تکیه کلباسی

مشخصات مکان
نام	تکیه کلباسی
کشور	ایران
شهر	اصفهان
قدمت	دوره قاجار
دوره ساخت	1315قمری
بنیانگذار	حاج میرزا احمدملاباشی
کاربری	قبرستان

تکیه کلباسی یکی از تکایای معروف و معتبر تخت فولاد مربوط به دوره ی قاجاری بوده است که به نام آقا میرزا ابوالمعالی فرزند حاج محمّد ابراهیم کلباسی بنا گردیده است. بانی ساختمان تکیه و بقعه، حاج میرزا احمد ملاباشی داماد آن مرحوم بوده است که در سال ۱۳۱۵ق پس از این که استاد و پدر همسرش دارفانی را وداع کرد، این تکیه را بنا نمود.

وجه تسمیه

پس از فوت ابوالمعالی کلباسی( 27 صفر سال 1315 ق) و دفن آن مرحوم در این تکیه، این محل به نام آن عالم بزرگوار خوانده شد.

موقعیت جغرافیایی

تکیه ابوالمعالی از جنوب به تکیه ملاّ اسماعیل خواجویی با فاصله کوچه لسان الارض و از غرب با تکیه جهانگیر خان قشقایی محدود می باشد. محل این تکیه در سمت شمالی ابتدای کوچه ای که از مقابل کاروانسرای ملک به طرف لسان الارض می رود، قرار دارد.

سبک معماری

این تکیه به سبک معمول دوره ی قاجاری به شکل هشت ضلعی ایجاد شده و شامل یک صحن بزرگ با ابعاد تقریبی۳۶×۴۸ متر به شکل هشت الماس تراش بوده و اطاق‌های زیادی در چهار جبهه صحن و ساختمان بقعه ای متناسب در وسط صحن و ارتباط تکیه از جبهه جنوب یا قبلی با کوچه لسان الارض بوده است که امروزه به غیر از بقعه وسطی بقیه بناهای اطراف تکیه از بین رفته اند ولی آثار آن بناها در دیوارهای اطراف باقی مانده است.

بنای بقعه نیز با پلان هشت الماسی تراش منظم است که به وسیله آجر بنا شده و گنبدی کوتاه و خفته تیزه دار آجری با تزئینات مختصر کاشی آن را پوشانده است و نمای جرزها به صورت هشت و گیر آجری باقی مانده که احتمالا قرار بوده نمایی متناسب مثل کاشی کاری روی آن اجرا گردد؛ ولی ناتمام مانده است. ورودی بقعه از ضلع کوچک جنوب شرقی بقعه است و چهار ضلع بزرگ و سه ضلع کوچک دیگر بقعه قبلاً شبکه آجری بوده که امروزه با شبکه فلزی مشابه آجری و به رنگ آجری آن را بسته‌اند.

از لحاظ معماری مانند سایر بقعه های تخت فولاد می باشد، با این تفاوت که در ساخت پنجره‌های شبکه‌ای آجری آن نهایت زیبایی و ظرافت به کار گرفته شده است.

مشاهیر مدفون

بعضی از مدفونین در این تکیه به شرح زیر است:

1. میرزا ابوالمعالی کلباسی
3. حاج میرزا ابوالهدی کلباسی
5. حاج شیخ محمّدباقر کلباسی
7. حاج میرزا جمال الدین کلباسی
9. حاج شیخ محمد حسین اشنی
11. حاج شیخ موسی کلباسی
13. حاج میرزا محمود مقتدایی خوراسگانی
15. حاج شیخ نورالدین اشنی
17. میرزا عبدالرحیم کلباسی
19. سیّد حسن کاشانی
21. حاج میرزا احمد ملاباشی

منابع

• عقیلی، احمد، تخت فولاد اصفهان، زیرنظر اصغر منتظر القائم؛ با همکاری مجموعه تاریخی فرهنگی و مذهبی تخت فولاد (دانشنامه تخت فولاد اصفهان)، چاپ دوم، اصفهان، کانون پژوهش، 1385.
• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.