حسن بن محمدعلی قدسی قاری اصفهانی

اطلاعات فردی و علمی
زادروز	۱۲۹۳قمری
تاریخ وفات	۱۳۶۷قمری
مدفن	تکیه تویسرکانی در تخت فولاد
اساتید	عبدالکریم گزی، سید محمدباقر درچه‌ای، محمدتقی آقانجفی اصفهانی، و...
شاگردان	استاد همایی، و..
آثار	شرح صمدیه، مبانی الاصول، کتابت وافی فیض کاشانی، و..
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعی	نویسنده، مدرس، خطاط، و...

میرزا حسن قدسی (1293ق-1367ق) فرزند محمّد علی قاری اصفهانی، خطاط ادیب اصفهان است.

زندگی‌نامه

ولادت

او در روز 28 رجب 1293ق در اصفهان به دنیا آمد.

فرزندان

از او یک دختر و دو پسر به جای ماند که آن دو پسر به کار تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش مشغول بودند.

تحصیلات

وی نزد پدرش و همچنین برادرش میرزا عبدالحسین قدسی مشق خط کرده است. تحصیلات خود را در مدرسه نیم آورد انجام داده و در فنون ادب عربی خاصّه صرف و نحو استاد بوده است.

اساتید

اساتیدش عبارتند از:

1. شیخ محمدباقر واثق همدانی(مقدمات)
2. آقا سید محمدباقر درچه ای
3. آخوند ملا عبدالکریم گزی
4. شیخ محمدتقی آقا نجفی

شاگردان

استاد همایی چند سال متوالی در مدرسه قدسیه نزد وی درس مقدمات صرف و نحو عربی از انموذج و صمدیه و شرح عوامل و شرح تصریف و سیوطی را خوانده و به علاوه تعلیم خط از او گرفته است.

سیره اخلاقی

میرزا حسن قدسی از نظر فضایل اخلاقی، مردی وارسته و دارای محاسن اخلاقی بسیار بود. او مانند برادر بزرگترش، میرزا عبدالحسین قدسی، علاوه بر هنر خوشنویسی و فضایل علمی و ادبی دارای ملکات و سجایای بارز اخلاقی بود. او مردی نجیب، عفیف، پاک دامن، نیک فطرت، خوش نیت، متدین، پاک عقیده، صافی ضمیر، درست کردار و راست گفتار بود و به خاطر این فضایل، مدارس جدید اصفهان از بد نامی ها و تهمت های فراوان پیراسته و به نیک نامی و حسن استقبال عامه طبقات آراسته گردید. اگرچه اشتغال به کار آموزش و پرورش نظامت و معلمی دبستان و دبیرستان تقریباً همه اوقات او را فرا گرفته بود؛ اما این همه مانع از پرداختن او به هنر نمی شد و در خلال فراغت های کوتاه بود که او چندین قرآن و کتاب را به خط و خال دل انگیز خود تمام کرد.

آثار و فعالیت ها

آثار

«شرح صمدیه» از تألیفات اوست.

از نمونه خطوط زیبای برجای مانده از او می توان به این آثار اشاره کرد:

1. کتابت « وافی فیض کاشانی» در سه جلد رحلی، که به اشاره آخوند ملا محمد کاشانی و تصحیح سید محمدرضا رضوی خوانساری به چاپ رسیده و برخی اجزای آن را میرزا حسن قدسی و برخی دیگر را میرزا عبدالخالق لنجانی کتابت کرده اند و به هزینه حاج مهدی سمسار اصفهانی چاپ سنگی شده است.
2. « مبانی الاصول» نوشته حاج میرزا محمدهاشم چهارسویی که به خط محمدحسن اصفهانی (میرزا حسن قدسی) در سال1317ق کتابت شده است.

فعالیت‌ها

میرزا حسن قدسی به عنوان معاون برادر خود، میرزا عبدالحسین، در مدرسه قدسیه به کار پرداخت و تدریس ادبیات فارسی و عربی را در آن مدرسه بر عهده گرفت و تا پایان عمر در آن مدرسه به خدمت پرداخت. او خط نسخ را به شیوایی و شیرینی هرچه تمام تر می نوشت. در علوم قدیمه نیز رنج بسیار کشیده و سرمایه فراوان اندوخته بود و استادی و تبحر او به ویژه در ادبیات عرب به پایه و مایه ای بود که هیچ یک از افراد خاندان او به آن درجه نرسیدند.

وفات

و فات وی در جمعه 27 ذی القعده 1367ق مطابق با 9مهرماه 1327ش بوده و در تکیه تویسرکانی واقع در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

در مرثیه او سید علی بدیع زادگان متخلص به «هور» مرثیه ای سروده که بر سنگ مزارش آمده و در بیت آخر یکی به تاریخ قمری و دیگری به تاریخ شمسی است:

شاهد قدس، روان حسن قدسی شد

شد روانه حسن قدسی در عالم قدس

خواهرزاده ادیب و دانشمندش، میرزا حبیب الله نیر به عربی مرثیه ای سروده که ماده تاریخ آن چنین است:

یا لهف لفقدان من خالک یا نیر		أنشدتک تاریخین للکامل فی النفس
راح الحسن القدسی فی ساحة کل القدس		فی الروح و فی الجنات مأوی الحسن القدسی

منابع

• مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان،1386.
• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.