این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمدصادق کتابفروش حسینی افطسی اصفهانی
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
میر محمّد صادق کتابفروش (1210ق -1304ق) فرزند میر سیّد محمّد حسینی افطسی، عالم فاضل متقی و فقیه محقّق و از علمای اصفهان در قرن سیزدهم هجری بود.
زندگی‌نامه
ولادت
محمدصادق در حدود سال1210ق در اصفهان به دنیا آمد. وی در محله خواجو و مدتی در کوچه مسجد حکیم سکونت داشت .[۱]
خاندان
این عالم ربانی و فقیه وارسته، فرزند میر سید محمد بن سید محمد علی بن هادی حسینی افطسی حسینی است که نسب آنان به جناب حسن الافطس ابن علی الاصغر بن الامام علی بن الحسین (ع) منتهی می شود.[۲]
پدرش، سید محمد از علما و فضلای اصفهان بوده و کتاب های بسیاری را که بیشتر خطی است، در سال1280ق همراه با دو خانه بزرگ وقف نموده و سال ها پیش تعدادی از این کتاب ها توسط سید ابوالحسن کتابی به کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی واگذار گردیده است. [۳]سید محمد در اصفهان سطوح فقه تدریس می نمود و پس از فوت در نزدیک بقعه میرزا رفیعا به خاک سپرده شد.
همسرش دختر علّامه فقیه حاج سیّد محمّد باقر حجت الاسلام شفتی است.
تحصیلات
او عمر خویش را به تحصیل و تدریس و مطالعه و تألیف گذرانید.[۴] وی پس از مدّتی تحصیل به عتبات عالیات رفت و نزد شیخ محمّد حسن صاحب جواهر و دیگران تحصیلات خود را تکمیل کرد و به اصفهان مراجعت نمود.[۵]
اساتید
سید محمد صادق از شاگردان سید حجت الاسلام و داماد ایشان بوده است.
شاگردان
او شاگردان برجسته ای داشت از جمله:
- برادرش آقا سید علی کتابفروش
- میرزا حسن خان جابری انصاری
سیره اخلاقی
وی مردی گوشه گیر و متهجد و متعبد بوده و از ریاست های ظاهری روحانی سخت گریزان بوده است. معاشرت او از خواص اهل علم و شاگردان تجاوز نمی کرده و از معاشرت با توده های مردم و اشراف و بزرگان سیاسی، گریزان بوده است؛ از این رو مورد اقبال اهل دانش و فضیلت گشته و بزرگانی از خدمتش کسب علم و اخلاق کرده اند.[۸]او عالمی منزوی و قانع و زاهد بوده و عمر خود را به مطالعه و تألیف و تدریس و عبادت و تهجّد گذرانیده است.
جایگاه
جایگاه علمی
او سالها به تدریس فقه و اصول مشغول بوده و خصوصا شرح لمعه را با دقّت و غور و تحقیق، تدریس می نموده است.
ملا عبدالکریم گزی در اوصاف وی می نویسد:
« از جمله فقهاء ممتازین اصفهان بودند و نزد علماء اصفهان به فقاهت معروف بودند و مرد گوشه گیر و مشغول تحصیل و مطالعه و تدریس و اهل تهجد و عبادت بودند. شاگردان ایشان در اصفهان فعلاً بسیارند. حقیر نیز در زمان سطح خواندن، مدتی شرح لمعه خدمت ایشان می خواندم و نوشته جات خوب و متفرقه در فقه دارند».[۹]
همچنین سید علی جناب می نویسد:
« فروع فقهیه را خوب حاضر داشت. درس شرح لمعه او را که صورتاً سطح بود و حقیقتاً خارجی پر تحقیق بود، بیشتر از علما به میمنت درک می کردند، حالت وارستگی داشت که بستگان او که وضعیت اعیانیت داشتند او را مورد ملامت قرار می دادند. ولی در او تأثیر نمی نمود. مواظبت به تهجد او، نه تنها به بستگانش سرایت داشت، بلکه همسایگان او هم در زمان حیات او شب بیدار شده بودند. زوجه او دختر سید رشتی نیز در مکارم اخلاق از دو طرف کسب کمال نموده بود».[۱۰]
آثار
از تألیفات او کتب و رسائلی در فقه است. رساله «شرح بر شرایع» از آثار اوست که آنرا در سال 1235ق یعنی در حدود سن 23 سالگی تألیف کرده است. نسخه آن به خط مؤلف در کتابخانه دانشمند گرامی مرحوم آقا میرزا ابوالحسن کتابی،نواده صاحب عنوان، موجود بوده است.[۱۱]
وفات
او در پنج شنبه 11 شعبان 1304ق وفات یافت و در بقعه ای مخصوص در تخت فولاد در کنار پدرش ، به نام تکیه سادات کتابفروش، نزدیک تکیه میرزا رفیعا، به خاک سپرده می شود. در قرن چهاردهم هجری پس از احداث فرودگاه قدیم تکیه سادات کتابفروش از بین می رود.[۱۲]
پانویس
- ↑ جابری انصاری، تاریخ اصفهان، ص346.
- ↑ مهدوی، بیان المفاخر ، ج۱ ،ص 327.
- ↑ تیموری، تاریخچه کتابفروشی اصفهان، ج2، ص360.
- ↑ مهدوی ، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، صص720-721.
- ↑ مهدوی ،اعلام اصفهان،ج3،ص491؛ جناب ، رجال و مشاهیر اصفهان، ص 443.
- ↑ روضاتی، فهرست کتب خطی ، ج1،ص407.
- ↑ معلم حبیب آبادی ، مکارم الآثار، ج7 ، ص2598.
- ↑ کتابی ، رجال اصفهان، ص141.
- ↑ گزی، تذکره القبور ، ص63.
- ↑ جناب ، رجال و مشاهیر اصفهان، ص443.
- ↑ مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، صص 62-63؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، ص720؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، صص 139-140؛ مهدوی، بیان المفاخر، ج1، ص327؛ کتابی، رجال اصفهان ، ج1، ص141؛ جابری انصاری، تاریخ اصفهان، ص346.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص500-501.
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.