این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سید محمدحسین مدرس حسینی
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
سید محمدحسین مدرس، فرزند سید علی بن میر محمّد باقر بن میر اسماعیل بن میر ابوصالح بن میر عبدالرزّاق حسینی ، فقیه اصولی، مجتهد محقق و مدرس برجسته حوزه اصفهان در قرن سیزدهم هجری در اصفهان بود.
زندگی نامه
میر محمدحسین دومین پسر میر سید علی حسینی و برادر میر سید حسن مدرس است.
خاندان
جدّ اعلای او میر عبد الرزّاق، از سادات مشهور به کرامت و ملجأ ارباب حاجات و مستجاب الدّعوه بود. وی در سال 1132ق یک سال قبل از حمله افاغنه از سبزوار به اصفهان آمد و در این شهر سکونت نمود. چنانچه بنی اعمام او از جمله میر محمّد باقر مختاری نیز قبلا از سبزوار به نایین رفته و پسرش میر بهاء الدین محمّد مختاری از علمای بزرگ دوره صفوی و شاگردان فاضل هندی و علامه مجلسی از نایین به اصفهان مهاجرت نموده و در آن ساکن شد.
میر ابوصالح فرزند میرز عبدالرزّاق نیز از اجلّه سادات و علمای زمان خود بود.
فرزندش میر محمّد اسماعیل، عالم کامل و فقیه جلیل، امام جماعت مسجد شاه اصفهان و دارای تألیفاتی چون: رساله در غسل ارتماسی، رساله در تحقیق برج عقرب،[۱] رساله در تجوید و اصول دین و کتابی در ادعیه بود.
فرزندش: میر محمّد باقر، از علمای بزرگ عصر و خانه اش ملجأ و پناه ضعفا و ارباب حاجت بود. او امام جماعت مسجد شاه و مدرّس مدرسه میرزا مهدی بوده و مدرسه مزبور به جهت ایشان و به امر او بنا گردیده، و چنانچه از وقف نامه آن استفاده می شود، در سال 1198ق وی مجتهدی مسلم و صاحب کرامت و مستجاب الدعوه و مورد احترام و قبول علمای آن زمان بوده است.
وی دارای تألیفاتی بوده و علاوه بر تموّل و ثروت دنیوی، هفت فرزند پسر داشته که همگی از علما و فضلای زمان خود بوده اند. از جمله:
1. میر محمّد صادق حسینی
2. میر محمّد اسماعیل واعظ اصفهانی
از علمای بزرگ اصفهان که صاحب آثار علمی، و مصدر خدمات اجتماعی بوده است. وی در علوم عقلی و نقلی ماهر و در حکمت شاگرد ملا علی نوری بوده است. از آثار او رساله در وحدت وجود و رساله در نقل موتی به مشاهد مشرّفه در اختیار نویسنده است که در رساله اوّل به تلمّذ نزد نوری تصریح نموده است.
3. میر علی نقی حسینی
از اجداد آیه اللّه سیّد عبدالحسین طیب.
4. میر سیّد علی حسینی
عالم فاضل زاهد عابد، از شاگردان پدر خود و پرورش یافتگان محضر حکیم عارف کامل آقا محمّد بیدآبادی. اولاد و احفاد میر سیّد علی از بزرگان و مفاخر علمی اصفهان و شیعه بوده اند:
1. آیه اللّه العظمی میر سیّد حسن مدرّس
2. آیه اللّه سید محمد حسین مدرّس
3. سید محمّد باقر حسینی
فرزند دیگر میر سیّد علی، عالم فاضل از اجلّه سادات و معروف به زهد و عبادت. وی مدت عمر خود را به گوشه نشینی و انزوا گذرانیده و در حدود سال 1280 ق وفات نموده و در نجف اشرف مدفون گردید.
تحصیلات
سید محمدحسین مقدمات و سطوح را نزد پدر دانشمندش، آقا میر سید علی آموخت. سطوح عالی و دروس اجتهادی را نزد دو فقیه اصولی نام آور حاجی کلباسی(1180-1261ق) و سید حجه الاسلام شفتی(-1260ق) آموخت و از مبرزترین شاگردان حاجی به شمار می رفت. سپس به همراه برادر بزرگترش، آقا میر سید حسن به عتبات رفت و در شهرهای نجف و کربلا نزد اساتید برجسته مشغول به تحصیل شد. سپس به همراه برادرش به اصفهان بازگشت و برای مرتبه دوم در درس استادش حاجی کلباسی حاضر شد.
اساتید
سید محمدحسین نزد اساتید بزرگی شاگردی نمود و از بعضی اجازه اجتهاد گرفت. از جمله:
1.شیخ محمدحسن نجفی اصفهانی معروف به صاحب جواهر(م:1266ق)
2. ملا محمد شریف العلماء مازندرانی(م:1246ق)
3. شیخ محمد تقی نجفی اصفهانی معروف به صاحب حاشیه(م:1248ق)
4. شیخ محمد حسین اصفهانی حائری معروف به صاحب فصول(م:1354ق)
فرزندان
از وی چهار پسر و چند دختر باقی مانده که دو نفر از پسرانش از علما و فضلای روزگار بوده اند:
آقا سید محمدجواد حسینی
وی در اصفهان مقدمات صرف و نحو و منطق و معانی بیان و مقداری از فقه و اصول را نزد پدر و سایر علمای شهر فرا گرفت و سپس راهی عتبات شد و در کربلا و نجف از محضر بزرگانی مانند حاج میرزا علی نقی طباطبایی حایری و شیخ مرتضی انصاری استفاده کرد. سپس به اصفهان بازگشت و در سایه توجهات پدر علامه اش به تعلیم و تعلم اشتغال یافت. از آثار او یک دوره فقه و یک دوره اصول تقریرات اساتیدش در عتبات عالیات موجود است. میر سید محمدجواد مدرس از علمای اخیار و بسیار فاضل و خوش فهم به شمار می رفت و در سال 1280ق در مراجعت از مکه مکرمه نزدیک نجف اشرف در کجاوه از دنیا رفته و پیکرش در نجف دفن شده است.
آقا میر محمدمهدی حسینی
وی هم پس از فوت پدرش به عتبات مشرف شده و چند سال برای تحصیلات خود در آنجا متوقف می شود. سپس در سال 1298ق به اصفهان بازگشت و مدتی به تدریس سطوح مانند لمعه و شرایع مشغول شد. وی چند سال در تهران ساکن شد و سرانجام در همان شهر در سن 50 سالگی وفات یافت و پیکرش در مقبره معروف به سرقبر آقا، دفن شد.
فعالیت ها
میر سید محمدحسین که اینک خود از علما و فقهای اصفهان به شمار می رفت، حوزه درس مستقلی برپا کرد و به تدریس و تربیت طلاب اشتغال یافت و گروهی از فضلای شهر از محضر او بهره می بردند که از نام و تعداد دقیق آنان آگاهی نداریم؛ اما می توان حدس زد که شماری از برادران و عموزاگانش نیز از جمله آنان بوده باشند. میر سید محمدحسین مدرس پس از برادر علامه اش آقا میر سید حسن، از مشهورترین و برجسته ترین دانشمندان حوزه اصفهان و شایسته ترین افراد خاندان به شمار می رفته است.[۲]
وی از مدرسان خوش بیان و دارای حسن تقریر بود و همانند برادرش آقا میر سید حسن،معروف به سحر بیان بوده است. میر محمدحسین از مراجع و صاحبان فتوا و محل وثوق و اعتماد عموم طبقات بود و بویژه پس از فوت برادرش میر سید حسن مدرس، ریاست عامه و تدریس و نماز جماعت در مسجد برادرش، را به عهده داشت. از وی تقریرات فقه و تقریرات اصول اساتیدش در چند مجلد و نیز رساله عملیه برای مقلدین- به صورت حواشی بر رساله عملیه برادرش، علامه میر سید حسن مدرس- باقی مانده است.
آقا میر محمدحسین از هم مباحثه ای های برادرش میر سید حسن مدرس در عتبات بوده و هر دو در مدرسه خان در کربلا هم حجره بودند. این دو برادر در تمام دوران تحصیل در عراق در کمال فقر به سر می برده اند و گاهی اوقات وضع معیشتی آنان بسیار دلخراش و نگران کننده می شده تا حدی که گاهی معجزه آسا از الطاف و مراحم اهل بیت(ع) بویژه امیر مؤمنان علی علیه السلام نجات می یافته اند.[۳]
وفات
این عالم بزرگ در روز دوشنبه 21 ذی حجه الحرام سال 1288 وفات یافته در تکیه فاضل هندی، تخت فولاد جنب فاضل هندی مدفون گردید.[۴]
سنگ نوشته مزارش چنین بود:
الا ان اولیاء اللّه لا خوف علیهم و لا هم یحزنون. قد ارتحل المرحوم المبرور السیّد الجلیل و الحبر النبیل، زبده العلماء و المجتهدین، عمده الفقهاء العاملین، رئیس الاسلام و المسلمین، السیّد الامیر محمّد حسین الحسینی طاب ثراه فی یوم الحادی و العشرین ذیحجه الحرام 1288.
| بر آسمان ز زمین رفت ناله و افغان | که پیشوای خلایق برفت از دوران | |
| سؤال شد ز خرد سال رحلتش گفتا: | "سمیّ خامس آل عبا بشد ز جهان"[۵] |
پانویس
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص111-113
- ↑ ثقه الاسلام، ارسادالمسلمین، صص39-41؛ معلم حبیب آبادی، مکارم الاثار، ج8، صص2891-2892.
- ↑ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص163؛ مهدوی دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص547؛مهدوی، بیان المفاخر، ج1، صص210-211؛ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص719.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص111-113.
- ↑ قاسمی، گلزار فضیلت، صص 159-154.
منابع
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.
- مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- قاسمی، رحیم،گلزار فضیلت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان (تکیه فاضل هندی)، اصفهان، ناشر کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.