این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
علی مدرس یزدی
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
شیخ علی مدرّس یزدی (1278ق-1353ق) فرزند آقامحمّد مسگر یزدی. عالم فاضل محقّق، زاهد متّقی از علمای عالیقدر اصفهان در قرن چهاردهم هجری است.
زندگی نامه
ولادت
شیخ على فرزند آقا محمد مسگر یزدى، در 1278ق در دارالعباده یزد متولد شد.
تحصیلات
از هفت سالگى مشغول فراگیرى قرآن مجید و علوم متداول شد و از دوازده سالگى شروع به تحصیل علوم عربى از صرف و نحو، منطق و معانى بیان نمود. از حدود سن بلوغ وارد در تدریس اصول فقه شد. از اساتید وى در یزد سید على مدرس است. در سال 1310ق از یزد به اصفهان مهاجرت نمود و در حوزه درساساتید بزرگی حاضر بود و درس خارج را طى چهار سال فراگرفت. و به مقام اجتهادنایل شد. [۱]
اساتید
سید علی مدرس
آخوند ملا محمدحسین کرمانی[۲]
تدریس
وى پس از فراغت از تحصیل به امر تدریس روى آورد و در مدرسه صدر به تدریس سطوح از مغنى و مطول و حاشیه ملا عبدالله و معالم و شرح لمعه و قوانین، پرداخت.
وى علت اشتغال به تدریس را در شرح حالى که براى سید على جناب نوشته، این چنین بیان مى کند:
«پس از تأهل اختیار کردن در اندک زمانى کثرت عیال و اختلال امر مؤونه موجب تشویش خاطر گردیده و انصراف از امر تحصیل قهراً حاصل شده، ولى براى صارف از هجوم خیالات موحشه فى الجمله اشتغالى به تدریس مى شود».[۳]
شیخ على یزدى تمام سطوح فقه و ادبیات عرب را تدریس مى کرد و در دوران تدریس خود شاگردان زیادى را تربیت نمود. شیوه تدریس وى به گونه اى بسیار عالى و با تسلط کامل بود و از شاگردان وى خاطرات بسیار جالبى در این زمینه بیان گردیده است. شیخ عباسعلی ادیب از شاگردان وی چنین می گوید:
«جناب شیخ على یزدى که ما خدمت ایشان شرح لمعه مى خواندیم، در مدرسه صدر درس مى فرمود کل درس را ایشان با آهنگ بیان مى کرد، صداى بسیار خوب و رسایى داشت. و صداى خوب ایشان هنگام درس گفتن در تمام صحن حیات مدرسه طنین انداز مى شد. به همین جهت یک فرد براى ایشان شعرى هم گفته بود:
| واقعاً مدرسه صدر صفایى دارد | بلبلى شیخ على نام نوایى دارد |
شیخ استادى کامل در شرح لمعه بود و بسیار خوب و متین درس مى گفت. وى از آخر محله بیدآباد با پاى پیاده براى گفتن درس به مدرسه صدر مى آمد. در عین کمال علمى، از نظر مالى بسیار فقیر و تهى دست بود. هرچند بعضى از فقها با او همراهى داشتند ولى استاد کاملاً تنگدست و در زحمت بود».[۴]
شاگردان
مدرس یزدى در تمام عمر مشغول تدریس و تربیت شاگردان بود و با توجه به روش تدریس و بیان خوبى که داشت، شاگردان زیادى را تربیت نمود که برخى از شاگردان ایشان عبارتند از:
- شیخ اسماعیل کلباسى
- شیخ احمد فیاض فروشانى
- شیخ ابوالقاسم اصفهانى
- جلال الدین همایى
- سید جمال الدین صهرى
- شیخ حیدرعلى خان برومند گزى
- میر سید حسن مدرس هاشمى
- شیخ حیدرعلى محقق
- میرزا حبیب الله روضاتى
- سید حسین خادمى اصفهانى
- سید على اکبر هاشمى
- شیخ عبدالرسول قائمى
- شیخ عبدالجواد جبل عاملى
- میر سید على مدرس هاشمى
- شیخ مرتضى اردکانى
- سید عبدالحسین طیب.
- عباسعلی ادیب
فرزندان
در مورد فرزندان وى، از سه پسر و یک دختر را اطلاع داریم که دو فرزند پسرش از فضلا و دانشوران بودند. یکى میرزا محمدعلى مدرس زاده از فرهنگیان دانشمند بود و فرزند دیگرش میرزا آقا در شانزدهم ربیع الثانى 1381ق فوت کرد و در کنار برادرش در تکیه گلزار در جوار خواهر و مادرش دفن گردید.[۵] فرزند سوم مدرس یزدى، محمدرضا مدرس زاده از بنیان گذاران مؤسسة گلبهار در یزد به سال 1305ش است.
سیره اخلاقی
مدرس یزدى دانشمندى بزرگ، مدرسى مشهور، زاهد، پارسا و قناعت پیشه بود. وى هیچ گاه از وجوه شرعى استفاده نکرد و غالباً از راه نماز و روزه استیجارى و تصحیح کتب گذران زندگى مى کرد، و خود در این زمینه چنین مى گوید: «.... به همین حالت به هر قسمى بوده در نهایت بى بضاعتى به قناعت گذرانیده، و بحمدالله این نوع شرک را که تملق این رؤسا باشد، شاید که نفعى از پرتو آنها عاید شود اختیار نکرده، و امیدوارم از برکت صاحب شریعت مطهره که چنانچه عمرى باشد، مرتکب نشوم». در حالات این بزرگوار گفته شده که، میانه خوبى با فلاسفه نداشت و از معاشرت و دوستى با آنها دورى مى کرد. از جمله با فیلسوف نامدار اصفهان آخوند ملا محمد کاشانى که در مدرسه صدر ساکن بود، رابطه خوبى نداشت؛ اما با دیدن و شنیدن کرامتى از آخوند به شمار علاقه مندان او پیوست.[۶]
فعالیت ها
از جمله فعالیت هاى شیخ على یزدى تصحیح کتب دینى بوده که از آن جمله تصحیح برخى از مجلات کتاب «بحارالانوار» علامه مجلسى که به سعى و دقت او انجام یافته است. [۷]همچنین نام وی در ذیل اسامى برخى از علماى مهاجر به قم از اصفهان در اعتراض به قانون نظام اجبارى و برخى از قوانین موضوعه دیگر و در اساس مخالفت با سلطنت رضاشاه، آمده که نشان از فعالیت سیاسى وى در همراهى با علماى اصفهان بوده است.[۸]
وفات
سرانجام در جمعه 15 شعبان 1353ق وفات یافته و در یکی از اطاق های شمالی تکیه بروجردی در تخت فولاد اصفهان مدفون گردید.
مادّه تاریخ وفات او را عالم فرزانه میرزا محمّدعلی معلّم حبیب آبادی سروده است:
| پا از ادب نهاد «معلم» درون و گفت | «رفت از جهان مدرس یزدی بسا فسوس» |
و شیخ عبدالجواد خطیب نیز گوید:
پانویس
- ↑ مدرس یزدی، النجوم السرد، صص 425 و 426؛ جناب اصفهانی، رجال و مشاهیر، ص611.
- ↑ معلم حبیب آبادی، امالی، مخلوط، ص150.
- ↑ جناب، رجال و مشاهیر اصفهان، ص611.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد ، ج4، صص140-142.
- ↑ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص87.
- ↑ خلیلیان، بوستان فضیلت، ص126.
- ↑ مهدوی، 1370، ص87.
- ↑ مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج2، ص154.
- ↑ مهدوی،دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 155 و 156؛ همو،سیری در تاریخ تخت فولاد، ص87؛ هفته نامه ندای یزد، شماره 525، ص3؛ خلیلیان،بوستان فضیلت، صص 119-129.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج 4 ، ص 560- 561.
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.