این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
عبدالجواد خطیب
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
عبدالجواد خطیب فرزند ملاّ عبداللّه بن ملاّ محمّدحسین بن حسن ریزی لنجانی، عالم، خطیب خوشنویس و شاعر متخلص به «خطیب» و ملقب به «لسان الدّین» است.
زندگی نامه
ولادت
خطیب در سال 1279 قمرى بـه دنيـا آمـد.
خاندان
پدرش ملاّ عبدالله بن ملاّ محمّد حسین بن حسن ریزی لنجانی از فضلای اهل منبر بوده، در هفدهم رمضان 1315ق وفات یافته است و در نزدیکبقعة فیض تخت فولاد مدفون گردیده است.
فرزندان
خطیب دارای شش فرزند بوده است، چهار پسر و دو دختر، پسران او به نام های عبدالوهاب، عبدالکریم، میرزا علی و میرزا مرتضی بوده و دختران راضیه و مرضیه نام داشته اند. بعضی از فرزندان و نوادگان وی در خدمت به فرهنگ و تعلیمات در جامعة اصفهان نقش مؤثری داشته اند مثل میرزا علی خطیب که از فرهنگیان و خوشنویسان اصفهان بود در کنار پدرش مدفون است .
اساتید
عبدالجواد تحصیلات مقدماتی و سطح را در شهر اصفهان و نزد برخی از علما و فضلای این شهر گذراند از جمله:
- شیخ محمد تقی نجفی (آقا نجفی)،
- حاج میرزا بدیع درب امامی،
- آخوند ملا عبدالکریم گزی
- میرزا محمدحسن نجفی .
علاوه بر این وی در خط نسخ و در نستعلیق از شاگردان شناخته شده میرزا عبدالرحیم افسر اصفهانی و فرزند او میرزا فتح الله خان جلالی به شمار می رود و همچنین در تعلیم رموز خط مخصوصاً کتیبه نویسی خود را مرهون تعلیمات میرزا ابوالقاسم طرب می دانست.[۱]
آثاروفعالیت ها
آثار
وی طبع شعر روانی داشت. اشعار مصیبت زیادی سروده است. وی دیوان اشعاری که مشتمل بر سه هزار بیت داشته که اکنون در دست نیست. و در سرودن ماده تاریخ طبعی آماده داشت. مرثیه و ماده تاریخ های وفات برای بزرگان اصفهان از جمله آیت الله شیخ محمدتقی آقا نجفی، حاج آقا نورالله نجفی، شیخ محمدعلی ثقة الاسلام نجفی، شیخ احمد بیدآبادی، شیخ علی مدرس یزدی، ملا عبدالجواد باغبادرانی سروده است.[۲]
از جمله آثار بر جای مانده از عبدالجواد خطیب، اشعار اطراف ورودی آب انبار تکیة کازرونی که خط آن نیز از او است.نمونه خط او در سر درب مدرسه صدر بازار و مسجد رکن الملک و سر درب آب انبار کازرونی تخت فولاد موجود است. [۳]
اشعارش حدود سه هزار بیت است. این شعردر ميلاد باسعادت حضرت ولى عصر عليه السلام سروده است:
| سرود خيـل ملايـك بـه كـاخ هفـت طبـق | بشــارت زهــقالباطــل اســت و جــاءالحق | |
| به حكم اوست زمين و زمان و كون و مكـان | بــه امــر اوســت همــه ماســواى او مطلــق | |
| امــام قــائم موعــود مهــدى ابــن حســن | كه شـد خطيـب بـه بحـر ولاش مسـتغرق [۴] |
فعالیت ها
میرزا عبدالجواد خطیب در مدارس ملی اصفهان، سالیان دراز سمت معلمی داشت، از جمله در مدرسه قدسیه ( واقع در محلة جماله در نزدیکی مسجد حاج محمد جعفر آباده ای و امامزادة معروف به درب امام) به تعلیم قرآن و آموزش خط نستعلیق مشغول بود.
عارفچه چنین می نویسد:
« میرزا عبدالجواد دارای معلوماتی کافی و فضائلی وافی بود. در خط نستعلیق از اساتید به شمار می رفت. از خطباء و واعظین اصفهانی بود که اغلب مجالس ختم، خطبة اختتام را او می خواند. طبع شعر روانی داشت. ماده تاریخ در وفات اکثر معاصرین گفته و اشعار مصیبت زیادی سروده است».[۵]
وفات
او در سه شنبه 21 ربیع الاوّل 1359ق [مطابق با 10 اردیبهشت 1319ش] وفات یافته و جنب آب انبار کازرونی در تخت فولاد اصفهان مدفون شد.[۶][۷]
پانویس
- ↑ قدسی، خوشنویسی در کتیبه های اصفهان، ص104؛ همایی، تاریخ اصفهان، ص236؛ طرب، دیوان طرب، ص87.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد ، ج2، صص198-200.
- ↑ مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص70؛ مهدوی، تذکره شعرای معاصر اصفهان، صص 180 - 181؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، ص762؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص176؛ طرب، دیوان طرب، ص80؛ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ص368؛ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص2322؛ مهدوی، تاریخ اصفهان (تکایا و مقابر) ، صص 383 - 390؛ همایی، تاریخ اصفهان (هنر و هنرمندان) ، ص236؛ قدسی، خوشنویسی در کتیبه های اصفهان، صص 104 - 105؛ قاسمی، گلزار مقدّس، صص 319-351.
- ↑ لطفی،تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان ص234
- ↑ عارفچه، تذکرة الشعرا، صص74-75.
- ↑ لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص۲۳۲.
- ↑ مهدوی ،اعلام اصفهان، ج4، ص122.
منابع
- مهدوی، اعلام اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386ش.
- لطفی، علیرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، 1390.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.