تکیه خاتون‌آبادی

تکیه وبقعه خاتون آبادی

تکیه خاتون آبادی از بناهای تاریخی متعلّق به اواخر صفوی وتنها تکیه ی موجود در تخت فولاد است که خصلت مسجد - مدرسه و تکیه را دارد و همچنین منسوب به میر محمّداسماعیل خاتون آبادی (متوفّی 1116 ق.) از سادات حسینی و جدّ سادات پاقلعه ی اصفهان است. بانی تکیه نیز خود او است.

موقعیّت جغرافیایی

این تکیه از شمال به کوچه ی تکیه ی میر و آرامگاه بابافولاد حلوایی، از مشرق به تکیه ی آغاباشی و از جنوب به قبرستان عمومی محدود است.

سبک معماری

بنای تکیه خاتون آبادی از چند طبقه تشکیل شده است: طبقه ی زیرین سرداب و طبقه ی هم کف محل عبادت میر محمّداسماعیل بوده است.

صحن تکیه شامل حجرات و مقابر؛ طبقه ی دوم اطاق بزرگ مصفای سه ایوانی تکیه و طبقه آخر گنبد کاشی کاری بسیار زیبایی است که در نهایت ظرافت با اسلوبی بسیار زیبا و دلنواز ساخته شده است که گنبد زیبای مدرسه چهارباغ را در خاطر بیننده تداعی می کند.

کتیبه ی پایه ی دور گنبد به خط ثلث بسیار عالی به رنگ سفید بر روی زمینه ی لاجوردی است که آیات «فَطَفِقَ مَسحاً بِالسُّوقِ وَ الاَعْناقِ...» و «قال ربّ اغفرلی وهب لی مُلکاً لا یَنْبَغیِ لاَِحَدٍ مِنْ بَعدی...»به خوبی خوانده می شود. این گنبد گلابی شکل دارای قطری حدود 5 متر و نقوش اسلیمی بسیار زیبا و جذّاب بر زمینه ی کاشی فیروزه ای است.

سنگ مزارمیرمحمداسماعیل خاتون آبادی

نمای داخلی بقعه در ضلع جنوبی مسجد و محراب تکیه قرار دارد که محراب آن را یک مقرنس کاری ساده و بدون تزئینات تشکیل داده است. ضلع غربی بقعه در سه طبقه ساخته شده و در طبقه ی زیرین سرداب و مدفن حاج میرزا حسین نایب الصدر از علما و نیکوکاران خاندان خاتون آبادی است.

در ضلع جنوبی صحن تکیه دو اتاق وجود دارد که اتاق اوّل آن مدفن میر محمّداسماعیل خاتون آبادی و محل عبادت و مطالعه ی وی نیز بوده است.

فضای درونی اتاق از روحیه ی معنوی و روحانی خاصی برخوردار است.طبقه ی دوم همین ضلع را اتاق بسیار باصفای سه ایوانی تشکیل می دهد که بر سقف همین اتاق گنبدی ساخته شده است.

ضلع شرقی نیز متشکّل از سه اتاق متّصل به هم است. در اتاق وسط قبر میر محمّدباقر بن میر محمّداسماعیل و در دو طاق پشت و جلوی این اتاق قبور خاندان خاتون آبادی و مشاهیر دیگر تکیه قرار دارد.

در جنوب شرقی داخل تکیه ی خاتون آبادی دالانی این تکیه را به تکیه ی آغاباشی وصل می کند.

مشاهیر مدفون

1 - میر محمّداسماعیل خاتون آبادی

2 - میر محمّدباقر خاتون آبادی

3 - حاج میرزا حسین نایب الصدر

4 - حاج سیّد محمّدحسین خاتون آبادی

منابع

• پایگاه اطلاع رسانی تخت فولاد اصفهان
• عقیلی، احمد، تخت فولاد اصفهان، زیرنظر اصغر منتظر القائم؛ با همکاری مجموعه تاریخی فرهنگی و مذهبی تخت فولاد (دانشنامه تخت فولاد اصفهان)، چاپ دوم، اصفهان، کانون پژوهش، 1385.