سید محمود موسوی درب امامی

سید محمود موسوی درب امامی

سید محمود موسوی درب امامی، معروف به محدث امامی یا صدوق الواعظین، از فضلای متتبع و وعاظ پرهیزگار، فرزند حاج سید عبدالعلی موسوی درب امامی است.

زندگی نامه

ولادت

بعضی تولد سید محمود را در سال 1285ق نوشته اند و برخی دیگر این تاریخ را بین سال های 1280 تا 1281ق نوشته اند.

خاندان

سادات امامی و درب امامی از قدیم الأیام در محله درب امام اصفهان سکونت داشته و بویژه در دوران صفویه برخی از آنان در زمره علماء، قضات و هنرمندان (بویژه خطاطی و خوشنویسی) اصفهان بوده اند. در عصر حاضر نیز علما و هنرمندان بسیاری از این خاندان برخاسته اند که البته برخی از محله امام به محلات دیگر اصفهان و سایر مناطق کشور از جمله تهران نقل مکان کرده اند.

فرزندان

از تعداد فرزندان او اطلاع چندانی حاصل نشده، لکن در تعلیقات« مکارم الآثار» ؛نام یکی از پسران وی به نام آقا سید محمد امامی هاشمی آمده که در اوایل بهمن ماه 1372 بر اثر سانحه رانندگی به لقاءالله پیوست.

اساتید

سید محمود مدتی نزد علما و بزرگان اصفهان آن روزگار کسب دانش نمود و سپس به وعظ و خطابه روی آورد. از جمله این شخصیت ها که وی از آن ها بهر برد و از او روایت نموده آیت الله حاج میرزا بدیع درب امامی و شیخ محمدتقی آقا نجفی است.

جایگاه

جایگاه علمی

درب امامی علاوه بر خوش بیانی و گفتار فصیح و دانش کثیره، عالم عمل بود و به آنچه می گفت اعتقاد داشت و عمل می کرد. تقوای ایشان نیز زبانزد خاص و عام بود، مردی بود که درد دین داشت و از زخارف دنیوی به کلی دوری می جست.

سید محمود درب امامی یکی از واعظان زبردست و محدثان آن زمان اصفهان بوده که بر اخبار و روایات بسیار تسلط داشته است که این تبحر در تألیف « ثمرات الحیات» مشهور و معروف است و خود او نیز در متن « ثمرات الحیات» به این مسأله اشاره کرده است و می نویسد: «پدرم به من معترض بودند که شما این قدر اخبار و آیات مطالعه می کنی اگر متون فقهی و اصولی می خواندی الآن یکی از بزرگترین مجتهدان می شدی».

از جمله کسانی که درب امامی در حضور آنان منبر می رفت یکی آقا سید محمد باقر درچه ای است و این حکایت از مقام علمی ایشان دارد که در برابر شخصیتی مانند درچه ای که از دانشمندان دوران به شمار می آمده قادر به سخنرانی بوده است. زیرا سید محمدباقر کسی نبود که حرفهای بی ربط و غیر مستند را بپذیرد، در حقیقت منبر رفتن در جلسه ای که سید محمد باقر حضور داشت، جرأت می خواست. ضمن اینکه شیخ مهدی نجفی نیز از مستمعان منبرهای پر محتوای درب امامی بود و نیز شیخ علی اکبر نهاوندی ساکن در مشهد با وی مراوده داشت.

آثار و فعالیت ها

آثار

تنها اثر مکتوبی که از درب امامی در دست است کتاب نفیس « ثمرات الحیات » است. این تالیف در حقیقت ثمره تلاش مولف بعد از نیم قرن تحقیق و تفحص در منابع متعدد روایی و تاریخی است و این کتاب را چنان که خود اشاره کرده بر سه جلد مرتبت کرده:

1- در احوال حضرت اربعه اولیاز خمسه طیبه (علیه‌السلام)، نسخة خطی آن موجود در کتاب‌خانه وزیری یزد به شماره 3349 است.

2- در احوال حضرت سیّدالشهداء (علیه‌السلام)

3- در احوال باقی ائمه (علیهم‌السلام ) معلم حبیبآبادی، ج 7، ص 2727 (.

البته با مطالعه مجالس یکصد وبیست گانه که فعلاً در دو مجلس منتشر شده است شده است با وسعت اطلاعات تاریخی، کلامی و ادبی معلم معلوم می‌شود. هر مجلسی معمولاً با اشعاری متناسب با موضوع آغاز شده و مباحثی که در باب مقام و عظمت حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) در مجلسی از این کتاب آورده است، برای خاص و عام خواندنی و جالب توجه است. ضمن اینکه در بیان مقام و احوالات سایر معصومین نیز مطالب قابل توجه و مفیدی ارائه شده است.

در ب امامی در سال ۱۳۵۷ از تالیف این کتاب فارغ شده است از این کتاب تاکنون چاپ های زیادی شده است و تبریز علما بزرگ بر آن نوشته شده است که از جمله چاپ سنگی با ارزشی است که به خط میرزا ابوالقاسم خوشنویس اصفهانی به سال ۱۳۶۶ ق است. در ابتدای جلد۲ تفریظ علمای همچون حاج آقا رحیم ارباب، میرزا علی آقا شیرازی، ملا حسینعلی صدیقین را می توان مشاهده کرد.

فعالیت ها

محل سکونت آقا سید محمود درب امامی در نزدیکی امامزاده درب امام و در کوچه ارابه چی ها واقع شده بود و ایشان در مسجد کوچکی به نام مسجد عصاری در نزدیکی منزل مسکونی خود که جنب عصارخانه دردشت ( از عصارخانه های معروف دوره صفوی ) واقع شده بود، اقامه جماعت می کرد. به دلیل امامت جماعت وی در آن جا به مسجد حاج سیدمحمود درب امامی هم مشهور است. در همین مسجد (مسجد عصاری) حاج سید محمود مکتب خانه ای نیز داشت که در آن به تدریس بعضی از دروس مربوط به معارف اسلامی از جمله کتب اخلاقی، حدیث، تفسیر و تجوید و تعلیم به شاگردان می پرداخته است.

وفات

وفات محدث درب امامی شب چهارشنبه 22 ذی الحجه 1372ق در اصفهان رخ داد، در حالی که بیش از نود سال از سن وی گذشته بود. مدفن این عالم عامل در تکیه کازرونی و در کنار قبر عالم جلیل میرزا محمدباقر فقیه ایمانی است.

منبع

• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.