مدرسه علمیه نوریه

ویژگی های ذکر شده اثر توسط مرحوم مهدوی

سال ساخت	در عهد صفوی
آدرس	بازار بزرگ اصفهان
وضعیت:	پابرجا و محل سکونت طلّاب
علّت نام گذاری:	به نام بانی «نور الدین محمّد جابر انصاری»
کد مؤلف	AUTHORCODE00453AUTHORCODE

تحقیق مرحوم مصلح الدین مهدوی

مرحوم سید مصلح الدین مهدوی در کتاب اصفهان دارالعلم شرق اینگونه ذکر کرده اند: مدرسه نوریّه از مدارس دینی است که در اوایل عهد صفویّه در بازار عربان تقریبا محاذی بازار ریسمان به وسیله ی نور الدین محمّد جابری انصاری اصفهانی بنا گردیده است.

مرحوم جناب در کتاب «الاصفهان» (ص 68) طول و عرض مدرسه را 45* 30 و تعداد حجرات آن را 22 و طلّاب ساکنین و مشتغلین در آنجا را نیز 22 نفر می نویسد. بنای مدرسه در قرن یازدهم در دوره ی سلطنت شاه عباس اول شروع شده (پس از اختتام وقف نامه ی مفصّلی جهت آن نوشته که در کتاب «تاریخچه اوقاف اصفهان» (ص 74 تا ص 110) نقل گردیده و متأسّفانه چون به خوبی خوانده نشده است، غلطهای زیادی دارد.

در تاریخچه اوقاف اصفهان (ص 74) نوشته است: بعضی معتقدند بانی مسجد آقا نور و مدرسه نوریّه دو نفر مختلف و هر دو به نام نور الدین بوده اند.

نگارنده گوید: در اینکه بانی این دو بنا دو نفر می باشد، تردیدی نیست و بانی یکی نور الدین جابری از اعیان و اشراف زمان و دیگری آقا نور جولا می باشد.

مدرسه نوریّه از بدو ساختمان تا حدود سال 1347 قمری دایر و طلبه نشین بوده و سالانه عدّه ای از طلّاب در آن سکونت داشته و به درس و بحث مشغول بوده اند در سالهای بین 1347 و 1365 این مدرسه مانند بسیاری از مدارس دیگر از طلبه خالی و در نتیجه مخروبه شد.

بعد از این تاریخ با سعی و اهتمام مرحوم معزی، چند نفر طلبه در آن سکونت نمودند و در این اواخر تعمیراتی اساسی در آنجا انجام شد و فعلا از مدارس معمور اصفهان است و به جهت آن کتابخانه ای آبرومند تهیه شده که بعدا به آن اشاره خواهد شد.

رخبام طاق ایوان ها در این مدرسه از مابقی صحن مرتفع تر است و این شیوه ی تأکید معمار بر ایوان را در نماسازی نشان می دهد. سردر این مدرسه فاقد کتیبه است و تزئینات سردر آن اندک و کم آرایه است.

چهره های علمی مدرسه:

1. اسماعیل معزی (معزالدین اصفهانی)
2. میرزا علی رضا اصفهانی معروف به میرزا آقاجان
3. محمد علی مذهب
4. محمدباقر مرتضوی
5. احمد حججی نجف آبادی
6. محمد علی اعتزازیان
7. محمد تقی اعتزازیان
8. سید نورالله قاضی عسکر
9. محمدعلی صاعد اصفهانی
10. سید محمد صادق صدیق الاطباء لقمانی

آثاری از فعالیت علمی در مدرسه:

1)- آقا محمد شریف اصفهانی فرزند آقا رجبعلی رزّاز از فضلای قرن 13 هجری در روز دوشنبه 26 جمادی الآخر 1230ق در مدرسه نوریه اصفهان نسخه ای از کتاب «بحارالانوار ، کتاب السماء والعالم » را کتابت نموده که به شماره 510 در کتابخانه میرزا محمد کاظمینی در یزد نگهداری می شود.

2)- دانشمندی به نام سید علی اصغر بن قاسم طباطبایی زواره ای در 27 شوال 1232 ق نسخه ای از « شوارع الهدایه فی شرح الکفایه» را که تالیف حاج محمد ابراهیم کلباسی می باشد در مدرسه نوریه به پایان برده است.