این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمدشفیع بن محمد خویی
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
حاج ملا محمد شفیع خوئی(متوفی 1265ق) فرزند ملا محمد، عالم فاضل متقی و فقیه زاهد، از علماء معروف قرن سیزدهم هجری است.
زندگی‌نامه
ولادت
وی در خوی از شهرهای آذربایجان، در خاندانی اهل علم و تقوا متولد گردید.
خاندان
خاندان امين العلماء از خاندانهاى اهل علم و فضل و صاحب مكنت و قدرت هستند که در اصفهان و تهران و ساير شهرها ساكن بوده اند و به نام شفيع زاده، خويى و اعتمادى شهرت دارند.
محمد شفیع خویی از علماى برجسته اين خاندان، فرزند ملا محمد بن ملا ابوالقاسم بن ملا احمد خوئی بن ملا علی چورسی بن ملا دولت علی قراجه داغی است . فرزندان و اعقاب او اغلب از علماء و ادباء اهل فضل اصفهان بوده اند.
او پنج پسر و دو دختر داشته، به نام‌هاى:
1- آقاعبدالحسين، ملقب به امين العلماء 2- ملامحمد تقى 3- ملامحمد حسن 4- ملامحمد محسن 5- ملا محمدعلى 6- فاطمه سلطان 7- ملك سلطان
تحصیلات
وی پس از تحصیل مقدمات نزد علمای آذربایجان به عتبات عالیات رفته و پس از پایان تحصیل و رسیدن به درجه اجتهاد به زادگاه خود مراجعت کرد.
اساتید
او نزد علمای عالیقدری درس خواند و به درجه اجتهاد نائل شد. اساتید وی عبارت‌اند از:
- شیخ جعفر کاشف الغطاء نجفی
- سید محمد مهدی بحرالعلوم
- سید محمد مجاهد
جایگاه
جایگاه علمی
او فقیهی متبحر و اصولی مبرّز و ادیبی توانا بود و در آذربایجان مشغول ارشاد مردم و حل مشکلات شرعی آنان و مرجع رسيدگى خاص و عام شده بود.
جایگاه اجتماعی
وی صاحب خلق حسنه و مورد احترام عموم علماء و فضلاء و طبقات مختلف مردم بود و علمای بزرگ اصفهان در آن عهد در یک استشهاد (درباره مالکیت او بر املاکی بر کرچکان لنجان اصفهان) از او با القاب عالی یاد کرده اند و از این القاب معلوم می شود که از سرآمدان علماء و مجتهدین و مقدم بر علمای اصفهان و سایر بلاد در آن عهد بوده است. امّا بنا به دلایلی نامش تحت الشعاع نام یکی دو تن از علماء مشهور آن روزگار قرار گرفته و همچنین به خاطر تدفین او در بقعه حاج سیّد محمّد باقر حجت الاسلام چندان که شایسته مقام علم و فضل اوست شهرت نیافته است. علمای بزرگی که در استشهاد از او با القاب عالی یاد کرده اند عبارت‌اند از:
- میر سید حسن مدرس (محله نوئی)
- حاج سید محمد باقر حجه الاسلام شفتی
- ملا جعفر فشارکی
- میرزا حسن بن ملا علی نوری
- سید ابوتراب
- میر سید محمد علی بن میر سید محمد حسینی خاتون آبادی
- میرزا علینقلی بن محمد باقر حسینی
جایگاه سیاسی
در جنگهاى ايران و روس، وى از علمايى بود كه حكم جهاد داد و جزو علماى مبارز در جنگ با روسيه به شمار مى رفت. به همين جهت، مورد تهديد عمّال روس قرار گرفت و مجبور به ترک شهر و ديار شد و با خانواده و جمعى از بزرگان اطرافش(نام همراهان اين عالم، از سوی فاضل ارجمند، فضل الله اعتمادى در رساله تاريخچه خاندان خويى آورده شده كه در دانشنامه تخت فولاد موجود است ) از خوی مهاجرت کرد و به دعوت جمعی از تجّار و اخیار اصفهان از جمله حاجی دوست محمّد خوئی، میرزا محمّد کاظم (مشهور به میرزا کوچک) و پسرش میرزا علینقی به اصفهان آمد و در محله نو شهيش (شيش) بیدآباد ساکن شد.[۱]
آثار و فعالیت ها
آثار
وى تأليفاتى داشته كه تصويرى از اوراق فقهى به خط اين عالم در كتاب مكارم الآثار ارائه شده است.[۲]از وی کتابی در «فقه استدلالی» باقی مانده که اکنون نزد استاد میرزا فضل اللّه خان اعتمادی خوئی متخلّص به «برنا» موجود است.
فعالیت ها
وى در مسجد ميرزا محمد باقر به اقامه جماعت و نشر احكام شريعت و به حل مشکلات شرعی مردم و مرجعیت و فتوا و تدریس علوم دینی مشغول شد و با سيد حجت الاسلام در ارتباط بود. وی با نقدينه اى كه به همراه آورده بود، به ساختن مَدْرس، محضر و ديوانخانه و كتابخانه پرداخت و از طريق زراعت معاش خود را فراهم می آورد و عمرى را در نهايت حرمت و عزّت به تدريس و تأليف و استنساخ و جمع كتب مشغول بود.[۳]
وفات
او سرانجام در سال 1265ق وفات یافت و به اهتمام حاج سیّد اسداللّه بیدآبادی فرزند سیّد حجت الاسلام در مقبره کوچک مسجد سیّد اصفهان مدفون شد.[۴] متأسفانه سنگ مزار او و اعقابش را که آنجا بود در تعمیرات سال های اخیر از بین بردند.[۵]
پانویس
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، ص 235.
- ↑ معلم حبيب آبادى، مکارم‌الآثار، ج 5، ص 1805.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص389-390.
- ↑ اعتمادی، تاریخچه خاندان خویی، نسخه دست نویس.
- ↑ معلم حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ج5، صص 1084-1086؛مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، ص698؛ دانش فروز، تذکره شبگرد، ص191؛ یادداشت های استاد میرزا فضل اللّه خان اعتمادی خوئی (برنا).
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.