تفاوت میان نسخه‌های «حوزه علمیه امام صادق (ع) اصفهان»

	حوزه علمیه امام صادق (ع) اصفهان
	تصویری از ایوان مدرسه
تأسیس	1116هجری، دوره صفویه
بنیانگذار	شاه سلطان حسین صفوی
مدیر	عبدالامیرخطاط
زیرمجموعه‌ها	بسیج مرکز مشاوره کتابخانه
مکان	اصفهان
نشانی	استان اصفهان شهرستان اصفهان- خیابان چهارباغ- ابتدای آمادگاه حوزه علمیه چهارباغ
تلفن	3132222172
وابسته به	مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان
وب‌گاه	سایت رسمی
	پانویس

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ خرداد ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۴۷

مدرسه علمیه امام صادق (ع) اصفهان با نام پیشین مدرسه چهارباغ اصفهان، مدرسه علوم دینی است که به دستور شاه سلطان حسین صفوی در چهارباغ اصفهان بنا شد. این مدرسه را مدرسه سلطانیه و مادرشاه نیز نامیده‌اند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این مدرسه به مدرسه امام صادق(ع) تغییر نام یافت.

از جمله اساتید بزرگ این مدرسه، میر محمدباقر خاتون آبادی، میرمعصوم خاتون‌ آبادی، میرابوالقاسم مدرّس خاتون‌آبادی، سید محمدباقر شفتی، شیخ ابوالقاسم نورائی سدهی، محمدرضا حکیم صهبا قمشه‌ای، شیخ اسداللّه قمشه‌ای و میرعبدالحسین خاتون‌ آبادی بوده‌اند.

قسمت های دیدنی مدرسه

معماری و طرح زیبای کاشی کاری گنبد مدرسه
درب مجلل تزئین شده با طلا و نقره
محراب با شکوه
منبر یک پارچه مرمری
حجره مخصوص شاه سلطان حسین
کاشی کاری بی نظیر مدخل مدرسه
خطوط نستعلیق کتیبه ها و پنجره های آلت بری شده
درخت های چنار کهن سال و نهر آبی که در آن جریان دارد بر زیبایی تزئینات نفیس کاشی کاری این بنا افزوده است.

در ضلع شرقی خیابان چهارباغ بنای باشکوه و نفیسی است که می‌توان آن را آخرین بنای مهم و با عظمتی دانست که در عصر صفویان در اصفهان ساخته شد.

تاریخ شروع عمارت ۱۱۱۶ هجری قمری و سال اتمام آن ۱۱۲۶ هجری قمری است. هیچ یک از آثار موجود در اصفهان به اندازه مدرسه چهارباغ، (کلکسیون کاشی کاری ایران) جهانگردان و سیاحان و بازدید کنندگان خارجی را تحت تأثیر جاذبه های خود قرار نداده است.

مدرسه سلطانی، مدرسه مادرشاه ، مدرسه چهارباغ ومدرسه مقصود نام هایی است که به این مدرسه اطلاق گردیده. وجه تسمیه مدرسه به سلطانی به این علت است که در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده و بدین جهت مدرسه چهارباغ نامیده می شود که در خیابان چهارباغ واقع شده است. و دلیل آنکه مدرسه مادر شاه گفته می‌شود این است که مادر شاه سلطان حسین چند کاروانسرا و بازار و سایر نهادهای اقتصادی را وقف بر آن کرده است.

نما و تزئینات

مدرسه چهارباغ به صورت چهار ایوانی است. نمای خارجی عمارت شامل سردری رفیع و با شکوه و زیبا است هفده طاق نمای دو طبقه آجری در اطراف در ورودی خودنمایی می‌کنند. سردر ساختمان مزین به کاشی های ریز و ظریف همراه با مقرنس های پر نقش و نگار و خطوط مختلف است که بخش ورودی بنا را تشکیل می‌دهد.

کتیبه سردر به خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است که تاریخ۱۱۱۲ را بر خود دارد و به وسیله عبدالرحیم جزایری کتابت شده است.

دو دهانه سردر با کاشی های فیروزه ای تزئین شده و بر روی دو پایه سنگ مرمری، گلدانی به شکل بسیار زیبا قرار گرفته است در طرفین سر در دو سکوی مرمر بسیار نفیس و عالی وجود دارد.

در اصلی مدرسه که با طلا و نقره تزئین شده نمونه بارز هنر زرگری و قلمزنی است که در دوران صفویه به نهایت تعالی و تکامل رسیده است.

بر دو لنگه چپ و راست این در به خط نستعلیق بسیار زیبا و به صورت برجسته، اشعاری نوشته شده است. خطاط این اشعار محمد صالح اصفهانی خوشنویس برجسته آن عصر است.

قسمت داخلی مدرسه شامل هشتی، ورودی، حیات داخلی، گنبد، مناره و اطاق هاست. زیباترین قسمت مدرسه از نظر کاشی کاری هشتی ورودی آن است.

در وسط دالان مدرسه سنگاب نفیسی قرار دارد که صلوات بر چهارده معصوم با تاریخ۱۱۱۰ هجری بر روی آن حجاری شده است. این سنگاب شاه کار هنر سنگ تراشی و خوش نویسی است.

ایوان‌ها

ایوان ها و حجره های صحن چهار ایوانه مدرسه رو به باغی پر درخت قرار دارد که جویباری از میان آن می‌گذرد. این نهر به نام فرشادی است (در اصفهان این گونه نهرها را مادی می‌گویند).

مادی فرشادی شعبه ای از زاینده رود است. صحن مدرسه چهارباغ نمونه کامل یک معماری درون گرا و بومی به شمار می‌رود.

حجره هایی که در دو طبقه و در فواصل ایوان های مدرسه ساخته شده که اختصاص به سکونت طلاب علوم دینی داشته است. اکثر این حجره ها دارای نقشه یکسانی است که از یک اتاق نشیمن در جلو و قسمتی به صورت صندوق خانه در عقب و قسمتی به نام بالا خانه تشکیل می‌شود. در جلوی این حجره ها ایوان زیبا و خوش طرحی قرار دارد.

در جبهه شمالی مدرسه، ایوان شمالی با دهانه نسبتاً عریض و ارتفاع زیاد قرار دارد. که در جبهه مقابل آن گنبد و مناره های ایوان جنوبی دیده می‌شود. کتیبه فوقانی داخل گنبد به خط عبدالرحیم جزایری خوش نویس عصر صفویه می‌باشد.

تمامی سطوح داخلی بنا به قطعات کوچکی تقسیم می‌شود که با کاشی تزئین شده است. منبر دوازده پله مدرسه که یکپارچه از سنگ مرمر ساخته شده از بهترین نمونه های هنر حجاری و سنگ تراشی آن روزگار است. در کنار این منبر، محراب نفیس و بسیار زیبای مدرسه قرار دارد که کتیبه بالای محراب و منبر نیز به خط عبدالرحیم جزایری است.

اشعاری که در اطراف سرسرای مدرسه به خط نستعلیق بسیار زیبا به رنگ سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی نوشته شده به خط محمد صالح اصفهانی و مورخ به سال۱۱۱۹ هجری است.

کتیبه افقی داخل گنبد نیز به خط عبدالرحیم جزایری و تاریخ ۱۱۲۱ هجری است.

شبستان مسقف مدرسه چهارباغ که در ضلع شرقی مدرسه واقع شده با درب منبت کاری بسیار نفیسی به محوطه زیر گنبد مربوط می‌شود در این شبستان سه محراب وجود دارد که کتیبه های اطراف آنها را محمد مؤمن الحسینی به سال ۱۱۱۸ هجری کتابت کرده است.

در شمال مدرسه چهارباغ بازارچه ای زیبا و مرتفع وجود دارد که در عصر صفویه بازارچه بلند و بازارچه شاهی نیز نامیده می‌شد. این بازارچه نمونه ارزنده ای از بازارهای عصر صفوی است. در شرق مدرسه چهارباغ کاروان سرای مادر شاه واقع شده که مهمان سرای عباسی امروز است.

مدرسه چهارباغ دارای کتابخانه کم نظیر و با ارزشی بوده که در حمله افغان ها نابود شده است این کتابخانه با کتب بسیار نفیس و کمیاب در اختیار طلاب علوم دینی و سایر پژوهش گران و محققین آن روزگار بوده است.

مدرسه چهارباغ موقوفاتی بسیار نیز داشته است که شامل« باغها، مزارع، روستاها، املاک، دکانها، کاروانسراها و سایر مستغلات بوده است» که چگونگی آنها با حمله افغان ها نامعلوم مانده است به طور کلی مدرسه چهارباغ که به قول بسیاری از محققین هم مدرسه و هم مسجد بوده است، با ۸۵۰۰ متر مربع مساحت از آثار مهم و با ارزش عصر صفوی است که در اواخر حکومت این خاندان در اصفهان ساخته شده است.

افتتاح مدرسه

در ذیل وقایع آل سّنین و الأعوامِ مرحوم آقا سیّد عبدالحسین خاتون آبادی، در باره وقایع سال ۱۱۲۲ هجری قمری آمده است :

در ماه مبارک رجب المرجب۱۱۲۲، در روز جمعه دهم شهر مذکور، أهل علم را در مدرسه جدی سلطانی ، که در جنب چهارباغ اصفهان است ، جا دادند و علامه العلمائی ، مجتهد الزمانی ، آمیر محمّد باقرا خلف مرحمت پناه عم أمجد ، آمیر اسماعیل ، در روز مذکور ، شروع به مباحثه کردند در آن مدرسه ، و امراء و علماء و نجباء را ، احضار فرمودند در مدرسه مبارکه جدید سلطانی .. حجرات مدرسه مبارکه جدید سلطانی را فیما بین أهل علم قسمت نمودند ، و در آن روز ، عالی حضرت مجتهد آلمانی ، متفرد در جمیع فضائل ، یگانه زمانه ، آمیر محمد باقرا (سلمه الله تعالی ) شروع به درس کردند ، و جمیع أهل فضل در آن محضر حاضر بودند، و نجباء و سادات و پادشاهزادگان و أهل کمال ، همگی حاضر شدند ... ، و حاصل آن که ، در دولت صفویه ، چنین اجتماعی هرگز نشده بود . در وقت شروع، به جهت رعایت آداب ، عالیحضرت مجتهد آلمان تکلیف کردند علامه العلمائی ، آقا جمال را تا أولاً ایشان ، و بعد از آن، خود شروع کردند و به بیانی فصیح در کمال تنقیح ، درس گفتند .

و هم چنین در کتاب وقایع السّنین و الأعوام آمده است :

و حضّار آن مجلس عالی ، از فضلاء ، آقا جمال و آمیر محمد صالح شیخ الإسلام و ملاّ بهاء الدّین ، مشهور به فاضل هندی و ملا محمد جعفر و ملا محمد هادی ، أولاد محمد باقر خراسانی علیه الرحمه و ملا محمد رضا ، ولد ملا محمد باقر شیخ الإسلام و ملا محمد حسین ، ولد ملا شاه محمد تبریزی ، و شیخ زین الدین ، نوادخ شیخ زین الدین ، صاحب شرح لمعه و سایر أهل فضل ، و از نجباء و سادات ، میرزا باقر صدر خاصه و سادات سلسله خلیفه سلطان مرعشی ، و میرزا سید محمد قاضی ( نواده میرزا مهدی اعتماد الدوله ) و میرزا داود ، متولی مشهد مقدس، و از آمراء ... .

از این عبارت کتاب وقایع آل تنین بر می آید ، که در آن مجلس عظیم علمی و دینی ، حد اعلای کوشش انجام شده بود، و سران علماء و بزرگان عصر مجتمع گردیده بودند .

فعالیت ها

فعالیت های علمی شامل رشته های، درس ها، دوره های

شهدای مدرسه

این مدرسه از انقلاب تا کنون شهدای بسیاری تقدیم انفلاب نموده است که ذیا نام برخی از این شهدا تقدیم می گردد.

فعالیت های فرهنگی

کتابخانه مدرسه (1400)

کتابخانه

مدرسه چهارباغ دارای کتابخانه کم نظیر و با ارزشی بوده که در حمله افغانها نابود شده است این کتابخانه با کتب بسیار نفیس و کمیاب در اختیار طلاب علوم دینی و سایر پژوهشگران و محققین آن روزگار بوده است. به گزارش تحویلدار كتابخانه، میرزاحسین‌خان، در زمان حمله افغانها به اصفهان، مدرّس مدرسه سلطانی كتابهای كتابخانه را در سرداب خانه خود پنهان كرد و بسیاری از آنها به مرور از بین رفت. در 1323 شمسی به جای كتابخانه قدیمی آن كتابخانه‌ای به نام كتابخانه فرهنگ ساخته شد.

در سالهای اخیر در قسمت ورودی کتابخانه مدرسه، بخشی تحت عنوان کتابخانه تخصصی ولایت فقیه تاسیس شده که یکی از جامع ترین منابع کتابخانه ای در زمینه ی ولایت فقیه می باشد و اغلب کتب مرتبط در این بخش گردآوری شده است.

شخصیت ها

مرمت و بازسازی

مرمت و بازسازی مدرسه از بدو تأسیس مورد توجه بانیان آن قرار داشت و در وقف‌نامه مدرسه بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته شده بود. براساس سندی از دوره قاجار، تعمیر سالانه مدرسه، از وظایف متولی مدرسه بوده است. با این حال، بیشترین صدمه در همین دوره به بنا وارد شده است و فقط در اواخر این عهد بود كه به مرمت آن توجه شد. در این خصوص تعمیرات دوران سیدالعراقین بین سالهای 1334 تا 1346 شایان ذكر است. از 1314ش به بعد، اداره فرهنگ و اوقاف اصفهان مرمت بنا را به‌عهده گرفت.

از سال 1387 تعمیرات گوناگونی در مدرسه صورت گرفته است که در ادامه پاره ای از آنها ذکر می گردد:

سال 1387 ه.ش : تعمیرات تعدادی از حجرات طبقه همکف ، اجرای نای کش و تعمیرات کلی

سال 1389 و 90 ه.ش : تعمیرات کلی هشتی ورودی و احیا تزئینات اصیل آن ، تعمیرات اساسی سرویس های بهداشتی ، حمام ها و آشپزخانه اعم از برداشتن کف ، اجرای لوله کشی آب ، فاضلاب و گاز جدید و همچنین تعمیرات کلی تعدادی از حجرات طبقه فوقانی .

سال 1391 ه.ش : تعمیرات کلی ایوانهای حجرات ضلع غربی ، اصلاح لوله کشی گاز تعدادی از حجرات ، لایه روبی چاه آب مدرسه و اصلاح شیب قسمتی از حیاط

سال 1395و96 ه.ش : مرمت کلی و اساسی تعدادی از حجرات و ایوانها طبقه همکف و فوقنی اعم از برداشت کف ، احرای کانال(حجرات طبقه همکف ) کف سازیجرای سیستم الکتریکی اصلاح گازکشی ، نقاشی و ...

تامین تانک و پمپ ، تراشیدن بدنه راه پله های فوقانی ، اصلاح بدنه و کچ کشی و نقاشی

تصاویر مرمت مدرسه

ترمیم گنبد
ترمیم مأذنه

موقوفه مدرسه علمیه امام صادق (ع) چهارباغ اصفهان

@@ سطر ۱: / سطر ۱: @@
-{{نیازمند تکمیل}}<div class="wikiInfo">
+[[رده:مدارس علمیه تاریخی]]
-{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
+[[رده:مدارس علمیه اصفهان]]
-|+'''ویژگی های ذکر شده اثر توسط مرحوم مهدوی'''
+[[رده:مدارس علمیه برادران]]
-|-
+{{جعبه اطلاعات حوزه علمیه
-|'''سال ساخت'''
+|نام={{PAGENAME}}|نام‌تصویر=Eivan.jpg|زیرنویس تصویر=تصویری از  ایوان مدرسه|تأسیس=1116هجری، دوره صفویه|بنیانگذار=شاه سلطان حسین صفوی|شهر=اصفهان|تولیت=|نشانی=استان اصفهان شهرستان اصفهان- خیابان چهارباغ- ابتدای آمادگاه حوزه علمیه چهارباغ|وب‌سایت=[http://esfhozeh.ir/ سایت رسمی]|وابسته به=[[مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان]]|label_color=#353935|value_color=#000000|footnotes=پانویس
-| data-type="authorOtherNames" |در عهد صفوی
+|name_color=#301934|back_color=#40FF00|تلفن=3132222172|تصویر لوگو=|مدیر=[[عبدالامیر خطاط| عبدالامیرخطاط
-|-
+]]|زیرمجموعه‌ها=بسیج
-|'''آدرس'''
+مرکز مشاوره
-| data-type="authorfatherName" |چهارباغ عباسی
-|-
+کتابخانه}}
-|وضعیت:
+{{حوزه علمیه اصفهان}}
-| data-type="authorbirthDate" |دایر است
-|-
+'''مدرسه علمیه امام صادق (ع) اصفهان''' با نام پیشین '''مدرسه چهارباغ اصفهان'''، مدرسه علوم دینی است که به دستور '''شاه سلطان حسین صفوی''' در چهارباغ اصفهان بنا شد. این مدرسه را مدرسه '''سلطانیه''' و '''مادرشاه''' نیز نامیده‌اند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این مدرسه به مدرسه امام صادق(ع) تغییر نام یافت.
-|علّت نام گذاری:
-| data-type="authorBirthPlace" |بانی آن سلطان حسین صفوی بوده است.
+از جمله اساتید بزرگ این مدرسه، [[سید محمدباقر خاتون آبادی اصفهانی|میر محمدباقر خاتون آبادی]]، [[میرمعصوم خاتون آبادی|میرمعصوم خاتون‌ آبادی]]، [[میرزا ابوالقاسم مدرس خاتون‌آبادی|میرابوالقاسم مدرّس خاتون‌آبادی]]، [[سید محمدباقر شفتی]]، شیخ [[ابوالقاسم نورائی سدهی]]، [[محمدرضا حکیم صهبا قمشه‌ای]]، شیخ [[اسداللّه قمشه‌ای]] و [[سید عبدالحسین سیدالعراقین|میرعبدالحسین خاتون‌ آبادی]] بوده‌اند.
-|- class="articleCode"
-|کد مؤلف
+==قسمت های دیدنی مدرسه==
-| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00453AUTHORCODE
-|}</div>{{نقل قول مرحوم مهدوی}}
+#معماری و طرح زیبای کاشی کاری گنبد مدرسه
-[مهدوی:] مدرسه چهارباغ از آثار شاه سلطان حسین صفوی و در کنار خیابان معروف چهارباغ عباسی که گاهی آنرا چهارباغ پائین نیز می گفتند (نسبت به چهارباغ بالا که از پل اللّه وردیخان شروع و به سمت جنوب تا باغ هزار جریب ادامه دارد) بنا گردیده است.
+#درب مجلل تزئین شده با طلا و نقره
+#محراب با شکوه
+#منبر یک پارچه مرمری
+#حجره مخصوص شاه سلطان حسین
+#کاشی کاری بی نظیر مدخل مدرسه
+#خطوط نستعلیق کتیبه ها و پنجره های آلت بری شده
+#درخت های چنار کهن سال و نهر آبی که در آن جریان دارد بر زیبایی تزئینات نفیس کاشی کاری این بنا افزوده است.
+در ضلع شرقی خیابان چهارباغ بنای باشکوه و نفیسی است که می‌توان آن را آخرین بنای مهم و با عظمتی دانست که در عصر صفویان در اصفهان ساخته شد.
+تاریخ شروع عمارت ۱۱۱۶ هجری قمری و سال اتمام آن ۱۱۲۶ هجری قمری است. هیچ یک از آثار موجود در اصفهان به اندازه مدرسه چهارباغ، (کلکسیون کاشی کاری ایران) جهانگردان و سیاحان و بازدید کنندگان خارجی را تحت تأثیر جاذبه های خود قرار نداده است.
+مدرسه سلطانی، مدرسه مادرشاه ، مدرسه چهارباغ ومدرسه مقصود نام هایی است که به این مدرسه اطلاق گردیده. وجه تسمیه مدرسه به سلطانی به این علت است که در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده و بدین جهت مدرسه چهارباغ نامیده می شود که در خیابان چهارباغ واقع شده است. و دلیل آنکه مدرسه مادر شاه گفته می‌شود این است که مادر شاه سلطان حسین چند کاروانسرا و بازار و سایر نهادهای اقتصادی را وقف بر آن کرده است.
+<br />
+===نما و تزئینات===
+مدرسه چهارباغ به صورت چهار ایوانی است. نمای خارجی عمارت شامل سردری رفیع و با شکوه و زیبا است هفده طاق نمای دو طبقه آجری در اطراف در ورودی خودنمایی می‌کنند. سردر ساختمان مزین به کاشی های ریز و ظریف همراه با مقرنس های پر نقش و نگار و خطوط مختلف است که بخش ورودی بنا را تشکیل می‌دهد.
+کتیبه سردر به خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است که تاریخ۱۱۱۲ را بر خود دارد و به وسیله عبدالرحیم جزایری کتابت شده است.
+دو دهانه سردر با کاشی های فیروزه ای تزئین شده و بر روی دو پایه سنگ مرمری، گلدانی به شکل بسیار زیبا قرار گرفته است در طرفین سر در دو سکوی مرمر بسیار نفیس و عالی وجود دارد.
+در اصلی مدرسه که با طلا و نقره تزئین شده نمونه بارز هنر زرگری و قلمزنی است که در دوران صفویه به نهایت تعالی و تکامل رسیده است.
+بر دو لنگه چپ و راست این در به خط نستعلیق بسیار زیبا و به صورت برجسته، اشعاری نوشته شده است. خطاط این اشعار محمد صالح اصفهانی خوشنویس برجسته آن عصر است.
+قسمت داخلی مدرسه شامل هشتی، ورودی، حیات داخلی، گنبد، مناره و اطاق هاست. زیباترین قسمت مدرسه از نظر کاشی کاری هشتی ورودی آن است.
+در وسط دالان مدرسه سنگاب نفیسی قرار دارد که صلوات بر چهارده معصوم با تاریخ۱۱۱۰ هجری بر روی آن حجاری شده است. این سنگاب شاه کار هنر سنگ تراشی و خوش نویسی است.
+===ایوان‌ها===
+ایوان ها و حجره های صحن چهار ایوانه مدرسه رو به باغی پر درخت قرار دارد که جویباری از میان آن می‌گذرد. این نهر به نام فرشادی است (در اصفهان این گونه نهرها را مادی می‌گویند).
+مادی فرشادی شعبه ای از زاینده رود است. صحن مدرسه چهارباغ نمونه کامل یک معماری درون گرا و بومی به شمار می‌رود.
+حجره هایی که در دو طبقه و در فواصل ایوان های مدرسه ساخته شده که اختصاص به سکونت طلاب علوم دینی داشته است. اکثر این حجره ها دارای نقشه یکسانی است که از یک اتاق نشیمن در جلو و قسمتی به صورت صندوق خانه در عقب و قسمتی به نام بالا خانه تشکیل می‌شود. در جلوی این حجره ها ایوان زیبا و خوش طرحی قرار دارد.
+در جبهه شمالی مدرسه، ایوان شمالی با دهانه نسبتاً عریض و ارتفاع زیاد قرار دارد. که در جبهه مقابل آن گنبد و مناره های ایوان جنوبی دیده می‌شود. کتیبه فوقانی داخل گنبد به خط عبدالرحیم جزایری خوش نویس عصر صفویه می‌باشد.
+تمامی سطوح داخلی بنا به قطعات کوچکی تقسیم می‌شود که با کاشی تزئین شده است. منبر دوازده پله مدرسه که یکپارچه از سنگ مرمر ساخته شده از بهترین نمونه های هنر حجاری و سنگ تراشی آن روزگار است. در کنار این منبر، محراب نفیس و بسیار زیبای مدرسه قرار دارد که کتیبه بالای محراب و منبر نیز به خط عبدالرحیم جزایری است.
+اشعاری که در اطراف سرسرای مدرسه به خط نستعلیق بسیار زیبا به رنگ سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی نوشته شده به خط محمد صالح اصفهانی و مورخ به سال۱۱۱۹ هجری است.
+کتیبه افقی داخل گنبد نیز به خط عبدالرحیم جزایری و تاریخ ۱۱۲۱ هجری است.
-این مدرسه را «مدرسه ی سلطانی» نیز می گویند: در برخی از کتابها دیده شده و از برخی از مطّلعین شنیده شده است که نام دیگر این مدرسه هفت مدرسه مادر شاه می باشد و بانی آن مادر شاه بوده است.
+شبستان مسقف مدرسه چهارباغ که در ضلع شرقی مدرسه واقع شده با درب منبت کاری بسیار نفیسی به محوطه زیر گنبد مربوط می‌شود در این شبستان سه محراب وجود دارد که کتیبه های اطراف آنها را محمد مؤمن الحسینی به سال ۱۱۱۸ هجری کتابت کرده است.
-مرحوم جناب در کتاب «الاصفهان» (صفحه 68) طول و عرض این مدرسه را 110* 115 ذرع و تعداد حجرات آنرا جمعا 96 و طلّاب و مشتغلین و سکنه ی آنجا را 55 نفر می نویسد.
+در شمال مدرسه چهارباغ بازارچه ای زیبا و مرتفع وجود دارد که در عصر صفویه بازارچه بلند و بازارچه شاهی نیز نامیده می‌شد. این بازارچه نمونه ارزنده ای از بازارهای عصر صفوی است. در شرق مدرسه چهارباغ کاروان سرای مادر شاه واقع شده که مهمان سرای عباسی امروز است.
-[تاریخ فرهنگ اصفهان] این مدرسه که اکنون به نام مدرسه چهارباغ شهرت دارد و به نام مدرسه سلطانی و مدرسه مادر شاه نیز خوانده می شود و از جهت ظرافت و نفاست معماری و کاشی کاری و حسن منظره و صفا و روحانیت به یقین قرین و نظیر ندارد و
+مدرسه چهارباغ دارای کتابخانه کم نظیر و با ارزشی بوده که در حمله افغان ها نابود شده است این کتابخانه با کتب بسیار نفیس و کمیاب در اختیار طلاب علوم دینی و سایر پژوهش گران و محققین آن روزگار بوده است.
-ساختمان آن در عصری آغاز شده است که فن معماری و صنعت کاشی کاری و تزیینات ساختمان در ایران به درجه کمال رسیده بود.
+مدرسه چهارباغ موقوفاتی بسیار نیز داشته است که شامل« باغها، مزارع، روستاها، املاک، دکانها، کاروانسراها و سایر مستغلات بوده است» که چگونگی آنها با حمله افغان ها نامعلوم مانده است به طور کلی مدرسه چهارباغ که به قول بسیاری از محققین هم مدرسه و هم مسجد بوده است، با ۸۵۰۰ متر مربع مساحت از آثار مهم و با ارزش عصر صفوی است که در اواخر حکومت این خاندان در اصفهان ساخته شده است.
+<br />
-به فرمان شاه سلطان حسین صفوی از آخرین شاهان این دوران در سال 1118 بنیاد این بنای باشکوه گذاشته شده و چون شاه نام برده، خود از دوست داران علوم و صنایع بوده، و نزد دانشمندان زمان به فراگرفتن علوم و فنون می پرداخت؛ از این رو بر آن شد که این مدرسه که محل سکونت طلّاب علم و جای تعلیم و تعلم و بحث و تفحّص مسائل علمی است از هر جهت در نوع خود ممتاز و بی نظیر باشد تا آنجا که بنا بر نقل مشهور پس از پایان یافتن ساختمان مدرسه، یکی از حجرات را برای خود اختصاص داد که اکنون هم آن حجره با تزئینات خاص از سایر حجرات ممتاز و سالم و بی عیب باقی مانده و به نام آن شاه بدبخت و تیره روز مشهور است.
+===افتتاح مدرسه===
+در ذیل وقایع آل سّنین و الأعوامِ مرحوم آقا سیّد عبدالحسین خاتون آبادی، در باره وقایع سال ۱۱۲۲ هجری قمری آمده است<span> </span>:<blockquote>در ماه مبارک رجب المرجب۱۱۲۲، در روز جمعه دهم شهر مذکور، أهل علم را در مدرسه جدی سلطانی ، که در جنب چهارباغ اصفهان است ، جا دادند و علامه العلمائی ، مجتهد الزمانی ، آمیر محمّد باقرا  خلف مرحمت پناه عم أمجد ، آمیر اسماعیل ، در روز مذکور ، شروع به مباحثه کردند در آن مدرسه  ، و امراء و علماء و نجباء را ، احضار فرمودند در مدرسه مبارکه جدید سلطانی .. حجرات مدرسه مبارکه جدید سلطانی را فیما بین أهل علم قسمت نمودند ، و در آن روز ، عالی حضرت مجتهد آلمانی ، متفرد در جمیع فضائل ، یگانه زمانه ، آمیر محمد باقرا (سلمه الله تعالی ) شروع به درس کردند ، و جمیع أهل فضل در آن محضر حاضر بودند، و نجباء و سادات و پادشاهزادگان و أهل کمال ، همگی حاضر شدند ... ، و حاصل آن که ، در دولت صفویه ، چنین اجتماعی هرگز نشده بود . در وقت شروع، به جهت رعایت آداب ، عالیحضرت مجتهد آلمان تکلیف کردند علامه العلمائی ، آقا جمال را  تا أولاً ایشان ، و بعد از آن، خود شروع کردند و به بیانی فصیح در کمال تنقیح ، درس گفتند .</blockquote>و هم چنین در کتاب وقایع السّنین و الأعوام آمده است<span> </span>: <blockquote>و حضّار آن مجلس عالی ، از فضلاء ، آقا جمال و آمیر محمد صالح شیخ الإسلام  و ملاّ بهاء الدّین ، مشهور به فاضل هندی و ملا محمد جعفر و ملا محمد هادی ، أولاد محمد باقر خراسانی علیه الرحمه و ملا محمد رضا ، ولد ملا محمد باقر شیخ الإسلام و ملا محمد حسین ، ولد ملا شاه محمد تبریزی ، و شیخ زین الدین ، نوادخ شیخ زین الدین ، صاحب شرح لمعه  و سایر أهل فضل ، و از نجباء و سادات ، میرزا باقر صدر خاصه و سادات سلسله خلیفه سلطان مرعشی ، و میرزا سید محمد قاضی ( نواده میرزا مهدی اعتماد الدوله ) و میرزا داود ، متولی مشهد مقدس، و از آمراء ...  .</blockquote>از این عبارت کتاب وقایع آل تنین بر می آید ، که در آن مجلس عظیم علمی و دینی ، حد اعلای کوشش انجام شده بود، و سران علماء و بزرگان عصر مجتمع گردیده بودند .
-می گویند وی در حجره مذکور که در انتهای شمال غربی مدرسه واقع است برای مطالعه و مباحثه و مذاکره با مدرسین و طلّاب حاضر می شده است.
+==فعالیت ها==
+فعالیت های علمی شامل رشته های، درس ها، دوره های
+==شهدای مدرسه==
+این مدرسه از انقلاب تا کنون شهدای بسیاری تقدیم انفلاب نموده است که ذیا نام برخی از این شهدا تقدیم می گردد.
+{{چندستونه|۴}}
+<DynamicPageList>
+category             = شهدای حوزه علمیه امام صادق (ع)
+ordermethod          = ascending
+mode     = ordered
-در کتیبه ی منظومی که به خط نستعلیق بسیار زیبا در داخل دالان وجود دارد اشاره به شعری که مشتمل بر ماده تاریخ اتمام بنا می باشد، شده است.
+</DynamicPageList>
-ضلع غربی مدرسه که مشتمل است بر سردر بسیار عالی و کاشی کاری نفیس و ظریف و نمای زیبای 17 دهانه ایوان دو طبقه که عقب آن حجراتی است در حاشیه خیابان چهارباغ قرار دارد و بر زیبایی و شکوه خیابان افزوده است.
+{{پایان چندستونه}}
-دور دهانه سردر از کاشی های فیروزه ای و برروی دو پایه سنگ مرمر گلدانی شکل بسیار زیبا قرار گرفته، پهنای دهانه سردر، هفت متر است و در طرفین، دو سکوی مرمر بسیار نفیس و عالی وجود دارد.
+==فعالیت های فرهنگی==
+[[پرونده:۲۰۲۱۰۷۰۱ ۱۱۰۲۳۰.jpg|بندانگشتی|کتابخانه مدرسه (1400)]]
-در میان مقرنس کاری های بالای در ورودی روی سوسن وسط نقش طاووسی است که بال و پر گشوده و در کمال ظرافت و زیبایی است.
+===کتابخانه===
+مدرسه چهارباغ دارای کتابخانه کم نظیر و با ارزشی بوده که در حمله افغانها نابود شده است این کتابخانه با کتب بسیار نفیس و کمیاب در اختیار طلاب علوم دینی و سایر پژوهشگران و محققین آن روزگار بوده است. به گزارش تحویلدار كتابخانه، میرزاحسین‌خان، در زمان حمله افغانها به اصفهان، مدرّس مدرسه سلطانی كتابهای كتابخانه را در سرداب خانه خود پنهان كرد و بسیاری از آنها به مرور از بین رفت. در 1323 شمسی به جای كتابخانه قدیمی آن كتابخانه‌ای به نام كتابخانه فرهنگ ساخته شد.
-کتیبه ی بالایی در به نام شاه سلطان حسین صفوی و به خط عبد الرحیم جزایری به تاریخ 1112 هجری است. مساحت ساختمان و صحن مدرسه قریب 8500 متر مربع است و صحن آن به شکل مربع است که طول آن از مشرق به مغرب 5/ 65 و عرضش از شمال به جنوب 5/ 55 متر است. نهر بزرگی که از شعب زاینده رود است «مادی فرشادی» از وسط آن می گذرد و چند چنار کهنسال از چنارهای قدیمی آنجا هنوز باقی است.
+در سالهای اخیر در قسمت ورودی کتابخانه مدرسه، بخشی تحت عنوان کتابخانه تخصصی ولایت فقیه تاسیس شده که یکی از جامع ترین منابع کتابخانه ای در زمینه ی ولایت فقیه می باشد و اغلب کتب مرتبط در این بخش گردآوری شده است.
-در چهار گوشه مدرسه چهار زاویه و در داخل مدرسه، موافق ساختمان های نظیرش، چهار ایوان وجود دارد. ساختمان مدرسه مثل اغلب مدارس قدیمی دو طبقه است و دور تا دور طبقه فوقانی و تحتانی ایوانهای زیبا و خوش طرحی وجود دارد که در عقب آنها حجراتی برای طلّاب ساخته شده است.
+==شخصیت ها==
+{{چندستونه|۴}}
+<DynamicPageList>
+category             = علمای حوز ه علمیه امام صادق (ع)
+ordermethod          = ascending
+mode     = ordered
-مجموع ایوانهای تحتانی و فوقانی در داخل و خارج مدرسه و داخل زوایای چهارگانه غیر از انبار و اطاق سرایدار دارای 134 حجره می باشد. تمام حجره ها دارای فرش مخصوص به خود بوده است. ایوان جنوبی مدرسه منتهی به گنبد عظیم و باشکوهی می شود که در زیبایی و ظرافت نمونه کاملی از صنایع معماری دوران پرافتخار صفویّه است و مانند گنبد مسجد شاه و مسجد شیخ لطف اللّه مایه ی اعجاب و شگفت بینندگان می گردد.
+</DynamicPageList>
-در دو طرف ایوان، دو مناره به ارتفاع 38 متر ساخته شده که قسمت فوقانی آنها درآنجا که مؤذن اذان می گوید با بهترین طارمی های چوبی مشبّک تزیین گردیده است.
+{{پایان چندستونه}}
-کاشی های فیروزه ای مناره ها نیز بسیار زیبا و خوش منظر است. طول دهانه ایوان 5/ 9 و عرض آن 8 متر است و ارتفاع آن 16 متر می باشد. گنبد عظیم و باشکوه در عمق این ایوان قرار گرفته است. در دور گنبد اطراف شاه نشینها و رواقها کتیبه هایی با خطوط بسیار زیبا دیده می شود.
-نمازخانه در این مدرسه از فضاهای مهم محسوب می شده است به همین خاطر بزرگترین فضا را در این مدرسه به خود اختصاص داده است. این مدرسه دارای دو نمازخانه است. مقرنس کاری های سردر این مدرسه با کاشی معرّق پوشانده شده است. این مدرسه چهار ایوانی است حجره های طبقه همکف آن دارای پست و یا نیم طبقه ای هستند که به عنوان انباری یا محل خواب مورد استفاده قرار می گیرد.
-این مدرسه (سلطانی) که آن را شاه سلطان حسین صفوی در چهارباغ قدیم عباسی به طرف شرق بنا کرد نام دیگر این مدرسه، مدرسه مادر شاه می باشد که در بین سال های 1112 تا 1128 ساخته شده و مساحت آن 12 هزار متر است چهار ایوان به چهار سو دارد. <ref>اصفهان دار العلم شرق، مهدوی، ص: 106</ref>
 <br />
-== پانویس ==
+==مرمت و بازسازی==
-[[رده:مدارس علمیه تاریخی]]
+مرمت و بازسازی مدرسه از بدو تأسیس مورد توجه بانیان آن قرار داشت و در وقف‌نامه مدرسه بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته شده بود. براساس سندی از دوره قاجار، تعمیر سالانه مدرسه، از وظایف متولی مدرسه بوده است. با این حال، بیشترین صدمه در همین دوره به بنا وارد شده است و فقط در اواخر این عهد بود كه به مرمت آن توجه شد. در این خصوص تعمیرات دوران سیدالعراقین بین سالهای 1334 تا 1346 شایان ذكر است. از 1314ش به بعد، اداره فرهنگ و اوقاف اصفهان مرمت بنا را به‌عهده گرفت.
-[[رده:مدارس علمیه اصفهان]]
-[[رده:مدارس علمیه]]
+از سال 1387 تعمیرات گوناگونی در مدرسه صورت گرفته است که در ادامه پاره ای از آنها ذکر می گردد:
+*سال 1387 ه.ش<span> </span>: تعمیرات  تعدادی از حجرات طبقه همکف  ، اجرای نای کش و تعمیرات کلی
+*سال 1389 و 90 ه.ش<span> </span>: تعمیرات کلی هشتی ورودی و احیا تزئینات اصیل آن ، تعمیرات اساسی سرویس های بهداشتی ، حمام ها و آشپزخانه اعم از برداشتن کف ، اجرای لوله کشی آب ، فاضلاب و گاز جدید و همچنین تعمیرات کلی تعدادی از حجرات طبقه فوقانی .
+*سال 1391 ه.ش<span> </span>: تعمیرات کلی ایوانهای حجرات ضلع غربی ، اصلاح لوله کشی گاز تعدادی از حجرات ، لایه روبی چاه آب مدرسه و اصلاح شیب قسمتی از حیاط
+*سال  1395و96 ه.ش<span> </span>: مرمت کلی و اساسی تعدادی از حجرات و ایوانها طبقه همکف و فوقنی اعم از برداشت کف ، احرای کانال(حجرات طبقه همکف ) کف سازیجرای سیستم الکتریکی اصلاح گازکشی ، نقاشی و ...
+تامین تانک و پمپ ، تراشیدن بدنه راه پله های فوقانی ، اصلاح بدنه و کچ کشی و نقاشی
+{{نگارخانه
+| عنوان       = تصاویر مرمت مدرسه
+| تراز        = center
+| پاورقی      =
+| سبک         =
+| جمع‌شوندگی   =
+| ارتفاع      =
+| عرض         =
+| سبک زیرنویس =
+| پرونده:Tamir 0174.jpg
+ | جایگزین۱ =
+ |ترمیم گنبد|پرونده:Tamir 0161.jpg | جایگزین۲=
+ |ترمیم مأذنه| جایگزین۳=
+ | جایگزین۴=
+ }}
+==موقوفه مدرسه علمیه امام صادق (ع) چهارباغ اصفهان==
+<br />
+<br />
+[[رده:ارائه]]

تفاوت میان نسخه‌های «حوزه علمیه امام صادق (ع) اصفهان»

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ خرداد ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۴۷

محتویات