این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

عباس فایض شمس آبادی

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
عباس سهیلیان شمس آبادی

ميرزا عباسعلى سهيليان شمس آبادى(۱۳۰۸-۱۳۸۹ق)، متخلّص به «فایض اصفهانی»، فرزند محمّدعلی سهیلی، عالم فاضل و ادیب شاعر [از دانشمندان و سخنوران معاصر] در قرن چهاردهم قمری است.

زندگی‌نامه

در سال ١٣٠٨ قمرى در محله ى شمس آبـاد تيران و آهنگران در شمال شهر اصفهان ديده به جهان گشود.[۱]پدر وى مرحوم محمدعلى سهيلى خود شاعرى خـوش ذوق و گمنـام بـود[۲]و بـه شغل تجارت اشتغال داشت.

بسیاری از فضلاء و شعراء از خرمن فضل و ادب او خوشه برگرفته اند. در ادبیات استادی مسلّم و در شعر صاحب قریحه ای وقّاد بود.

او شاعری روشن ضمیر بود که عمر را به استغناء و پرهیز از شهرت و و زخارف دنیوی سپری نمود.او از اعضای انجمن ادبی شیدا بود و گاهی در انجمن کمال شرکت می کرد.

و بـه درجه ى اجتهاد نايل گرديد.

او از جمله اعضای شعراى انجمـن ادبـى شـيدا بـود وگاهی در انجمن کمال شرکت می کرد .

اغلـب اشعارش را در حافظه داشت. وى در دو مسجد صاحب الزمان باب الدشت و ام البنـين شمس آباد اقامه ى جماعت مى فرمود اعتماد و احترام فضلاء و ادباء و عموم مردم بود. و از شاگردان وى مرحومه بانو حاجيـه خـانم صديقه بيگم زارعى بود كه در مسجد محل جماعتشان به تدريس مى پرداخته اند. آن مرحومه همسر يگانه فرزند ايشان بود و در سال ١٣٨۵ شمسى وفـات يافـت و در باغ رضوان مدفون گرديد.[۳]

ابیات زیر از اوست:

عمر اگر مرحله پیمای هوی و هوس است تا به این حد که بازیچه تلف گشت بس است
هر حریصی که بَرَد رنج که جمع آرد گنج عنکبوتیست که خوش دل به شکار مگس است
نفسی صحبت اهل دلی ار دست دهد حاصلی دارد اگر عمر همان یک نفس است[۴][۵]

اساتید

پس از گذراندن دوره كودكى براى كسب علـم در مدارس چهارباغ و ملا عبداللّه و جده اصفهان از محضر اساتيدى چون

  1. جهانگيرخان قشقايى
  2. حاج آقا رحيم ارباب
  3. مير سيد على نجف آبادى
  4. سيد محمدباقر درچـه اى
  5. سيد مهدى درچـه اى بهـره منـد شـد[۶]و در فنون ادب و فقه و اصول و منطق و حکمت مهارت یافت.

در زمينه ى شعر و ادبيات نيز با بزرگـانى چون ميرزا حبيب اللّه استاد همايى معاشرت داشت.

در دست نوشته هـاى مرحـوم مهـدوى راجع به او و معاشرانش چنـين آورده اسـت:

با علما و دانشمندانى چون علّامـه حـاج آقـا رحيم ارباب، سـيد حسـن ميرجهـانى، شـيخ حيدرعلى محقّق، استاد همايى، ميرزا على مشفقى،محمدحسين صغير و ميرزا حسن آتش ارتباط نزديك داشت. [۷]

شاگردان

از شاگردان ايشان در شعر و ادبيات استاد مرتضى اشترى است. استاد اشـترى در بيان خاطره‌اى از آن مرحوم مى گويد:

روزى مرحوم شـيدا از فـايض پرسـيد : چـرا اشعارت را مكتوب نمى كنى؟ مرحوم فايض پاسخ داد: «اگر شعرى خوب باشد نيـاز به نوشتن ندارد. شعر خوب خود دست به دست و سينه به سينه حركت مى كند. شاعر مى تواند با يك بيت خود شاعر باشد».[۸]

آثار

«دیوان اشعار» او در سال 1384ش به چاپ رسیده است

تنها اثر مكتوب او كتاب لمعات الحسينى است و ديگر اثرى كه پس از وفات وى گردآورى و تدوين شده ديوان اشعار اوست كه حـاوى اشـعار نغـز و روان و شـامل غزليات و مراثى و قصايد و غيره است كه به اهتمام مصطفى هادوى به چاپ رسـيده است.[۹] برخى اشعارش در تذكره شعراى مرحوم ميرزا محمدعلى عارفچـه و در كتـاب محرم نامه ى نشريه انجمن ادبى شيدا نيز به چاپ رسيده است. وى شاعرى بديهه سـرا بوده و در مقدمه ى ديوان او نمونه اى از آن اشعار بديهه نقل شده است .

از اشعار اوست كه در كتاب محرّمنامه پيرامون واقعه ی كربلا سروده است:

ســوز غــم دلــى دارم مشــوشبيــا ســاقى بــزن آبــى بــر آتــش
دمـاغ جـانم از يـك جـام تـر كـنمـرا از هسـتى خـود بی خبـر كـن
بــرون كــن از صــف ناســوتيانمنشـــان در حلقـــه ى لاهوتيـــانم
مـرا بايـد گـذر كـردن بـر افـلاكچه جويم از هوسناكى در اين خاك[۱۰]

وفات

وی سرانجام در روز 23 ذی القعده 1389ق [مطابق با 11 بهمن 1348ش] به ديـار بـاقى شتافت و در صحن غربى تکیه درکوشکی (بروجردی) در تخت فولاد اصفهان مدفون شد. شاعر توانا آقای میرزا فضل اللّه خان اعتمادی (برنا) مادّه تاریخ وفات او را چنین سروده است:

کلک «بُرنا» سال فوتش را نوشت: «جای فایض جنّت جاوید باد»[۱۱]

پانویس

  1. مهدوى، تذكره شعراى معاصر اصفهان، ص341.
  2. فايض اصفهانى، ديوان اشعار، مقدمه، صفحه الف.
  3. زراعى شمسآبادى، گنج پنهان، صص ۲۵۱-۲۵۲
  4. تذکره شعرای معاصر اصفهان، صص 240-342؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص89؛ دیوان اشعار فایض اصفهانی: مقدمه؛ بوستان فضیلت، صص 172-183.
  5. مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، ج4، ص 64
  6. عارفچه، ميرزا محمدعلى، تذكرةالشعرا، چاپ سنگى، ص ۱۹۰
  7. مهدوى، دستنوشته هاى آن مرحوم در شرح حال فايض اصفهانى، ص ۱
  8. ديوان فايض، ص الف، مقدمه
  9. همان، ص الف
  10. مهدوى، تذكره شعراى معاصر اصفهان، ص ۴٣۶.
  11. لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد، ص 434

منبع

برگفته از : مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386ش.

برگرفته از: لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.