این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سید محمد جواد صدر عاملی
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
سید محمدجواد صدر عاملی(1273ق - 1347ق) معروف به مسجد شاهی، عالم فاضل و فقیه عارف قرن چهاردهم هجری است.
زندگی نامه
ولادت
سید محمدجواد در سال 1273ق در اصفهان متولّد گردید.
خاندان
وی از خاندان صدر عاملی و فرزند آیت الله سید محمد علی آقا مجتهد و نوه آیت الله العظمی سید صدرالدین موسوی عاملی است.او در یک سالگی پدر خود را از دست داد.
برادر سید جواد، سید بهاءالدین صدر نیز عالم فاضل و ادیب شاعر است.
سیّد صدرالدین، فرزند سید محمد جواد، عالم فاضل متقی است.
همسر او آغابیگم دختر میرزا محمّد تقی حسین آبادی (از خانواده محترم و قدیمی سادات حسینی خاتون آبادی و داماد سیّد صدرالدین عاملی) زنی صالحه و محترمه بود که مدّت کوتاهی پس از وفات شوهرش به سال 1348ق وفات یافت و در کنار مزار او مدفون شد.[۱]
تحصیلات
وی علوم ادبی، منطق، فلسفه و سطوح فقه و اصول را در اصفهان فراگرفت و سپس به نجف اشرف مهاجرت نمود و نزد اساتید آن جا به تحصیل پرداخت.
اساتید
برخی از اساتید وی در نجف عبارتند از آیات عظام:
- آخوند ملاّ محمّد کاظم خراسانی
- حاج آقا رضا همدانی
- شیخ محمدحسین کاظمی (فقه)
- میرزا حبیب الله رشتی (اصول)
- سیّد اسماعیل صدر (عموی ارجمندش)
به نوشته علاّمه طهرانی در «الذریعه»، شیخ الشریعه رساله ای در بطلان عمل به احتیاط در بخشی از فروع، برای کسانی که تمکّن از تحصیل علم به واقع دارند را در جواب اشکال سیّد جواد بن آقا مجتهد اصفهانی نگاشته است.[۲]
- حاج شیخ محمّد باقر نجفی
- عارف ربانی شیخ محمّد حسین نجفی
مرحوم صدر پس از بازگشت به اصفهان از این دو استاد گرانقدر بهره مند شد و پس از وفات آنان خود یکی از شخصیت های برجسته اصفهان گردیده و به ترویج دین و رسیدگی به امور مردم پرداخت.[۳]
سیره اخلاقی
محمد باقر الفت در «نسب نامه» می نویسد:
«وی مردی درس خوانده، درویش مسلک، عرفان مآب و محترم بود. در مدرسه ملاّ عبداللّه شوشتری واقع در بازار شمال شرقی میدان شاه اقامه نماز جماعت می نمود و گاهی به قضاوت و فتوا در امور شرعی نیز می پرداخت. او در سال 1299 در مصاحبت آیت اللّه آقانجفی مسافرت حج نمود و سال ها در نجف برای تحصیل علوم شرعی مجاورت داشته و بالخصوص معاشرت و مصاحبت بسیاری با حاج شیخ محمّد حسین [نجفی ]داشته، تعلیم و تربیت آن مرد عابد و سالک راه خدا در وجودش آثاری به جا گذاشته بود. او به معنای کلمه متصوّف نبود....اما در مسائل عرفانی گفتگو می کرد و اغلب شب ها کتاب «مثنوی» را می خواند».[۴]
علامه سید حسن صدر در «تکمله امل الآمل» از او چنین یاد کرده است:
عالم عامل فاضل کامل مهذب ناسک، من المجاهدین فی الدین والنافعین فی تربیه المؤمنین، أحد علماء اصفهان الیوم، زاد الله فی شرفه. اشتغل فی النجف علی جماعه من أعلامها، ورجع ولازم درس حجه الاسلام الشیخ محمد باقر بن الشیخ محمد تقی صاحب الحاشیه، وتکمله فی المعارف علی العالم الربانی الشیخ محمد حسین بن الشیخ محمد باقر المذکور قدس سره. أدام الله له توفیقه.[۵]
سید محمدعلی مبارکه ای که از نزدیک با وی آشنا بوده می نویسد:
«در عوالم عرفانی و سیر و سلوک و ریاضات و مجاهدات، کامل و از اوتاد به شمار می رفت. بسیاری از خواص و ارباب سیر و سلوک و رهروان طریقت و عاشقان حقیقت در خدمتش ارادت داشتند... در ایام عاشورای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در نهایت بی قرار می شد. چندانکه از خود در اغلب اوقات بی خبر بود. در بسیاری از لیالی خلوتگاهی برای ذکر و فکر در تخت فولاد داشت.»[۶]
آثار
- رساله در نماز شب و آداب و اسرار آن.
- رساله در جبر و تفویض: به نوشته علاّمه شرف الدین، این رساله بیان گر فضل و دانش او در علوم معقول و بیان و نحو و صرف و لغت است و از آن برمی آید که وی عالمی ربانی و اهل معنویت است.
- رساله در شبهه محصوره.
- رساله در اجتهاد و تقلید.
- رساله در ولایت عامّه.[۷]
- یک مجموعه نفیس از رسائل آخوند ملا اسماعیل خواجویی به خط وی که در سال 1306ق استنساخ نموده در کتابخانه سید محمدعلی روضاتی نگهداری می شود.[۸]
- وی از موسسین انجمن صفاخانه اصفهان بوده و در شماره های مجله «الاسلام» مقالاتی در رد اقوال عیسویان از روی کتب ایشان از وی به طبع رسیده است.[۹]
وفات
این عالم ربانی در 10 محرم سال 1347ق (1308ش) در سنّ هشتاد سالگی وفات نمود و در صحن تکیه مادر شاهزاده، بر روی سکویی که به نوشته الفت: «محل تهجّد و عبادتش بود» مدفون شد.
ماده تاریخ وفاتش را میرزا حسن خان جابری ضمن قطعه ای چنین آورده است:[۱۰] [۱۱]
| یکی بیامد و تاریخ این معما گفت: | «جواد حجه الاسلام رفته از دنیا»[۱۲] |
پانویس
- ↑ الفت، نسب نامه الفت، نسخه خطی.
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ج 11 ، ص 13.
- ↑ شرف الدین، بغیه الراغبین، ج 1 ، ص 173.
- ↑ الفت، نسب نامه الفت، نسخه خطی.
- ↑ صدر، تکمله امل الآمل، ج 1 ، صص 82 -83.
- ↑ مبارکه ای، دانشوران اصفهان، ج5، مخطوط.
- ↑ شرف الدین، بغیه الراغبین ، ج 1 ، ص 174.
- ↑ حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج4، ص1097.
- ↑ مهدوی، رجال اصفهان، ص 78؛ همایی، تاریخ اصفهان، ص 124.
- ↑ قاسمی، گلشن اهل سلوک، صص 339-349.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج۳، صص 58-59.
- ↑ رجال اصفهان ،ص 78.
منابع
- قاسمی، رحیم، گلشن اهل سلوک: مشاهیر مدفون در تکیه شیخ محمدتقی رازی (تکیه مادر شاهزاده)، اصفهان، کانون پژوهش، چاپ دوم، 1387.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.