تکیه بروجردی

مشخصات مکان
نام	تکیه بروجردی
نام‌های دیگر	تکیه درب کوشکی ها
کشور	ایران
شهر	اصفهان
دوره ساخت	اواخر دوره قاجار
کاربری	قبرستان

تکیه بروجردی یا تکیه درب کوشکی‌ها در جنوبی ترین قسمت تخت فولاد واقع شده و مربوط به اواخر دوره قاجاریه است.

موقعیت جغرافیایی

این تکیه در منتها الیه سمت جنوب غربی تخت فولاد واقع گردیده که با تکایای شیخ مرتضی ریزی، همایون میرزا مسعود، حاج آقا مجلس، امین التجار و میدانچه، بین این تکایا و آب انبار (که توسط مرحوم حاج محمد حسین کازرونی در این میدانچه ساخته شده بود) تشکیل یک مجموعه معماری عالی را می داده است. متاسفانه در زمان احداث خیابان سعادت آباد، این میدانچه و آب انبار و قسمتهایی از تکایای دور آن که در مسیر خیابان قرار گرفته بود، تخریب می گردد. از جمله قسمتی از گوشه شمال غربی تکیه بروجردی نیز در مسیر این خیابان واقع شده و تخریب گردیده است.

وجه تسمیه

بقعه این تکیه پس از فوت حاج میرزا ابوالحسن بروجردی طباطبایی از علمای معاصر در سال ۱۳۴۸ق ایجاد گردید. او از علمای بزرگواری است که به دلیل سکونتش در محلّه درب کوشک اصفهان این تکیه به نام«درب کوشکی ها» نیز معروف است.

بقعه در وسط تکیه قرار دارد و هر چهار طرف تکیه اتاق هایی وجود داشته که به مرور زمان از بین رفته است.

سبک معماری

معماری این تکیه عبارت بوده از ورودی تکیه از سمت غربی و صحن وسیع تکیه با اتاقها و ایوانها و ایوانچه های اطراف و سایر فضاها و عمارت، بقعه ای در وسط، متمایل به جبهه شمال تکیه که از کل عناصر اصلی معماری در تکیه، تنها این بقعه موجود است.

ساختار بقعه وسطی به صورت هشت ترک ساده و منظم شامل هشت جرز آجری با گوشه های تزیینی در نبش هاست که با آجر و ملات ساخته شده و پوشش سقف آن با چوب (تیر و تخته)بوده كه به همت مجموعه فرهنگی تخت فولاد، گنبدی آجری به سبک گنبد بقعه تكيه شيخ مرتضی ريزی بر روی آن ساخته شده است.

ورودی این بقعه به طرف غرب بوده است. بقیه دهانه های بقعه با دیوارهای مشبک آجری جهت تامین نور و دید و هوای داخل بسته شده است. این بقعه بر روی سکویی به ارتفاع ۶۰ سانتیمتر واقع شده است. این سکو با ابعاد ۱۲×۱۲ متر و بدنه های سنگی تراش دار، حافظ استحکام بنای بقعه است. همچنین حوضی سنگی با طرح هشت کشکولی عالی با ابعاد ۵/۳×۵ متر در جبهه غربی بقعه در مسیر ورودی بنا شده است.

مشاهیر مدفون

بیش از چهل شخصیت علمی در این تکیه مدفون هستند که به اختصار به ذکر چند نمونه اشاره می شود:

1. آیت الله سید ابوالحسن طباطبایی بروجردی(درب کوشکی)
2. شیخ احمد بیدآبادی
3. سید صدرالدین هاطلی کوپایی
4. حاج شیخ ابوالقاسم زفره ای
5. حاج ملا احمد بیان الواعظین
6. آخوند ملا کاظم مروج بیدآبادی
7. شیخ علی یزدی
8. میرزا علی اصغر شریف
9. آقا محمدحسن ساکت
10. شیخ عباسعلی سهیلیان
11. میرزا محمدتقی ادیب طوسی
12. بانو ربابه الهی
13. سید اسداللّه رشتیان
14. سید محمد صمصام
15. سید محمدحسن رضوی ریزی
16. سید محمد علوی
17. سید نورالدین مقدس
18. سید احمد مقدس

همچنین عده ای از سادات قلمزن و نقاش که آثار هنری آنان را می توان در آستان قدس رضوی حضرت ثامن الحجج (ع) مشاهده نمود نیز در این تکیه مدفون هستند.

منابع

• عقیلی، احمد، تخت فولاد اصفهان، زیرنظر اصغر منتظر القائم؛ با همکاری مجموعه تاریخی فرهنگی و مذهبی تخت فولاد (دانشنامه تخت فولاد اصفهان)، چاپ دوم، اصفهان، کانون پژوهش، 1385.
• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹.