این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «یحیی مدرس بیدآبادی»
(ایجاد عنوان و پانویس) |
(اضافه کردن اطلاعات و ایجاد لینک) |
||
| سطر ۶: | سطر ۶: | ||
==زندگی نامه== | ==زندگی نامه== | ||
=== ولادت === | ===ولادت=== | ||
وی در | وی در حدود سال 1254یا 1255ق در کربلا متولد شد. <ref>مهدوى، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2 ،ص1028.</ref> | ||
=== خاندان === | |||
پدر وی میرزا اسماعیل در سال 1310ق فوت نمود. وی از نژاد ملا محمّدباقر محقّق سبزوارى است که از طرف مادر هم به [[آقا محمد بیدآبادی|آقا محمّد بیدآبادى]] عارف مشهور مى پیوندد. | |||
===تحصیلات=== | |||
وی تا 16 سالگى در عتبات عالیات علوم مقدّماتی را نزد شیخ محمّدباقر همدانی و فقه و اصول را از محضر شیخ انصاری یاد گرفت. در 16 سالگی با پدر و تمام خاندان به اصفهان آمده و در [[مدرسه علمیه میرزا حسین|مدرسه میرزا حسین]] به تحصیل پرداخت و از اساتید خود به اجازه روایتی نائل آمد. | |||
او در كليـه ى علـوم ادبيه و فقـه و اصول استاد و در انواع حكمـت از اشـراقى و مشـايى و رياضـى يگانـه ى دوران و | او در كليـه ى علـوم ادبيه و فقـه و اصول استاد و در انواع حكمـت از اشـراقى و مشـايى و رياضـى يگانـه ى دوران و | ||
مخصوصاً در علوم غريبـه و فلكيـات متبحر و متخصص بود<ref>مدرس بيدآبادى، | مخصوصاً در علوم غريبـه و فلكيـات متبحر و متخصص بود<ref>مدرس بيدآبادى، ديوان يحيى، مقدمه‌ی مرحوم ميرزا على مشفقى، ص2.</ref>و پـس از سالها فراگيرى علوم، حـوزه ى درسـى نزديک منزل خـود جنـب [[مسجد سید|مسجدسـيد]] داير كرد. | ||
=== اساتید === | ===اساتید=== | ||
وی در اصــفهان و نجــف از محضــر علماى بزرگى چـون: | وی در اصــفهان و نجــف از محضــر علماى بزرگى چـون: | ||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۹: | ||
#علوم غريبه را از [[هادی سدهی|ملاهادى سـدهى]] فراگرفـت. | #علوم غريبه را از [[هادی سدهی|ملاهادى سـدهى]] فراگرفـت. | ||
== | === شاگردان === | ||
برخی از شاگردان حاج میرزا یحیی عبارتند از: | |||
1. [[سید ابوالحسن اصفهانی|سیّد ابوالحسن اصفهانی]] | |||
2.سیّد ابراهیم پودهای متخلص به سرّی | |||
3.سیّد ابوالقاسم اعظم واقفی نطنزی | |||
وی | 4.سیّد حسن چهارسویی | ||
5.[[سید محمدحسن بن احمد روضاتی|سیّد محمّدحسن روضاتی]] | |||
6.[[سید محمدحسین بن احمد روضاتی|سیّد محمّدحسین ملاذ روضاتی]] | |||
7.[[حسن بن محمدقاسم وحیددستگردی اصفهانی|حسن وحید دستگردی]] | |||
8.شیخ [[عباسعلی ادیب حبیب آبادی|عباسعلی ادیب]] | |||
9.حاج میرزا عبدالعزیز غروی نطنزی نظامالعلماء | |||
10.میرزا [[علی مشفقی]] | |||
11.شیخ [[غلامحسین یزدی آبشاهی|غلامحسین یزدی آبشاهی]] | |||
12.[[عبدالصمد بن حسین محلاتی]] | |||
13.میرزا محمّدعلی هاتفی نطنزی. | |||
=== فرزندان === | |||
وی دارای دو فرزند پسر به نام های آقا میرزا [[محمدحسین مدرس زاده اصفهانی|محمدحسین مدرس زاده]] و آقا میرزا محمدمهدی مدرس زاده و سه دختر بوده است. | |||
==آثار== | |||
از آثارش میتوان کتاب «مرآتالمصنف» در احوال مؤلف کتاب «انیساللیل» علّامه میرزا [[محمدرضا کلباسی|محمّدرضا کلباسی]] و دیگر «دیوان اشعار» نزدیک 6 هزار بیت، می باشد | |||
وی به عربی و فارسی شعر میگفته و به خصوص مراثی او مورد توجه مداحان و مرثیه سرایان بوده، هر روز به منزل او می آمدند و در دفتر بیاض های خود آن را می خوانده و تقریباً چندین سال مرثیه خوانی در اصفهان منحصر به اشعار او بود. | |||
مداحان هر روز به منزل وى رفته و در دفاتر و بياض‌هـاى خـود اشـعار او را ثبت مى‌كرده‌اند تا در مجالس روضه از آن بهره بگيرند. و چندين سال مرثيـه خـوانى در اصفهان منحصر به اشعار او بوده است. | مداحان هر روز به منزل وى رفته و در دفاتر و بياض‌هـاى خـود اشـعار او را ثبت مى‌كرده‌اند تا در مجالس روضه از آن بهره بگيرند. و چندين سال مرثيـه خـوانى در اصفهان منحصر به اشعار او بوده است. | ||
| سطر ۴۳: | سطر ۷۹: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
== سیره اخلاقی == | == فعالیت ها == | ||
[[علی مشفقی |مرحوم ميرزا على مشفقى]] در مقدمه‌ى ديوان اشعار مدرس در مورد خصوصيات اخلاقى او مى‌نويسد:<blockquote>داراى اخلاق حميده و صفات پسنديده بود و با وجود اينكه علامه‌ى دهر و جامع فضل و كمال بود هيچگاه در صدد شهرت و دكّاندارى نبود و با خلوص نيت و عقيده بيشتر همّ خود را صرف سرودن اشعار در مدح و مصيبت پيامبر و اهلبيت مطهـرش عليهم‌السلام مى‌نمود. <ref>مدرس بيدآبادى، | وی در مدرسه میرزا حسین متجاوز از ده سال اشتغال به تدریس صرف، منطق، معانی، بیان، بدیع، رجال، اصول، فقه، نجوم، حساب و غیره داشته و در اواخر عمر در منزلش نزدیک مسجد سیّد در محلّة بیدآباد تدریس مى نمود و طلاب به درسش حاضر مى شدند و چندین نفر از بزرگان از مجلس درس او بیرون آمدند. <ref>روزنامه اخگر، ص1.</ref>با همه فضائل و کمالات، در سخنسرایى به مرتبهاى بلند نایل، و از معاریف شعراى عصر خود بوده، و اقسام اشعار خصوصاً قصیده و مخمّس و مسمّط و غیره را غالباً به سبک میرزا جیحون یزدى، به غایت زیبا و دلربا مىسرود و در مجالس مدّاحى و مصیبت شرکت می کرد. او براى تحصیل معاش همواره به تحریرات شرعیّه اشتغال داشت، و در خانه خود بدان کار همّت مى گماشت <ref>روضاتی، زندگی نامه آیت الله چهارسویی، صص164-165.</ref> و همچنین چهل سال در مدرسه میرزا حسین در بیدآباد تدریس می نموده است .<ref>مدرس بیدآبادی، دیوان یحیی،مقدمه ص4؛ وحیددستگردی، مقاله آقا میرزا یحیای مدرس اصفهانی، ص458.</ref> | ||
==سیره اخلاقی== | |||
[[علی مشفقی |مرحوم ميرزا على مشفقى]] در مقدمه‌ى ديوان اشعار مدرس در مورد خصوصيات اخلاقى او مى‌نويسد:<blockquote>داراى اخلاق حميده و صفات پسنديده بود و با وجود اينكه علامه‌ى دهر و جامع فضل و كمال بود هيچگاه در صدد شهرت و دكّاندارى نبود و با خلوص نيت و عقيده بيشتر همّ خود را صرف سرودن اشعار در مدح و مصيبت پيامبر و اهلبيت مطهـرش عليهم‌السلام مى‌نمود. <ref>مدرس بيدآبادى، دیوان یحیی، ص5.</ref></blockquote> | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی سرانجام در پنجم ذيقعده الحرام 1349 هجرى قمـرى وفـات يافـت و در صـحن [[تکیه میرزا رفیعا|تكيه‌ى ميرزا رفيعا]] در [[تخت فولاد]] مدفون گرديد كه اكنون اين تكيه جـزو اراضـى فرودگـاه (پايگـاه هوایی بدر سپاه) است. | وی سرانجام در پنجم ذيقعده الحرام 1349 هجرى قمـرى وفـات يافـت و در صـحن [[تکیه میرزا رفیعا|تكيه‌ى ميرزا رفيعا]] در [[تخت فولاد]] مدفون گرديد كه اكنون اين تكيه جـزو اراضـى فرودگـاه (پايگـاه هوایی بدر سپاه) است. متأسفانه هنگام احداث فرودگاه قـديم اصـفهان مـزار ايـن شاعر وارسته را از بين بردند.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، صص113-116.</ref> | ||
[[محمدعلی معلم حبیب‌آبادی|معلم حبيب‌آبادى]] ماده‌تاريخ وفاتش را چنين سروده است: | [[محمدعلی معلم حبیب‌آبادی|معلم حبيب‌آبادى]] ماده‌تاريخ وفاتش را چنين سروده است: | ||
| سطر ۶۰: | سطر ۹۹: | ||
<references /> | <references /> | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394. | *مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394. | ||
| سطر ۷۰: | سطر ۱۰۹: | ||
[[رده:علمای قرن 14]] | [[رده:علمای قرن 14]] | ||
[[رده:مدرسین]] | [[رده:مدرسین]] | ||
[[رده:مجتهدین]] | |||
نسخهٔ ۱۹ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۱
آقا ميرزا يحيى مدرس بيـدآبادى( 1254ق - 1349 ق ) فرزنـد ميـرزا محمداسـماعيل، از احفـاد مـلا محمدباقر محقّق سبزوارى، متخلّص بـه يحيـى عالم فاضل و اديب شاعر اصفهانی در قرن چهاردهم قمری است.
این صفحه نیازمند تکمیل یا تصحیح است. این تکمیل شامل موارد علمی، اطلاعات به روز و یا سایر موضوعات است و شما می توانید در کامل تر شدن دانشنامه همراه ما باشید. |
زندگی نامه
ولادت
وی در حدود سال 1254یا 1255ق در کربلا متولد شد. [۱]
خاندان
پدر وی میرزا اسماعیل در سال 1310ق فوت نمود. وی از نژاد ملا محمّدباقر محقّق سبزوارى است که از طرف مادر هم به آقا محمّد بیدآبادى عارف مشهور مى پیوندد.
تحصیلات
وی تا 16 سالگى در عتبات عالیات علوم مقدّماتی را نزد شیخ محمّدباقر همدانی و فقه و اصول را از محضر شیخ انصاری یاد گرفت. در 16 سالگی با پدر و تمام خاندان به اصفهان آمده و در مدرسه میرزا حسین به تحصیل پرداخت و از اساتید خود به اجازه روایتی نائل آمد.
او در كليـه ى علـوم ادبيه و فقـه و اصول استاد و در انواع حكمـت از اشـراقى و مشـايى و رياضـى يگانـه ى دوران و مخصوصاً در علوم غريبـه و فلكيـات متبحر و متخصص بود[۲]و پـس از سالها فراگيرى علوم، حـوزه ى درسـى نزديک منزل خـود جنـب مسجدسـيد داير كرد.
اساتید
وی در اصــفهان و نجــف از محضــر علماى بزرگى چـون:
- شـيخ انصـارى
- شـيخ محمدباقر مسجدشـاهى
- شـيخ محمدباقر واثق همـدانى
- آقـا ميـرزا محمدهاشــم چهارســوقى
- ميــرزا محمدباقر صاحب روضـات
- آخونـد كاشى بهره‌مندگرديد.
- علوم غريبه را از ملاهادى سـدهى فراگرفـت.
شاگردان
برخی از شاگردان حاج میرزا یحیی عبارتند از:
2.سیّد ابراهیم پودهای متخلص به سرّی
3.سیّد ابوالقاسم اعظم واقفی نطنزی
4.سیّد حسن چهارسویی
8.شیخ عباسعلی ادیب
9.حاج میرزا عبدالعزیز غروی نطنزی نظامالعلماء
10.میرزا علی مشفقی
11.شیخ غلامحسین یزدی آبشاهی
13.میرزا محمّدعلی هاتفی نطنزی.
فرزندان
وی دارای دو فرزند پسر به نام های آقا میرزا محمدحسین مدرس زاده و آقا میرزا محمدمهدی مدرس زاده و سه دختر بوده است.
آثار
از آثارش میتوان کتاب «مرآتالمصنف» در احوال مؤلف کتاب «انیساللیل» علّامه میرزا محمّدرضا کلباسی و دیگر «دیوان اشعار» نزدیک 6 هزار بیت، می باشد
وی به عربی و فارسی شعر میگفته و به خصوص مراثی او مورد توجه مداحان و مرثیه سرایان بوده، هر روز به منزل او می آمدند و در دفتر بیاض های خود آن را می خوانده و تقریباً چندین سال مرثیه خوانی در اصفهان منحصر به اشعار او بود.
مداحان هر روز به منزل وى رفته و در دفاتر و بياض‌هـاى خـود اشـعار او را ثبت مى‌كرده‌اند تا در مجالس روضه از آن بهره بگيرند. و چندين سال مرثيـه خـوانى در اصفهان منحصر به اشعار او بوده است.
از اشعار اوست كه در نعت حضرت اميرالمؤمنين على عليه‌السلام سروده است:
| ساقيا خيز كـه چـون وادى ايمـن شـده كِشـت | جلوه‌گر چون يـد بيضـاى كلـيم اسـت كنشـت | |
*** | ||
| اى رخ كعبــه و خالــت حَجَــر، ابــروت حطــيم | در منايـــت بـــه تمنّـــاى مقـــام ابـــراهيم | |
** | ||
| دســت فيـاض خــدا صــهر نبــى زوج بتــول | حــامى ملّــت و مبنــاى فــروع، اصــل اصــول | |
| قاصــر از درک صــفاتش شــده آراء عقــول | بـــه ثنـــاخوانى او آمـــده يحيـــى مشـــغول[۳] | |
فعالیت ها
وی در مدرسه میرزا حسین متجاوز از ده سال اشتغال به تدریس صرف، منطق، معانی، بیان، بدیع، رجال، اصول، فقه، نجوم، حساب و غیره داشته و در اواخر عمر در منزلش نزدیک مسجد سیّد در محلّة بیدآباد تدریس مى نمود و طلاب به درسش حاضر مى شدند و چندین نفر از بزرگان از مجلس درس او بیرون آمدند. [۴]با همه فضائل و کمالات، در سخنسرایى به مرتبهاى بلند نایل، و از معاریف شعراى عصر خود بوده، و اقسام اشعار خصوصاً قصیده و مخمّس و مسمّط و غیره را غالباً به سبک میرزا جیحون یزدى، به غایت زیبا و دلربا مىسرود و در مجالس مدّاحى و مصیبت شرکت می کرد. او براى تحصیل معاش همواره به تحریرات شرعیّه اشتغال داشت، و در خانه خود بدان کار همّت مى گماشت [۵] و همچنین چهل سال در مدرسه میرزا حسین در بیدآباد تدریس می نموده است .[۶]
سیره اخلاقی
مرحوم ميرزا على مشفقى در مقدمه‌ى ديوان اشعار مدرس در مورد خصوصيات اخلاقى او مى‌نويسد:
داراى اخلاق حميده و صفات پسنديده بود و با وجود اينكه علامه‌ى دهر و جامع فضل و كمال بود هيچگاه در صدد شهرت و دكّاندارى نبود و با خلوص نيت و عقيده بيشتر همّ خود را صرف سرودن اشعار در مدح و مصيبت پيامبر و اهلبيت مطهـرش عليهم‌السلام مى‌نمود. [۷]
وفات
وی سرانجام در پنجم ذيقعده الحرام 1349 هجرى قمـرى وفـات يافـت و در صـحن تكيه‌ى ميرزا رفيعا در تخت فولاد مدفون گرديد كه اكنون اين تكيه جـزو اراضـى فرودگـاه (پايگـاه هوایی بدر سپاه) است. متأسفانه هنگام احداث فرودگاه قـديم اصـفهان مـزار ايـن شاعر وارسته را از بين بردند.[۸]
معلم حبيب‌آبادى ماده‌تاريخ وفاتش را چنين سروده است:
| پـــى تـــاريخ ســـال او معلـــم | به جـايى بـد ز اهـل علـم محشـون | |
| كه داخـل شـد يكـى ناگـاه و گفتـا | «حيــات از مــرگ، يحيــى يافــت |
پانویس
- ↑ مهدوى، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2 ،ص1028.
- ↑ مدرس بيدآبادى، ديوان يحيى، مقدمه‌ی مرحوم ميرزا على مشفقى، ص2.
- ↑ همان، صص110 ـ 108.
- ↑ روزنامه اخگر، ص1.
- ↑ روضاتی، زندگی نامه آیت الله چهارسویی، صص164-165.
- ↑ مدرس بیدآبادی، دیوان یحیی،مقدمه ص4؛ وحیددستگردی، مقاله آقا میرزا یحیای مدرس اصفهانی، ص458.
- ↑ مدرس بيدآبادى، دیوان یحیی، ص5.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، صص113-116.
منابع
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.
- تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، پژوهش و تألیف علیرضا لطفی(حامد اصفهانی)،اصفهان:سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، 1390، ص 723.