوانین­الاصول»)

ـ شیخ علی قدیری کفرانی («فصول»)

ـ حاج شیخ علی مشکاة («شرح لمعه»)

ـ میرزا محمّدعلی معلّم حبیب‌آبادی (ادبیات عرب)

ـ سیّد محمّد هاشمی («قوانین­الاصول»)

ـ شیخ مرتضی اردکانی («خلاصةالفصول»)

اساتید حوزه قم

برخی از اساتید ایشان در توقف نه ساله در شهر مقدّس قم، عبارتند از حضرات آیات:

ـ سیّد محمّدباقر سلطانی طباطبایی («کفایةالاصول»)

ـ حاج‌آقا حسین طباطبائی بروجردی (خارج فقه و اصول)

ـ علّامه سیّد محمّدحسین طباطبایی (تفسیر قرآن و «اسفار»)

ـ سیّد رضا صدر («شرح منظومه»)

ـ سیّد محمّدرضا موسوی گلپایگانی (فقه)

ـ حاج شیخ عبدالجواد جبل عاملی («کفایةالاصول»)

ـ سیّد محمّد محقّق داماد (اصول)

ـ حاج شیخ مرتضی حائری یزدی («مکاسب»)

اساتید حوزه نجف اشرف

برخی از اساتید ایشان در نجف اشرف، عبارتند از حضرات آیات عظام:

ـ سیّد ابوالقاسم خوئی (خارج فقه و اصول)

ـ شیخ حسین حلی (خارج فقه)

ـ سیّد عبدالهادی شیرازی (خارج فقه)

ـ سیّد محسن حکیم (خارج فقه)

ـ سیّد محمود شاهرودی (خارج فقه)

تدریس

یکی از شیوه‌های پسندیده و رایج در حوزه‌های علمیّه شیعه از دیرزمان این بوده که طلبه و جوینده علم پس از فراگرفتن هر درسی از استاد خویش، همان را برای طلّاب پایین‌تر از خود تدریس می‌نمود و بدین گونه هم نقاط مجهول درس برطرف می‌شد و هم خود مدرّسی زبردست می‌گردید.

مرحوم آیةالله سیّد مصطفی شریعت درچه­ای نیز این‌چنین بود و در اصفهان، قم و نجف اشرف به تدریس و پرورش شاگردان بسیار پرداخت.

وی در نجف اشرف کتاب‌هایی چون «کفایةالاصول»، «فرائدالاصول»، «شرح لمعه» و «مکاسب» شیخ انصاری را برای جمعی از فضلای آن حوزه پربرکت تدریس می‌نمود.

این فقیه فرزانه پس از بازگشت از نجف اشرف، سالیان متمادی در اصفهان به تدریس سطوح و خارج فقه و اصول اشتغال ورزید.

یکی از شاگردان مرحوم آیةالله سیّد مصطفی شریعت درچه­ای، جناب حجّةالاسلام شیخ محمّدحسن ایزدپناه می‌باشد.

ویژگی‌های فردی ـ اخلاقی

در یکی از شب‌های پاییز سال 1385 شمسی و پس از چاپ کتاب «رساله صلاتیه» به همراه دو دوست فاضل جناب آیةالله­زاده شیخ محمّد زاهد نجفی و جناب آقای رحیم قاسمی در شهر «درچه» و در منزل شخصی آیةالله سیّد مصطفی شریعت توفیق دیدار ایشان دست داد؛ آنچه از حالات آن فقیه راحل در ذهن مانده، یکی صبر و بردباری و درعین‌حال حالت شکرگزاری ایشان و دیگری حافظه قوی وی می‌باشد.

خدمات اجتماعی

این فقیه فرزانه در سال 1391 قمری، به زادگاه خویش بازگشت و منشأ خدمات بسیاری گردید، مانند:

تهیه زمین و ساخت مسجد ولی‌عصر عجّل­الله­تعالی فرجه­الشریف

ـ تهیه زمین و ساخت مدرسه علمیّه امام حسین علیه‌السلام

ـ تأسیس شعبه‌ای از انجمن مددکاری امام زمان علیه‌السلام در درچه

ـ اباحه و تطهیر اراضی غصبی که در طرح اصلاحات ارضی به مالکیت غیر مالکان در آمده بود و با رفت‌وآمد بسیار به نزد مالکان آن‌ها و ایجاد مصالحه بین ارباب و رعیت انجام گرفت.

آثار مکتوب

مرحوم آیةالله شریعت آثار مکتوب و ارزشمندی از خود بر جای نهاد که برخی از آن‌ها نشر گردیده و برخی همچنان مخطوط باقی مانده است.

الف: کتاب‌های چاپی

1 ـ العسس علی ضوء مقتبس (تفسیر سوره عبس ـ عربی)

2 ـ الشهاب فی مسألة الحجاب (در بیان مبانی حجاب ازنظر قرآن، حدیث و فقه ـ فارسی)

3 ـ درس حجاب از قرآن و حضرت زهرا سلام­الله علیها

4 ـ رساله درباره‌ نماز جماعت (بضمیمه رساله امامت جماعت غیر اهل علم)

5 ـ نظری به موسیقی از طریق کتاب و سنّت

6 ـ رساله در شرح احوال میرلوحی سبزواری

7 ـ تحقیق کتاب «کفایه المهتدی» (میرلوحی سبزواری)

ب: کتاب‌های غیر چاپی

1 ـ المستنیر من الوحی المنیر (تفسیر سوره حمد)

2 ـ تفسیر سوره‌های: «فجر»، «توحید»، «فلق» و «ناس»

3 ـ رساله در عید نوروز و بیان عدم صحت روایت معلّی بن خنیس

4 ـ تقریرات درس فقه و اصول آیةالله خویی

5 ـ تقریرات درس فقه آیةالله بروجردی

6 ـ حاشیه بر تفسیر المیزان (علّامه طباطبایی)

7 ـ حاشیه بر قاموس قرآن (آیةالله سیّد علی‌اکبر قرشی)

8 ـ رساله در احکام قبله.

وفات و مدفن

سرانجام آن عالم بزرگوار در سن هشتاد سالگی، در سحرگاه روز یکشنبه بیست و نهم خردادماه 1390 برابر با شانزدهم ماه رجب 1432 در دُرچه اصفهان، درگذشت و پیکر پاکش روز دوشنبه (سی­ام خرداد) پس از تشییع در دُرچه و اصفهان و نماز علّامه فاضل حاج سیّد عبدالحسین روضاتی بر آن، در امامزاده جزین ـ دُرچه ـ به خاک سپرده شد.