این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

تفاوت میان نسخه‌های «محمدباقر فقیه ايمانى»

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(حذف الگو و ویرایش جزئی)
(درج عکس)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند تصویر}} {{نیازمند جعبه اطلاعات}} {{بررسی رده}}
{{نیازمند جعبه اطلاعات}}[[پرونده:محمد باقر فقیه ایمانی.jpg|بندانگشتی]]
[[پرونده:محمد باقر فقیه ایمانی.jpg|بندانگشتی]]
'''ميرزا محمدباقر فقيه ايمانى''' (۱۲۹۰ ق- ١٣٧٠ ق)،عالم عارف، زاهد، فقیه متبحر  و ادیب اصفهانی در قرن چهاردهم قمری است.
'''ميرزا محمدباقر فقيه ايمانى''' (۱۲۹۰ ق- ١٣٧٠ ق)، عالم عارف و ادیب اصفهانی در قرن چهاردهم قمری است.




==زندگینامه==
==زندگی‌‌نامه==
وی در حدود سال ۱۲۹۰ قمرى در شهر اصـفهان ديـده بـه جهـان گشود.<ref>مهدوى، دانشمندان و بزرگان اصفهان، صص٧ ـ ٣٣۶.</ref> وی  فرزند [[حسین علی شریف|شيخ حسين علـى شـريف]] (از علمـاى تهـران و معروف به ملّا على) بود. دوران كودكى پدر دانشمند خود را از دست داد و تحـت سرپرسـتى مـادرش که تحصيلات خود را آغاز نمود. در نوجـوانى و جـوانى بـه آمـوختن دروس عربـى و منطق و ادبيات همت گماشت.


وى يكى از نويسـندگان و بزرگـان [[حوزه علمیه اصفهان |حوزه علميه اصفهان]] به شمار مـى آيـد كه تأليفات او بيش از هفتاد مجلّد است كه اغلـب آثـارش بـه مباحـث مهـدويت و حضرت ولیعصر عجل اللّه تعالى فرجه الشريف پرداخته است.
===ولادت===
وی در حدود سال ۱۲۹۰ قمرى در شهر اصـفهان ديـده بـه جهـان گشود.<ref>مهدوى، دانشمندان و بزرگان اصفهان، صص336-337.</ref> 


صاحب عنوان طبع شعر داشته و گاهی به عربی و فارسی شعر می گفته و '''«فقیه»''' تخلّص می نموده است.<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص93.</ref>
===خاندان===
وی  فرزند شيخ حسين علـى شـريف (از علمـاى تهـران و معروف به ملّا على) بود که با توجه به مرکزیت علمى اصفهان بویژه رونق حوزه علمیه این شهر در آن دوران، به اصفهان آمد و مشغول به تحصیل و تعلیم شد. نامبرده، خواهرزاده دانشمند منجم، [[عبدالغفار نجم الدوله|میرزا عبدالغفار نجم‌‏الدوله]] متوفى 1326ق بود.<ref>مصاحبه با شیخ مهدی فقیه ایمانی، 1384ش؛ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج3، ص1143؛ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج5، ص1599.</ref>  


ابیات زیر ازاشعار اوست:
====فرزندان====
 
او با  دختر حاج آقا [[منیرالدین بن جمال‌الدین بروجردی|منیرالدین بروجردی]] ازدواج کرد و  صاحب دو پسر و سه دختر بود. دو پسرش یکی حاج آقا مرتضی فقیه ایمانی و دیگری حاج شیخ مهدی فقیه ایمانی است. شیخ مهدی در سال ۱۳۰۸ش به دنیا آمد و تحصیلاتش را نزد سید محمد باقر سلطانی، شیخ مرتضی حائری، [[سید حسین طباطبایی بروجردی|سید حسین بروجردی]]، سید محمد حسین طباطبایی و [[سید حسین خادمی]] به انجام رسانید. وی صاحب تألیفات و تحقیقاتی در تاریخ امامت و فضائل ائمه معصومین و حقانیت آنان بویژه امام علی بن ابی‌طالب(ع) است.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص386-382.</ref>
{{شعر}}
{{ب|اى پادشاه حسن كه بيـنم تــورا جمــال|مرآت وصف حسن خداوند لايزال}}{{پایان شعر}}


وى از جمله تشرّف يافته گان به محضر حضرت مهدى عجـل اللّـه تعـالى فرجـه الشريف است كه تشرّف ايشان در پى سرودن شعرى در خصوص آن حضـرت روى مى دهد.  
===تحصیلات===
محمدباقر در دوران كودكى، پدر دانشمند خود را از دست داد و تحـت سرپرسـتى مـادرش تحصيلات خود را آغاز نمود. در نوجـوانى و جـوانى بـه آمـوختن دروس عربـى و منطق و ادبيات همت گماشت و از محضر علمای اصفهان بهره برد تا به مراتب عالی علم و اجتهاد نائل آمد.  


===اساتید===
===اساتید===
از اساتيد او می توان بـه علمـای زیر را نام برد:
از اساتيد او می توان بـه علمـای زیر اشاره نمود:


#[[مرحوم سید محمود کلیشادی|مرحوم سید محمـود كليشـادی]] معروف به سيد مغنى گو(شـرح احـوال مختصرى از او در همـين كتـاب نقـل گرديده است)
#[[سید محمود کلیشادی|مرحوم سید محمـود كليشـادی]] معروف به سيد مغنى گو
#عـارف ربـانى [[محمد کاشانی|آخونـد كاشى]]، [[سید حسن بروجردی|سـيد حسـين بروجردى]]
#[[محمد کاشی|عـارف ربـانى آخونـد كاشى]]
#سـيد حسـين بروجردى
#[[عبدالکریم گزی|ملّا عبدالكريم گزى]]
#[[عبدالکریم گزی|ملّا عبدالكريم گزى]]
#[[منیرالدین بروجردی|منيرالدين بروجـردى]]
#حاج آقا منيرالدين بروجـردى
#[[عبدالحسين محلّاتی|شـيخ عبدالحسين محلّاتى]]
#[[عبدالحسین محلاتی|شـيخ عبدالحسين محلّاتى]]<ref>فقیه ایمانی، مطلع الانوار، صص6-5.</ref>
 
==سیره اخلاقی==
از جمله ویژگى‏‌هاى او، تقید به نماز شب و توسلات به ساحت مقدس ائمه اطهار(ع)، بویژه امام عصر (عج) است. نسبت به مردم با حُسن خلق و مدارا رفتار مى‏‌کرد و با اهل علم و نیز عوام متواضع بود.<ref>مصاحبه با شیخ مهدی فقیه ایمانی، 1384ش.</ref> آنچه بیش از هر چیز قابل ذکر است، توجه و علاقه خاصى بود که به اهل ‏بیت عصمت(ع)، در رفتار و گفتار وی آشکار بود و در تمام عمرش در انتظار فراق حضرت حجت بن الحسن العسکرى، ولى عصر(عج)، دلى سوخته و اشکى ریزان داشت و در منابر و مجالس و هر فرصتى در طول سال مردم را به ساحت قدس آن حضرت توجه و تنبه مى‏‌داد و با آن حال معنوى خاصى که در وی بود، تأثیر خاصى در حال اشخاص مى‏‌گذاشت. مثلاً روزهاى جمعه با حال گریه و شور و اشتیاق چند مرتبه دعاى ندبه را در طول روز قرائت مى‏‌کرد.
 
او عنایت و اهتمام زایدالوصفى به ذکر فضایل و مناقب حضرت بقیة‏الله الاعظم، امام زمان(عج) داشت؛ چنان که تمام منبرهاى او در ایام مختلف سال، چه در مسجد محل اقامه نماز جماعتش و چه مکان‏هاى دیگر و یا مجالسى که در تمام روزهاى سال قبل از ظهر در منزل شخصى خود منعقد مى‌‏نمود، به وعظ و ارشاد مى‏‌پرداخت و منحصر به امام زمان(عج) بود و آغاز و انجامش در شرح زندگى و دیگر شئون حیاتى و امامتى آن حضرت برگزار مى‏‌گردید. کسانى هم که براى حل و فصل هرگونه مشکل مادى و معنوى به ایشان مراجعه مى‌‏نمودند،  قبل از هر چیز آنها را به نوعى به توسل‏‌هاى ذکرى و زیارتى و مالى و نمازى و دیگر طرق مناسب به عنوان توسل به ساحت قدس حضرت مهدى (عج) راهنمایى و تشویق مى‏‌کرد.<ref>فقیه ایمانی، فوز اکبر، صص8-7.</ref>
 
وى از جمله تشرّف يافته گان به محضر حضرت مهدى(عج) است كه تشرّف او، در پى سرودن شعرى در خصوص آن حضـرت روى مى دهد.
 
==آثار و فعالیت‌ها==
 
===آثار===
وى يكى از نويسـندگان و بزرگـان [[حوزه علمیه اصفهان |حوزه علميه اصفهان]] به شمار مـى آيـد كه تأليفات او بيش از هشتاد مجلّد است و اغلـب آثـارش بـه مباحـث مهـدويت و حضرت ولیعصر (عج)پرداخته و  تنها چند جلد آنها به همت فرزند فاضلش (حاج شیخ مهدى فقیه‌‏ایمانى) طبع و منتشر گردیده است.
 
تألیفات او دو دسته است: یکى در زمینه‏‌هاى مختلف عقیدتى، فقهى، اخلاقى و تاریخى، دیگرى در زمینه تحقیقات و نوشته‏‌هایى درباره امام عصر (عج)؛ آثارش عبارتند از:
 
 
'''الف) آثار عقیدتى، فقهى، اخلاقى و تاریخى'''
 
<br />
{{چندستونه|2}}
# الایات الباهره فى فضائل العترة الطاهره
# انوار قدسیه در شرح حکمت الهیه
# بهجة‏الامامة
# بهجة ‏الجنان، فیما یتعلق بشرح ارکان الایمان
# بهجة‏المرضیه، فیما ثبت للفقهأ الصالحین من الولایة و حدودها
# تفسیر «ثم لتسئلن یومئد عن النعیم»
# تفسیر «قد افلح المؤمنون.... »
# الحجة الغرا فى حدود المعرفة الواجبة لفاطمة الزهرا سلام‏‌الله علیها
# حدائق الایمان فى امر النیابة عن الائمة فى الاعمال
# الخصال الحسینیه، او المرقاة المکارم الحسینیه
# الدرة الفاخره فى بیان شؤون العترة الطاهره
# دیوان اشعار (كه اغلب اشـعارش در مـدح و انتظـار امـام زمان(عج) سروده شده است)
# الذورة العلیا فى حقیقة الرویا
# رساله حول تعزیة الامام حسین بن على (ع)
# رساله حول زیارة عاشورا والبحث عن سنده و معناه
# رساله فى احکام الصور و التماثیل
# رساله فى بیان حکم جنب المعذور من الغسل و وظیفة استمرار العذر
# رساله فى تحقیق موضوع الاستثناء
# رساله فى شرح حال ابى‌‏الفضل-العباس بن الامام امیرالمؤمنین (ع)
# رساله فى زینب بنت امیرالمؤمنین (س) و فضائلها
# رساله فى شرح حدیث العقل و الجهل
# رساله فى الاجماع
# رساله من سبق الى مکان فهو اولى به
# رساله فى النیة و ان الاخلاص فیها شرط فى صحة العباده و قبولها
# رساله فى المعاصى الکبیره و الصغیره
# رساله فى معنى الحکم و المتشابه
# ماءالحیوان فى تجوید القرآن
# السراج المنیر فىاهمیة عید الغدیر و فضائله و آدابه
# روح الایمان فى محبة الرحمن
# شرح حدیث «الصوم لى و انا أجزى به»
# شرح نهج ‏البلاغه فى شرح جمل من کلمات الامام فى التوحید و المعرفه
# علم الهدى و معلم التقى فى شرح حقوق سیدالشهداء (ع)
# العوائد الالهیه فى فوائد الرجالیه
# العوائد العلیه فى الخصائص المختصه بجملة من الائمة الطاهرین
# فتح الباب فى التحقیق عن مسألة الاستصحاب
# قطع الوتین فى اللعن على اعداء الدین
# کشف الحقایق فى شرح اخذ المیثاق عن الخلائق
# المجالس الحسینیه فى ثورة الامام حسین بن على (ع) فى مکافحة الکفر و نصرة الاسلام من بدء خروجه من المدینه الى مصرعه (ع) فى کربلا
# مجالس الموحدین فى فضائل شهر رمضان و اعماله و میزات لیلة‏القدر
# مراة الانام فى التحقیق عن علم الامام (ع)
# مراة النورین فى شرح «خصائص الحسین - للشیخ جعفر التسترى»
# مصباح الضیاء فى تفسیر اسماء‌الحسنى على ترتیب حروف التهجى
# المصباح المنیر فى تفسیر آیة التطهیر
# مفتاح الامة فى بیان حجیة الاجماع من طریق السنه
# نزهة الالباب فى وجوب الحجاب
# نورالبدر فى معرفة لیلةالقدر
# نورالبیان فى التفضیل بین العترة و القرآن(او المفاضلة بین الثقلین)
# النورالمبین فى شرح خطبة امیرالمؤمنین، المعروفة بخطبة المتقیین و خطبة همام
# وسیلة الفلاح فى بیان آداب النکاح
# وفاءالمیثاق من المحب المشتاق شرح الابیات المنسوبة الى الامام حسین (ع) التى اولها: سبقت العالمین الى المعالى. بحسن خلیقه و علو همة.
{{پایان چندستونه}}
 
 
'''ب) آثار معرفى و منزلت حضرت ولى عصر (عج)'''
 
 
#انیس المحجة فى کیفیة الرجعه(فارسى)
#التحفة القائمیه، فى سند زیارة الناحیه و شرحها(فارسى)
#البشارت الالهیه الى الدولة القائمیه (عربى)
#تحفة السنیه فى نصرة القائم فى البلیة(عربى)
#[[پرونده:Fozol akbar.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|فوز الاکبر]]تحفة المعمى ارجوزة فى شرح: و اما الانتفاع بى فى غیبتى
#تذکرة الحجة لتبصرة اهل المحجة فى شرح الامکنة و الازمنه المنتسبه بالقائم و آدابها و وظائفها ( این رساله با نام« یاد مهدی آرام دل» به فارسی چاپ شده است).
#تکملة‌الایمان بمعرفة صاحب‏‌الزمان(به فارسى و با تقریظ حاج‌‏آقا منیرالدین بروجردى سال1367ق در اصفهان به چاپ رسیده است).
#حقة الدرر در شرح وقایع حکومت امام منتظر (ع)
#الخصائص المهدیه
#الدرة البهیة فى التسمیة المهدیه
#سماءالجود فى کیفیة الانتفاع بغایة الوجود
#الصراط المستقیم الى جنة النعیم، ملحق و متمم «مفتاح الرحمه»
#طالع مسعود
#عین الانهار فى شرح «مطلع الانوار»
#الغرة المضیئه
#فتوحات مهدیه در تفصیل فتوحات و پیروزى‏‌هاى دینى و دنیوى شیعه در دوران غیبت
#الفرج الممدد بوجود قائم آل محمد (ص)
#[[پرونده:Matlaol anvar.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|مطلع الانوار]]فُک الرقبة
#الفوائد المهدیه
#الفواتح المهدیه الى السعادة الابدیه
#فوز اکبر فى شرح انواع التوسلات بامام المنتظر
#مطلع الانوار فى ذکر الغائب عن الابصار (اشعار عربی که به همت فرزند فاضلش حاج شيخ مهدى فقيه ايمانى در سـال ١۴٩٢ قمـرى چاپ شده است)
#معراج الایمان فیما یتعلق بصاحب الزمان، حول معرفة امام الحق عن الباطل
#مفتاح الرحمه فى عهد غیبة الحجة
#الوسائل المهدیه فى فضل نصرة الامام و الحجة
#الهدیة المهدیه<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص843؛ ج16، ص396؛ فاضل قایینی، معجم المؤلفی الشیعه، ج3، ص152؛ فقیه ایمانی،مطلع الانوار،  صص14-9؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص337-336؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص171؛ ریاحی،  روضه رضوان، صص 256-243.</ref>
 


==آثار==
او طبع شعر نیز داشته و گاهی به عربی و فارسی شعر می گفته و '''«فقیه»''' تخلّص می نموده است.<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص93.</ref>
از جمله آثار او  


*ديوان اشعار<ref> تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص367؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 336 و 337؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص171؛ مطالع الانوار، صص 14-5؛ روضه رضوان، صص 256-243.</ref>  كه اغلب اشـعارش در مـدح و انتظـار امـام زمان عجل اللّه تعالى فرجه الشريف سروده شده است.
ابیات زیر ازاشعار اوست:
*کتاب «فوز اکبر در توسلات به امام منتظر»
*کتاب فوائدالمهديه
*کتاب مطلع الانوار
*کتاب تذكره الحجه
*کتاب انيس المحجـة فـى كيفيـة الرجعـة
*سوز هجران


فقیه ایمانی آثار متعدد ديگر ی نیز دارد  كه شرح مبسوط آثار ايشـان در كتـاب روضـه ى وى طبـع شـعرى روان رضوان نوشته محمدحسين رياحى بطور كامل آمده اسـت.<ref>رياحى، محمدحسين، روضه ى رضوان، مشاهير مدفون در تكيه كازرونى، صص۵۶ ـ ٢۴٣.</ref>
{{شعر}}
{{ب|اى پادشاه حسن كه بيـنم تــورا جمــال|مرآت وصف حسن خداوند لايزال}}{{پایان شعر}}


از اشعار چاپ شده وى كتاب مطلع الانوار فى ذكر الامام الغائب عن الابصار بـه زبان عربى به همت فرزند فاضلش حاج شيخ مهدى فقيه ايمانى سـال ١۴٩٢ قمـرى مى باشد.
===فعالیت‌ها===
محمدباقر فقیه‌‏ایمانى از ائمه جماعت مشهور اصفهان بود که در مسجد امامزاده اسماعیل واقع در خیابان هاتف اقامه جماعت مى‌‏نمود.


==وفات==
==وفات==
وفاتش در سن حدود هشتاد سالگى در بيستم ذیقعده ١٣٧٠ قمـرى مطـابق بـا اول شهريور ١٣٣٠ خورشيدى اتفاق افتاده و پيكرش در [[تکیه کازرونی|تكيـه كـازرونى]] مـدفون گرديده است.
وفاتش در سن حدود هشتاد سالگى در شب جمعه بيستم ذیقعده ١٣٧٠ قمـرى مطـابق بـا اول شهريور ١٣٣٠ شمسی اتفاق افتاده و پيكرش در اتاق شرقی [[تکیه کازرونی|تكيـه كـازرونى]] در [[تخت فولاد]] مـدفون گرديده است.
حبيب اللّه نير ماده تاريخ وفاتش را چنين سروده است:{{شعر}}
 
[[حبیب‌الله نیر اصفهانی|حبیب الله نیر]] ماده تاریخ و وفاتش را چنین سروده است:
 
{{شعر}}
{{ب|لهفى لفقـدان ذى علـم و ناشـره|فقيــه مــذهب اســلام و ناصــره}}
{{ب|لهفى لفقـدان ذى علـم و ناشـره|فقيــه مــذهب اســلام و ناصــره}}
{{ب|محمــد بــاقر راوى الاحاديــث|تأليف سبعين جلداً من مفـاخره<ref>لطفی،تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص۴۴۹.</ref>}}{{پایان شعر}}
{{ب|محمــد بــاقر راوى الاحاديــث|تأليف سبعين جلداً من مفـاخره<ref>لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص۴۴۹.</ref>}}{{پایان شعر}}


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==منبع==
==منابع==


*تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان:معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفی (حامد اصفهانی)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.
*لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.
*
*
*[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
*[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.


[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]]
[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]]
[[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]]
[[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]]
[[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]]
[[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]]
[[رده:ائمه جماعت]]
[[رده:علمای قرن 14]]
[[رده:مجتهدین]]
[[رده:نویسندگان]]
[[رده:شاگردان آخوند کاشی]]
[[رده:شاگردان عبدالکریم گزی]]
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۲۱:۵۸

محمد باقر فقیه ایمانی.jpg

ميرزا محمدباقر فقيه ايمانى (۱۲۹۰ ق- ١٣٧٠ ق)،عالم عارف، زاهد، فقیه متبحر و ادیب اصفهانی در قرن چهاردهم قمری است.


زندگی‌‌نامه

ولادت

وی در حدود سال ۱۲۹۰ قمرى در شهر اصـفهان ديـده بـه جهـان گشود.[۱]

خاندان

وی فرزند شيخ حسين علـى شـريف (از علمـاى تهـران و معروف به ملّا على) بود که با توجه به مرکزیت علمى اصفهان بویژه رونق حوزه علمیه این شهر در آن دوران، به اصفهان آمد و مشغول به تحصیل و تعلیم شد. نامبرده، خواهرزاده دانشمند منجم، میرزا عبدالغفار نجم‌‏الدوله متوفى 1326ق بود.[۲]

فرزندان

او با دختر حاج آقا منیرالدین بروجردی ازدواج کرد و صاحب دو پسر و سه دختر بود. دو پسرش یکی حاج آقا مرتضی فقیه ایمانی و دیگری حاج شیخ مهدی فقیه ایمانی است. شیخ مهدی در سال ۱۳۰۸ش به دنیا آمد و تحصیلاتش را نزد سید محمد باقر سلطانی، شیخ مرتضی حائری، سید حسین بروجردی، سید محمد حسین طباطبایی و سید حسین خادمی به انجام رسانید. وی صاحب تألیفات و تحقیقاتی در تاریخ امامت و فضائل ائمه معصومین و حقانیت آنان بویژه امام علی بن ابی‌طالب(ع) است.[۳]

تحصیلات

محمدباقر در دوران كودكى، پدر دانشمند خود را از دست داد و تحـت سرپرسـتى مـادرش تحصيلات خود را آغاز نمود. در نوجـوانى و جـوانى بـه آمـوختن دروس عربـى و منطق و ادبيات همت گماشت و از محضر علمای اصفهان بهره برد تا به مراتب عالی علم و اجتهاد نائل آمد.

اساتید

از اساتيد او می توان بـه علمـای زیر اشاره نمود:

  1. مرحوم سید محمـود كليشـادی معروف به سيد مغنى گو
  2. عـارف ربـانى آخونـد كاشى
  3. سـيد حسـين بروجردى
  4. ملّا عبدالكريم گزى
  5. حاج آقا منيرالدين بروجـردى
  6. شـيخ عبدالحسين محلّاتى[۴]

سیره اخلاقی

از جمله ویژگى‏‌هاى او، تقید به نماز شب و توسلات به ساحت مقدس ائمه اطهار(ع)، بویژه امام عصر (عج) است. نسبت به مردم با حُسن خلق و مدارا رفتار مى‏‌کرد و با اهل علم و نیز عوام متواضع بود.[۵] آنچه بیش از هر چیز قابل ذکر است، توجه و علاقه خاصى بود که به اهل ‏بیت عصمت(ع)، در رفتار و گفتار وی آشکار بود و در تمام عمرش در انتظار فراق حضرت حجت بن الحسن العسکرى، ولى عصر(عج)، دلى سوخته و اشکى ریزان داشت و در منابر و مجالس و هر فرصتى در طول سال مردم را به ساحت قدس آن حضرت توجه و تنبه مى‏‌داد و با آن حال معنوى خاصى که در وی بود، تأثیر خاصى در حال اشخاص مى‏‌گذاشت. مثلاً روزهاى جمعه با حال گریه و شور و اشتیاق چند مرتبه دعاى ندبه را در طول روز قرائت مى‏‌کرد.

او عنایت و اهتمام زایدالوصفى به ذکر فضایل و مناقب حضرت بقیة‏الله الاعظم، امام زمان(عج) داشت؛ چنان که تمام منبرهاى او در ایام مختلف سال، چه در مسجد محل اقامه نماز جماعتش و چه مکان‏هاى دیگر و یا مجالسى که در تمام روزهاى سال قبل از ظهر در منزل شخصى خود منعقد مى‌‏نمود، به وعظ و ارشاد مى‏‌پرداخت و منحصر به امام زمان(عج) بود و آغاز و انجامش در شرح زندگى و دیگر شئون حیاتى و امامتى آن حضرت برگزار مى‏‌گردید. کسانى هم که براى حل و فصل هرگونه مشکل مادى و معنوى به ایشان مراجعه مى‌‏نمودند، قبل از هر چیز آنها را به نوعى به توسل‏‌هاى ذکرى و زیارتى و مالى و نمازى و دیگر طرق مناسب به عنوان توسل به ساحت قدس حضرت مهدى (عج) راهنمایى و تشویق مى‏‌کرد.[۶]

وى از جمله تشرّف يافته گان به محضر حضرت مهدى(عج) است كه تشرّف او، در پى سرودن شعرى در خصوص آن حضـرت روى مى دهد.

آثار و فعالیت‌ها

آثار

وى يكى از نويسـندگان و بزرگـان حوزه علميه اصفهان به شمار مـى آيـد كه تأليفات او بيش از هشتاد مجلّد است و اغلـب آثـارش بـه مباحـث مهـدويت و حضرت ولیعصر (عج)پرداخته و تنها چند جلد آنها به همت فرزند فاضلش (حاج شیخ مهدى فقیه‌‏ایمانى) طبع و منتشر گردیده است.

تألیفات او دو دسته است: یکى در زمینه‏‌هاى مختلف عقیدتى، فقهى، اخلاقى و تاریخى، دیگرى در زمینه تحقیقات و نوشته‏‌هایى درباره امام عصر (عج)؛ آثارش عبارتند از:


الف) آثار عقیدتى، فقهى، اخلاقى و تاریخى


  1. الایات الباهره فى فضائل العترة الطاهره
  2. انوار قدسیه در شرح حکمت الهیه
  3. بهجة‏الامامة
  4. بهجة ‏الجنان، فیما یتعلق بشرح ارکان الایمان
  5. بهجة‏المرضیه، فیما ثبت للفقهأ الصالحین من الولایة و حدودها
  6. تفسیر «ثم لتسئلن یومئد عن النعیم»
  7. تفسیر «قد افلح المؤمنون.... »
  8. الحجة الغرا فى حدود المعرفة الواجبة لفاطمة الزهرا سلام‏‌الله علیها
  9. حدائق الایمان فى امر النیابة عن الائمة فى الاعمال
  10. الخصال الحسینیه، او المرقاة المکارم الحسینیه
  11. الدرة الفاخره فى بیان شؤون العترة الطاهره
  12. دیوان اشعار (كه اغلب اشـعارش در مـدح و انتظـار امـام زمان(عج) سروده شده است)
  13. الذورة العلیا فى حقیقة الرویا
  14. رساله حول تعزیة الامام حسین بن على (ع)
  15. رساله حول زیارة عاشورا والبحث عن سنده و معناه
  16. رساله فى احکام الصور و التماثیل
  17. رساله فى بیان حکم جنب المعذور من الغسل و وظیفة استمرار العذر
  18. رساله فى تحقیق موضوع الاستثناء
  19. رساله فى شرح حال ابى‌‏الفضل-العباس بن الامام امیرالمؤمنین (ع)
  20. رساله فى زینب بنت امیرالمؤمنین (س) و فضائلها
  21. رساله فى شرح حدیث العقل و الجهل
  22. رساله فى الاجماع
  23. رساله من سبق الى مکان فهو اولى به
  24. رساله فى النیة و ان الاخلاص فیها شرط فى صحة العباده و قبولها
  25. رساله فى المعاصى الکبیره و الصغیره
  26. رساله فى معنى الحکم و المتشابه
  27. ماءالحیوان فى تجوید القرآن
  28. السراج المنیر فىاهمیة عید الغدیر و فضائله و آدابه
  29. روح الایمان فى محبة الرحمن
  30. شرح حدیث «الصوم لى و انا أجزى به»
  31. شرح نهج ‏البلاغه فى شرح جمل من کلمات الامام فى التوحید و المعرفه
  32. علم الهدى و معلم التقى فى شرح حقوق سیدالشهداء (ع)
  33. العوائد الالهیه فى فوائد الرجالیه
  34. العوائد العلیه فى الخصائص المختصه بجملة من الائمة الطاهرین
  35. فتح الباب فى التحقیق عن مسألة الاستصحاب
  36. قطع الوتین فى اللعن على اعداء الدین
  37. کشف الحقایق فى شرح اخذ المیثاق عن الخلائق
  38. المجالس الحسینیه فى ثورة الامام حسین بن على (ع) فى مکافحة الکفر و نصرة الاسلام من بدء خروجه من المدینه الى مصرعه (ع) فى کربلا
  39. مجالس الموحدین فى فضائل شهر رمضان و اعماله و میزات لیلة‏القدر
  40. مراة الانام فى التحقیق عن علم الامام (ع)
  41. مراة النورین فى شرح «خصائص الحسین - للشیخ جعفر التسترى»
  42. مصباح الضیاء فى تفسیر اسماء‌الحسنى على ترتیب حروف التهجى
  43. المصباح المنیر فى تفسیر آیة التطهیر
  44. مفتاح الامة فى بیان حجیة الاجماع من طریق السنه
  45. نزهة الالباب فى وجوب الحجاب
  46. نورالبدر فى معرفة لیلةالقدر
  47. نورالبیان فى التفضیل بین العترة و القرآن(او المفاضلة بین الثقلین)
  48. النورالمبین فى شرح خطبة امیرالمؤمنین، المعروفة بخطبة المتقیین و خطبة همام
  49. وسیلة الفلاح فى بیان آداب النکاح
  50. وفاءالمیثاق من المحب المشتاق شرح الابیات المنسوبة الى الامام حسین (ع) التى اولها: سبقت العالمین الى المعالى. بحسن خلیقه و علو همة.


ب) آثار معرفى و منزلت حضرت ولى عصر (عج)


  1. انیس المحجة فى کیفیة الرجعه(فارسى)
  2. التحفة القائمیه، فى سند زیارة الناحیه و شرحها(فارسى)
  3. البشارت الالهیه الى الدولة القائمیه (عربى)
  4. تحفة السنیه فى نصرة القائم فى البلیة(عربى)
  5. فوز الاکبر
    تحفة المعمى ارجوزة فى شرح: و اما الانتفاع بى فى غیبتى
  6. تذکرة الحجة لتبصرة اهل المحجة فى شرح الامکنة و الازمنه المنتسبه بالقائم و آدابها و وظائفها ( این رساله با نام« یاد مهدی آرام دل» به فارسی چاپ شده است).
  7. تکملة‌الایمان بمعرفة صاحب‏‌الزمان(به فارسى و با تقریظ حاج‌‏آقا منیرالدین بروجردى سال1367ق در اصفهان به چاپ رسیده است).
  8. حقة الدرر در شرح وقایع حکومت امام منتظر (ع)
  9. الخصائص المهدیه
  10. الدرة البهیة فى التسمیة المهدیه
  11. سماءالجود فى کیفیة الانتفاع بغایة الوجود
  12. الصراط المستقیم الى جنة النعیم، ملحق و متمم «مفتاح الرحمه»
  13. طالع مسعود
  14. عین الانهار فى شرح «مطلع الانوار»
  15. الغرة المضیئه
  16. فتوحات مهدیه در تفصیل فتوحات و پیروزى‏‌هاى دینى و دنیوى شیعه در دوران غیبت
  17. الفرج الممدد بوجود قائم آل محمد (ص)
  18. مطلع الانوار
    فُک الرقبة
  19. الفوائد المهدیه
  20. الفواتح المهدیه الى السعادة الابدیه
  21. فوز اکبر فى شرح انواع التوسلات بامام المنتظر
  22. مطلع الانوار فى ذکر الغائب عن الابصار (اشعار عربی که به همت فرزند فاضلش حاج شيخ مهدى فقيه ايمانى در سـال ١۴٩٢ قمـرى چاپ شده است)
  23. معراج الایمان فیما یتعلق بصاحب الزمان، حول معرفة امام الحق عن الباطل
  24. مفتاح الرحمه فى عهد غیبة الحجة
  25. الوسائل المهدیه فى فضل نصرة الامام و الحجة
  26. الهدیة المهدیه[۷]


او طبع شعر نیز داشته و گاهی به عربی و فارسی شعر می گفته و «فقیه» تخلّص می نموده است.[۸]

ابیات زیر ازاشعار اوست:

اى پادشاه حسن كه بيـنم تــورا جمــالمرآت وصف حسن خداوند لايزال

فعالیت‌ها

محمدباقر فقیه‌‏ایمانى از ائمه جماعت مشهور اصفهان بود که در مسجد امامزاده اسماعیل واقع در خیابان هاتف اقامه جماعت مى‌‏نمود.

وفات

وفاتش در سن حدود هشتاد سالگى در شب جمعه بيستم ذیقعده ١٣٧٠ قمـرى مطـابق بـا اول شهريور ١٣٣٠ شمسی اتفاق افتاده و پيكرش در اتاق شرقی تكيـه كـازرونى در تخت فولاد مـدفون گرديده است.

حبیب الله نیر ماده تاریخ و وفاتش را چنین سروده است:

لهفى لفقـدان ذى علـم و ناشـرهفقيــه مــذهب اســلام و ناصــره
محمــد بــاقر راوى الاحاديــثتأليف سبعين جلداً من مفـاخره[۹]

پانویس

  1. مهدوى، دانشمندان و بزرگان اصفهان، صص336-337.
  2. مصاحبه با شیخ مهدی فقیه ایمانی، 1384ش؛ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج3، ص1143؛ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج5، ص1599.
  3. مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص386-382.
  4. فقیه ایمانی، مطلع الانوار، صص6-5.
  5. مصاحبه با شیخ مهدی فقیه ایمانی، 1384ش.
  6. فقیه ایمانی، فوز اکبر، صص8-7.
  7. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص843؛ ج16، ص396؛ فاضل قایینی، معجم المؤلفی الشیعه، ج3، ص152؛ فقیه ایمانی،مطلع الانوار، صص14-9؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص337-336؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص171؛ ریاحی، روضه رضوان، صص 256-243.
  8. مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص93.
  9. لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص۴۴۹.

منابع

  • لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.
  • مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
  • مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.