این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سید محمود فقهی
سید محمود فقهی(1309-1392ش) از اساتید حوزه علمیّه اصفهان بود. وی در مدرسه علمیّه چهارباغ ( امام صادق) اصفهان، به تدریس و پرورش شاگرد اشتغال داشت.
ولادت و خاندان
سید محمود فقهی فرزند سیّد جعفر در یکی از روزهای سال 1309 شمسی برابر با پنجم ماه رجب سال 1349 قمری در شهر اصفهان، چشم به جهان گشود؛ اگرچه در شناسنامه ایشان، سال ولادت سال 1312 شمسی ثبت شده است.
پدربزرگ ایشان مرحوم سیّد عبدالکریم خواجویی ـ مدفون در تکیه فاضل هندی تخت فولاد اصفهان ـ از شاگردان مبرّز مرحوم آخوند ملّا محمّدباقر فشارکی بوده و عالم بزرگ اصفهان مرحوم شیخ محمّدتقی آقانجفی نیز به ایشان، عنایت ویژه داشته‌اند.
تحصیلات و اساتید
پدربزرگ استاد فقهی ـ مرحوم خواجوئی ـ اگرچه عمری در طلب علم و دانش بود، ولی به جهت بی توجهی اهل زمانه به اهل علم و مشكلات شدید مالی، چندان رغبتی به طلبه شدن فرزندانش نداشت؛ فلذا پدر استاد ـ گرچه بسیار متدین بود ـ ولی به کسب‌وکار مشغول شد و برای فرزندان از مشكلات مالی دوران پدر بسیار گفته بود.
سید جعفر در میان فرزندان، به سیّد محمود عنایت ویژه ای داشت، لذا ابتدا وی را به یكی از مكتبخانه های قدیمی در محلّه خواجو ـ محلّهی چهارسوق آجری ـ به تحصیل گماشت و پس از مدتی وی را به مدرسهی هدایت ـ از مدارس جدید ـ انتقال داد؛ ولی به جهت هوش سرشار و تحصیلات گذشته او در مكتبخانه، وی را در كلاس دوم ثبت‌نام كرد؛ با این حال سید محمود، شاگرد برجستۀ كلاس دوم شد.
در سال 1324 شمسی كلاس ششم ابتدائی را به پایان رساند؛ ولی پس‌ازآن تحصیل را ادامه نداد و سپس وارد بازار كار شد.
در دوازده سالگی ابتدا در میدان امام، در یك مغازه ی خرازی با حقوق روزانه هفت ریال مشغول گردید و پس از چند سالی مستقلاً وارد بازار كار شد و به خریدوفروش سهام مشغول شد؛ در آن مقطع زمانی خریدوفروش سهام كارخانه های «ریسباف شهرضا»، «زاینده رود» و «پشمباف» كه از كارخانه های ریسندگی و بافندگی اصفهان بودند، رایج بود؛ محل معامله در ورودی بازار قیصریه و همچنین قهوهی خانه محمود در میدان امام بود.
از خاطرات آن روزگار مرحوم فقهی این‌که شاعر شهیر مرحوم صغیر اصفهانی به آن قهوه خانه می آمد و گه گاهی قلم و كاغذ از جیب بیرون آورده و قطعه شعری انشاء می كرد.
تحصیل علوم دینی
فعالیت سید محمود فقهی تا سال 1334 شمسی ـ یعنی بیست و دوسالگی ایشان ـ در بازار سهام ادامه داشت؛ و سپس به تحصیل علوم حوزوی روی آوردند.
برخی از اساتید ایشان در حوزه اصفهان، عبارتند از حضرات آیات و حجج‌اسلام:
ـ شیخ احمد فیّاض سدهی
ـ سیّد حسین خادمی
ـ حاج‌آقا حسین شفیعی
ـ سیّد علی بهبهانی
ـ شیخ علی مشکاة سدهی
ـ سیّد علی نجف‌آبادی
ـ شیخ مرتضی فقیهی (شرح لمعه به نقل آقای سید تقی علوی)
ـ شیخ مجتبی بهشتی.
امّا شروع به تحصیلات حوزوی استاد فقهی خود داستانی دارد که در اینجا فهرست‌وار به آن اشاره می‌شود.
در زمانی که سن استاد به بیست و دو می‌رسد و در بازار اصفهان به کار مشغول است؛ عالم ربانی و مرد الهی آیةالله میرزاعلی آقا شیرازی ـ از عالمان نامور اصفهان و سخت مورد توجّه و احترام آیةالله العظمی بروجردی ـ در مدرسه صدر اصفهان به تدریس و بیان معارف مشغول بوده، یكی از شاگردان ایشان مرحوم استاد حسین شفیعی بود كه با سید محمود آشنایی داشت. استاد شفیعی شرحی بر خطبه ی همام نهج البلاغه نوشته بود و یك نسخه از آن را به سید محمود داد، ایشان پس از یک‌بار مطالعه ـ بدون سابقه ذهنی و تحصیلات صرف و نحو ـ آن را به حافظه خود سپرد؛ روز بعد هنگامی‌که استاد شفیعی را دید، سید محمود به ایشان گفتند: می خواهم خطبه همام را بخوانم.
استاد شفیعی گفت: كتاب كو؟
سیّد محمود گفت: از حفظ میخوانم و سپس خطبه را تمام و كمال قرائت نمود.
این‌قدرت حافظه، استاد شفیعی را متعجّب كرد؛ فلذا گفت: تو باید درس بخوانی و در ابتدا باید یك «جامع المقدّمات» بخری.
این ابتدای مسیری تازه در زندگی سید محمود بود.
ایشان یک جلد کتاب «جامع المقدّمات» خرید و هرروز صبح نزد استاد شفیعی، «جامع المقدّمات» را درس می‌گرفت و سپس به بازار میآمد.
رفته‌رفته برخی از کتاب‌های «جامع المقدّمات» را با استاد شفیعی فراگرفت و برخی را خود مطالعه میكرد.
سپس تحصیل «سیوطی» را با ایشان شروع كرد و تا اواسط «سیوطی» را با ایشان و مابقی را مطالعه و تدریس كرد؛ بدین‌سان به جهت قوّه تحلیل و حافظه ی قوی، بسیاری از كتب را ـ بدون آنكه نزد استاد خوانده باشد ـ مطالعه و تدریس می كرد.
سپس بخشی از «شرح لمعه» را از محضر مرحوم حجّةالاسلام والمسلین شیخ مرتضی فقیهی درس گرفت.
پس‌ازآن «فرائدالاصول» را از محضر فقیه وارسته و پاک‌سیرت، مرحوم آیةالله شیخ علی مشكات فراگرفت.
و سپس «مكاسب محرّمه» و «كفایةالاصول» را نزد عالم ربّانی مرحوم آیةالله شیخ احمد فیّاض آموخت.
در مقطعی دروس عالی فقه و اصول را در حوزهی درس خارج فقه و اصول مرحوم آیةالله سیّد حسین خادمی، حاضر گشت.
و پس‌از آن به هنگامی‌که هر ساله شش ماه از سال، حوزه ی علمیّه و شهر اصفهان میزبان ـ فقیه مدقّق و محقّق اهل‌بیت و بنا به فرموده امام خمینی "ابوالفقهاء" ـ آیةالله العظمی سیّد علی بهبهانی بود، در محضر ایشان تتلمذ می نمود كه این علم‌اندوزی نه سال دوام داشت.
پس از رحلت آیةالله العظمی بهبهانی رابطه استاد فقهی با حوزه ی علمیّه قطع شده و در پائیز سال 1362 مجدداً ایشان به تدریس مشغول گردیدند.
استاد فقهی، سفرهایی نیز به شهر قم داشته و با برخی از عالمان بزرگ همچون آیات فاضل لنکرانی، سیّد محمّد روحانی و شیخ علی مشکینی به گفتگو و بحث‌های علمی نشسته‌اند و در خلال آن نیز، مطایبات خاص خود را داشته‌اند که در جای خود شنیدنی است.
استاد فقهی تا پایان عمر به کسوت روحانیت در نیامد.
استاد فقهی و تدریس
مرحوم سیّد محمود فقهی در سالیانی چند، تمام مقاطع دروس سطح حوزه از مقدمات، «[شرح] لمعه»، «رسائل»، «كفایه» را به دفعات، تدریس نمودند.
و پس‌ازآن، به تدریس قواعد فقه و «مستمسك عروه» پرداختند.
وی همچنین بنابر درخواست برخی شاگردانشان به شرح و تفسیر «نهج البلاغه» و نیز بیان برخی از کتاب‌های مربوط به مبانی علمی مرحوم بهبهانی پرداخته اند.
مرحوم فقهی تقریباً تا آخر عمر ـ علیرغم تنهایی و سن پیری ـ پیوسته به تدریس و پرورش شاگرد مشغول بودند.
برخی از شاگردان استاد
از دیرزمان تا اندکی قبل از وفات استاد فقهی، شاگردان بسیاری از محضر ایشان كسب علم نمودهاند؛ ازجمله حضرات آیات و حجج‌اسلام:
ـ مرحوم شیخ علی اكبر فقیه
ـ دكتر جواد اژه ای
سیّد رسول حسینی (شاگرد ویژه)
ـ شیخ محمّد عمومی
ـ شیخ احمد سالك،
ـ آقای محسن كاظمی،
ـ آقای سیّد اصغر حجازی
ـ آقای کامران بهادر
ـ آقای مهدی انشائی
و آقای سیّد تقی علوی خوراسگانی
مطایبه گویی
همان‌گونه که پیش‌ازاین نیز گفته شد محضر مرحوم فقهی بسیار دوست‌داشتنی بود و صراحت لهجه و مطایبه گوئی و بیان تمثیلات خاص، شگفت آور و بیمانند وی، شهره ی حوزویان بوده و هست و درگذشته ی نه‌چندان دور نیز برخی از مثال‌های علمی ایشان ـ از فرط خاص بودن ـ به حوزه ی نجف، رسیده است.[۱]
وفات و مدفن
استاد فقهی در روز جمعه بیست و هفتم دی‌ماه سال هزار و سیصد و نود و دو شمسی، در منزل مسکونی خویش در اصفهان چشم از جهان فروبست؛ فردای آن روز، جسمش پس از تشییع در (قطعه 65، ردیف 4، شماره 2) قبرستان باغ رضوان اصفهان در دل خاک آرام گرفت.[۲]