این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمدحسن حکیم
میرزا محمد حسن حکیم(1226-1264ق) معروف به چینی، مشهور به مولانا، فرزند میرزا عبدالغفار بن میرزا محمّدعلی دانش اصفهانی، از فلاسفه و دانشمندان عالیقدر و شعرای قرن سیزدهم هجری بوده است.
زندگینامه
او در حدود سال 1226ق در اصفهان متولّد شد. جدّش میرزا محمّدعلی متخلّص به «دانش» و معروف به «آقابزرگ» به شغل چینی فروشی مشغول بود و در کنار آن به کتابت می پرداخت. لذا نوه اش به نام «میرزا حسن چینی» معروف شد. دانش به نواده اش علاقه فراوان داشت و در تشویق او برای کسب علوم ادب، سهم مهمی ایفا کرد.
پس از فوت او، میرزا حسن به تحصیل ادامه داد تا اینکه موفق به راه یافتن به مجلس درس حکمت آخوند ملّا علی نوری در سالهای آخر عمر او شد و از فیض درس و بحث او برخوردار شد. پس از وفات استادش در 1246ق، به تدریس کتب فلسفه مشغول شد و به قول اعتمادالسلطنه «در اصفهان حکمت متعالیه را تدریس بلکه تأسیس می فرمود».
او طبع شعر نیز داشته و «حکیم» تخلّص می کرده است و قصیده ای در مدح حاج سیّد محمّد باقر حجت الاسلام شفتی سروده است:
| گفت اگر خواهی از حوادث دهر | ایمنی جوئی ای حمیده سیر | |
| روی آور به در گهی که بود | امن با وی چو با عرض جوهر[۱] |
میرزا حسین تحویلدار اصفهانی می نویسد: «میرزا محمّد حسن چینی استادی بود در علم، قریب الدّرجه مرحوم میرزا محمّدحسن نوری و در تقریر، اکمل. و بحر وجودش بسیار با وسعت؛ مضمون (اِذا سکت عمیقٌ و اذا تکلّم مواجٌ) مصداق شأن ایشان بوده. پسر بزرگی دارد، ابوالقاسم نام. نسبت به پدر گمنام است».
مجدالاسلام کرمانی از یکی از حکماء قرن سیزدهم هجری به نام میرزا حسین ورزنه یاد می کند که در مدرسه چهارباغ اصفهان ساکن بود و جماعتی از اهل ذوق و صفا از طبقه حکماء و شعراء با او مراوده داشتند. استاد منوچهر صدوقی سها او را «علی الظاهر» همان میرزا محمّد حسن چینی، دانسته است.
میرزا ابوالحسن جلوه و میرزا محمدحسن شیرازی مرجع و زعیم عالیقدر، از شاگردان او هستند. [۲]
وفات
میرزا حسن چینی در حدود سال 1264ق وفات یافت. [۳]
پانویس
- ↑ بهشتی نژاد، شعرای حوزه علمیه اصفهان، ص237؛شعرای فارسی سرای ولائی؛ اعلام اصفهان، ج2، ص495
- ↑ تذکره مآثر الباقریه، صص 191 و 192؛ المآثر و الآثار یا چهل سال تاریخ ایران، ج1، ص237؛ جغرافیای اصفهان (تحویلدار)، ص67؛ الکرام البرره، ج1، ص295؛ منتخب معجم الحکماء، ص77؛ تاریخ انحلال مجلس، صص 207-201؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 472 و 473.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان،ج2، ص495-496
منابع
- بهشتی نژاد، محمد علی، شعرای حوزه علمیه اصفهان (از صدر اسلام تا کنون)، اصفهان، پویان مهر، 1391.
- مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386.