سید حسن مدرس هاشمی

میر سید حسن مدرس هاشمی(1290-1377ش) فرزند سید محمد بن سید علی بن میر سید حسن مدرس مطلق، ملقب به آقا میرسید حسن ثالث، از بزرگان علما و فقیه مجتهد جلیل القدرحکمای معاصر اصفهان است.

مادرش دختر میرزا محمدمهدی چهارسوقی فرزند صاحب روضات است و پدر و اجدادش از علماء برجسته اصفهان بوده‌اند.

زندگینامه

او تحصیلات ابتدایی را نزد پدر آغاز کرد و تحصیلات رسمی خود را در حوزه بزرگ دارالعلم اصفهان ادامه داد.

از جمله اساتید ایشان می‌توان از حاج شیخ ابوالقاسم زفره‌ای، آقا شیخ علی مدرس یزدی، شیخ محمود مفید، شیخ علی مدرس یزدی، میرزا احمد اصفهانی، حاج آقا رحیم ارباب، حاج سید مرتضی خراسانی،

حاج میرزا محمد حسن قاضی عسگر، آقا میر سید محمد نجف آبادی، حاج شیخ محمّد رضا نجفی مسجد شاهی، آقا سید مهدی درچه‌ای و میرزا یحیی مدرس بیدآبادی نام برد.

میر سید حسن پس از آنکه بخش اصلی تحصیلات خود را در اصفهان گذراند به قم مهاجرت نموده و از درس آیات عظام شیخ عبدالکریم حائری یزدی و سیّدمحمّد حجت بهره برد.

وی علی‌رغم بیماری صعب العلاجی که از ۲۴ سالگی به آن مبتلا شد، به تدریس و تربیت طلاب اهتمام داشت. «رسائل» و «قوانین» را در مدرسه جده، «مکاسب» و «شرح لمعه» را در مسجد سیّد، «اسفار» و «منظومه» و «شرح اشارات» و کتب فلسفی را در مدرسه صدر و برخی متون کلامی و عرفانی مانند «تجرید» و «فصوص» را در منزل تدریس می‌نمود و «تفسیر قرآن کریم» را نیز در سال‌های دراز برای علاقمندان تدریس نمود.

آقا میرسید حسن به اعتراف برخی از فقها و مراجع معاصر تنها عالمی بود که در دوران اخیر(در عراق و ایران) یک دوره انوار را در سینه داشت و مرجعی بزرگ برای علم الحدیث به شمار می‌رفت.

وی برای منبر رفتن و نشست و برخاست با توده مردم اهمیت زیادی قائل بود و سالیان متوالی برای رساندن حقایق و انتشار احکام دین و ترویج ولایت اهل بیت علیهم السلام منبر می‌رفت.

مرحوم مدرس هاشمی از نوجوانی به وعظ و خطابه پرداخت و در زمانی اندک واعظی نام آور گردید. او به «مثنوی معنوی» علاقه فراوان داشت، اغلب آن را از حفظ بود. در تفسیر قرآن مجید نیز تبحّر داشت و با بیان نکات مهم و بدیع تفسیری، آیات قرآن را تبیین می نمود.

آثار

از آثار او «شرح رساله سیر و سلوک» منسوب به آقامحمّد بیدآبادی به چاپ رسیده است.

وفات

این عالم ربّانی در روز شنبه ۲ ربیع الاوّل ۱۴۱۹ق (مطابق ۶ تیرماه ۱۳۷۷ش) در سن 87 سالگی در اصفهان وفات یافته و در بقعه علّامه مجلسی مدفون شد.

شاعر توانا استاد فضل اللّه اعتمادی (برنا) در تاریخ وفات او چنین سروده است:

چون مدرس‌ هاشمی شد جانب دارالسّرور		تا شود آسوده از آلام این بیت الحزن
آن که مانندش نیارد باب دوران مرد علم		آن که مثل او نزاید مام گیتی اهل فن
خامه «برنا» پی سال وفات او نوشت		«عالمی کامل مدرّس بود با خلقی حسن»

منبع

• مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.