تفاوت میان نسخه‌های «محمدحسین مدرسی اسفه ای»

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۶:۳۰

محمد حسین مدرسی اسفه ای

میرزا محمّدحسین مدرسی(1279ش-1402ق)، فرزند ملّا حیدرعلی اسفه ای شاعر طبیب دانشمند ادیب فاضل و از پزشکان قدیم که طبّ جدید نیز آموخته بود ، دارای طبع شعر نیز بود در اشعار "قانع" تخلّص می نمود.

زندگی نامه

ولادت

میرزا محمدحسین، از پزشکان قدیم که طب جدید نیز آموخته بود. در سال 1279ش در اسفه از توابع شهرضا متولد شد.

خاندان

جدش حاج محمدحسین از کشاورزان عمده و اخیار و امنای عصر بوده و با شهرت در تقوا و سخاوت زیست نموده و قبرش در تخت فولاد نزدیک علامه فاضل هندی است. پدرش ملا حیدر در بزرگی به تحصیل علوم و معارف پرداخت و جهت تکمیل تحصیلات حدود 20سال در اصفهان و نجف اشرف از محضر اساتید آن عصر از جمله آخوند کاشی، جهانگیرخان قشقایی و سید محمدکاظم یزدی و غیره استفاده نمود و عمر خود را در امور دینی و خدمات مذهبی طی نمود و در حدود شصت سالگی در سفر دومش به ارض اقدس رضوی در دهه فاطمیه سال 1341ق فوت و همانجا دفن گردید.

تحصیلات

محمدحسین مدتى در شهرضا در خدمت پدرش و چندی در دبستان، تحصیل فارسی و عربی نمود و در اصفهان در مدرسه صدر و جده کوچک و مدرسه چهارباغ به کسب علوم ادبى و دینى پرداخت و نزد دایی خود عالم مجاهد آقامیر سیّد حسن مدرس به تحصیل پرداخت و پس از مهاجرت دایی خود به تهران، او نیز به تهران رفت و در مدرسه عالی سپهسالار نزد او به تلمّذ مشغول شد. امّا پس از تبعید مدرس به کاشمر، به اصفهان بازگشت.^[۱]گاهی در منزل به تدریس اصول، شرایع و اسفار می پرداخت.

به طور غیر رسمی دروس جدید را در دبیرستان گلبهار تا حدود متوسطه فرا گرفت. سپس نزد استادان بزرگی علم طب را آموخت.^[۲]

اساتید

وی از اساتید بزرگی بهره برده از جمله:

میرزا ابوالقاسم ناصرحکمت ^[۳]
میرعلائی
میرزا محمدطاهر تنکابنی
سید ابوالقاسم کاشانی و
لواسانی
شهید سید حسن مدرس .

فعالیت ها

از سال 1320ش به سمت طبابت در وزارت بهداری استخدام شده و در بهداری شهرضا به طبابت پرداخت. وی طبیبی دیندار و مردمی، دانشمندی وارسته و به فضائل و کمالات آراسته بود.

در سال های آخر عمر در اصفهان ساکن گردید،در ادبیات فارسی و عربی استادی مسلم بود و به عربی و فارسی شعر می سرود.^[۴]

از اشعار اوست:

ای کاش شب نبود که چشمم رود به خواب		یا بود دیده ای که دهد خواب را جواب
هرچند خواب مردم بیدار دل نکوست		بیداری من است نکوهیده تر ز خواب
دنیا که نیست غیر سرابی به هوش باش		کز بهر این سراب نگیرد تو را سراب

"قانع" اشعار زیر را در شهادت دایی خود مجاهد شهید آیه اللّه سیّد حسن مدرس سروده است:

دریغ و افسوس که رفت از جهان		نادره ای به زهد عدیم المثال
مدرس نابغه سیّد حسن		آن حسنی خلق و حسینی خصال

وی علاقه و محبّت شدیدی نسبت به امام حسین (علیه السلام)داشت و این آخرین شعر اوست:

گر ز پیری به جهان از همه چیز افتادم		شکر جاوید که یاد تو نرفت از یادم
پیر و فرسوده اگر گشته ام از عمر دراز		چون جوانی به هوای تو بود فریادم
همه پیران به وصال تو جوان می گردند		تا کی این آتش هجران بکند بنیادم^[۵]

آثار

1. اربعین قانع

2. دیوان قانع (سوانح)

در سال 1349ش به وسیله کتابفروشی ثقفی منتشر شده است.

3. ره آورد قانع، شرح زیارت جامعه منظوم که در اصفهان به چاپ رسیده است.

4. شجره طوبی، منظوم و منثور که در سال 1339ش در شهرضا چاپ شده است.

5. افسانه اسفه ای منظوم و مثنوی که در سال 1330ش در شهرضا چاپ شده است.

6. شرح زندگانی شهید مدرس (دائی مؤلّف) خطی

7. مستطرفات

8. توسلیات

9. آداب الزیاره

10. محرم نامه

11. سوانح قانع

12. فواتح قانع

13. منار الانوار

14. اختران تابان

15. الانتقاد فی نهج الارشاد یا "نسخه نوش دارو" در نقایص مجالس ترحیم و تعزیت و مدارس تعلیم و تربیت.

این کتاب به خط سیّد علی میرطلائی شهرضایی در سال 1343ش در 140 صفحه به چاپ رسیده است. آیه اللّه شیخ محمّد رضا مهدوی شهرضایی تقریظی بر آن مرقوم داشته که در آغاز آن چاپ شده است.

16- «پند پدر به پسر در پیدایش و بازگشت»

وفات

این پزشک باایمان در روز 5 رجب سال 1402ق در اصفهان به سنّ قریب به 75 سالگی وفات یافت و در تکیه فاضلان واقع در تخت فولاد مدفون شد.^[۶]

سنگ نوشته مزارش چنین است:

آرامگاه مرحوم حاج محمّد حسین مدرّسی اسفه فرزند مرحوم ملّا حیدر پزشک عارف و شاعر فرزانه متخلص به "قانع" که در سال 1279شمسی متولد و در عصر پنجشنبه 1361/2/9 ندای حق را لبیک گفت و از او ده جلد کتاب که اکثرا در مدح و منقبت چهارده معصوم است به یادگار مانده است.

پانویس

↑ مدرس، اسفه ای، شجره طوبی، ص257.
↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص109-111.
↑ سنجری، بزرگان و دانشمندان شهرضا، مخلوط.
↑ مهدوی، اعلام اصفهان،ج2،ص670
↑ گلزار فضیلت، ص 312-317.
↑ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص163.

منابع

مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.
قاسمی، رحیم، گلزار فضیلت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان (تکیه فاضل هندی)، اصفهان، ناشر کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.

[1] مدرس، اسفه ای، شجره طوبی، ص257.

[2] مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص109-111.

[3] سنجری، بزرگان و دانشمندان شهرضا، مخلوط.

[4] مهدوی، اعلام اصفهان،ج2،ص670

[5] گلزار فضیلت، ص 312-317.

[6] مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص163.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

تفاوت میان نسخه‌های «محمدحسین مدرسی اسفه ای»

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۶:۳۰

محتویات

زندگی نامه

ولادت

خاندان

تحصیلات

اساتید

فعالیت ها

آثار

وفات

پانویس

منابع

منوی ناوبری

@@ سطر ۱: / سطر ۱: @@
-فرزند ملّا حیدر اسفه ای. ادیب فاضل و طبیب ماهر، از پزشکان قدیم که طبّ جدید نیز آموخته بود.
+[[پرونده:Mohammad hossein modares esfee.jpg|بندانگشتی|محمد حسین مدرسی  اسفه ای]]{{نیازمند جعبه اطلاعات}}
+'''میرزا محمّدحسین مدرسی'''(1279ش-1402ق)، فرزند ملّا حیدرعلی اسفه ای شاعر طبیب دانشمند ادیب فاضل و از پزشکان قدیم که طبّ جدید نیز آموخته بود ، دارای طبع شعر نیز بود در اشعار "'''قانع'''" تخلّص می نمود.
-وی در سال 1279ش در اسفه از توابع شهرضا متولد شد. مدتی در شهرضا و اصفهان به کسب علوم ادبی و دینی پرداخت. سپس در اصفهان نزد میرزا ابوالقاسم ناصر حکمت طب قدیم آموخت و به دریافت گواهینامه طب نایل گردید.
+==زندگی نامه==
-از سال 1320ش به سمت طبابت در وزارت بهداری استخدام شده و در بهداری شهرضا به طبابت پرداخت.<ref>پایان نامه آقای عبدالرسول سنجری.</ref>
+=== ولادت ===
+میرزا محمدحسین، از پزشکان قدیم که طب جدید نیز آموخته بود. در سال 1279ش در اسفه از توابع شهرضا متولد شد.
-در سال های آخر عمر در اصفهان ساکن گردید. وی دانشمندی وارسته و به فضائل و کمالات آراسته بود. دارای ذوق شعری نیز بود و در اشعار "قانع" تخلّص می نمود.
+=== خاندان ===
+جدش حاج محمدحسین از کشاورزان عمده و اخیار و امنای عصر بوده و با شهرت در تقوا و سخاوت زیست نموده و قبرش در تخت فولاد نزدیک علامه فاضل هندی است. پدرش ملا حیدر در بزرگی به تحصیل علوم و معارف پرداخت و جهت تکمیل تحصیلات حدود 20سال در اصفهان و نجف اشرف از محضر اساتید آن عصر از جمله [[محمد کاشی|آخوند کاشی]]، [[جهانگیر خان قشقایی|جهانگیرخان قشقایی]] و سید محمدکاظم یزدی و غیره استفاده نمود و عمر خود را در امور دینی و خدمات مذهبی طی نمود و در حدود شصت سالگی در سفر دومش به ارض اقدس رضوی در دهه فاطمیه سال 1341ق فوت و همانجا دفن گردید.
-== '''تالیفات''' ==
+=== تحصیلات ===
-. اربعین قانع؛
+محمدحسین  مدتى در شهرضا در خدمت پدرش و چندی در دبستان، تحصیل فارسی و عربی نمود و در اصفهان در [[حوزه علمیه صدر بازار اصفهان|مدرسه صدر]] و [[مدرسه جده کوچک|جده کوچک]] و [[حوزه علمیه امام صادق (ع) اصفهان|مدرسه چهارباغ]] به کسب علوم ادبى و دینى پرداخت و نزد دایی خود عالم مجاهد آقامیر [[شهید سید حسن مدرس|سیّد حسن مدرس]] به تحصیل پرداخت و پس از مهاجرت دایی خود به تهران، او نیز به تهران رفت و در مدرسه عالی سپهسالار نزد او به تلمّذ مشغول شد. امّا پس از تبعید مدرس به کاشمر، به اصفهان بازگشت.<ref>مدرس، اسفه ای، شجره طوبی، ص257.</ref>گاهی در منزل به تدریس اصول، شرایع و اسفار می پرداخت.
-. دیوان قانع (سوانح)؛
+به طور غیر رسمی دروس جدید را در دبیرستان گلبهار تا حدود متوسطه فرا گرفت. سپس نزد استادان بزرگی علم طب را آموخت.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص109-111.</ref>
-در سال 1349ش به وسیله کتابفروشی ثقفی منتشر شده است.
+=== اساتید ===
+وی از اساتید بزرگی بهره برده از جمله:
-. ره آورد قانع، شرح زیارت جامعه منظوم که در اصفهان به چاپ رسیده است.
+# میرزا ابوالقاسم ناصرحکمت <ref>سنجری، بزرگان و دانشمندان شهرضا، مخلوط.</ref>
+# میرعلائی
+# میرزا محمدطاهر تنکابنی
+# سید ابوالقاسم کاشانی و
+# لواسانی
+# [[شهید سید حسن مدرس]] .
-. شجره طوبی، منظوم و منثور که در سال 1339ش در شهرضا چاپ شده است.
+== فعالیت ها ==
+از سال 1320ش به سمت طبابت در وزارت بهداری استخدام شده و در بهداری شهرضا به طبابت پرداخت. وی طبیبی دیندار و مردمی، دانشمندی وارسته و به فضائل و کمالات آراسته بود.
-. افسانه اسفه ای منظوم و مثنوی که در سال 1330ش در شهرضا چاپ شده است.
+در سال های آخر عمر در اصفهان ساکن گردید،در ادبیات فارسی و عربی استادی مسلم بود و به عربی و فارسی شعر می سرود.<ref>مهدوی، اعلام اصفهان،ج2،ص670</ref>
-. شرح زندگانی شهید مدرس (دائی مؤلّف) خطی؛
+از اشعار اوست:
-. مستطرفات؛
+{{شعر}}
+{{ب|ای کاش شب نبود که چشمم رود به خواب|یا بود دیده ای که دهد خواب را جواب}}
+{{ب|هرچند خواب مردم بیدار دل نکوست|بیداری من است نکوهیده تر ز خواب}}
+{{ب|دنیا که نیست غیر سرابی به هوش باش|کز بهر این سراب نگیرد تو را سراب}}
+{{پایان شعر}}
-. توسلیات؛
+"قانع" اشعار زیر را در شهادت دایی خود مجاهد [[شهید سید حسن مدرس|شهید آیه اللّه سیّد حسن مدرس]] سروده است:
-. آداب الزیاره؛
+{{شعر}}
+{{ب|دریغ و افسوس که رفت از جهان|نادره ای به زهد عدیم المثال}}
+{{ب|مدرس نابغه سیّد حسن|آن حسنی خلق و حسینی خصال}}
+{{پایان شعر}}
-. محرم نامه؛
+وی علاقه و محبّت شدیدی نسبت به امام حسین (علیه السلام)داشت و این آخرین شعر اوست:
-. سوانح قانع
+{{شعر}}
+{{ب|گر ز پیری به جهان از همه چیز افتادم|شکر جاوید که یاد تو نرفت از یادم}}
+{{ب|پیر و فرسوده اگر گشته ام از عمر دراز|چون جوانی به هوای تو بود فریادم}}
+{{ب|همه پیران به وصال تو جوان می گردند|تا کی این آتش هجران بکند بنیادم<ref>گلزار فضیلت، ص 312-317.</ref>}}
+{{پایان شعر}}
-. فواتح قانع؛
+==آثار==
+. اربعین قانع
-. منار الانوار؛
+. دیوان قانع (سوانح)
-. اختران تابان .
+در سال 1349ش به وسیله کتابفروشی ثقفی منتشر شده است.
-. الانتقاد فی نهج الارشاد یا "نسخه نوش دارو" در نقایص مجالس ترحیم و تعزیت و مدارس تعلیم و تربیت.
+. ره آورد قانع، شرح زیارت جامعه منظوم که در اصفهان به چاپ رسیده است.
-این کتاب به خط سیّد علی میرطلائی شهرضایی در سال 1343ش در 140 صفحه به چاپ رسیده است. آیه اللّه شیخ محمّد رضا مهدوی شهرضایی تقریظی بر آن مرقوم داشته که در آغاز آن چاپ شده است.
+. شجره طوبی، منظوم و منثور که در سال 1339ش در شهرضا چاپ شده است.
-== '''نمونه اشعار''' ==
+. افسانه اسفه ای منظوم و مثنوی که در سال 1330ش در شهرضا چاپ شده است.
-ای کاش شب نبود که چشمم رود به خواب
-یا بود دیده ای که دهد خواب را جواب
+. شرح زندگانی شهید مدرس (دائی مؤلّف) خطی
-هرچند خواب مردم بیدار دل نکوست
+. مستطرفات
-بیداری من است نکوهیده تر ز خواب
+. توسلیات
-دنیا که نیست غیر سرابی به هوش باش
+. آداب الزیاره
-کز بهر این سراب نگیرد تو را سراب
+. محرم نامه
-هستیم گرچه غرقه به دریای فیض یار
+. سوانح قانع
-خود دجله ایم و هست بر آن چشم ما حباب
+. فواتح قانع
-تا گرد پرده های طبیعت حجاب ماست
+. منار الانوار
-از نور روی وصل حبیبیم در حجاب
+. اختران تابان
-با ما چو غیر او نبود غافلیم از او
+. الانتقاد فی نهج الارشاد یا "نسخه نوش دارو" در نقایص مجالس ترحیم و تعزیت و مدارس تعلیم و تربیت.
-ماهی صفت که آب نبیند ز فرط آب
+این کتاب به خط سیّد علی میرطلائی شهرضایی در سال 1343ش در 140 صفحه به چاپ رسیده است. آیه اللّه شیخ محمّد رضا مهدوی شهرضایی تقریظی بر آن مرقوم داشته که در آغاز آن چاپ شده است.
-باز است درب یار بر اغیار و این عجب
-کز ما ز صد سوال نیاید یکی جواب
-"قانع" ز هر دری چو درآید برون سری
-امیدوار باش و مکن ترک دق باب
-گر هر دری نداد به تو روی خوش نشان
-از خاندان پاک پیمبر تو رخ متاب
-"قانع" اشعار زیر را در شهادت دایی خود مجاهد شهید آیه اللّه سیّد حسن
-مدرس سروده است:<ref>پایان نامه آقای سنجری.</ref>
-اگر چه این داهیه پر ملال
-ز من گرفت طبع و حال مقال
-دریغ و افسوس که رفت از جهان
-نادره ای به زهد عدیم المثال
-آن که نمی بود اویسش قرین
-وان که نمی گشت همامش همال
-مدرس نابغه سیّد حسن
-آن حسنی خلق و حسینی خصال
-حجه الاسلام که یک عمر کرد
-به خدمت جامعه صرف مجال
-فزون ز ده سال به زندان خواف
-ز حضرتش کسی نپرسید حال
-سپس به کاشمر چو شد منتقل
-قتیل شد به دست قوم ضلال
-به ثلث سوم ز مه روزه گشت
-بدرِ رخش ضعیف تر از هلال
-چو روزه اش به زهر افطار شد
-رسید صوم او به صوم وصال
-بسان اجداد کبارش نمود
-نماز تودیع و شدّ رحال
-ملت ایران شد از این فاجعه
-غرق غم و ز خون دل مال مال
-عقل پریشان شد و آن گاه کرد
-سال شهادتش ز "قانع" سوال
-برون کشید آه و بگفتا بدان
-"مدرس نابغه" تاریخ سال
-== '''وفات''' ==
-این پزشک باایمان در روز 5 رجب سال 1402ق در اصفهان به سنّ قریب به 75 سالگی وفات یافت. سنگ نوشته مزارش چنین است:<blockquote>آرامگاه مرحوم حاج محمّد حسین مدرّسی اسفه فرزند مرحوم ملّا حیدر پزشک عارف و شاعر فرزانه متخلص به "قانع" که در سال 1279شمسی متولد و در عصر پنجشنبه 1361/2/9 تدای حق را لبیک گفت و از او ده جلد کتاب که اکثرا در مدح و منقبت چهارده معصوم است به یادگار مانده است. </blockquote>وی علاقه و محبّت شدیدی نسبت به امام حسین علیه السلام داشت و این آخرین شعر اوست:
-گر ز پیری به جهان از همه چیز افتادم
-شکر جاوید که یاد تو نرفت از یادم
-پیر و فرسوده اگر گشته ام از عمر دراز
-چون جوانی به هوای تو بود فریادم
-همه پیران به وصال تو جوان می گردند
-تا کی این آتش هجران بکند بنیادم
-ای دل از درد درون بردنت آزرده مباش
-که کند وصل حبیب از همه غم ها شادم
-با دل پاک اگر رفتم از این توده خاک
-گویی از قعر جهنم به بهشت افتادم
-گرچه در دار عمل هیچ عمل شایسته
+- «پند پدر به پسر در پیدایش و بازگشت»
-نامد از من که بود توشه راه و زادم
+==وفات==
+این پزشک باایمان در روز 5 رجب سال 1402ق در اصفهان به سنّ قریب به 75 سالگی وفات یافت و در [[تکیه فاضل هندی|تکیه فاضلان]] واقع در [[تخت فولاد]] مدفون شد.<ref>مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص163.</ref>
-"قانعا" گرچه خرابی کرم خواجه ز لطف
+سنگ نوشته مزارش چنین است:<blockquote>آرامگاه مرحوم حاج محمّد حسین مدرّسی اسفه فرزند مرحوم ملّا حیدر پزشک عارف و شاعر فرزانه متخلص به "قانع" که در سال 1279شمسی متولد و در عصر پنجشنبه 1361/2/9 ندای حق را لبیک گفت و از او ده جلد کتاب که اکثرا در مدح و منقبت چهارده معصوم است به یادگار مانده است. </blockquote>
+==پانویس==
+{{پانویس}}
-همچو بگذشته درآینده کند آبادم
+==منابع==
-/2/3<ref>گلزار فضیلت، ص 312-317.</ref>
+* [[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
+* مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.
+* قاسمی، رحیم، گلزار فضیلت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان (تکیه فاضل هندی)،  اصفهان، ناشر کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
-== '''پانویس''' ==
-<br />
 [[رده:گلزار فضیلت]]
-[[رده:تیرماه 1401]]
+[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]]
-[[رده:شعر]]
+[[رده:شعرا]]
+[[رده:علمای قرن 14]]
+[[رده:مدرسین]]

تفاوت میان نسخه‌های «محمدحسین مدرسی اسفه ای»

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۶:۳۰

زندگی نامه

ولادت

خاندان

تحصیلات

اساتید

فعالیت ها

آثار

وفات

پانویس

منابع

منوی ناوبری

جستجو