این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «علی اکبر نعمت اللهی»
Kh1.zeynali (بحث | مشارکتها) (حذف رده) |
Kh1.shabani (بحث | مشارکتها) (اصلاح الگو) |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{نیازمند جعبه اطلاعات}}'''حاج ميرزا على اكبر نعمت اللّهى'''(1288ق- 1352ق) شاعر متخلّص بـه '''موافـق'''، عالم فاضل عارف کامل، از ادباء و عرفای قرن چهاردهم هجری است. | |||
'''حاج ميرزا على اكبر نعمت اللّهى''' متخلّص بـه '''موافـق''' | |||
== | ==زندگی‌نامه== | ||
===ولادت=== | |||
میرزا علی اکبر در شب پنجشنبه 15 شوال1288ق به دنیا آمد. | |||
از اشعار اوست: | ===خاندان=== | ||
وی فرزند [[سید محمداسماعیل پاقلعه ای|میرزا اسماعیل نعمت اللهی]] ابن حاج میرزا محمد ابن [[میر ابوالقاسم مدرس خاتون‌آبادی|آقا میرزا ابوالقاسم مدرس]] از خاندان سادات حسینی خاتون آبادی اصفهانی است.<ref>کتابی، رجال اصفهان، ص415.</ref> جد اعلای او میر ابوالقاسم، مدرس [[حوزه علمیه امام صادق (ع) اصفهان|مدرسه چهارباغ]] و [[مدرسه شاه|جامع جدید عباسی]] بود و امام جماعت مسجد شاه را بر عهده داشت . | |||
پدرش، حاج میرزا اسماعیل منصب پیشوایی داشت و حدود دوازده سال راهنمایی سلسله نعمت اللهی اصفهان را بر عهده داشت. | |||
===تحصیلات=== | |||
او تحصیلات خود را در ادبیات و فقه و اصول و فلسفه و عرفان نزد اساتید نامدار اصفهان به پایان برد. به دليل اينكه در خانواده اى عرفانى و زاهد به دنيا آمده بود از اوايل جوانى در طريق سير و سلوک پا نهاد و در خدمت عمویش [[سید محمدهادی پاقلعه ای|میر محمّدهادی پاقلعه ای]] (هادی علی شاه) (متوفى 11 رجب 1311ق) كسب علم نمود<ref>معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج8، صص 2891 - 2890؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 282 - 281؛کتابی، رجال اصفهان، ص416.</ref>و به تصفيه نفس و تزكيه باطن پرداخت و رياضت هاى فراوان را متحمّل شد. | |||
وی مدتی نیز حکمت الهی را نزد حکیم ربانی [[جهانگیر خان قشقایی|جهانگیرخان قشقایی]] فرا گرفت.<ref>نعمت اللهی، دیوان موافق، ص11.</ref> | |||
سيّد محمدحسـين خـاتون آبـادى مـتخلص بـه آزاد در مـورد وى مى نويسد:<blockquote>مردى عالم و كامل و فاضل بود و در فقه و حديث و تفسير و كلام مهارتى تمـام داشت و قصايد و غزليات آبدارش نمونه طبع سرشار اوست.در هیئت و علم کواکب دستی داشت و منشآتش را کمتر کسی می نگاشت.<ref>آزاد، اغصان طيبه، ج1، ص256.</ref></blockquote> | |||
===سفرها=== | |||
او مدّتی در مشهد مقدّس و زمانی در تهران بود. همچنین دو سفر به مکّه معظمه نمود و حج به جای آورد. آنگاه به خدمت میرزا علی ذوالرّیاستین شیرازی (وفاعلی شاه) قطب سلسله نعمت اللهی در آن عهد درآمده و ارادت بدو داد و از او لقب «موافق علی شاه» گرفت و تخلّص شعری خود را از «فانی» به «موافق» تبدیل کرد.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص351-350.</ref> | |||
<br /> | |||
==آثار و فعالیت‌ها== | |||
===آثار=== | |||
میرزا علی اکبر دارای جزوه ها و رسالات متعدّدی است و مخصوصا شرحی در موضوع عهد و میثاق و بیعت تدوین و به زبان قلم، مقام فضل و مراتب علمی خود را تا اندازه ای تعیین فرموده است. | |||
او منظومه‌های عرفانی و قصایدی درمدح و منقبت اهل بیت(ع) سروده و دیوان اشعارش به چاپ رسیده است. دیوان موافق یک بار در سال 1329ش و بار دیگر در سال 1409ق به خط محمّدابراهیم کشوری زاده چاپ افست شده و میرزا عبدالحسین ذوالریاستین مقدّمه ای در شرح حال سراینده دیوان نوشته است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص1115.</ref> | |||
از اشعار اوست:{{شعر}} | |||
{{ب|نبود به غيـر دوسـت كـس انـدر سـراى دل| آرى درون دل نبــــود جــــز خــــداى دل}} | |||
{{ب|گفتـيش عـرش اعظـم و زيـن نكتـه بيخبـر| كــز عــرش برتــر آمــده عــالى بنــاى دل<ref>نعمت اللّهى، ديوان موافق، صص68 ـ.67</ref><ref>لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص606.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
===فعالیت‌ها=== | |||
وی مدتی از سوی «وفاعلی شاه» مأمور ارشاد و دستگیری فقرای آباده فارس و نواحی تابعه گردید و پس از فوت آقا ميرزا عباس پاقلعه‌اى صابرعليشـاه در سال 1350ق از سوی میرزا عبدالحسین ذوالرّیاستین شیرازی (مونس علی) مأموریت ارشاد و هدايت فقراى اصفهان به او واگذار گرديد و منصب شـيخيّت به او اعطا شد.<ref>نعمت اللّهى، ديوان موافق، مقدمه.</ref> | |||
==وفات== | |||
وی سرانجام در شب سه شنبه 28 شوال 1352ق درگذشت و در [[تکیه آغاباشی|تكيه‌ى آغاباشى]] [[تخت فولاد]] مدفون گرديد.<ref>مهدوى، سيرى در تاريخ تخت فولاداصفهان، ص142.</ref> | |||
شاعر معروف، [[محمدحسین بن اسدالله صغیر اصفهانی|صغیر اصفهانی]] قصیده ای در رثای موافق سرود که ماده تاریخ فوتش در بیت آخر چنین است: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|بنوشت صغیر از پی تاریخ وفاتش|شد مونس صابرعلی آن یار موافق<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج 4 ، صص 625- 623.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
مرحوم [[محمدرضا حسام الواعظین|حسام الواعظین]] نیز سروده: | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| | {{ب|هاتف الغیبی للتاریخ نادی طالبه|ولذکر الله اکبر یا اولی الدّاءِ دواء}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
که این بیت بر سنگ مزار وی حک شده است.<ref>آزاد، اغصان طيبه، ج1، ص256.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== | ==منابع== | ||
*تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: | *لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰. | ||
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹. | |||
*[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶. | |||
[[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]] | [[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]] | ||
[[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]] | [[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]] | ||
[[رده:اعلام اصفهان،ج 4]] | |||
[[رده:علمای قرن 14]] | |||
[[رده:عرفا]] | |||
[[رده:شاگردان جهانگیرخان قشقایی]] | |||
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | |||
[[رده:خاندان خاتون آبادی]] | |||
[[رده:شهریورماه 1401]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۵ خرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۳:۰۸
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
حاج ميرزا على اكبر نعمت اللّهى(1288ق- 1352ق) شاعر متخلّص بـه موافـق، عالم فاضل عارف کامل، از ادباء و عرفای قرن چهاردهم هجری است.
زندگی‌نامه
ولادت
میرزا علی اکبر در شب پنجشنبه 15 شوال1288ق به دنیا آمد.
خاندان
وی فرزند میرزا اسماعیل نعمت اللهی ابن حاج میرزا محمد ابن آقا میرزا ابوالقاسم مدرس از خاندان سادات حسینی خاتون آبادی اصفهانی است.[۱] جد اعلای او میر ابوالقاسم، مدرس مدرسه چهارباغ و جامع جدید عباسی بود و امام جماعت مسجد شاه را بر عهده داشت .
پدرش، حاج میرزا اسماعیل منصب پیشوایی داشت و حدود دوازده سال راهنمایی سلسله نعمت اللهی اصفهان را بر عهده داشت.
تحصیلات
او تحصیلات خود را در ادبیات و فقه و اصول و فلسفه و عرفان نزد اساتید نامدار اصفهان به پایان برد. به دليل اينكه در خانواده اى عرفانى و زاهد به دنيا آمده بود از اوايل جوانى در طريق سير و سلوک پا نهاد و در خدمت عمویش میر محمّدهادی پاقلعه ای (هادی علی شاه) (متوفى 11 رجب 1311ق) كسب علم نمود[۲]و به تصفيه نفس و تزكيه باطن پرداخت و رياضت هاى فراوان را متحمّل شد.
وی مدتی نیز حکمت الهی را نزد حکیم ربانی جهانگیرخان قشقایی فرا گرفت.[۳]
سيّد محمدحسـين خـاتون آبـادى مـتخلص بـه آزاد در مـورد وى مى نويسد:
مردى عالم و كامل و فاضل بود و در فقه و حديث و تفسير و كلام مهارتى تمـام داشت و قصايد و غزليات آبدارش نمونه طبع سرشار اوست.در هیئت و علم کواکب دستی داشت و منشآتش را کمتر کسی می نگاشت.[۴]
سفرها
او مدّتی در مشهد مقدّس و زمانی در تهران بود. همچنین دو سفر به مکّه معظمه نمود و حج به جای آورد. آنگاه به خدمت میرزا علی ذوالرّیاستین شیرازی (وفاعلی شاه) قطب سلسله نعمت اللهی در آن عهد درآمده و ارادت بدو داد و از او لقب «موافق علی شاه» گرفت و تخلّص شعری خود را از «فانی» به «موافق» تبدیل کرد.[۵]
آثار و فعالیت‌ها
آثار
میرزا علی اکبر دارای جزوه ها و رسالات متعدّدی است و مخصوصا شرحی در موضوع عهد و میثاق و بیعت تدوین و به زبان قلم، مقام فضل و مراتب علمی خود را تا اندازه ای تعیین فرموده است.
او منظومه‌های عرفانی و قصایدی درمدح و منقبت اهل بیت(ع) سروده و دیوان اشعارش به چاپ رسیده است. دیوان موافق یک بار در سال 1329ش و بار دیگر در سال 1409ق به خط محمّدابراهیم کشوری زاده چاپ افست شده و میرزا عبدالحسین ذوالریاستین مقدّمه ای در شرح حال سراینده دیوان نوشته است.[۶]
از اشعار اوست:
| نبود به غيـر دوسـت كـس انـدر سـراى دل | آرى درون دل نبــــود جــــز خــــداى دل | |
| گفتـيش عـرش اعظـم و زيـن نكتـه بيخبـر | كــز عــرش برتــر آمــده عــالى بنــاى دل[۷][۸] |
فعالیت‌ها
وی مدتی از سوی «وفاعلی شاه» مأمور ارشاد و دستگیری فقرای آباده فارس و نواحی تابعه گردید و پس از فوت آقا ميرزا عباس پاقلعه‌اى صابرعليشـاه در سال 1350ق از سوی میرزا عبدالحسین ذوالرّیاستین شیرازی (مونس علی) مأموریت ارشاد و هدايت فقراى اصفهان به او واگذار گرديد و منصب شـيخيّت به او اعطا شد.[۹]
وفات
وی سرانجام در شب سه شنبه 28 شوال 1352ق درگذشت و در تكيه‌ى آغاباشى تخت فولاد مدفون گرديد.[۱۰]
شاعر معروف، صغیر اصفهانی قصیده ای در رثای موافق سرود که ماده تاریخ فوتش در بیت آخر چنین است:
| بنوشت صغیر از پی تاریخ وفاتش | شد مونس صابرعلی آن یار موافق[۱۱] |
مرحوم حسام الواعظین نیز سروده:
| هاتف الغیبی للتاریخ نادی طالبه | ولذکر الله اکبر یا اولی الدّاءِ دواء |
که این بیت بر سنگ مزار وی حک شده است.[۱۲]
پانویس
- ↑ کتابی، رجال اصفهان، ص415.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج8، صص 2891 - 2890؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 282 - 281؛کتابی، رجال اصفهان، ص416.
- ↑ نعمت اللهی، دیوان موافق، ص11.
- ↑ آزاد، اغصان طيبه، ج1، ص256.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص351-350.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص1115.
- ↑ نعمت اللّهى، ديوان موافق، صص68 ـ.67
- ↑ لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص606.
- ↑ نعمت اللّهى، ديوان موافق، مقدمه.
- ↑ مهدوى، سيرى در تاريخ تخت فولاداصفهان، ص142.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج 4 ، صص 625- 623.
- ↑ آزاد، اغصان طيبه، ج1، ص256.
منابع
- لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹.
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.