تکیه بابا رکن الدین

مشخصات مکان
نام	تکیه بابا رکن الدین
کشور	ایران
شهر	اصفهان
دوره ساخت	صفویه
کاربری	قبرستان

تکیه بابا رکن الدین، از کهن ترین تکایای موجود در تخت فولاد به شمار می آید و به دلیل همین قدمت تاریخی یکی از مهمترین تکیه های تخت فولاد نیز محسوب می شود.

وجه تسمیه

در برخی منابع از دفن بابا رکن الدین در تکیه ی منسوب به خود او سخن به میان آمده است و این نشان از وجود تکیه در زمان خود او دارد.

شهرت بابا رکن الدین در دوره ی صفویه آن چنان بود که در منابع دوره ی صفوی گورستان تخت فولاد را به نام «مزار بابا رکن الدین» می گفته اند.

به لحاظ شهرت و اعتبار تکیه بابا رکن الدین، بزرگان و عرفای زیادی به این تکیه رفت و آمد داشته اند. در دوره ی صفوی بزرگانی چون شیخ بهایی، محمّدتقی مجلسی و بعدها حاجی کلباسی و علمای دیگر احترام و ارادت خاصی به مدفون در این تکیه داشته اند و حتّی نقل است که شاه عباس به جهت احترام ویژه ای که برای شیخ بهایی قائل بود به تعمیر و بنای بقعه بابا رکن الدین پرداخت.

موقعیت جغرافیایی

با گذشت زمان تمامی آثار قدیمی این محدوده از بین رفت و در دوره معاصر خیابان سعادت آباد در این قسمت ایجاد شد.

معماری

از شیوه ی معماری گنبد متعلق به دوره ی ایلخانی می توان به قدمت آن پی برد. این بنا دارای هرمی مخروطی دوازده ضلعی است؛ که بر روی پنج پایه قرار دارد. محور اصلی آن با سمت قبله دقیقاً مطابقت دارد.

در ضلع شمالی تکیه دو بنا که یکی در داخل و دیگری بیرون تکیه قرار داشته است. بنای داخلی معروف به «چلّه خانه» محل چله نشینی و عبادت علما و بزرگانی بوده است که به تکیه ی بابا رکن الدین برای عبادت مشرّف می شده اند؛ همچنین در قسمت زیرین بقعه نیز اتاقی جهت عبادت وجود داشته است.

بنای بیرون تکیه اتاقی بوده که مدفن ابراهیم راه نجات است. اگرچه این بنا با گذشت زمان از بین رفته ولی سنگ قبر این شخصیّت هنوز در بیرون تکیه موجود است.

بقعه

بنای اصلی بقعه و گنبد از قرن هشتم هجری، آجری بوده و دردوره ی صفوّی مرّمت کلی و هرم دوازده ضلعی و ایوان الحاق گردیده است. بر روی قبر، سنگ بزرگی از جنس مرمر با کتیبه ای به خط ثلث زیبا نصب شده است.

کتیبه ی بالای ایوان مدخل بقعه به فرمان شاه عباس اوّل صفوی و تاریخ اتمام بنا در سال 1039 ق. ذکر شده؛ ولی استاد همایی سال 1029 ق. را صحیح می داند و معتقد است شخص معماری که این کاشی کاری را تجدید بنا می نموده به این نکته توجّه نداشته و تاریخ آن را 1039 ق. را آورده است.

مشاهیر مدفون

• بابا رکن الدین شیرازی

• حاج میرزا حسن خان جابری انصاری

• ملاّ محمّدعلی نوری مازندرانی
• مولوی محمد لاچین

• حاج میرزا جواد نوری

• حاج میرزا بهاءالدین نوری

• حاج میرزا محمّدتقی نوری

• ملّا حسن آرندی نائینی

• ابراهیم راه نجات

• جواد مجدزاده
• علی ساروی مازندرانی

منابع

• عقیلی، احمد، تخت فولاد اصفهان، زیرنظر اصغر منتظر القائم؛ با همکاری مجموعه تاریخی فرهنگی و مذهبی تخت فولاد (دانشنامه تخت فولاد اصفهان)، چاپ دوم، اصفهان، کانون پژوهش، 1385.
• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.