این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
حسین دیلمانی جیلانی لنبانی اصفهانی
 | |
| اطلاعات فردی و علمی | |
|---|---|
| نام کامل | حسین دیلمانی جیلانی لنبانی اصفهانی |
| زادروز | ۱۰۸۲ قمری |
| تاریخ وفات | ۱۱۲۹ قمری |
| مدفن | تکیه صاحب روضات |
| اساتید | آقا حسین خوانساری، محمدباقر مجلسی، ملا محمد صادق تنکابنی، و... |
| آثار | رساله در زکات، رساله در زیارات، شرح صحیفه سجادیه، مناسک حج، و.. |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | ائمه جماعت، مجتهد، و... |
آقا حسین جیلانی لنبانی (1082ق - 1129ق) فرزند ملّا حسن بن علی بن مولی حسن فقیه دیلمانی جیلانی تنکابنی، عالم فاضل، حکیم محقق، فقیه مدقّق، عابد وزاهد بود.
زندگی نامه
آقا حسین لبنانی در سال (1082)در شهر گیلان متولد شد و به همراه پدر خود از گیلان به اصفهان مهاجرت کرد. وی در محله لُنبان اصفهان ساکن بوده و به «لُنبانی» شهرت داشت و در مسجد لُنبان تدریس و اقامه جماعت می نموده است.
اساتید
در اصفهان نزد بزرگان تلمّذ نموده و در فقه، اصول، ادبیات، حدیث، منطق و حکمت مهارتی به سزا یافت. اساتید وی عبارتند از:
- آقا حسین خوانسارى
- علّامه ملّا محمّد باقر مجلسی
- ملّا محمّد صادق تنکابنی در 4 جمادی الثانیّه 1123ق به او اجازه داده است.
آثار و فعالیت ها
فعالیت ها
شیخ عبدالنبى قزوینى او را چنین توصیف کرده است:
«او فاضلی بلندمرتبه و عالمی ارجمند، و محققی توانا و دانشمندی جامع، در دریای فضل و دانش غوطه ور بوده، و در تمام علوم وارد و آگاه ولی در حکمت و فلسفه تحقیقاتش وسیعتر و در دیگر علوم نیکو در علوم عربی بهتر بود. استادم سید امیر محمدصالح حسینی(قدس الله روحه)در نزدش تحصیل علوم فقه و حدیث و عربیت نمود و از او تحقیقاتی و تدقیقاتی را نقل می نمود و بدو بسیار اعتماد می کرد و ثنایش می گفت. البته او را دیگران هم مدح می کردند و مشارالیه بالبنان در نزد همه علما بود و شهرتی مانند آفتاب در میانه روز پیدا کرد، البته این اشتهار بجا بوده، زیرا او را بواسطه تحقیق و قدرت تفکر همگان ستایش می نمودند».
سبط او علامه میرزا محمدباقر خوانساری مى نویسد:
«او دائی جدم می باشد، او عالمی جامع و حکیمی بارع و مجتهدی فقیه و معتمدی نبیه و محدثی ادیب و متکلمی توانا بود. او را تألیفاتی است. از جمله شرح بزرگی بر صحیفه سجادیه، خوب و زیبادر بعضی از مصنفات جدم نوشته شده که دائی ام با پدرش از بلاد گیلان به اصفهان مهاجرت نمود و در محله لنبان اقامت نمود و در مسجدی که معروف است حضرت امام حسن مجتبی(ع) هنگام آمدنش به ایران در زمان خلافت خلیفه دوم در آن جا وارد شده بود، تدریس می نمود، و از او در دیگر مصنفاتش تجلیل و تعظیم می کرد».
محقق بزرگوار میرزا عبدالله افندی می نویسد:
«با ما نزد مرحوم استاد مولی محمدباقر مجلسی تحصیل می نمود، و علوم فقه و کتابهای اخبار را نزد آن بزرگوار فرا گرفت، اکنون در بعضی از مدارس تدریس می نماید. فردی نیکو می باشد».[۱]سید ابوالقاسم خوانسارى صاحب «مناهج المعارف» خواهرزاده آقا حسین لنبانی بوده و بیشتر تحصیلات خود را نزد او انجام داده و تحقیقات او را در کتابهایش نقل و مورد دقت قرار داده است. در «روضات الجنات»آمده که «و له من المصنفات: شرح کبیر علی الصحیفة السجادیة، حسن لطیف کتاب شرح مفاتیح المحدث القاشانی و حواشیه علی کتاب الذخیره للفاضل السبزواری و رساله فی الزیارات بالفارسیه، عندنا منه نسخه و غیر ذلک».[۲]
علامه قزوینی می نویسد:
«سید علیخان شارح صحیفه سجادیه در کتابش «ریاض السالکین» از او انتقاد کرده و فصلی درباره او می-نویسد. از اینکه قسمتی از شرح صحیفه را از او در کتاب خود آورده، و به خود نسبت داده از دانشمندان شنیدم که از او دفاع می نمایند، و می گویند او شأنش از این بالاتر است که نوشته دیگری را به خود نسبت دهد؛ زیرا خود دانشمند و محقق و از این کار مبراست. و از او شرحی بر کتاب «مفاتیح الصلاة» مشاهده نمودم».
آثار
کتب زیر از تألیفات اوست:
1. «حاشیه ذخیره المعاد» محقق سبزواری
2. «رساله در زیارات»
3. «رساله در زکات»
4. «رساله در وجوب عینی نماز جمعه»
5. «شرح صحیفه سجادیه»
6. «شرح مفاتیح الشّرایع»
7-مناسک حج[۳]
وفات
وی سرانجام در 26 رمضان 1129ق وفات یافته و در قبرستان تخت فولاد، در جنوب مصلی مدفون شد.
آقا سیّد ابوالقاسم جعفر خوانساری خواهرزاده او بوده و لذا یکی از نوادگان خوانساری یعنی میرزا محمّد باقر چهارسوقی (صاحب روضات) وصیت کرد تا پس از وفات جنب مزار دایی جدّ خود به خاک سپرده شود و بعد از آن قبرستان به تکیه صاحب روضات معروف شد.[۴][۵]
به نوشته جلال الدین همائى «قبرش در سابق سنگ مرمر سفید بسیار عالى داشته، که در اثر یخ بندان شکسته؛ اما صورت ظاهرش محفوظ بوده و در ساختمان بقعه خرد شده و قطعات آن به مرور از بین رفت. قبر فعلى را از گچ و آجر بسته اند و بالاى سرش چراغدان محرابى شکل عمودى ساخته اند که اطرافش همیشه مقدارى ریگ و مهر گِلى ریخته است، به مناسبت اعتقادى که عامه به او دارند. به نیت مطلبى ریگ و مهر گلى بدان مى گذارند، اگر به بدنة این چراغدان چسبید، آن را علامت برآمدن حاجت مى شمارند. به هر حال قبر آقا حسین لنبانى مورد توجه اعالى و ادانى است و در اثر توجه و نذر و نیاز و قرائت فاتحه حکایات کرامت آمیز نقل مى کنند».[۶]
پانویس
- ↑ افندی، ریاض العماء، ج1، ص184.
- ↑ روضاتی ، روضات الجنات، ج 2 ،ص358.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص25-26.
- ↑ قزوینی، تتمیم امل الآمل، صص 122-120؛ قمی ، فوائد الرّضویه، ج1، ص132؛تهرانی، الکواکب المنتشره، صص 208 و 209؛تهرانی ،الذریعه، ج2، ص267 و ج6، صص94 و 86 و ج12، ص42 و ج15، ص70 و ج20، ص317 و ج14، ص76؛ مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، صص 56 و 96؛ زندگینامه علّامه مجلسی، ج2، ص20؛ مهدوی ،دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 542 و 543؛ تلامذه المؤلفین، ج3، ص318؛ مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج57، ص137؛ دوانی ، علّامه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص348؛ سمامی حایری،بزرگان تنکابن، ص222
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان،ج2،ص656
- ↑ همایی، تاریخ اصفهان مجلد ابنیه و عمارات ،ص359.
منابع
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.