سید محمدابراهیم بن محمدصادق چهارسوقی اصفهانی

سید محمدابراهیم چهارسوقی

میرزا محمّدابراهیم بن میرزا محمّدصادق چهارسوقی بن میرزا زین العابدین موسوی خوانساری اصفهانی، معروف به مجاهد ، عالم فاضل و واعظ کامل، محدث و از رجالیان محقق و متتبع بود.

زندگی‌نامه

ولادت

او در شب پنج شنبه 15 رمضان 1269ق در اصفهان متولّد شد.

تحصیلات

در جوانی نزد دو عموی بزرگوار خود میرزا محمّدباقر چهارسوقی صاحب روضات و میرزا محمّدهاشم چهارسوقی به تحصیل پرداخت، سپس به نجف اشرف مهاجرت کرد، و نزد شیخ زین العابدین مازندرانی و سیّدحسین کوه کمری تحصیلات خود را تکمیل نمود، و به اجتهاد نائل آمد.

شیخ علی کاشف الغطا در کتاب« انیس الادبا فی احوال العلماء» به مناسبت بیان شاگردان شیخ محمدباقر نجفی، از علم و اجتهاد میرزا محمدابراهیم، تعریف و ستایش کرده است. میرزامحمدابراهیم با نیل به درجه اجتهاد و اخذ اجازات از سوی اساتید خود در عتبات عالیات، راهی اصفهان گردید و به فعالیت های دینی و اجتماعی خود پرداخت.

فرزندان

وی از همسر اول خود دو پسر و دو دختر و از همسر دوم خود دو دختر به جا گذاشت، پسران او:

• آقا میرزا ابوالقاسم موسوی( ۱۳۱۱ -۱۳۸۲ق)

• آقا میرزا محمد موسوی

آثار و فعالیت ها

آثار

از آثار ایشان رساله عملیّه و تعلیقات علمی بر کتاب های فقهی و اصولی است.

تقریرات دروس فقه و اصول عمویش آقا میرزا محمدهاشم مجتهد چهارسویی صاحب« مبانی الاصول» را با ضبط تاریخ هر روز ایام هفته، نوشته است که خود کتابی بزرگ از تألیفات او به شمار می رود.

از آنجا که غالباً به مطالعه کتب فقه و حدیث و تفسیر مشغول بوده است، تعلیقات فراوان و حواشی زیاد تحقیقی و سودمند بر آنها نوشته که به چند مجلد می رسد. از جمله می توان به تعلیقات مفصل او بر کتاب ارزشمند« الاثنا عشریه فی المواعظ العددیّة» اشاره کرد که از این حواشی به خوبی کمال احاطه و استحضار و تحقیق و تتبع میرزامحمدابراهیم معلوم می شود؛ رساله عملیه.

فعالیت ها

آقا میرزا محمد ابراهیم چهارسویی دارای کتابخانه نفیسی بود و اکثر ایام عمر خود را به مطالعه کتابهای دینی و فقهی و حدیثی اختصاص داده و اخبار نادر و گرانبها را از آنها استخراج می فرمود. وی به تدریس و ترویج و امامت جماعت نیز اشتغال داشت. اقامه جماعت و بیان احکام توسط وی در مسجد مریم بیگم و مسجد خیابان بوده است. جابری انصاری می نویسد: که وی « در حکومت اقبال الدوله نفوذی پیدا کرده و جهاداتی خواست بنماید، پیشرفت نشد».

وی در اصفهان به اقامه جماعت در مسجدی در محلّه خلجا پرداخت، و مردم را از مواعظ شافیه خود مستفیض نمود، مردم اصفهان، شیفته منابر او بودند.

شیخ احمد بیان الواعظین، در مورد وی می نویسد:

« یکی از بزرگان وعاظ و اعاظم علماء نیمه اول قرن چهاردهم هجری است، این واعظ کامل بعد از برادر خود صاحب روضات الجنات، اعلی الله مقامه، در اصفهان اهمیت بسزایی پیدا نمود و چون منابر وعظیه خود را به اخبار غریبه و آثار عجیبه می نمود، مردم اصفهان شیفته منابر او بودند و از این جهت محراب و منبر او رونقی بی اندازه داشت.»

گفتنی است که در این عبارت قول: « برادر خود صاحب روضات» اشتباه است و درست آن: « عموی خود صاحب روضات» است.

با علماء مسیحی در منزل خود مباحثات و مناظراتی در اثبات نبّوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله داشته، و چون آن ها زیر بار منطق و استدلال نمی رفتند، ایشان را به مباهله دعوت نموده، و دعوت نامه به چاپ رسانید، و در اصفهان و اطراف منتشر کرد، مع هذا کشیشان مسیحی به مباهله حاضر نشدند، و بدین طریق، بطلان گفتار آنان ثابت گردید.

وفات

این عالم جلیل القدر در شب یک شنبه 21 ربیع الثّانی 1331ق بر اثر سکته وفات یافته، در جوار مرقد عموی بزرگوارش صاحب روضات در تخت فولاد مدفون گردید.

منابع

• مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.

• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.