این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «مهدی دولت آبادی»
Kh1.moghadas (بحث | مشارکتها) (درج عکس) |
(اضافه کردن اطلاعات) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:Mirza Mahdi.jpg| | {{نیازمند جعبه اطلاعات}}{{جعبه اطلاعات عالمان|تصویر=[[پرونده:Mirza Mahdi.jpg|400x400px|وسط|میرزا مهدی دولت‌آبادی]]|نام کامل=میرزامهدی دولت آبادی|شهرت=مهدی|زادروز=1288قمری|تاریخ وفات=14رمضان 1334قمری|مدفن=[[تکیه صاحب روضات]]|اساتید=[[محمدتقی مدرس میرمحمدصادقی|میر محمد تقی مدرس]]، [[محمد کاشی|آخوندکاشی]]، [[جهانگیر خان قشقایی|جهانگیرخان]]|آثار=جنگی، از اشعار او قطعه ماده تاریخ وفات میرزا ابوالقاسم طرب|اجتماعی=ائمه جماعت، عالم فاضل، ادیب، شاعرو..|خویشاوندان سرشناس=[[سادات حسینی مرعشی|خاندان سادات حسینی مرعشی]]}} | ||
'''ميرزا مهدى دولت آبادى''' ( 1288 ق-1334ق) فرزند [[هادی دولت‌آبادی|حاج ميرزا هادى دولت آبادى]] متخلّص به '''مهدى،''' عالم فاضل و اديب شاعر اصفهانی در قرن سیزدهم قمری و از [[سادات حسینی مرعشی|خاندان سادات حسینی مرعشی]] است. | |||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
===ولادت=== | |||
مهدی دولت آبادی چهارمین فرزند فاضل اديب، حاج ميرزا هادى دولت آبادى در ذیقعده 1288 قمرى به دنيـا آمـد . | |||
===خاندان=== | ===خاندان=== | ||
او ازخاندان سادات حسینی مرعشی است که با نه واسطه به قاضی نورالله شوشتری میرسد.جد اعلای او، میرعبد الکریم، صاحب اجازه از محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی بود.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج2، صص 298-300.</ref> | |||
فرزندان میرزا هادی همه اهل علم و فضل و ادب بودند که اسامی ایشان به ترتیب سن بدین قراراست<span> </span>: [[احمد بن هادی حسینی دولت آبادی|میرزا احمد]] ، میرزا یحیی ، [[علی محمد بن هادی حسینی دولت آبادی|میرزا علی محمد]] ، میرزا مهدی ، میرزا رضا، صدیقه دولت آبادی. | فرزندان میرزا هادی همه اهل علم و فضل و ادب بودند که اسامی ایشان به ترتیب سن بدین قراراست<span> </span>: [[احمد بن هادی حسینی دولت آبادی|میرزا احمد]] ، میرزا یحیی ، [[علی محمد بن هادی حسینی دولت آبادی|میرزا علی محمد]] ، میرزا مهدی ، میرزا رضا، صدیقه دولت آبادی. | ||
برادر بزرگ او حاج میرزا احمد، از علمای اهل ادب و فضل و از فعالان سیاسی و اجتماعی بود. | برادر بزرگ او حاج میرزا احمد، از علمای اهل ادب و فضل و از فعالان سیاسی و اجتماعی بود. | ||
| سطر ۱۷: | سطر ۱۷: | ||
حاج ميرزا يحيى دولـت آبـادی نیز از رجـل سياسـى و علمـى و ادبـى معروف است. | حاج ميرزا يحيى دولـت آبـادی نیز از رجـل سياسـى و علمـى و ادبـى معروف است. | ||
از فرزندان ميرزا مهدى، | ===فرزندان=== | ||
از فرزندان ميرزا مهدى، يک پسر به نام عبدالحسين و معـروف بـه حسـام الـدين دولت آبادى، اديب دانشمند، متولد 1321 قمرى و از فعالين سياسى و ادبى اصفهان بودو مدتى رياست اوقاف و مديريت مدرسه صارميه اصفهان را بر عهده داشت. | |||
===تحصیلات=== | |||
ميرزا مهدی ابتدا تحصيلات مقدماتی خود را تحت مراقبت پدر، ميرزا هادی، در دولت آباد آغاز کرد و بعداً در ملازمت وی که برای تحصيلات عاليه دينی و فلسفی عازم عتبات گشته بود؛ چند سالی در آنجا تحصيل کرد. ديری نپائيد که خود از دانشمندان سرشناس اصفهان گرديد. فقه و اصول را در محضر مير محمدتقی مدرس، تا نيل به درجه اجتهاد، فرا گرفت. او همچنين از سید صدرالدين عاملی، شيخ شريعت اصفهانی در کربلا و نجف اجازه اجتهاد دريافت کرد.<ref>مجله وحید، ص70.</ref> | |||
علوم عقلی، ادبی و حکمت را نزد استادان بزرگ اصفهان و پیش از آن در تهران از استاد نامدار، در آنجا فرا گرفت و در تهران و اصفهان به شهرت و جامعیت علمی رسید. | |||
===اساتید=== | ===اساتید=== | ||
او در كسب علم از محضر | او در كسب علم از محضر اساتید بزرگی بهره برد ازجمله: | ||
#[[محمدتقی مدرس میرمحمدصادقی|ميـرمحمدتقى مدرس]] | |||
#[[محمد کاشی|آخوند كاشى]] | |||
#[[جهانگیر خان قشقایی|جهانگيرخان]] | |||
#سید ابوالحسن جلوه. | |||
=== | ==آثار و فعالیت ها== | ||
==آثار== | ===آثار=== | ||
از آثارش جُنگى است در متفرّقات ادبى و تاريخى كه بخط شيواى خود نگاشـته و در نزد اولادش محفوظ است.<ref>مهدوى، دانشمندان و بزگان اصفهان، ص 2 | از آثارش جُنگى است در متفرّقات ادبى و تاريخى كه بخط شيواى خود نگاشـته و در نزد اولادش محفوظ است.<ref>مهدوى، دانشمندان و بزگان اصفهان، ص 2 ، ص 531.</ref> | ||
| سطر ۳۹: | سطر ۴۵: | ||
{{ب|يگانـــه گـــوهر دريـــاى دانـــش |طرب پـور همـا اسـتاد فـن رفـت<ref>همايى، مقدمه ديوان طرب، ص210</ref> <ref>لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص615</ref>}} | {{ب|يگانـــه گـــوهر دريـــاى دانـــش |طرب پـور همـا اسـتاد فـن رفـت<ref>همايى، مقدمه ديوان طرب، ص210</ref> <ref>لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص615</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===فعالیت ها=== | |||
[[جلال الدین همایی|اسـتاد همـايى]] او راعالم فاضل و اديب و شاعر متخلّص به مهدى معرفى مى كند .میرزا مهدی خط شكسته را در نهايت خوش مى نوشته است. | |||
او به امامت جماعت مسجد قراولخانه اشتغال داشته است و در کنار ديگر وظايف روحانیت، هيچ گاه از معاشـرت و مصـاحبت فضلا و ارباب شعر و ادب غفلت نمى ورزيد و به همـين مناسـبت بـا طـرب و [[محیی الدین محمد سُها|سـها]] دوستى مؤكد و الفت و مودت صميم داشت. | |||
یکی دیگر از فعالیت های میرزا مهدی شرکت در انجمن معارف اصفهان بود. از اعضای این انجمن همچون: « جناب میرزا رضا خان، جناب آقای سید العراقین، جناب آقای شیخ الملک، جناب آقای محاسب الدوله، آقای محمد رضا میرزا، آقای ا لملک آمیرزا مهدی دولت آبادی، آقای احتشام الملک، آقای ناظم الاطبا، آقای میرزا فتح الله خان وزیر، آقای میرزا نورالدین مامقانی » را می توان نام برد. | |||
==== فعالیت سیاسی ==== | |||
میرزا مهدی در نهضت آزادی مشروطیت ایران با برادران خود چه در اصفهان و چه در تهران فداکاریها نمود. از آن جمله می توان از شرکت او در تجلیات اندیشه نو و تشکیل اولین هسته انقلاب مشروطیت اشاره کرد. در این باره مهدی ملک زاده می گوید:<blockquote>« رهبران آزادیخواهان که از دیر زمانی با هم سروسری داشتند و در مجامع سری گرد هم جمع می شدند، با همان حس سیاسی موقع را مناسب دیدند که این گروه منزوی و منفرد و بی سر و سامان را گرد هم جمع کرده و بر طبق اساسنامه ای که تهیه کرده بودند؛ شروع به فعالیت اجتماعی نمایند ». در میان آن همه طرفدار حدود شصت وچند نفر را انتخاب کردند و یک کنگره عمومی تشکیل دادند. در روز ربیع الاول 1322ق دعوت صورت گرفت و تمام افرادی که نام پر افتخارشان در این نامه ملی ضبط شده، در راه مشروطیت و به دست آوردن آزادی فداکاری نمودند و انحرافی در راهی که در پیش گرفته بودند؛ پیدا نشد و لکّه خیانتی، دامن پاک آنها را آلوده نکرد. نام بعضی از آنها به این قرار است: ملک المتکلمین، جمال الدین واعظ، یحیی دولت آبادی، حاج میرزا مهدی و میرزا علی محمد دولت آبادی و ... . »<ref>ملک زاده، انقلاب مشروطيت ايران، ج1، ص239.</ref></blockquote> | |||
==سیره اخلاقی== | |||
جهات اخلاقی و حسن معاشرت و اهتمامش در پرسش از مردم و نوازش اهل علم، اعجاب انگیز و تحسین آمیز بود. در میان اقرانش به جودت فهم و وفور عقل و سماحت طبع و حسن ذوق و نیک محضری و تجلی به صفات و ملکات فاضله اخلاقی شناخته می شد. <ref>طرب، مقدمه ديوان طرب، ص208.</ref> | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی در 14 رمضان | وی در 14 رمضان المبارک 1334ق در پى ابتلا به مرض حصبه وفات يافت و در [[تکیه صاحب روضات|تكيـه صاحب روضات]] مدفون گرديده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۵۰: | سطر ۶۷: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* | *لطفی، عليرضا، (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان <span> </span>: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان،1390. | ||
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389. | *مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389. | ||
| سطر ۵۹: | سطر ۷۶: | ||
[[رده:علمای قرن 13]] | [[رده:علمای قرن 13]] | ||
[[رده:ائمه جماعت]] | [[رده:ائمه جماعت]] | ||
[[رده: | [[رده:خطاطان]] | ||
[[رده:شاگردان جهانگیرخان قشقایی]] | |||
[[رده:شاگردان آخوند کاشی]] | |||
[[رده:مجتهدین]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۴۰
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
 | |
| اطلاعات فردی و علمی | |
|---|---|
| نام کامل | میرزامهدی دولت آبادی |
| شهرت | مهدی |
| خویشاوندان سرشناس | خاندان سادات حسینی مرعشی |
| زادروز | 1288قمری |
| تاریخ وفات | 14رمضان 1334قمری |
| مدفن | تکیه صاحب روضات |
| اساتید | میر محمد تقی مدرس، آخوندکاشی، جهانگیرخان |
| آثار | جنگی، از اشعار او قطعه ماده تاریخ وفات میرزا ابوالقاسم طرب |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | ائمه جماعت، عالم فاضل، ادیب، شاعرو.. |
ميرزا مهدى دولت آبادى ( 1288 ق-1334ق) فرزند حاج ميرزا هادى دولت آبادى متخلّص به مهدى، عالم فاضل و اديب شاعر اصفهانی در قرن سیزدهم قمری و از خاندان سادات حسینی مرعشی است.
زندگینامه
ولادت
مهدی دولت آبادی چهارمین فرزند فاضل اديب، حاج ميرزا هادى دولت آبادى در ذیقعده 1288 قمرى به دنيـا آمـد .
خاندان
او ازخاندان سادات حسینی مرعشی است که با نه واسطه به قاضی نورالله شوشتری میرسد.جد اعلای او، میرعبد الکریم، صاحب اجازه از محمد بن محمد زمان کاشانی اصفهانی بود.[۱]
فرزندان میرزا هادی همه اهل علم و فضل و ادب بودند که اسامی ایشان به ترتیب سن بدین قراراست : میرزا احمد ، میرزا یحیی ، میرزا علی محمد ، میرزا مهدی ، میرزا رضا، صدیقه دولت آبادی.
برادر بزرگ او حاج میرزا احمد، از علمای اهل ادب و فضل و از فعالان سیاسی و اجتماعی بود.
حاج ميرزا يحيى دولـت آبـادی نیز از رجـل سياسـى و علمـى و ادبـى معروف است.
فرزندان
از فرزندان ميرزا مهدى، يک پسر به نام عبدالحسين و معـروف بـه حسـام الـدين دولت آبادى، اديب دانشمند، متولد 1321 قمرى و از فعالين سياسى و ادبى اصفهان بودو مدتى رياست اوقاف و مديريت مدرسه صارميه اصفهان را بر عهده داشت.
تحصیلات
ميرزا مهدی ابتدا تحصيلات مقدماتی خود را تحت مراقبت پدر، ميرزا هادی، در دولت آباد آغاز کرد و بعداً در ملازمت وی که برای تحصيلات عاليه دينی و فلسفی عازم عتبات گشته بود؛ چند سالی در آنجا تحصيل کرد. ديری نپائيد که خود از دانشمندان سرشناس اصفهان گرديد. فقه و اصول را در محضر مير محمدتقی مدرس، تا نيل به درجه اجتهاد، فرا گرفت. او همچنين از سید صدرالدين عاملی، شيخ شريعت اصفهانی در کربلا و نجف اجازه اجتهاد دريافت کرد.[۲]
علوم عقلی، ادبی و حکمت را نزد استادان بزرگ اصفهان و پیش از آن در تهران از استاد نامدار، در آنجا فرا گرفت و در تهران و اصفهان به شهرت و جامعیت علمی رسید.
اساتید
او در كسب علم از محضر اساتید بزرگی بهره برد ازجمله:
- ميـرمحمدتقى مدرس
- آخوند كاشى
- جهانگيرخان
- سید ابوالحسن جلوه.
آثار و فعالیت ها
آثار
از آثارش جُنگى است در متفرّقات ادبى و تاريخى كه بخط شيواى خود نگاشـته و در نزد اولادش محفوظ است.[۳]
از اشعار او قطعه ى ماده تاريخ وفات ميرزا ابوالقاسم طرب مى باشد:
| از اين جورى كه از چرخ كهن رفت | نمى دانم چه بـر اهـل سـخن رفـت | |
*** | ||
| يگانـــه گـــوهر دريـــاى دانـــش | طرب پـور همـا اسـتاد فـن رفـت[۴] [۵] | |
فعالیت ها
اسـتاد همـايى او راعالم فاضل و اديب و شاعر متخلّص به مهدى معرفى مى كند .میرزا مهدی خط شكسته را در نهايت خوش مى نوشته است.
او به امامت جماعت مسجد قراولخانه اشتغال داشته است و در کنار ديگر وظايف روحانیت، هيچ گاه از معاشـرت و مصـاحبت فضلا و ارباب شعر و ادب غفلت نمى ورزيد و به همـين مناسـبت بـا طـرب و سـها دوستى مؤكد و الفت و مودت صميم داشت.
یکی دیگر از فعالیت های میرزا مهدی شرکت در انجمن معارف اصفهان بود. از اعضای این انجمن همچون: « جناب میرزا رضا خان، جناب آقای سید العراقین، جناب آقای شیخ الملک، جناب آقای محاسب الدوله، آقای محمد رضا میرزا، آقای ا لملک آمیرزا مهدی دولت آبادی، آقای احتشام الملک، آقای ناظم الاطبا، آقای میرزا فتح الله خان وزیر، آقای میرزا نورالدین مامقانی » را می توان نام برد.
فعالیت سیاسی
میرزا مهدی در نهضت آزادی مشروطیت ایران با برادران خود چه در اصفهان و چه در تهران فداکاریها نمود. از آن جمله می توان از شرکت او در تجلیات اندیشه نو و تشکیل اولین هسته انقلاب مشروطیت اشاره کرد. در این باره مهدی ملک زاده می گوید:
« رهبران آزادیخواهان که از دیر زمانی با هم سروسری داشتند و در مجامع سری گرد هم جمع می شدند، با همان حس سیاسی موقع را مناسب دیدند که این گروه منزوی و منفرد و بی سر و سامان را گرد هم جمع کرده و بر طبق اساسنامه ای که تهیه کرده بودند؛ شروع به فعالیت اجتماعی نمایند ». در میان آن همه طرفدار حدود شصت وچند نفر را انتخاب کردند و یک کنگره عمومی تشکیل دادند. در روز ربیع الاول 1322ق دعوت صورت گرفت و تمام افرادی که نام پر افتخارشان در این نامه ملی ضبط شده، در راه مشروطیت و به دست آوردن آزادی فداکاری نمودند و انحرافی در راهی که در پیش گرفته بودند؛ پیدا نشد و لکّه خیانتی، دامن پاک آنها را آلوده نکرد. نام بعضی از آنها به این قرار است: ملک المتکلمین، جمال الدین واعظ، یحیی دولت آبادی، حاج میرزا مهدی و میرزا علی محمد دولت آبادی و ... . »[۶]
سیره اخلاقی
جهات اخلاقی و حسن معاشرت و اهتمامش در پرسش از مردم و نوازش اهل علم، اعجاب انگیز و تحسین آمیز بود. در میان اقرانش به جودت فهم و وفور عقل و سماحت طبع و حسن ذوق و نیک محضری و تجلی به صفات و ملکات فاضله اخلاقی شناخته می شد. [۷]
وفات
وی در 14 رمضان المبارک 1334ق در پى ابتلا به مرض حصبه وفات يافت و در تكيـه صاحب روضات مدفون گرديده است.
پانویس
منابع
- لطفی، عليرضا، (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان : معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان،1390.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.