این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
صادق بن محمد تنکابنی
این نوشتا برای بهبود کیفیت نیازمند یک تصویر یا عکس است. |
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
ملا صادق تنکابنی (۱۰۸۲ق-۱۱۳۴ق) فرزند ارشد ملا محمد (فاضل سراب) بن عبدالفتاح تنکابنی، عالم فاضل و فقیه محدث از علمای اصفهان در قرن دوازدهم هجری بود.
زندگینامه
ولادت
او در سال 1082ق در اصفهان متولد شد.
فرزندان
وی دو فرزند عالم به نام‌های محمد قاسم(قاضی مازندران) و محمد باقر داشته است.[۱]
محمد قاسم سراب از علما و فقها و محدثان قرن دوازدهم هجری به شمار می رود. وی پس از استفاده از محضر پدر و نیز برخی از علما و بزرگان اصفهان و نیل به اجتهاد راهی مازندران می‌شود که ظاهراً به همین سبب به استرآبادی نیز نامیده شده است. علمای قرن دوازدهم از او به عالماً صالحاً» و «مولى الالمعي و الفاضل البلعمى مولانا محمد قاسم» تعبیر کرده اند. یکی از علمای معاصر او فقیه محدث نامی سید عبدالله جزایری در «الاجازة الكبيرة» می نویسد که او را در راه آذربایجان و سپس در اردوگاه ارتش دیده است و در این ملاقات بعضی از اجازاتی را که علمای اصفهان برای او نوشته بودند، مشاهده کرده است. به نوشته جزایری محمدقاسم سراب عهده‌دار منصب قضاوت در مازندران بوده است. شیخ آقابزرگ تهرانی می نویسد که شاید نظر جزایری از اجازه ای که مشاهده کرده اجازه میر محمد حسين بن میر محمد صالح خاتون آبادی به محمد قاسم بوده است. همچنین از جمله بزرگانی که از مولی محمد قاسم سراب به دریافت اجازه نائل شده اند می‌توان به میر سید حسین بن ميرزا ابراهيم قزوینی و میر عبدالباقی بن میر محمد حسین خاتون آبادی اشاره کرد.[۲]
سفرها
وی گاهی برای سرکشی به املاک پدری و دیدن اقوام به تنکابن و جورده مسافرت می کرد. در سال ۱۱۲۵ق سفری به رامسر و جورده نمود. سال قبل از آن در ۱۱۲۴ق زلزله مهیبی در جورده و نواحی آن بروز کرد که تعدادی از ساختمانها و مساجد را ویران نمود. لذا یکی از علمای آن سامان به نام ملا شریف - که از شاگردانش نیز بود - دستور داد آن را تجدید نمایند. این مطلب در کتیبه آن مسجد مشهود است.[۳]
اساتید
او نزد جمعی از علمای اصفهان به تحصیل پرداخت و از برخی اجازه روایت دریافت کرد. اساتید وی عبارتند از:
- ملا محمد فاضل سراب
- علامه ملا محمد باقر مجلسی[۴]
- ملا محمدباقر محقق سبزواری
- محقق خوانساری [۵]
- شیخ علی سبط شهید ثانی
- ملا محمد علی استرآبادی
شاگردان
وی در اصفهان دارای حوزه درسی و به مدرس مشهور بوده است.
عده ای از علما سلسله سندشان به وی می رسد؛ از جمله:
- میر ابوالقاسم خوانساری
- سید حسین خوانساری
- ملا حسین گیلانی لنبانی
- زین الدین علی خوانساری.[۶]
- محمد حسین بن محمد سعید گیلانی [۷]
آثار
از ملا محمد صادق آثاری بر جای مانده است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- نهایه الإدراک فی شرح تشریح الأفلاک
- شرح بر شرح لمعه
- حواشی بر کتاب الدعوات.[۸]
- «احوال عبداللّه بن بکیر» که در شعبان 1113ق آن را تألیف نموده و نسخه ای از آن به شماره 2/1874 در کتابخانه مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی در تهران موجود است.[۹]
همچنین کتاب «من لا یحضره الفقیه» از شیخ صدوق به خط ملا محمدصادق تنکابنی در کتابخانه مجلسی شورا نگهداری می شود.
وفات
او سرانجام در حدود سال ۱۱۳۴ق درگذشت و در جوار مزار پدرش در تکیه فاضل سراب (معروف به تکیه جویباره ای ها) در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.[۱۰] سنگ مزارش بدون نوشته و هرگونه تزییناتی است.[۱۱]
پانویس
- ↑ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص۸۵۳.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، ص304.
- ↑ سمامی حائری، ملامحمد سراب تنکابنی و بازماندگان وی، ص۲۷۷.
- ↑ نوری، فیض قدسی، ص165؛ دوانی، علّامه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص350؛ مهدوی، زندگینامه علّامه مجلسی، ج2، صص 44 - 43؛ حسینی، تلامذه العلّامه المجلسی، ص107.
- ↑ سمامی حائری، بزرگان رامسر، ص۱۸۲.
- ↑ زمانی نژاد، دانشمندان خوانسار، ص163؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص۸۵۳؛ سمامی حائری، بزرگان رامسر، ص۱۸۴.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص457-456.
- ↑ سمامی حائری، بزرگان رامسر، صص۱۸6-۱۸5.
- ↑ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص103؛ نوری، فیض قدسی، ص165؛ آقابزرگ تهرانی، الکواکب المنتشره، صص 361 - 360؛ آزاد کشمیری، نجوم السّماء، ص231؛ حسینی، تراجم الرّجال، ج2، ص720؛ فهرست دائره المعارف اسلامی، ج1، ص260.
- ↑ گزی، تذکره القبور، ص۲۷.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج۱، صص۳۹۵-۳۹۶.
منابع
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.