این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «محمدابراهیم جدلی گلپایگانی»
(ویرایش متن ویرایش پانویس و افزودن الگو ، رده، لینک و منبع) |
(ویرایش متن و افزودن رده) |
||
| سطر ۸: | سطر ۸: | ||
علّامه طهرانی با استناد به رساله ای در اصول دین برگرفته از "حقّ الیقین" [[محمدباقر مجلسی|علّامه مجلسی]] تألیف علّامه فهّامه شیخ ابراهیم گلپایگانی جدّی اصفهانی وی را در "طبقات اعلام الشیعه" عنوان نموده و می نویسد: وی در محله جدّه اصفهان ساکن بوده و لذا به جدّی معروف است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الکرام البرره، ج1، ص7.</ref> به نظر می رسد که صاحب عنوان همین شخص مورد اشاره است و جدلی به جدّی تصحیف شده است. | علّامه طهرانی با استناد به رساله ای در اصول دین برگرفته از "حقّ الیقین" [[محمدباقر مجلسی|علّامه مجلسی]] تألیف علّامه فهّامه شیخ ابراهیم گلپایگانی جدّی اصفهانی وی را در "طبقات اعلام الشیعه" عنوان نموده و می نویسد: وی در محله جدّه اصفهان ساکن بوده و لذا به جدّی معروف است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الکرام البرره، ج1، ص7.</ref> به نظر می رسد که صاحب عنوان همین شخص مورد اشاره است و جدلی به جدّی تصحیف شده است. | ||
===شاگردان=== | ===شاگردان=== | ||
ملا محمد ابراهیم از مدرسان بزرگ حوزه علمیه اصفهان و مدرس در مسجد جامع الحکیمی بوده است. او را به عنوان عالمی محقق و مدقق و صاحب تألیف معرفی کرده اند. | ملا محمد ابراهیم از مدرسان بزرگ حوزه علمیه اصفهان و مدرس در مسجد جامع الحکیمی بوده است. او را به عنوان عالمی محقق و مدقق و صاحب تألیف معرفی کرده اند. | ||
| سطر ۲۳: | سطر ۱۳: | ||
از شاگردا ن وی می توان به افراد زیر اشاره نموده: | از شاگردا ن وی می توان به افراد زیر اشاره نموده: | ||
'''1- [[علی بن جمشید نوری مازندرانی|ملّا علی نوری]]''' | '''1- [[علی بن جمشید نوری مازندرانی|ملّا علی نوری:]]''' ملاّ علی نوری بزرگ ترین فیلسوف و مدرس حکمت متعالیه در قرن سیزدهم هجری است که صدها نفر عالم فاضل در مکتب او با فلسفه اسلامی آشنا گشتند. | ||
حکیم متاله نامدار، [[سید محمدباقر خوانساری|صاحب روضات]] در رساله "علماء الاسره" می نویسد: | |||
حکیم متاله | |||
"وکان تلمّذه عند جماعه؛ منهم: الآمیرزا ابوالقاسم المدرس الاصفهانی، ومنهم: المولی الأولی المحقّق المدقّق المولی محمّد ابراهیم الشهیر بالجدلی، قاطن اصفهان حیّاً ومیتاً".<ref> خوانساری، علماء الاسره، ص 13</ref> | "وکان تلمّذه عند جماعه؛ منهم: الآمیرزا ابوالقاسم المدرس الاصفهانی، ومنهم: المولی الأولی المحقّق المدقّق المولی محمّد ابراهیم الشهیر بالجدلی، قاطن اصفهان حیّاً ومیتاً".<ref> خوانساری، علماء الاسره، ص 13</ref> | ||
'''2- حاج محمّد حسن قزوینی حائری'''(متوفی 1240ق در شیراز) | |||
''' | در "زینه التواریخ" می نویسد: <blockquote>"مقدمات را نزد حاجی معصوم ارسنجانی که از جمله تلامذه شیخ محمّد یوسف [بحرانی] بود دیده. بعد در خدمت میرزا محمّد مهدی شهرستانی که از جمله فضلای عصر و جامع علوم عقلیه و نقلیه، و سیدی حلیم کریم بود تحصیل نموده و مراتب فقه و اصول را در خدمت علامه العلمائی [[محمدباقر وحید بهبهانی|آقا محمّد باقر]] [بهبهانی] رحمه اللّه خوانده و مراتب عقلیه را از آفتاب سپهر فضائل [[محمد بیدآبادی|آقا محمّد بیدآبادی]] و [[محمدعلی بن مظفر حسین اصفهانی|میرزا محمّد علی بن میرزا مظفر]] و ملّا ابراهیم جدلی اقتباس نموده."<ref> رضی تبریزی، زینة التواریخ تصویر نسخه خطی. </ref> </blockquote>'''3- ملّا محمّد علی جدلی مازندرانی''' | ||
آیت اللّه سیّد محمّد تقی قزوینی می نویسد:<blockquote>" وکان الفاضل العلّامه متلقّیاً العلم والحکمه عن فضلاء اصفهان: آقا محمّد بیدآبادی ومیرزا ابوالقاسم المدرس وملّا ابراهیم الجدلی ولذلک اشتهر بالجدلی".<ref> جعفریان، میراث اسلامی ایران، ج 9 ، ص 191.</ref></blockquote> | |||
== جایگاه == | |||
=== جایگاه علمی === | |||
عبدالرزّاق بیک دنبلی در کتاب "تجربه الاحرار" می نویسد:<blockquote>"جامع علوم خفیّ و جلی مولانا ابراهیم جدلی که از قدمای علمای اصفهان بود و مشهور به دانایی و طلاقت لسان. آن جناب را در اصفهان دیدم؛ بینایی ظاهرش خلل یافته و پنجه فقر و افلاس دست قدرت و تواناییش را برتافته".<ref> دنبلی، تجربه الاحرار و تسلیةالابرار، ص160. </ref></blockquote>در کتاب "رستم التواریخ" ضمن بیان فضلای دوره کریم خان زند می نویسد:<blockquote>"و در دارالسلطنه اصفهان: عالی جناب مقدّس القاب، سلاله السادات و النجبایی، علّامه الزمانی، میر عبدالباقی، امام همام جمعه، و عالی جناب علّامه الزمانی، آقا محمّد، ساکن بیدآباد اصفهان، و عالی جناب سلاله السادات و النجبایی، افضل العلماء و اشرف الفقهاء، علّامی فهّامی، میرزا محمّد علی ولد میرزا مظفّر خلیفه سلطانی، و عالی جناب سلاله السادات و النجبایی، علّامه الزمانی، [[میر ابوالقاسم مدرس خاتون‌آبادی|میرزا ابوالقاسم مدرّس]]، و عالی جناب علّامه الزمانی، آخوند ملّا ابراهیم شهیر به جدلی، و عالی جناب علّامه الزمانی، آقا شیخ محمّد، قاضی اصفاهان، <ref> در الکرام البرره می نویسد: الشیخ محمّد القاضی باصبهان والمتوفّی بها سنه 1227 و حمل الی النجف عند دیوان العلماء قبال الباب المعروف بالطوسی. قال فی التکمله: انّه من مشاهیر علماء عصره </ref> و علّامه الزمانی، میرزا مرتضی، شیخ الاسلام اصفاهان، و عالی جناب علّامه الزمانی، [[محمد بن زین الدین علی خوانساری|آقا محمّد ولد شیخ زین الدین]].</blockquote> | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
| سطر ۵۵: | سطر ۴۲: | ||
"قد ارتحل من دار الغرور الی دار السرور العالم العامل الفاضل العادل الکامل، الحبر المحقق والنحریر المدقق، الحاوی للاصول والفروع والجامع بین المعقول والمنقول، زبده المجتهدین وقدوه الفقهاء المتشرعین، الواصل الی رحمه اللّه الکریم مولینا محمّد ابراهیم فی سنه 1199". | "قد ارتحل من دار الغرور الی دار السرور العالم العامل الفاضل العادل الکامل، الحبر المحقق والنحریر المدقق، الحاوی للاصول والفروع والجامع بین المعقول والمنقول، زبده المجتهدین وقدوه الفقهاء المتشرعین، الواصل الی رحمه اللّه الکریم مولینا محمّد ابراهیم فی سنه 1199". | ||
رفیق اصفهانی شاعر معاصر او، مرثیّه ای درباره او گفته و مادّه تاریخ وفاتش را چنین سروده است: | [[حسین رفیق اصفهانی|رفیق اصفهانی]] شاعر معاصر او، مرثیّه ای درباره او گفته و مادّه تاریخ وفاتش را چنین سروده است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| سطر ۹۱: | سطر ۷۸: | ||
[[رده:علمای قرن 12]] | [[رده:علمای قرن 12]] | ||
[[رده:مدرسین]] | [[رده:مدرسین]] | ||
[[رده:نویسندگان]] | |||
نسخهٔ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۸:۲۳
این نوشتا برای بهبود کیفیت نیازمند یک تصویر یا عکس است. |
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
ملاّمحمّدابراهیم گلپایگانی(متوفی 1199ق) معروف به جدلی، محقّق و حکیم جامع، از مدرّسین بزرگ حوزه علمیّه اصفهان واز اکابر فقهاء و افاضل علمای قرن دوازدهم هجری است.
زندگی‌نامه
در برخی از کتاب ها او را شیخ ابراهیم گلپایگانی جدّی نوشته اند و برخی گمان کرده اند که او ساکن مدرسه جدّه و به جدّه ای معروف بوده است؛ ولی ظاهرا «جدلی» به «جدّه ای» و «جدّی» تحریف شده است. [۱]
علّامه طهرانی با استناد به رساله ای در اصول دین برگرفته از "حقّ الیقین" علّامه مجلسی تألیف علّامه فهّامه شیخ ابراهیم گلپایگانی جدّی اصفهانی وی را در "طبقات اعلام الشیعه" عنوان نموده و می نویسد: وی در محله جدّه اصفهان ساکن بوده و لذا به جدّی معروف است.[۲] به نظر می رسد که صاحب عنوان همین شخص مورد اشاره است و جدلی به جدّی تصحیف شده است.
شاگردان
ملا محمد ابراهیم از مدرسان بزرگ حوزه علمیه اصفهان و مدرس در مسجد جامع الحکیمی بوده است. او را به عنوان عالمی محقق و مدقق و صاحب تألیف معرفی کرده اند.
از شاگردا ن وی می توان به افراد زیر اشاره نموده:
1- ملّا علی نوری: ملاّ علی نوری بزرگ ترین فیلسوف و مدرس حکمت متعالیه در قرن سیزدهم هجری است که صدها نفر عالم فاضل در مکتب او با فلسفه اسلامی آشنا گشتند.
حکیم متاله نامدار، صاحب روضات در رساله "علماء الاسره" می نویسد:
"وکان تلمّذه عند جماعه؛ منهم: الآمیرزا ابوالقاسم المدرس الاصفهانی، ومنهم: المولی الأولی المحقّق المدقّق المولی محمّد ابراهیم الشهیر بالجدلی، قاطن اصفهان حیّاً ومیتاً".[۳]
2- حاج محمّد حسن قزوینی حائری(متوفی 1240ق در شیراز)
در "زینه التواریخ" می نویسد:
"مقدمات را نزد حاجی معصوم ارسنجانی که از جمله تلامذه شیخ محمّد یوسف [بحرانی] بود دیده. بعد در خدمت میرزا محمّد مهدی شهرستانی که از جمله فضلای عصر و جامع علوم عقلیه و نقلیه، و سیدی حلیم کریم بود تحصیل نموده و مراتب فقه و اصول را در خدمت علامه العلمائی آقا محمّد باقر [بهبهانی] رحمه اللّه خوانده و مراتب عقلیه را از آفتاب سپهر فضائل آقا محمّد بیدآبادی و میرزا محمّد علی بن میرزا مظفر و ملّا ابراهیم جدلی اقتباس نموده."[۴]
3- ملّا محمّد علی جدلی مازندرانی آیت اللّه سیّد محمّد تقی قزوینی می نویسد:
" وکان الفاضل العلّامه متلقّیاً العلم والحکمه عن فضلاء اصفهان: آقا محمّد بیدآبادی ومیرزا ابوالقاسم المدرس وملّا ابراهیم الجدلی ولذلک اشتهر بالجدلی".[۵]
جایگاه
جایگاه علمی
عبدالرزّاق بیک دنبلی در کتاب "تجربه الاحرار" می نویسد:
"جامع علوم خفیّ و جلی مولانا ابراهیم جدلی که از قدمای علمای اصفهان بود و مشهور به دانایی و طلاقت لسان. آن جناب را در اصفهان دیدم؛ بینایی ظاهرش خلل یافته و پنجه فقر و افلاس دست قدرت و تواناییش را برتافته".[۶]
در کتاب "رستم التواریخ" ضمن بیان فضلای دوره کریم خان زند می نویسد:
"و در دارالسلطنه اصفهان: عالی جناب مقدّس القاب، سلاله السادات و النجبایی، علّامه الزمانی، میر عبدالباقی، امام همام جمعه، و عالی جناب علّامه الزمانی، آقا محمّد، ساکن بیدآباد اصفهان، و عالی جناب سلاله السادات و النجبایی، افضل العلماء و اشرف الفقهاء، علّامی فهّامی، میرزا محمّد علی ولد میرزا مظفّر خلیفه سلطانی، و عالی جناب سلاله السادات و النجبایی، علّامه الزمانی، میرزا ابوالقاسم مدرّس، و عالی جناب علّامه الزمانی، آخوند ملّا ابراهیم شهیر به جدلی، و عالی جناب علّامه الزمانی، آقا شیخ محمّد، قاضی اصفاهان، [۷] و علّامه الزمانی، میرزا مرتضی، شیخ الاسلام اصفاهان، و عالی جناب علّامه الزمانی، آقا محمّد ولد شیخ زین الدین.
آثار
وی رساله‌ای در اصول دین تألیف نموده که از کتاب حقّ الیقین علاّمه مجلسی استخراج شده است و ضمن مجموعه ای در کتابخانه سیّدآقا تستری موجود بوده است. همچنین مسائل و موضوعات دیگر از کتب و رسائل و حواشی مفید متفرقه را می توان نام برد.
وفات
علامه جدلی در سال 1199ق وفات یافت و در تخت فولاد جنب قبر ملاّاسماعیل خواجویی واقع در تکیه خواجویی مدفون شد. قبر او بر روی سکّویی واقع شده است. [۸]
متن سنگ مزار وی با جملات عربی که در وصف اوست و نشان دهنده شخصیت علمی و معنوی اوست و سپس سال فوت و اشعاری از «رفیق اصفهانی» و «مشهور» به خط ثلث و نستعلیق حک شده است.[۹]
سنگ نوشته مزار او چنین است:
"قد ارتحل من دار الغرور الی دار السرور العالم العامل الفاضل العادل الکامل، الحبر المحقق والنحریر المدقق، الحاوی للاصول والفروع والجامع بین المعقول والمنقول، زبده المجتهدین وقدوه الفقهاء المتشرعین، الواصل الی رحمه اللّه الکریم مولینا محمّد ابراهیم فی سنه 1199".
رفیق اصفهانی شاعر معاصر او، مرثیّه ای درباره او گفته و مادّه تاریخ وفاتش را چنین سروده است:
| حیف که رفت از جهان زبده ارباب فضل | آه که رفت از میان قدوه ارباب علم | |
**** | ||
| شد ز جهان و "رفیق" از پی تاریخ گفت: | "رفت ببزم جنان زبده ارباب علم" 1199 | |
هم چنین مشهور، شاعر اصفهانی در مرثیّه و تاریخ او گوید:
| شد دریغا ز لوح هستی محو | نام ملاّ محمّد ابراهیم | |
| حیف از آن فاضل عظیم الشّأن | آه از آن عالم خبیر علیم | |
| گر شد اجزای او چو گل اوراق | گر شد اعضای او چو عظم رمیم | |
| گفت مشهور بهر تاریخش: | شد بجنّت مقام ابراهیم[۱۰] [۱۱] [۱۲] |
پانویس
- ↑ مهدوی، زندگی نامه علاّمه مجلسی، ج2، ص180.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الکرام البرره، ج1، ص7.
- ↑ خوانساری، علماء الاسره، ص 13
- ↑ رضی تبریزی، زینة التواریخ تصویر نسخه خطی.
- ↑ جعفریان، میراث اسلامی ایران، ج 9 ، ص 191.
- ↑ دنبلی، تجربه الاحرار و تسلیةالابرار، ص160.
- ↑ در الکرام البرره می نویسد: الشیخ محمّد القاضی باصبهان والمتوفّی بها سنه 1227 و حمل الی النجف عند دیوان العلماء قبال الباب المعروف بالطوسی. قال فی التکمله: انّه من مشاهیر علماء عصره
- ↑ قاسمی، بزم معرفت، صص99-93.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، ص431.
- ↑ مهدوی، تذکره القبور یا رجال اصفهان، ص55؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص97- 95.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذّریعه، ج2، صص182- 181.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج 1 ، صص 142- 141.
منابع
- قاسمی، رحیم، بزم معرفت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان (تکیه محقق خواجویی)، اصفهان: کانون پژوهش، چاپ اول، ۱۳۸۸.
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.