این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

تفاوت میان نسخه‌های «سید ابوالحسن بن علی طباطبایی بروجردی»

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (ویرایش و تصحیح اشکالات)
(ویرایش نگارشی)
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''سید ابوالحسن بروجردی''' عالم جليل، فرزند حاج سيد على طباطبايى بروجردى، از علما و مجتهدين و مدرسين اصفهان بود.
{{نیازمند جعبه اطلاعات}}[[پرونده:Abolhasan.jpg|بندانگشتی|290x290پیکسل|سید ابوالحسن بروجردی]]
'''سید ابوالحسن بروجردی'''( متوفی 1348ق) فرزند حاج سيد على طباطبايى بروجردى، عالم جلیل و از مجتهدين و مدرسين اصفهان بود.


==زندگینامه==
==زندگی‌نامه==
===خاندان===
===خاندان===
وى از سادات جليل ‏القدر طباطبايى بروجردى است كه نسب ايشان به حضرت مجتبى، سبط اكبر-عليه السلام- مى پیوندد. اين خاندان ابتدا در زواره‏ اصفهان ساكن بودند و سپس به بروجرد مهاجرت كردند. در زمان سلاطين صفويه به اصفهان منتقل شدند و پس از انقراض سلطنت صفوى و در پى فتنه‏ افغان و بى ‏سروسامانى اصفهان و متلاشى شدن امور، به نجف مهاجرت نمودند. سپس اولاد مير سيد على بن سيد محمد به اصفهان و عده ‏اى از اولاد سيد مرتضى بن سيد محمد در بروجرد سكنى گزيدند و عده ‏اى ديگر از آنان در نجف باقى ماندند و بدین ترتیب، سلسله طباطبايى بروجردى به سه شعبه تقسيم شدند.
وى از سادات جليل ‏القدر طباطبايى بروجردى است كه نسب وی به حضرت مجتبى، سبط اكبر (ع) مى پیوندد. اين خاندان ابتدا در زواره‏ اصفهان ساكن بودند و سپس به بروجرد مهاجرت كردند. در زمان سلاطين صفويه به اصفهان منتقل شدند و پس از انقراض سلطنت صفوى و در پى فتنه‏ افغان و بى ‏سروسامانى اصفهان و متلاشى شدن امور به نجف مهاجرت نمودند. سپس اولاد مير سيد على بن سيد محمد به اصفهان و عده ‏اى از اولاد سيد مرتضى بن سيد محمد در بروجرد سكنى گزيدند و عده ‏اى ديگر از آنان در نجف باقى ماندند و بدین ترتیب، سلسله طباطبايى بروجردى به سه شعبه تقسيم شدند.


از معاريف سادات بروجردى اصفهان، عالم ربانى و فقيه محقق، حاج مير سيد على فرزند سيد عبدالكريم فرزند سيد على است كه يكى از علمای مبرز زمان خود بوده است.
از معاريف سادات بروجردى اصفهان، عالم ربانى و فقيه محقق، [[سید علی بن عبدالکریم بروجردی|حاج مير سيد على]] فرزند سيد عبدالكريم فرزند سيد على است كه يكى از علمای مبرز زمان خود بوده است.


====فرزندان====
====فرزندان====
ميرزا ابوالحسن صاحب يك فرزند پسر و پنج دختر بود. پسرش سيد محمد بروجردى و دختران گرامى ‏اش، همسران آقايان شيخ عبدالعلى قدس نجفى، شيخ محمدابراهيم كلباسى<ref>معلم حبیب‌آبادی،رجال خاندان کلباسی،مخطوط،ص۹۲</ref> ،محمدحسن رياضيات، رحيم شريفيان و اهل‏ البيت بودند.
ميرزا ابوالحسن صاحب يك فرزند پسر و پنج دختر بود. پسرش سيد محمد بروجردى و دختران گرامى ‏اش، همسران آقايان [[عبدالعلی قدسی نجفی|شيخ عبدالعلى قدس نجفى]]، شيخ محمدابراهيم كلباسى<ref>معلم حبیب‌آبادی، رجال خاندان کلباسی، مخطوط، ص۹۲.</ref> ،محمدحسن رياضيات، رحيم شريفيان و اهل‏ البيت بودند.


[[سید محمد بروجردی]] تنها پسر سید ابوالحسن، پس از فراگیری علوم دینی نزد پدر و دیگر علمای اصفهان به حوزه علمیه نجف اشرف رفت و سالها در آنجا به تحصیل علوم دینی پرداخت و پس از بازگشت متصدی دفتر اسناد شد. سرانجام وی در روز دوشنبه ۲۶ محرم ۱۳۸۱ق وفات كرد و در جوار پدرش به خاک سپرده شد.
سید محمد بروجردی تنها پسر سید ابوالحسن، پس از فراگیری علوم دینی نزد پدر و دیگر علمای اصفهان به حوزه علمیه نجف اشرف رفت و سالها در آنجا به تحصیل علوم دینی پرداخت و پس از بازگشت متصدی دفتر اسناد شد. سرانجام وی در روز دوشنبه ۲۶ محرم ۱۳۸۱ق وفات كرد و در جوار پدرش به خاک سپرده شد.


===تحصیلات===
===تحصیلات===
وى سالياني نيز در حوزه علميه نجف اشرف تحصيل كرده، به مقام اجتهاد و فضيلت نايل آمد.سپس به اصفهان بازگشت و مورد احترام و تجليل بزرگان شهر واقع شد.
وى سالها در حوزه علميه نجف اشرف تحصيل كرد و به مقام اجتهاد و فضيلت نايل آمد. سپس به اصفهان بازگشت و مورد احترام و تجليل بزرگان شهر واقع شد.


===اساتید===
===اساتید===
سيد ابوالحسن بروجردى از محضر پدر دانشمند خود و علماى ديگر اصفهان بهره ‏مند گرديد.
سيد ابوالحسن بروجردى از محضر پدر دانشمند خود و علماى ديگر اصفهان بهره ‏مند گرديد.


برخى از اساتيد ايشان عبارتند از:
برخى از اساتيد وی عبارتند از:


#[[سید مهدی نحوی|حاج سيد مهدى نحوی]]
#[[سید مهدی بن سید محمدحسن نحوی|حاج سيد مهدى نحوی]]
#  
#
#[[محمد بدیع موسوی درب امامی|حاج ميرزا بديع درب ‏امامی]]
#[[سید محمدبدیع موسوی درب امامی|حاج ميرزا بديع درب ‏امامی]]
#  
#
#[[سید محمدباقر خوانساری|علامه ميرزا محمدباقر چهارسوقی]]<ref>مهدوی،دانشمندان و بزرگان اصفهان،ج۱،ص۱۵۲.</ref>
#[[سید محمدباقر خوانساری|علامه ميرزا محمدباقر چهارسوقی]]<ref>مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۵۲.</ref>
#  
#
#[[محمدحسن نجفی هزار جریبی|ميرزا محمدحسن نجفى هزار جريبی]]<ref>کرباسی زاده،نگاهی به آراء و احکام حکیم مدرس اصفهانی،ص۷۸.</ref>
#[[محمدحسن نجفی هزار جریبی|ميرزا محمدحسن نجفى هزار جريبی]]<ref>کرباسی زاده، نگاهی به آراء و احکام حکیم مدرس اصفهانی، ص۷۸.</ref>
#  
#
#[[محمدهاشم بن زین العابدین خوانساری چهارسوقی|علامه ميرزا محمدهاشم چهارسوقى]]<ref>تهرانی،نقباءالبشر،ج۱،ص۴۰.</ref> مجاز از ايشان.
#[[محمدهاشم بن زین العابدین خوانساری چهارسوقی|علامه ميرزا محمدهاشم چهارسوقى]]<ref>تهرانی، نقباءالبشر، ج۱، ص۴۰.</ref> ( مجاز از ايشان).


===شاگردان===
===شاگردان===
وى در [[مسجد دربکوشک|مسجد دربكوشك]] به اقامه جماعت و تدريس مي پرداخت و فضلاى زيادى از محضر پرفيض او بهره‏ مند گرديده ‏اند، از جمله:
وى در مسجد دربكوشک به اقامه جماعت و تدريس می پرداخت و فضلاى زيادى از محضر پرفيض او بهره‏ مند گرديده ‏اند؛ از جمله:


#[[سید ابوالقاسم موسوی فریدنی (امیرشاه کرمی)|سيد ابوالقاسم موسوى فريدنى]]
#[[سید ابوالقاسم موسوی فریدنی (امیرشاه کرمی)|سيد ابوالقاسم موسوى فريدنى]]
#  
#
#[[سیدمحمدباقر نحوی|سيد محمدباقرنحوى]] مجاز از ايشان
#[[سیدمحمدباقر نحوی|سيد محمدباقر نحوى]] ( مجاز از ايشان)
#  
#
#[[سید ریحان‌الدین محمد‌حسن مهدوی موسوی اصفهانی|سيد ريحان‏ الدين مهدوى]]
#[[سید ریحان‌الدین محمد‌حسن مهدوی موسوی اصفهانی|سيد ريحان‏ الدين مهدوى]]
#  
#
#[[محمدابراهیم بن عبدالرحیم کلباسی|شيخ محمدابراهيم كلباسى]] مجاز از ايشان
#[[محمدابراهیم بن عبدالرحیم کلباسی|شيخ محمدابراهيم كلباسى]] ( مجاز از ايشان)
#  
#
#[[محمدحسن تفضلی بروجردی|ميرزا محمدحسن تفضلى بروجردى]].
#[[محمدحسن تفضلی بروجردی|ميرزا محمدحسن تفضلى بروجردى]].


همچنين [[سید شهاب‌الدین مرعشی|آيت ‏الله سيد شهاب ‏الدين مرعشى]] نيز از ايشان اجازه نقل حديث داشته است.
همچنين [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آيت ‏الله سيد شهاب ‏الدين مرعشى]] نيز از ايشان اجازه نقل حديث داشته است.


==جایگاه==
==جایگاه==
===جایگاه علمی===
===جایگاه علمی===
[[سید مصلح الدین مهدوی|مرحوم سيد مصلح الدين مهدوی]] می‌نویسد:
[[سید مصلح الدین مهدوی|مرحوم سيد مصلح الدين مهدوی]] می‌نویسد:<blockquote>«زبده‏ ارباب تحقيق، الفاضل العالم الربانى و الزاهد الورع السبحانى، العلام الثانى، فخرالفقهاء والمجتهدين، حجت‌الاسلام والمسلمين، عالم فاضل كامل و محقق جامع، مرجع جميع فضلاء در اين اواخر، وجود وی بود. در زمان حيات و پس از فوت تاكنون در مقام او احدى زبان به قدح نگشوده است، بلكه همگان وى را به علم و عمل مى ‏ستايند. در مسجد درب ‏كوشک امامت مى ‏فرمود و هم در آنجا مجلس تدريس داشت و بيشتر از حاضرين مجلس درس آن جناب، افاضل بودند».<ref>مهدوی، یادداشت های خطی.</ref></blockquote>
 
«زبده‏ ارباب تحقيق، الفاضل العالم الربانى و الزاهد الورع السبحانى، العلام الثانى، فخرالفقهاء والمجتهدين، حجةالاسلام والمسلمين عالم فاضل كامل و محقق جامع مرجع جميع فضلاء در اين اواخر، وجود ايشان بود. در زمان حيات و پس از فوت تاكنون در مقام ايشان احدى زبان به قدح نگشوده، بلكه همگان وى را به علم و عمل مى ‏ستايند. در مسجد درب ‏كوشك امامت مى ‏فرمود و هم در آنجا مجلس تدريس داشت و بيشتر از حاضرين مجلس درس آن جناب، افاضل بودند».<ref>مهدوی،یادداشت های خطی</ref>


===جایگاه اجتماعی===
===جایگاه اجتماعی===
وى مردم را در منبر موعظه و ارشاد  مى نمود و عموم مقدسين اصفهان ارادتى زايدالوصف به او داشتند.
وى مردم را در منبر موعظه و ارشاد  مى نمود و عموم مقدسين اصفهان ارادتى زايدالوصف به او داشتند.


[[حسن جابری انصاری|حاج ميرزا حسن ‏خان جابرى انصارى]] در مورد ایشان چنین می نویسد:
[[حسن جابری انصاری|حاج ميرزا حسن ‏خان جابرى انصارى]] در مورد وی چنین می نویسد:<blockquote>«آن بزرگوار به علم و عمل و محسنات اخلاقى آراسته و نظر به اوصاف حسنه، خداوندش عزت فوق ‏العاده و محبوبيت عامه به وی مرحمت فرموده است. در اوايل مشروطه كه در انجمن ولايتى، علماى بزرگ [[محمدتقی آقانجفی اصفهانی|آقا نجفى]] و غيرهُم آمده، منطوقات او الحق مورد تحسين همگان مى ‏شد».<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان، ص۲۹۰.</ref></blockquote>
 
«آن بزرگوار به علم و عمل و محسنات اخلاقى آراسته و نظر به اوصاف حسنه، خداوندش عزت فوق ‏العاده و محبوبيت عامه به ايشان مرحمت فرموده، در اوايل مشروطه كه در انجمن ولايتى، علماى بزرگ آقا نجفى و غيرهُم آمده، منطوقات ايشان الحق مورد تحسين همگان مى ‏شد».<ref>جابری انصاری،تاریخ اصفهان،تصحیح و تعلیق جمشید مظاهری،ص۲۹۰</ref>


===جایگاه سیاسی===
===جایگاه سیاسی===
در حوادث سياسى عصر مشروطيت عده‏ اى از علماى اصفهان كه موافق مشروطه‏ مشروعه بودند نيز شركت كردند و با صدور بيانيه و سخنرانى در مجالس مختلف، حمايت خود را از مشروطه مشروعه اعلام كردند و موجب شدند كه نهضت مشروطيت در اصفهان موفق‏ تر از تهران و تبريز به پيش رود، زيرا از ابتدا رهبرى مردم را روحانيت به عهده داشت و در حوادث بعد از آن نيز با رهبرى علما گذر نمودند، كه از جمله اين علما مرحوم بروجردى است كه نام او نيز جزو امضاءكنندگان اعلاميه‏ علما در حمايت از مشروطه‏ مشروعه مى ‏باشد.<ref>مهدوی،تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر،ج۲،ص۴۸.</ref>
در حوادث سياسى عصر مشروطيت عده‏ اى از علماى اصفهان كه موافق مشروطه‏ مشروعه بودند نيز شركت كردند و با صدور بيانيه و سخنرانى در مجالس مختلف، حمايت خود را از مشروطه مشروعه اعلام كردند و موجب شدند كه نهضت مشروطيت در اصفهان موفق‏ تر از تهران و تبريز به پيش رود؛ زيرا از ابتدا رهبرى مردم را روحانيت به عهده داشت و در حوادث بعد از آن نيز با رهبرى علما گذر نمودند كه از جمله اين علما مرحوم بروجردى است كه نام او نيز جزو امضاءكنندگان اعلاميه‏ علما در حمايت از مشروطه‏ مشروعه مى ‏باشد.<ref>مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج۲، ص۴۸.</ref>


==وفات==
==وفات==
حاج ميرزا ابوالحسن سرانجام در صبح روز جمعه ۱۸ذی ‏قعده۱۳۴۸ق/فروردين ۱۳۰۹ش در اصفهان وفات كرد<ref>معلم حبیب‌آبادی،رجال خاندان کلباسی،مخطوط،ص۹۶.</ref> و پيكر پاكش در قسمت‏هاى جنوب غربى [[تخت فولاد]] در مكانى كه بعداً به نام خود ايشان به [[تکیه بروجردی|تكيه بروجردى(دركوشكى)]] معروف گرديد، به خاك سپرده شد. در پى خاك سپارى مرحوم بروجردى دلهاى مؤمنان و ارادتمندانش به اين مكان متوجه گرديد و به بركت مرقد شريف او، بسيارى از علما و فضلا و وعاظ در اين محل مدفون گرديدند و بسيارى از مردم عوام و خواص محله دركوشك و محل‏هاى اطراف نيز وصيت كردند كه پس از فوت در كنار مزار وى به خاك سپرده شوند.
[[پرونده:Mazar abolhasan.jpg|بندانگشتی|290x290پیکسل|سنگ مزار سید ابوالحسن بروجردی]]
 
حاج ميرزا ابوالحسن سرانجام در صبح روز جمعه ۱۸ذی ‏قعده۱۳۴۸ق/فروردين ۱۳۰۹ش در اصفهان وفات كرد<ref>معلم حبیب‌آبادی، رجال خاندان کلباسی، مخطوط، ص۹۶.</ref> و پيكر پاكش در قسمت‏هاى جنوب غربى [[تخت فولاد]] در مكانى كه بعداً به نام خود وی به [[تکیه بروجردی|تكيه بروجردى(دركوشكى)]] معروف گرديد، به خاک سپرده شد. در پى خاکسپارى مرحوم بروجردى دلهاى مؤمنان و ارادتمندانش به اين مكان متوجه گرديد و به بركت مرقد شريف او، بسيارى از علما و فضلا و وعاظ در اين محل مدفون گرديدند و بسيارى از مردم عوام و خواص محله دركوشک و محل‏هاى اطراف نيز وصيت كردند كه پس از فوت در كنار مزار وى به خاک سپرده شوند.
مرحوم مهدوى در مورد فوت وى مى ‏نويسد:«ايشان در سال ۱۳۴۸ق وفات يافت و در ماتمش محشرى به پا گرديد».<ref>مهدوی،یادداشت های خطی.</ref>
 
مرحوم جابرى انصارى در وفات ايشان كه با فوت آقاميرزا احمد مدرس، از اجله علما، مقارن بوده(شنبه۱۱ ذی القعده ۱۳۴۸ق)چنين سرود:{{شعر}}


{{ب|از مقام قاب قوسينى يكى آمد بگفت:|« بود در معراج احمد، بوالحسن يار و رفيق »<ref>جابری انصاری،تاریخ اصفهان و ری و همه جهان،ص۳۲۷</ref> <ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج۱،صص۲۹۵-۲۹۷</ref>}}{{پایان شعر}}
مرحوم مهدوى در مورد فوت وى مى ‏نويسد:<blockquote>«او در سال ۱۳۴۸ق وفات يافت و در ماتمش محشرى به پا گرديد».<ref>مهدوی، یادداشت های خطی.</ref></blockquote>


مرحوم جابرى انصارى در وفات او كه با فوت [[سید احمد مدرس حسینی خراسانی|آقاميرزا احمد مدرس]]، از اجله علما، مقارن بود(شنبه۱۱ ذی القعده ۱۳۴۸ق) چنين سرود:<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری و همه جهان، ص۳۲۷.</ref> <ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج۱، صص۲۹۵-۲۹۷</ref>
{{شعر}}
{{ب|از مقام قاب قوسينى يكى آمد بگفت:|« بود در معراج احمد، بوالحسن يار و رفيق »}}{{پایان شعر}}
==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references />


==منبع==
==منبع==
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹.
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹.
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]]
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]]
[[رده:خاندان بروجردی]]
[[رده:خاندان بروجردی]]
سطر ۸۱: سطر ۸۰:
[[رده:مجتهدین]]
[[رده:مجتهدین]]
[[رده:فعالان سیاسی]]
[[رده:فعالان سیاسی]]
[[رده:عالم فاضل]]
[[رده:ائمه جماعت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۰۳:۴۹

سید ابوالحسن بروجردی

سید ابوالحسن بروجردی( متوفی 1348ق) فرزند حاج سيد على طباطبايى بروجردى، عالم جلیل و از مجتهدين و مدرسين اصفهان بود.

زندگی‌نامه

خاندان

وى از سادات جليل ‏القدر طباطبايى بروجردى است كه نسب وی به حضرت مجتبى، سبط اكبر (ع) مى پیوندد. اين خاندان ابتدا در زواره‏ اصفهان ساكن بودند و سپس به بروجرد مهاجرت كردند. در زمان سلاطين صفويه به اصفهان منتقل شدند و پس از انقراض سلطنت صفوى و در پى فتنه‏ افغان و بى ‏سروسامانى اصفهان و متلاشى شدن امور به نجف مهاجرت نمودند. سپس اولاد مير سيد على بن سيد محمد به اصفهان و عده ‏اى از اولاد سيد مرتضى بن سيد محمد در بروجرد سكنى گزيدند و عده ‏اى ديگر از آنان در نجف باقى ماندند و بدین ترتیب، سلسله طباطبايى بروجردى به سه شعبه تقسيم شدند.

از معاريف سادات بروجردى اصفهان، عالم ربانى و فقيه محقق، حاج مير سيد على فرزند سيد عبدالكريم فرزند سيد على است كه يكى از علمای مبرز زمان خود بوده است.

فرزندان

ميرزا ابوالحسن صاحب يك فرزند پسر و پنج دختر بود. پسرش سيد محمد بروجردى و دختران گرامى ‏اش، همسران آقايان شيخ عبدالعلى قدس نجفى، شيخ محمدابراهيم كلباسى[۱] ،محمدحسن رياضيات، رحيم شريفيان و اهل‏ البيت بودند.

سید محمد بروجردی تنها پسر سید ابوالحسن، پس از فراگیری علوم دینی نزد پدر و دیگر علمای اصفهان به حوزه علمیه نجف اشرف رفت و سالها در آنجا به تحصیل علوم دینی پرداخت و پس از بازگشت متصدی دفتر اسناد شد. سرانجام وی در روز دوشنبه ۲۶ محرم ۱۳۸۱ق وفات كرد و در جوار پدرش به خاک سپرده شد.

تحصیلات

وى سالها در حوزه علميه نجف اشرف تحصيل كرد و به مقام اجتهاد و فضيلت نايل آمد. سپس به اصفهان بازگشت و مورد احترام و تجليل بزرگان شهر واقع شد.

اساتید

سيد ابوالحسن بروجردى از محضر پدر دانشمند خود و علماى ديگر اصفهان بهره ‏مند گرديد.

برخى از اساتيد وی عبارتند از:

  1. حاج سيد مهدى نحوی
  2. حاج ميرزا بديع درب ‏امامی
  3. علامه ميرزا محمدباقر چهارسوقی[۲]
  4. ميرزا محمدحسن نجفى هزار جريبی[۳]
  5. علامه ميرزا محمدهاشم چهارسوقى[۴] ( مجاز از ايشان).

شاگردان

وى در مسجد دربكوشک به اقامه جماعت و تدريس می پرداخت و فضلاى زيادى از محضر پرفيض او بهره‏ مند گرديده ‏اند؛ از جمله:

  1. سيد ابوالقاسم موسوى فريدنى
  2. سيد محمدباقر نحوى ( مجاز از ايشان)
  3. سيد ريحان‏ الدين مهدوى
  4. شيخ محمدابراهيم كلباسى ( مجاز از ايشان)
  5. ميرزا محمدحسن تفضلى بروجردى.

همچنين آيت ‏الله سيد شهاب ‏الدين مرعشى نيز از ايشان اجازه نقل حديث داشته است.

جایگاه

جایگاه علمی

مرحوم سيد مصلح الدين مهدوی می‌نویسد:

«زبده‏ ارباب تحقيق، الفاضل العالم الربانى و الزاهد الورع السبحانى، العلام الثانى، فخرالفقهاء والمجتهدين، حجت‌الاسلام والمسلمين، عالم فاضل كامل و محقق جامع، مرجع جميع فضلاء در اين اواخر، وجود وی بود. در زمان حيات و پس از فوت تاكنون در مقام او احدى زبان به قدح نگشوده است، بلكه همگان وى را به علم و عمل مى ‏ستايند. در مسجد درب ‏كوشک امامت مى ‏فرمود و هم در آنجا مجلس تدريس داشت و بيشتر از حاضرين مجلس درس آن جناب، افاضل بودند».[۵]

جایگاه اجتماعی

وى مردم را در منبر موعظه و ارشاد مى نمود و عموم مقدسين اصفهان ارادتى زايدالوصف به او داشتند.

حاج ميرزا حسن ‏خان جابرى انصارى در مورد وی چنین می نویسد:

«آن بزرگوار به علم و عمل و محسنات اخلاقى آراسته و نظر به اوصاف حسنه، خداوندش عزت فوق ‏العاده و محبوبيت عامه به وی مرحمت فرموده است. در اوايل مشروطه كه در انجمن ولايتى، علماى بزرگ آقا نجفى و غيرهُم آمده، منطوقات او الحق مورد تحسين همگان مى ‏شد».[۶]

جایگاه سیاسی

در حوادث سياسى عصر مشروطيت عده‏ اى از علماى اصفهان كه موافق مشروطه‏ مشروعه بودند نيز شركت كردند و با صدور بيانيه و سخنرانى در مجالس مختلف، حمايت خود را از مشروطه مشروعه اعلام كردند و موجب شدند كه نهضت مشروطيت در اصفهان موفق‏ تر از تهران و تبريز به پيش رود؛ زيرا از ابتدا رهبرى مردم را روحانيت به عهده داشت و در حوادث بعد از آن نيز با رهبرى علما گذر نمودند كه از جمله اين علما مرحوم بروجردى است كه نام او نيز جزو امضاءكنندگان اعلاميه‏ علما در حمايت از مشروطه‏ مشروعه مى ‏باشد.[۷]

وفات

سنگ مزار سید ابوالحسن بروجردی

حاج ميرزا ابوالحسن سرانجام در صبح روز جمعه ۱۸ذی ‏قعده۱۳۴۸ق/فروردين ۱۳۰۹ش در اصفهان وفات كرد[۸] و پيكر پاكش در قسمت‏هاى جنوب غربى تخت فولاد در مكانى كه بعداً به نام خود وی به تكيه بروجردى(دركوشكى) معروف گرديد، به خاک سپرده شد. در پى خاکسپارى مرحوم بروجردى دلهاى مؤمنان و ارادتمندانش به اين مكان متوجه گرديد و به بركت مرقد شريف او، بسيارى از علما و فضلا و وعاظ در اين محل مدفون گرديدند و بسيارى از مردم عوام و خواص محله دركوشک و محل‏هاى اطراف نيز وصيت كردند كه پس از فوت در كنار مزار وى به خاک سپرده شوند.

مرحوم مهدوى در مورد فوت وى مى ‏نويسد:

«او در سال ۱۳۴۸ق وفات يافت و در ماتمش محشرى به پا گرديد».[۹]

مرحوم جابرى انصارى در وفات او كه با فوت آقاميرزا احمد مدرس، از اجله علما، مقارن بود(شنبه۱۱ ذی القعده ۱۳۴۸ق) چنين سرود:[۱۰] [۱۱]

از مقام قاب قوسينى يكى آمد بگفت:« بود در معراج احمد، بوالحسن يار و رفيق »

پانویس

  1. معلم حبیب‌آبادی، رجال خاندان کلباسی، مخطوط، ص۹۲.
  2. مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۵۲.
  3. کرباسی زاده، نگاهی به آراء و احکام حکیم مدرس اصفهانی، ص۷۸.
  4. تهرانی، نقباءالبشر، ج۱، ص۴۰.
  5. مهدوی، یادداشت های خطی.
  6. جابری انصاری، تاریخ اصفهان، ص۲۹۰.
  7. مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج۲، ص۴۸.
  8. معلم حبیب‌آبادی، رجال خاندان کلباسی، مخطوط، ص۹۶.
  9. مهدوی، یادداشت های خطی.
  10. جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری و همه جهان، ص۳۲۷.
  11. مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج۱، صص۲۹۵-۲۹۷

منبع

  • مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹.