این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

تفاوت میان نسخه‌های «محمدحسین فاضل کوهانی»

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Kh1.Abedi صفحهٔ محمد حسین فاضل کوهانی را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به محمدحسین فاضل کوهانی منتقل کرد)
(ص دارای عکس اصلاح الگو)
 
(۲۰ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''محمد حسین فاضل کوهانی''' عالم فاضل، از مدرّسین حوزه علمیه اصفهان.
{{نیازمند جعبه اطلاعات}}
<br />{{جعبه اطلاعات عالمان|تصویر=[[پرونده:شیخ محمدحسین فاضل کوهانی.jpg|وسط|330px]]|آثار=بازسازی دو مسجد در اصفهان به امر ایشان|اساتید=سید مهدی درچه ای، علامه سید علی نجف آبادی، علامه شیخ محمدرضا نجفی و ...|زادروز=1277 شمسی|شاگردان=[[حسین بن محمد یزدی|آیت الله شیخ حسین یزدی]]،[[اسدالله جوادی|آیت الله شیخ اسداللّه جوادی]]،[[علی اکبر فقیه نطنزی|حجت الاسلام والمسلمین شیخ علی اکبر فقیه]] و ...|مدفن=[[تکیه فاضل هندی|تکیه فاضلان]]|نام کامل=محمدحسین فاضل کوهانی|تاریخ وفات=1359شمسی|اجتماعی=تدریس، ائمه جماعت}}


{{نیازمند ویرایش}}
'''محمدحسین فاضل کوهانی''' '''اصفهانی'''(1277ش -  1403ق )،  عالم فاضل، زاهد، از مدرسین حوزه علمیه اصفهان  و از علمای قرن چهاردهم است.


== تولّد و تحصیلات ==
==زندگی نامه==
وی در سال 1277ش در قریه کوهانستان اصفهان به دنیا آمد. پس از تحصیلات مقدماتی به درس اساتید گران قدر حوزه علمیه اصفهان حاضر شده و به کسب علم پرداخت. برخی از اساتید ایشان عبارتند از آیات عظام:


1. سیّد مهدی درچه ای
===ولادت===
وی در سال 1277ش در قریه کوهانستان در حومه اصفهان، که اکنون جزء محله های شهر اصفهان محسوب می شود،به دنیا آمد.


2. سیّد محمّد نجف آبادی
===خاندان===
محمدحسین فرزندملا تقی بوده و از فرزندانش:


3. علّامه سیّد علی نجف آبادی
#حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی فاضل از علما و روحانیون پر تلاش که چند سال در نجف اشرف از محضر آیات عظام [[سید روح‌ الله موسوی خمینی|حضرت امام خمینی]]، سید ابوالقاسم خویی، شهید محمد باقر صدر و دیگران استفاده نمود  و هم اکنون در شهر مقدس قم به سر می برد و در سمت معاونت دیوان عالی کشور به خدمت مشغول است.
#حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ مصطفی فاضل از علما و مدرسین حوزه علمیه اصفهان. وی دروس سطوح و خارج را در شهر مقدس قم از محضر اساتیدی همچون حضرات آیات علوی گرگانی، سید ابوالفضل موسوی، میرزا یداللّه دوزدوزانی، شیخ محمدتقی ستوده، فاضل لنکرانی، شیخ جعفر سبحانی، مکارم شیرازی، وحید خراسانی، نوری همدانی و انصاری شیرازی بهره برده و حدود سی سال است که در قم و اصفهان به تدریس سطوح عالیه فقه و اصول و نیز تبلیغ و ترویج دین اشتغال دارد.


4. علّامه شیخ محمّدرضا نجفی
===تحصیلات===
فاضل کوهانی پس از تحصیلات مقدماتی به درس اساتید [[حوزه علمیه اصفهان]] حاضر شد و به کسب علم پرداخت. سپس به تدریس در [[مدرسه صدر بازار اصفهان|مدرسه صدر بازار]] اصفهان مشغول شد و جمعی از فضلاء از محضر او مستفیض شدند.


دوران تحصیل این عالم جلیل، با مشکلات و سختی های فراوانی همراه بوده است.


فرزند ایشان حجه الاسلام والمسلمین شیخ مصطفی فاضل، خاطرات پدر از آن دوران را چنین بازگو کرده است:


می فرمودند: <blockquote>زمانی که در مدرسه ناصریه، جنب مسجد امام، ساکن بودم، بعضی مواقع یک روز یا دو روز چیزی برای خوردن به دست نمی آوردم. یکی از همین ایام آن چنان ضعف بر من غلبه کرده بود که دیگر نمی توانستم روی پای خویش بایستم، دو عصا قرض گرفتم، زیر بغل نهادم و آماده رفتن به سوی محلمان کوهانستان شدم تا چیزی برای خوردن به دست بیاورم. نزدیک دروازده دولت که رسیدم، از شدت ضعف به زمین خوردم و مجبور شدم برگردم. به مسجد امام آمدم و ده شاهی از بقال نزدیک مسجد ترشی و نان قرض کردم و خوردم. با این مشکلات، تحصیلات را ادامه داده و صبر کردیم.</blockquote>همچنین می فرمودند:<blockquote>در ایام تحصیل قصد تهیّه یک دوره کتاب "وسائل الشیعه" را داشتم. قیمت دوره سه جلدی آن ده تومان بود. یک تومان آن را پرداختم و کتاب را دریافت نمودم. یک سال گذشت و من نتوانستم باقیمانده آن را بدهم و مجبور شدم کتاب ها را پس بدهم.</blockquote>
دوران تحصیل این عالم جلیل، با مشکلات و سختی های فراوانی همراه بوده است.  فرزند ایشان شیخ مصطفى فاضل، خاطرات پدر از آن دوران را چنین بازگو کرده است:<blockquote>زمانی که در [[مدرسه علمیه ناصریه|مدرسه ناصریه]]، جنب مسجد امام، ساکن بودم، بعضی مواقع یک روز یا دو روز چیزی برای خوردن به دست نمی آوردم. یکی از همین ایام آن چنان ضعف بر من غلبه کرده بود که دیگر نمی توانستم روی پای خویش بایستم، دو عصا قرض گرفتم، زیر بغل نهادم و آماده رفتن به سوی محلمان کوهانستان شدم تا چیزی برای خوردن به دست بیاورم. نزدیک دروازده دولت که رسیدم، از شدت ضعف به زمین خوردم و مجبور شدم برگردم. به مسجد امام آمدم و ده شاهی از بقال نزدیک مسجد ترشی و نان قرض کردم و خوردم. با این مشکلات، تحصیلات را ادامه داده و صبر کردیم.</blockquote>همچنین می فرمودند:<blockquote>در ایام تحصیل قصد تهیّه یک دوره کتاب "وسائل الشیعه" را داشتم. قیمت دوره سه جلدی آن ده تومان بود. یک تومان آن را پرداختم و کتاب را دریافت نمودم. یک سال گذشت و من نتوانستم باقیمانده آن را بدهم و مجبور شدم کتاب ها را پس بدهم.<ref>مصاحبه با شیخ مصطفی فاضل.</ref></blockquote><br />


=='''تدریس'''==
===اساتید===
وی سال ها در مدرسه صدر بازار، به تدریس ادبیات عرب و سطوح فقه و اصول می پرداخت و فضلای زیادی از درس او استفاده نمودند که از آن جمله اند:
برخی اساتیدش عبارتند از:


1. شهید مظلوم آیه اللّه دکتر سیّد محمّد حسینی بهشتی؛
آقا سید مهدی درچه ای(رسائل و مکاسب)


2. مرحوم حجه الاسلام دکتر سیّد رضا ابوالبرکات؛<ref>وی در سال 1309 ش در خمینی شهر اصفهان متولد شد. در حوزه علمیه اصفهان از محضر حضرت آیات: شیخ محمّد حسن عالم نجف آبادی، شیخ احمد فیّاض و شیخ نور الدین اشنی بهره برد. فلسفه و عرفان را نزد حضرت آیات: سیّد صدر الدین کوپائی و شیخ محمود مفید فراگرفت و از محضر درس اخلاق و نهج البلاغه عالم ربّانی آیه اللّه حاج میرزا علی آقا شیرازی بهرمند گردید. مدتی نیز در درس خارج آیات عظام: حاج آقا رحیم ارباب و میر سیّد علی بهبهانی شرکت نمود. به موازات تحصیل در حوزه، در سال 1337ش در کنکور رشته دکترای معقول و منقول شرکت کرد و دوره مزبور را در سال 1341 با موفقیت به پایان برد. وی در سال 1338 پس از کسب اجازه و استفتاء از مراجع تقلید از جمله حضرت امام خمینی وارد آموزش و پرورش شده و مدت ها در دبیرستان و سپس در دانشگاه تدریس نمود. وی مردی بسیار فعال و پر کار بود و در مدت عمر نسبتاً کوتاه خود خدمات شایان و آثار ارزنده ای بر جای گذاشت. در علوم مختلف اسلامی تبحر داشت. حافظ قرآن کریم و اکثر خطب و نامه های نهج البلاغه و دیوان حافظ و بسیاری از اشعار شعرای فارسی و عرب زبان بود. روحی لطیف و قلبی حساس داشت و نسبت به همه مهربان بود. غمخوارمحرومان و ضعیفان و گره گشای مشکلات آنان بود. به خانواده های معظم شهدا و مفقودین و اسرا سرکشی می کرد و از آنان دلجویی می نمود. آثار خیریه ای از جمله دو باب حمام، بیمارستان اورژانس و آزمایشگاه و انجمن خیریه از خود بر جای نهاد. بسیار متواضع و سخی و بخشنده بود. در مدت عمر مالی بر مالی نیفزود و خشتی بر خشتی ننهاد و وقتی رحلت کرد مبلغ قابل توجهی مقروض بود. هر ظهر و شب بعد از نماز به منبر می رفت و در پایان روضه می خواند و خود نیز گریان می شد. چنانچه بارها گفته بود ذره ای از مرگ بیم نداشت و در این اواخر بیشتر از همیشه مشغول ذکر و تهجد بود وسرانجام روح پاک او در شب دو شنبه 10 شهریور 26 [1365 ذی الحجه 1406 ق] به ملکوت اعلی پیوست.</ref>
[[سید محمد نجف آبادی]](کفایه)


3. آیه الله شیخ مرتضی مقتدایی؛
[[محمدرضا نجفی مسجدشاهی|شیخ محمدرضا نجفی]] (خارج فقه و اصول)


4. آیه الله شیخ حسین یزدی؛
[[سید علی نجف آبادی|میر سید علی نجف آبادی]](خارج فقه و اصول)<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، صص641-640.</ref><br />
===شاگردان===
وی سال ها در مدرسه صدر بازار، به تدریس ادبیات عرب و سطوح فقه و اصول می پرداخت و فضلای زیادی از درس او استفاده نمودند که  برخی از آنان  عبارتند از:


5. آیه الله شیخ اسداللّه جوادی؛
#[[شهید سید محمد بهشتی|شهید آیت اللّه دکتر سید محمد حسینی بهشتی]]
#[[سید رضا بن سید محمد ابوالبرکات سدهی|مرحوم حجت الاسلام دکتر سیّد رضا ابوالبرکات]]
#[[مرتضی مقتدایی|آیت الله شیخ مرتضی مقتدایی]]
#[[حسین بن محمد یزدی|آیت الله شیخ حسین یزدی]]
#[[اسدالله جوادی|آیت الله شیخ اسداللّه جوادی]]
#[[علی اکبر فقیه نطنزی|حجت الاسلام والمسلمین شیخ علی اکبر فقیه]]
#حجت الاسلام شیخ علی اکبر نصر
#مرحوم حجت الاسلام حاج شیخ مهدی غیاث نجفی
#مرحوم حجت الاسلام سید مسیح موسوی
#مرحوم شیخ حسین منصورزاده
#[[عنایت الله نجفی جزن آبادی|مرحوم شیخ عنایت اللّه نجفی]]


6. حجه الاسلام والمسلمین شیخ علی اکبر فقیه؛
==سیره اخلاقی==
آیت اللّه فاضل عالمی خدوم و مردمی بود. گروهی از مردم کم درآمد برای رفع احتیاجات مالی و تأمین نیازهای خود از جمله تهیه دارو به علما مراجعه می کردند. وی در بسیاری از موارد برای رفع احتیاجات این گونه افراد به داروخانه نزدیک مدرسه صدر بازار می نوشتند که دارو پرداخت شود و پس از مدتی مبلغ نسخه ها را به داروخانه پرداخت می نمود.وی در مساعده به طلاب حوزه، از لحاظ مالی تا آن جا که مقدور بود کوتاهی نمی کرد. گاهی برای آن که طلاب به فعالیت بیشتر تشویق شوند با پرسیدن سئوالاتی آسان آن ها را تشویق کرده و کتاب های مورد احتیاجشان را تهیه می نمود.


7. حجه الاسلام شیخ علی اکبر نصر؛
به طلاب و افرادی که نیاز به قرض داشتند می فرمود:


8. مرحوم حجه الاسلام حاج شیخ مهدی غیاث نجفی؛
" اوّل به من مراجعه کنید و اگر نتوانستم کمکی کنم آن گاه به دیگری مراجعه کنید."


9. مرحوم حجه الاسلام سیّد مسیح موسوی؛
یکی دیگر از خصوصیات اخلاقی ایشان اهمیت دادن به امر به معروف و نهی از منکر بود به گونه ای که حتی در مسیر رفتن به مسجد، زن های بی حجاب را نهی از منکر کرده و می فرمود: این کار شما آتش و عذاب الهی را درپی دارد.


10. مرحوم شیخ حسین منصورزاده؛
==سیره عبادی==


11. مرحوم شیخ عنایه اللّه نجفی.
به نوشته فرزند ایشان:<blockquote>وی در کمال زهد و بی آلایشی و درمنزلی محقر و ساده زندگی می نمود. پاسی از شب را به تلاوت قرآن و نماز می پرداخت و در این هنگام چنان توجهی به معانی قرآن داشت که قطرات اشک از چشمانش جاری بود که این صحنه هر بینده ای را متوجه آخرت می نمود. پس از آن شروع به مطالعه می نمود و هنگام طلوع فجر اذان گفته، به سوی مسجد حرکت می کرد.اول صبح نماز را اقامه کرده به منبر می رفت، چند مسأله فقهی و یک روایت اخلاقی خوانده و چند کلمه ای هم ذکر مصیبت می نمود.  
<br />


=='''اوصاف'''==
بعد از منبر، به خواندن زیارت عاشورا می پرداخت و صد لعن و صد سلام آن را در طول مسیر، قدم زنان قرائت می کرد. ساعت هشت در مدرسه صدر بازار حاضر شده و تدریس می نمود. پس از تدریس، مشغول به بحث کمپانی و دست جمعی شده، بحث عمیقی با گروهی از بزرگان حوزه آغاز می کرد.
به نوشته فرزند ایشان حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ مصطفی فاضل:<blockquote>وی در کمال زهد و بی آلایشی و درمنزلی محقر و ساده زندگی می نمود. پاسی از شب را به تلاوت قرآن و نماز می پرداخت و در این هنگام چنان توجهی به معانی قرآن داشت که قطرات اشک از چشمانش جاری بود که این صحنه هر بینده ای را متوجه آخرت می نمود. پس از آن شروع به مطالعه می نمود و هنگام طلوع فجر اذان گفته، به سوی مسجد حرکت می کرد.


اول صبح نماز را اقامه کرده به منبر می رفت، چند مسأله فقهی و یک روایت اخلاقی خوانده و چند کلمه ای هم ذکر مصیبت می نمود.  
هیچ گاه روضه امام حسین علیه السلام را ترک نمی کرد، به نحوی که حدود شصت سال است روضه امام حسین علیه السلام در منزل ایشان برپاست.  


بعد از منبر، به خواندن زیارت عاشورا می پرداخت و صد لعن و صد سلام آن را در طول مسیر، قدم زنان قرائت می کرد.
از جمله ویژگی های ایشان این بود که وقتی در جلسه عمومی بود، با بیان حکایت یا روایتی، مانع از این می شد که دیگران مشغول به حرفهای لغو و بیهوده شوند.  


ساعت هشت در مدرسه صدر بازار حاضر شده و تدریس می نمود. پس از تدریس، مشغول به بحث کمپانی و دست جمعی شده، بحث عمیقی با گروهی از بزرگان حوزه آغاز می کرد.</blockquote>مرحوم والد همیشه می فرمود که<span> </span>:<blockquote>دوست دارم جزء روضه خوانان امام حسین علیه السلام محسوب شوم. هیچ گاه روضه امام حسین علیه السلام را ترک نمی کرد، به نحوی که حدود شصت سال است روضه امام حسین علیه السلام در منزل ایشان برپاست. از جمله ویژگی های ایشان این بود که وقتی در جلسه عمومی بود، با بیان حکایت یا روایتی، مانع از این می شد که دیگران مشغول به حرفهای لغو و بیهوده شوند. نسبت به مطالبی که در روایات اهل بیت علیهم السلام آمده است باور و ایمان قلبی داشت و به محقق شدن آنها فوق العاده عقیده مند بود.</blockquote>یکی دیگر از خصوصیات اخلاقی ایشان اهمیت دادن به امر به معروف و نهی از منکر بود به گونه ای که حتی در مسیر رفتن به مسجد، زن های بی حجاب را نهی از منکر کرده و می فرمود: این کار شما آتش و عذاب الهی را درپی دارد.
نسبت به مطالبی که در روایات اهل بیت علیهم السلام آمده است باور و ایمان قلبی داشت و به محقق شدن آنها فوق العاده عقیده مند بود.<ref>مهدوی، وفیات علمای معاصر اصفهان: خطی؛ مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان، ج2، ص306.</ref></blockquote>


مرحوم فاضل عالمی خدوم و مردمی بود. گروهی از مردم کم درآمد برای رفع احتیاجات مالی و تأمین نیازهای خود از جمله تهیه دارو به علما مراجعه می کردند.  
==فعالیت ها==
به همت شیخ فاضل مسجد شجره در خیابان شاه عباس دوم (خیابان شریف واقفی فعلی) تجدید بنا شد و او در آن مسجد به اقامه نماز جماعت پرداخت.


آیه اللّه فاضل در بسیاری از موارد برای رفع احتیاجات این گونه افراد به داروخانه نزدیک مدرسه صدر بازار می نوشتند که دارو پرداخت شود و پس از مدتی مبلغ نسخه ها را به داروخانه پرداخت می نمود.
ایشان سال ها در مسجد شجره اقامه جماعت می نمود و به امر ایشان این مسجد بازسازی کامل شد که در آن موقع انجام این گونه کارها به جهت مضیقه مالی، بسیار مشکل بود.  


وی در مساعده به طلاب حوزه، از لحاظ مالی تا آن جا که مقدور بود کوتاهی نمی کرد. گاهی برای آن که طلاب به فعالیت بیشتر تشویق شوند با پرسیدن سئوالاتی آسان آن ها را تشویق کرده و کتاب های مورد احتیاجشان را تهیه می نمود.  
مسجد سر پوشیده ای که اکنون مسجد الزهراء نامیده می شود و در بازارچه نو، کوچه حکیم داوود واقع است، نیز به امر ایشان نوسازی گردید.<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج۲، صص641-640.</ref>
==وفات==
وی سرانجام در 27 صفر  سال 1359ش پس از عمری پربار به دیدار حق شتافت و نزدیک مزار مطهر [[فاضل اصفهانی|فاضل هندی]] واقع در [[تخت فولاد]]  مدفون گردید.<ref> مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، صص306-305.</ref>


به طلاب و افرادی که نیاز به قرض داشتند می فرمود: اوّل به من مراجعه کنید و اگر نتوانستم کمکی کنم آن گاه به دیگری مراجعه کنید.
مرحوم آیه اللّه سیّد مجتبی میر محمد صادقی اشعار زیر را در وفات ایشان سروده است:


گاهی ما به ایشان عرض می کردیم که فلان طلبه که از نجف به قم آمده، احتیاج مالی دارد و اگر امکان دارد کمکی به او شود، دیگر به ما نمی گفت که طلبه مورد نیاز با ما آشنایی دارد یا نه و مبلغی می پرداخت و می فرمود به او بدهید.
{{شعر}}
{{ب|سمیّ مولانا حسین بن علی|مدرّس الحوزه ذوالقدر الجلی}}
{{ب|اردت تاریخا لعام رحلته|لان یکون باقیا فی عترته}}
{{ب|فقلت: الحق واحدا بالثانی|"قد اسکن الفاضل بالجنان"<ref>قاسمی، گلزار فضیلت، صص 307-299.</ref>}}
{{پایان شعر}}


ایشان سال ها در مسجد شجره اقامه جماعت می نمود و به امر ایشان این مسجد بازسازی کامل شد که در آن موقع انجام این گونه کارها به جهت مضیقه مالی، بسیار مشکل بود. مسجد سر پوشیده ای که اکنون مسجد الزهراء نامیده می شود و در بازارچه نو، کوچه حکیم داوود واقع است، نیز به امر ایشان نوسازی گردید.
==پانویس==
 
=='''چند حکایت'''==
 
==='''1. حجه الاسلام والمسلمین حاج سیّد محمّد تقی مدنی'''===
می گوید:
 
آیه اللّه فاضل روایتی در زمینه استجابت دعا دیده بود که مضمون آن این است: خداوند می فرماید کسی که وضویش باطل شود و وضو نگیرد به من جفا کرده است، و کسی که وضو بگیرد و دو رکعت نماز نخواند به من جفا کرده است، و کسی که وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند و دعا نکند به من جفا کرده و کسی که وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند و دعا کند و من درخواست وی را در امر دنیایی و یا آخرتی اجابت نکنم، من به او جفا کرده ام و من جفاکار نیستم.
 
ایشان فرموده بود: پس از رؤیت این روایت وضو گرفتم و گفتم خدایا این وضو. و بعد از آن دو رکعت نماز خوانده و دعا کرده و گفتم: خدایا حج خانه خودت را نصیبم کن. فردای آن روز شخصی درب منزل ما آمد و گفت حاج آقا می خواهیم به نیابت از طرف فلانی به حج بروید. آیه اللّه فاضل 18 سفر مشرف به مکه مکرمه شدند و در هر سفر گروهی از مردم همراه ایشان بودند که ایشان با دقت و توجه زیاد به راهنمایی آن ها می پرداخت.
 
==='''2. آیه اللّه حاج شیخ اسداللّه جوادی'''===
می گوید:
 
روزی با مرحوم آیه اللّه حاج ملّا هاشم جنتی در بازار به ایشان برخوردیم. وی پس از احوال پرسی فرمود: امروز میهمان من می شوید؟ عرض کردیم بله. فرمود: بروید حجره تا من بیایم. ما به حجره رفته، وضو گرفته و نماز خواندیم. آمدن ایشان مدتی طول کشید. سرانجام ایشان پس از مدتی تأخیر تشریف آوردند و چند دست کباب روی دست گرفته، جلو ما گذارده و فرمودند: شما مشغول باشید من می آیم، و مقداری از آن را برداشته و برای خانواده شان که در پشت مدرسه در منزل ساکن بودند بردند. وقتی آمدند فرمودند: من امروز پول نداشتم. یادم آمد که در حدیثی وارد شده است که هر وقت می خواهید روزی شما زیاد شود میهمان بیاورید. شما را که دیدم گفتم شما میهمان من شوید تا این که از پرتو شما روزی ما هم برسد. چند مرتبه در بازار عبور کردم و خبری نشد تا این که شخصی به من برخورد و پس از سلام و احوال پرسی گفت: مدتی بود که می خواستم شما راببینم و بحمد اللّه الآن دیدم. او با من مصافحه کرد و رفت، دستم را که باز کردم، دیدم پانصد تومان که آن وقت پول زیادی بود در دست من نهاده است.
 
==='''3. آیه اللّه حاج شیخ اسداللّه جوادی'''===
همچنین می گوید:
 
ایشان بیماری خارش بدنی پیدا کرده بود. روزی مقدار زیادی انار خریده در پستوی حجره گذارده و به طلبه ها گفت: بروید بخورید تا من خوب شوم. وقتی انارها تمام شد، فرمود: بدن من خوب شد و کسالتم برطرف گردید.
 
==='''4. آیه اللّه حاج سیّد مهدی حجازی شهرضائی'''===
در کتاب "الوسواس و علاجه" می نویسد: حدود سن 30 سالگی دچار وسواس شدیدی در طهارت و تعیین وقت نماز بودم که گاهی مدت زیادی از وقت گذشته بود و من هنوز اطمینان به دخول وقت پیدا نکرده بودم. به مرحوم آیه اللّه فاضل مراجعه کرده و عرض حال نمودم. ایشان فرمودند: تو مریض هستی و مثل مردم عادی عمل کن، اگر اعمال عبادی تو باطل بود بر گردن من باشد. کلام این عالم آن چنان در من اثر کرد که دست از وسواس کشیده، مانند مردم عادی عمل می نمودم و هر وقت شک می کردم که آیا اعمال صحیح است یا نه، با خود می گفتم که بر گردن حاج آقا فاضل باشد.
 
==='''5. آیه اللّه حاج شیخ اسداللّه جوادی'''===
می گوید: روزی احتیاج به مبلغی داشتم. به ایشان رجوع کردم و گفتم صد تومان قرض می خواهم. ایشان فکری کرد و فرمود: بروید در گنجه حجره، یک جفت گوشواره هست، بردارید و بفروشید و کار خود را راه بیاندازید. گفتم می روم از دیگری قرض می کنم. فرمودند: نخیر، باید بروید همین گوشواره ها را بفروشید و کار خود را راه بیاندازید. من آنها را برداشتم و از حجره بیرون آمدم. در راه به یکی از آشنایان رسیدم، جریان را به او گفتم، او آن مبلغ را به من داد. نزد حاج آقا فاضل برگشتم و جریان را عرض کردم. ایشان ناراحت شده و فرمودند که چون به من گفته بودی دیگر نباید به دیگری می گفتی.
 
=='''فرزندان'''==
 
==='''1. حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی فاضل'''===
از علما و روحانیون پرتلاش که سال در نجف اشرف از محضر آیات عظام:
 
حضرت امام خمینی، سیّد ابوالقاسم خوئی، شهید محمّد باقر صدر و دیگران استفاده نموده و هم اکنون در شهر مقدس قم به سر می برد و در سمت معاونت دیوان عالی کشور به خدمت مشغول است.
 
==='''2. حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ مصطفی فاضل'''===
از علما و مدرّسین حوزه علمیه اصفهان.
 
وی دروس سطوح و خارج را در شهر مقدس قم از محضر اساتیدی همچون حضرات آیات:
 
علوی گرگانی، سیّد ابوالفضل موسوی، میرزا یداللّه دوزدوزانی، شیخ محمّد تقی ستوده، فاضل لنکرانی، شیخ جعفر سبحانی، مکارم شیرازی، وحید خراسانی، نوری همدانی و انصاری شیرازی بهره برده و حدود سی سال است که در قم و اصفهان به تدریس سطوح عالیه فقه و اصول و نیز تبلیغ و ترویج دین اشتغال دارد.
 
=='''وفات'''==
حاج فاضل سرانجام در سال 1359ش پس از عمری پربار به دیدار حق شتافت و نزدیک مزار مطهر فاضل هندی مدفون گردید.
 
مرحوم آیه اللّه سیّد مجتبی میر محمّد صادقی اشعار زیر را در وفات ایشان سروده است:
 
سمیّ مولانا حسین بن علی
 
مدرّس الحوزه ذوالقدر الجلی
 
من کان عمره بتحصیل مضی
 
ثم بتعلیم و ترویج قضی
 
نبغی له اجرا جزیلا حسنا
 
فانه بما کسب مرتهنا
 
فرحمه اللّه علیه دائما
 
نرجو له المغفره من ربنا
 
اردت تاریخا لعام رحلته
 
لان یکون باقیا فی عترته
 
فقلت: الحق واحدا بالثانی
 
"قد اسکن الفاضل بالجنان"<ref>گلزار فضیلت، صص 307-299.</ref>
 
=='''پانویس'''==


[[رده:گلزار فضیلت]]
[[رده:گلزار فضیلت]]
[[رده:تیرماه 1401]]
[[رده:تیرماه 1401]]
[[رده:شعر]]
<references />
<references />


=='''منبع'''==
==منابع==
گلزار فضیلت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان (تکیه فاضل هندی)، رحیم قاسمی، اصفهان، ناشر کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
 
*[[رحیم قاسمی|قاسمی]]، رحیم، گلزار فضیلت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان (تکیه فاضل هندی)، اصفهان، ناشر کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
*[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.
 
[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]]
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]]
[[رده:علمای قرن 14]]
[[رده:مدرسین]]
[[رده:علمای معاصر]]
[[رده:معاصرین درگذشته]]
[[رده:ائمه جماعت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ خرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۱:۳۱


شیخ محمدحسین فاضل کوهانی.jpg
اطلاعات فردی و علمی
نام کاملمحمدحسین فاضل کوهانی
زادروز1277 شمسی
تاریخ وفات1359شمسی
مدفنتکیه فاضلان
اساتیدسید مهدی درچه ای، علامه سید علی نجف آبادی، علامه شیخ محمدرضا نجفی و ...
شاگردانآیت الله شیخ حسین یزدی،آیت الله شیخ اسداللّه جوادی،حجت الاسلام والمسلمین شیخ علی اکبر فقیه و ...
آثاربازسازی دو مسجد در اصفهان به امر ایشان
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعیتدریس، ائمه جماعت


محمدحسین فاضل کوهانی اصفهانی(1277ش - 1403ق )، عالم فاضل، زاهد، از مدرسین حوزه علمیه اصفهان و از علمای قرن چهاردهم است.

زندگی نامه

ولادت

وی در سال 1277ش در قریه کوهانستان در حومه اصفهان، که اکنون جزء محله های شهر اصفهان محسوب می شود،به دنیا آمد.

خاندان

محمدحسین فرزندملا تقی بوده و از فرزندانش:

  1. حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی فاضل از علما و روحانیون پر تلاش که چند سال در نجف اشرف از محضر آیات عظام حضرت امام خمینی، سید ابوالقاسم خویی، شهید محمد باقر صدر و دیگران استفاده نمود و هم اکنون در شهر مقدس قم به سر می برد و در سمت معاونت دیوان عالی کشور به خدمت مشغول است.
  2. حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ مصطفی فاضل از علما و مدرسین حوزه علمیه اصفهان. وی دروس سطوح و خارج را در شهر مقدس قم از محضر اساتیدی همچون حضرات آیات علوی گرگانی، سید ابوالفضل موسوی، میرزا یداللّه دوزدوزانی، شیخ محمدتقی ستوده، فاضل لنکرانی، شیخ جعفر سبحانی، مکارم شیرازی، وحید خراسانی، نوری همدانی و انصاری شیرازی بهره برده و حدود سی سال است که در قم و اصفهان به تدریس سطوح عالیه فقه و اصول و نیز تبلیغ و ترویج دین اشتغال دارد.

تحصیلات

فاضل کوهانی پس از تحصیلات مقدماتی به درس اساتید حوزه علمیه اصفهان حاضر شد و به کسب علم پرداخت. سپس به تدریس در مدرسه صدر بازار اصفهان مشغول شد و جمعی از فضلاء از محضر او مستفیض شدند.


دوران تحصیل این عالم جلیل، با مشکلات و سختی های فراوانی همراه بوده است. فرزند ایشان شیخ مصطفى فاضل، خاطرات پدر از آن دوران را چنین بازگو کرده است:

زمانی که در مدرسه ناصریه، جنب مسجد امام، ساکن بودم، بعضی مواقع یک روز یا دو روز چیزی برای خوردن به دست نمی آوردم. یکی از همین ایام آن چنان ضعف بر من غلبه کرده بود که دیگر نمی توانستم روی پای خویش بایستم، دو عصا قرض گرفتم، زیر بغل نهادم و آماده رفتن به سوی محلمان کوهانستان شدم تا چیزی برای خوردن به دست بیاورم. نزدیک دروازده دولت که رسیدم، از شدت ضعف به زمین خوردم و مجبور شدم برگردم. به مسجد امام آمدم و ده شاهی از بقال نزدیک مسجد ترشی و نان قرض کردم و خوردم. با این مشکلات، تحصیلات را ادامه داده و صبر کردیم.

همچنین می فرمودند:

در ایام تحصیل قصد تهیّه یک دوره کتاب "وسائل الشیعه" را داشتم. قیمت دوره سه جلدی آن ده تومان بود. یک تومان آن را پرداختم و کتاب را دریافت نمودم. یک سال گذشت و من نتوانستم باقیمانده آن را بدهم و مجبور شدم کتاب ها را پس بدهم.[۱]


اساتید

برخی اساتیدش عبارتند از:

آقا سید مهدی درچه ای(رسائل و مکاسب)

سید محمد نجف آبادی(کفایه)

شیخ محمدرضا نجفی (خارج فقه و اصول)

میر سید علی نجف آبادی(خارج فقه و اصول)[۲]

شاگردان

وی سال ها در مدرسه صدر بازار، به تدریس ادبیات عرب و سطوح فقه و اصول می پرداخت و فضلای زیادی از درس او استفاده نمودند که برخی از آنان عبارتند از:

  1. شهید آیت اللّه دکتر سید محمد حسینی بهشتی
  2. مرحوم حجت الاسلام دکتر سیّد رضا ابوالبرکات
  3. آیت الله شیخ مرتضی مقتدایی
  4. آیت الله شیخ حسین یزدی
  5. آیت الله شیخ اسداللّه جوادی
  6. حجت الاسلام والمسلمین شیخ علی اکبر فقیه
  7. حجت الاسلام شیخ علی اکبر نصر
  8. مرحوم حجت الاسلام حاج شیخ مهدی غیاث نجفی
  9. مرحوم حجت الاسلام سید مسیح موسوی
  10. مرحوم شیخ حسین منصورزاده
  11. مرحوم شیخ عنایت اللّه نجفی

سیره اخلاقی

آیت اللّه فاضل عالمی خدوم و مردمی بود. گروهی از مردم کم درآمد برای رفع احتیاجات مالی و تأمین نیازهای خود از جمله تهیه دارو به علما مراجعه می کردند. وی در بسیاری از موارد برای رفع احتیاجات این گونه افراد به داروخانه نزدیک مدرسه صدر بازار می نوشتند که دارو پرداخت شود و پس از مدتی مبلغ نسخه ها را به داروخانه پرداخت می نمود.وی در مساعده به طلاب حوزه، از لحاظ مالی تا آن جا که مقدور بود کوتاهی نمی کرد. گاهی برای آن که طلاب به فعالیت بیشتر تشویق شوند با پرسیدن سئوالاتی آسان آن ها را تشویق کرده و کتاب های مورد احتیاجشان را تهیه می نمود.

به طلاب و افرادی که نیاز به قرض داشتند می فرمود:

" اوّل به من مراجعه کنید و اگر نتوانستم کمکی کنم آن گاه به دیگری مراجعه کنید."

یکی دیگر از خصوصیات اخلاقی ایشان اهمیت دادن به امر به معروف و نهی از منکر بود به گونه ای که حتی در مسیر رفتن به مسجد، زن های بی حجاب را نهی از منکر کرده و می فرمود: این کار شما آتش و عذاب الهی را درپی دارد.

سیره عبادی

به نوشته فرزند ایشان:

وی در کمال زهد و بی آلایشی و درمنزلی محقر و ساده زندگی می نمود. پاسی از شب را به تلاوت قرآن و نماز می پرداخت و در این هنگام چنان توجهی به معانی قرآن داشت که قطرات اشک از چشمانش جاری بود که این صحنه هر بینده ای را متوجه آخرت می نمود. پس از آن شروع به مطالعه می نمود و هنگام طلوع فجر اذان گفته، به سوی مسجد حرکت می کرد.اول صبح نماز را اقامه کرده به منبر می رفت، چند مسأله فقهی و یک روایت اخلاقی خوانده و چند کلمه ای هم ذکر مصیبت می نمود.

بعد از منبر، به خواندن زیارت عاشورا می پرداخت و صد لعن و صد سلام آن را در طول مسیر، قدم زنان قرائت می کرد. ساعت هشت در مدرسه صدر بازار حاضر شده و تدریس می نمود. پس از تدریس، مشغول به بحث کمپانی و دست جمعی شده، بحث عمیقی با گروهی از بزرگان حوزه آغاز می کرد.

هیچ گاه روضه امام حسین علیه السلام را ترک نمی کرد، به نحوی که حدود شصت سال است روضه امام حسین علیه السلام در منزل ایشان برپاست.

از جمله ویژگی های ایشان این بود که وقتی در جلسه عمومی بود، با بیان حکایت یا روایتی، مانع از این می شد که دیگران مشغول به حرفهای لغو و بیهوده شوند.

نسبت به مطالبی که در روایات اهل بیت علیهم السلام آمده است باور و ایمان قلبی داشت و به محقق شدن آنها فوق العاده عقیده مند بود.[۳]

فعالیت ها

به همت شیخ فاضل مسجد شجره در خیابان شاه عباس دوم (خیابان شریف واقفی فعلی) تجدید بنا شد و او در آن مسجد به اقامه نماز جماعت پرداخت.

ایشان سال ها در مسجد شجره اقامه جماعت می نمود و به امر ایشان این مسجد بازسازی کامل شد که در آن موقع انجام این گونه کارها به جهت مضیقه مالی، بسیار مشکل بود.

مسجد سر پوشیده ای که اکنون مسجد الزهراء نامیده می شود و در بازارچه نو، کوچه حکیم داوود واقع است، نیز به امر ایشان نوسازی گردید.[۴]

وفات

وی سرانجام در 27 صفر سال 1359ش پس از عمری پربار به دیدار حق شتافت و نزدیک مزار مطهر فاضل هندی واقع در تخت فولاد مدفون گردید.[۵]

مرحوم آیه اللّه سیّد مجتبی میر محمد صادقی اشعار زیر را در وفات ایشان سروده است:

سمیّ مولانا حسین بن علیمدرّس الحوزه ذوالقدر الجلی
اردت تاریخا لعام رحلتهلان یکون باقیا فی عترته
فقلت: الحق واحدا بالثانی"قد اسکن الفاضل بالجنان"[۶]

پانویس

  1. ↑ مصاحبه با شیخ مصطفی فاضل.
  2. ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، صص641-640.
  3. ↑ مهدوی، وفیات علمای معاصر اصفهان: خطی؛ مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان، ج2، ص306.
  4. ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج۲، صص641-640.
  5. ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، صص306-305.
  6. ↑ قاسمی، گلزار فضیلت، صص 307-299.

منابع

  • قاسمی، رحیم، گلزار فضیلت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان (تکیه فاضل هندی)، اصفهان، ناشر کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
  • مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
  • مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.
برگرفته از «https://wiki.esfhozeh.ir/index.php?title=محمدحسین_فاضل_کوهانی&oldid=50821»