این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سید مرتضی بن محمد دهکردی
 | |
| اطلاعات فردی و علمی | |
|---|---|
| نام کامل | سید مرتضی دهکردی |
| شهرت | حاج آقا میرزا دهکردی |
| زادروز | ۱۳۱۳قمری |
| تاریخ وفات | ۱۳۵۹قمری |
| مدفن | تخت فولاد، تکیه لسان الارض |
| اساتید | آقا شیخ علی مدرس یزدی، سید ابوالقاسم دهکردی اصفهانی، حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی، و... |
| آثار | شرحی بر ادعیه حضرت سجاد(ع)، شرحی بر دعاهای روزهای ماه مبارک رمضان، و... |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | ائمه جماعت، مفسر، نویسنده، و... |
سید مرتضی دهکردی(۱۳۱۳ق/۱۴۰۰ق-۱۳۵۹ش) عالم فاضل، معروف به حاج آقا میرزا دهکردی، فرزند سیدمحمد، در دهکرد به دنیا آمد، وی از علمای معروف و ائمه جماعت در شهرکرد و اصفهان و از سادات جلیل القدر نوربخش است.
زندگی نامه
ولادت
وی در سال ۱۳۱۳ق در دهکرد (شهرکرد فعلی) در یک خانواده روحانی و سرشناس به دنیا آمد.
خاندان
وی از سادات جلیل القدر نوربخش است که نسب ایشان با ۳۵ واسطه به عبدالله باهر فرزند حضرت زین العابدین (ع) می رسد.[۱]
پدر ایشان آیت‌الله سید محمد دهکردی سومین فرزند سید محمدباقر بن سید ابراهیم بن میر محمدهادی بن میر شمس‌الدین از نوادگان امام زین‌العابدین(ع) است.
سید محمد پدر سید مرتضی، از سادات و علما محترم شهرکرد و امام جمعه آن شهر و معروف به «امامیه» بوده است.وی مردی با ذکاوت و حسن سلوک و خلق پسندیده بود، منبر وعظ و خطابه او جذاب و موثر بوده است. آن عالم ربانی علاوه بر درجات علمی و معنوی در عمران و آبادی و بناهای خیر نیز نهایت جدیت و اشتیاق را داشت.[۲]
مادر حاج آقا میرزای دهکردی به نام خاور سلطان زنی مؤمنه و دختر آخوند ملا محمدحسین دهکردی بوده است.
تحصیلات
تحصیلات مقدماتی
حاج آقا میرزا دهکردی در سال ۱۳۲۵ق در سن ۱۲سالگی در زادگاه خویش شهرکرد در مدرسه امامیه شروع به تحصیل نمود. مقدمات را در شهرکرد بیشتر در خدمت ملا محمدعلی فاضل معروف به جناب فاضل تحصیل نمودند.
همچنین وی از پدرش و نیز استاد حاج میرزا زیرک استفاده نمود.سپس با برادر خود، سید مصطفی دهکردی[۳] به اصفهان آمده و در نزد اساتید اصفهان به تحصیل علم و معرفت پرداختند و در مدرسه صدر جنب حجره حاج میرزا علی آقا شیرازی اقامت گزیدند.[۴]
تحصیلات تکمیلی
او تفسیر نهج البلاغه را نزد حاج میرزا علی آقا شیرازی می‌خواند و همچنین جهت تکمیل تحصیلات گاهی هم به حوزه علمیه قم می رفت و از محضر اساتید آن دیار کسب فیض می نمود.
حاج میرزا دهکردی در سن ۲۵ سالگی به درجه اجتهاد رسیده و از محضر عم خود سید ابوالقاسم دهکردی و سایر علما از جمله حاج آقا رحیم ارباب مجاز گردید.
اساتید
از اساتید وی به افراد ذیل می توان اشاره کرد:
- آقا شیخ علی مدرس یزدی
- سید احمد اصفهانی معروف به میرزا احمد مدرس
- سید ابوالقاسم دهکردی اصفهانی
- شیخ محمد حکیم خراسانی
- سید محمد نجف آبادی
- حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی
شاگردان
جلسات درس دهکردی در شهرکرد و اصفهان بود و ایشان شاگردان فراوانی داشتند که برخی از آنها اکنون در ردیف معاریف علما و برخی از آنها در مقام استادی دانشگاه هستند.
جایگاه
جایگاه علمی
وی هیچگاه از اکتساب مسائل و مباحث دینی و دیگر علوم اسلامی غافل نبود و تا زمانی که آیت الله ارباب جلسه درس داشتند ایشان در آن جلسات شرکت می کرد و می توان گفت از شاگردان برجسته و مورد اعتماد وی بود.
در این باب چنین نقل شده است:
«آقای حاج آقا مرتضی السید از علما و شریعتمداران بزرگواری است که در اصفهان و چهارمحال محبوبیت کامل دارند.به خصوص در اصفهان در اغلب محلاتی که مسجدی احیا می گردد، اهالی آن محل با طیب خاطر از مشارالیه دعوت پیشوایی آن مسجد را می‌نمایند.مجلس وعظ و خطابه ایشان از مجالس پرشور و پرحرارت به شمار می رود دارای تقوی و عقیدت و فضائل کامل است و اینک که به سن ۸۵ سال می‌باشند کما فی سابق به اقامه نماز جماعت در مسجد مذکور و هدایت مردم مشغولند».[۵]
جایگاه اجتماعی
دهکردی بسیار مورد اعتماد مردم و علمای اعلام مخصوصا آیت‌الله ارباب بوده و ایشان هرگاه در نماز جمعه آیت الله دهکردی را ملاقات می کردند،اصرار می‌نمودند که شما سید و مورد اعتماد هستید شما جلو بایستید تا ما به شما اقتدا کنیم.
نیز در اغلب مشکلاتی که گاه و بیگاه برای آیت‌الله ارباب پیش می‌آمد،ایشان را می‌خواستند و رای وی را مقدم بر آراء مشاوران خود می‌دانستند.
وی پس از پایان تحصیلات، امامت جماعت مسجد تل عاشقان و مسجد دروازه نور را داشته و در سال ۱۳۴۱ق پس از فوت پدر به شهرکرد رفت و امامت مسجد خان(جامع فعلی) را عهده دار شد و مدت دوازده سال در شهرکرد مشغول تبلیغ دین و خدمت به اسلام و مسلمین بود.
در سال ۱۳۵۳ق/۱۳۱۳ش، پس از فوت عمو، پدر عیال و استاد خود (سید ابوالقاسم حسینی دهکردی) و طبق وصیت ایشان در سن ۴۰ سالگی به اصفهان بازگشت و امامت مسجد سرخی را نزدیک به ۵۰سال عهده دار بود.
مراسم احیا لیالی قدر حاج میرزای دهکردی بسیار با روح و معنویت و با سخنرانی طولانی بیش از یک ساعت و نیم بود که راقم این سطور که به اتفاق والد خود در سن ۷ الی ۸ سالگی تا حدود دوازده سالگی به مدت چندین سال توفیق حضور در این مراسم معنوی را داشتم به یاد دارم که مسجد سرخی در ماه رمضان در شبهای قدر مملو از جمعیت بود و همچنین در روزهای ماه رمضان نیز یکی از مساجد پرجمعیت اصفهان مسجد سرخی بود که افراد بسیار زیادی از راه دور و نزدیک برای درک فیض جماعت و سخنرانی ایشان شرکت می نمودند.
آثار
حاج میرزا دهکردی علاوه بر علوم قدیمه به واسطه ذوق و استعدادی که در خط داشتند، برای تعلیم و تعلم این هنر در جلسات تعلیم خط میرزا فتح الله جلالی حاضر می گردید.آثار و نمونه هایی از خط ایشان موجود است.
از حاج آقا میرزا دهکردی تالیفات و رساله های متفرقه ای از قبیل تفسیر بعضی از سوره های قرآن و شرحی بر ادعیه حضرت سجاد علیه‌السلام و شرحی بر دعاهای روزهای ماه مبارک رمضان باقی است،ضمناً تقریراتی بر دروس اساتیدی که در اصفهان و قم در خدمت آنها بوده اند، نوشته که به صورت محفوظ باقی مانده است.[۶]
سیره اخلاقی
یکی از سجایای اخلاقی و صفات پسندیده ایشان آن بود که در تمام عمر شب زنده‌دار بود.چراغ کم نوری روشن می‌نمود که مزاحم خواب دیگران نشود و تا صبح به نماز و تهجد و تلاوت قرآن و راز و نیاز به درگاه حضرت احدیت می‌پرداختند و گاه و بیگاه با آوای شیرین و دلنشین خود افراد خانواده را به خود مشغول می‌داشته اند.در همین رابطه خاطره ای از میرزا محمد حسین رشتی(م۱۴۱۴ق) بیان شده است.
وفات
سرانجام حاج میرزا در شب ۱۹ رمضان ۱۴۰۰ق/مرداد ۱۳۵۹ش بر اثر سکته قلبی عالم فانی را وداع نمود و به دیار باقی شتافت و پس از تشییع باشکوه در آخر لسان الارض (گلستان شهدا) در تخت فولاد اصفهان دفن شدند.
از وصایای ایشان همیشه آن بود که مرا در محلی دفن کنید که سرپوشی بر سر قبر من نباشد و جایی باشد که باران رحمت الهی بر آن ببارد و نور ستارگان و ماه و خورشید که هر کدام آیات رحمت الهی است، بر من بتابد.[۷]
پانویس
- ↑ نیکزاد،شناخت سرزمین چهار محال بختیاری،ج۲،ص۲وص۲۵.
- ↑ نیکزاد،شناخت سرزمین چهار محال بختیاری،ج۲،صص۲۴-۲۲؛جلالی،آفتاب علم قم،ص۱۱۹.
- ↑ امام جمعه شهرکرد در قبل از انقلاب اسلامی.
- ↑ نیکزاد امیرحسینی،شناخت سرزمین چهار محال بختیاری،ج۲،ص۲۵؛روزنامه اولیا،شرح حال میرزا آقا دهکردی،سال۳۳،ص۱.
- ↑ نیکزاد امیرحسینی،شناخت سرزمین چهار محال بختیاری،ج۲،ص۲۶.
- ↑ روزنامه اولیا،شرح حال میرزا آقا دهکردی،سال۳۳،ص۲.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،دانشنامه تخت فولاد،ج۲،صص۳۰۷-۳۰۵.
منبع
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.