این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سید محمد جواد صدر عاملی
سید محمدجواد صدر عاملی(1273ق - 1347ق)، عالم فاضل و فقیه عارف است.
زندگی نامه
ولادت
معروف به مسجد شاهی. وی در سال 1273ق در اصفهان متولّد گردید. در یک سالگی پدر خود را از دست داد.
خاندان
وی فرزند آیت الله سید محمد علی آقا مجتهد فرزند آیه الله العظمی سید صدرالدین موسوی عاملی است.
سیّد صدرالدین صدر عاملی: فرزند سید محمد جواد عالم فاضل متقی. در سال 1295ق در اصفهان متولّد شد. پس از فراغت از تحصیلات مقدماتی و سطوح در اصفهان، به نجف اشرف مهاجرت نمود و از محضر درس آیات عظام: آخوند ملاّ محمّد کاظم خراسانی، سیّد محمّد کاظم یزدی و اساتید دیگر بهره برده و علاوه بر آن علوم ریاضی و فلسفی را نیز از اساتید فن فرا گرفت.
وی پس از اتمام تحصیلات خود به اصفهان بازگشت و به اقامه جماعت در مسجد قصر منشی و تدریس «کفایه الاصول» استادش آخوند خراسانی و انجام وظایف اجتماعی و رفع مشکلات مردم پرداخت.
تحصیلات
وی علوم ادبی، منطق، فلسفه و سطوح فقه و اصول را در اصفهان فراگرفت و سپس به نجف اشرف مهاجرت نمود و نزد اساتید آن جا به تحصیل پرداخت.
اساتید
علاّمه شرف الدین می نویسد:
برخی از اساتید وی در نجف عبارتند از آیات عظام:
- آخوند ملاّ محمّد کاظم خراسانی
- حاج آقا رضا همدانی
- شیخ محمدحسین کاظمی (فقه)
- میرزا حبیب الله رشتی (اصول)
- سیّد اسماعیل صدر (عموی ارجمندش)
به نوشته علاّمه طهرانی در «الذریعه» وی رساله ای در بطلان عمل به احتیاط در بخشی از فروع، برای کسانی که تمکّن از تحصیل علم به واقع دارند را در جواب اشکال سیّد جواد بن آقا مجتهد اصفهانی نگاشته است.[۱]
- حاج شیخ محمّد باقر نجفی
- عارف ربانی شیخ محمّد حسین نجفی
مرحوم صدر پس از بازگشت به اصفهان از این دو استاد گرانقدر بهره مند شد و پس از وفات آنان خود یکی از شخصیت های برجسته اصفهان گردیده و به ترویج دین و رسیدگی به امور مردم پرداخت.[۲]
شخصیت علمی و معنوی
محمد باقر الفت در «نسب نامه» می نویسد: «وی مردی درس خوانده، درویش مسلک، عرفان مآب و محترم بود. در مدرسه ملاّ عبداللّه شوشتری واقع در بازار شمال شرقی میدان شاه اقامه نماز جماعت می نمود و گاهی به قضاوت و فتوا در امور شرعی نیز می پرداخت.
در سال 1299 در مصاحبت پدر نگارنده [آیه اللّه آقانجفی]مسافرت حج نمود و سال ها در نجف برای تحصیل علوم شرعی مجاورت داشته و بالخصوص معاشرت و مصاحبت بسیاری با حاج شیخ محمّد حسین [نجفی ]داشته، تعلیم و تربیت آن مرد عابد و سالک راه خدا در وجودش آثاری به جا گذاشته بود. او به معنای کلمه متصوّف نبود....اما در مسائل عرفانی گفتگو می کرد و اغلب شب ها کتاب «مثنوی» را می خواند».[۳]
علاّمه شرف الدین می نویسد:
قد تشرّف بزیاره المشاهد المقدّسه فی العراق سنه 1319 فرأیته ثمّه، فاکبرته فی فضله وعقله وسمته وهدیه، وتکلّمت معه فی بعض الفروع والاصول، فوجدته ذا ملکه راسخه و خطوه فسیحه.[۴]
علامه سید حسن صدر در «تکمله امل الآمل» از او چنین یاد کرده است:
عالم عامل فاضل کامل مهذب ناسک، من المجاهدین فی الدین والنافعین فی تربیه المؤمنین، أحد علماء اصفهان الیوم، زاد الله فی شرفه. اشتغل فی النجف علی جماعه من أعلامها، ورجع ولازم درس حجه الاسلام الشیخ محمد باقر بن الشیخ محمد تقی صاحب الحاشیه، وتکمله فی المعارف علی العالم الربانی الشیخ محمد حسین بن الشیخ محمد باقر المذکور قدس سره. أدام الله له توفیقه.[۵]
وی در شرح حال آقا مجتهد نیز از فرزندش یاد کرده و می نویسد:
«السید العالم الفاضل الربانی المجاهد المراقب العماد السید محمد جواد أدام الله بقاه وکثر فی العلماء أمثاله، وهو الیوم خلف أبیه فی العلم والعمل والمعارف».[۶]
مرحوم مهدوی می نویسد:
وی از موسسین انجمن صفاخانه اصفهان بوده و در شماره های مجله «الاسلام» مقالاتی در رد اقوال عیسویان از روی کتب ایشان از وی به طبع رسیده است.[۷]
آثار
- رساله در نماز شب و آداب و اسرار آن.
- رساله در جبر و تفویض: به نوشته علاّمه شرف الدین، این رساله بیان گر فضل و دانش او در علوم معقول و بیان و نحو و صرف و لغت است و از آن برمی آید که وی عالمی ربانی و اهل معنویت است.
- رساله در شبهه محصوره.
- رساله در اجتهاد و تقلید.
- رساله در ولایت عامّه.[۸]
- یک مجموعه نفیس از رسائل آخوند ملا اسماعیل خواجویی به خط وی که در سال 1306ق استنساخ نموده در کتابخانه سید محمدعلی روضاتی نگهداری می شود.[۹]
وفات
این عالم ربانی در 10 محرم سال 1347ق (1308ش) در سنّ هشتاد سالگی وفات نمود و در صحن تکیه مادر شاهزاده، بر روی سکویی که به نوشته الفت: «محل تهجّد و عبادتش بود» مدفون شد.[۱۰]
ماده تاریخ وفاتش را میرزا حسن خان جابری ضمن قطعه ای چنین آورده است:
| یکی بیامد و تاریخ این معما گفت: | «جواد حجه الاسلام رفته از دنیا»[۱۱] |
پانویس
- ↑ الذریعه، ج 11 ، ص 13.
- ↑ شرف الدین، بغیه الراغبین، ج 1 ، ص 173.
- ↑ الفت، نسب نامه الفت، نسخه خطی.
- ↑ شرف الدین، بغیه الراغبین، ج 1 ، ص 174.
- ↑ صدر، تکمله امل الآمل، ج 1 ، صص 82 -83.
- ↑ تکمله امل الآمل، ج 1 ، ص 358.
- ↑ مهدوی، رجال اصفهان، ص 78؛ همایی، تاریخ اصفهان، ص 124.
- ↑ شرف الدین، بغیه الراغبین ، ج 1 ، ص 174.
- ↑ حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج4، ص1097.
- ↑ به نوشته الفت: همسر او آغابیگم دختر میرزا محمّد تقی حسین آبادی (از خانواده محترم و قدیمی سادات حسینی خاتون آبادی و داماد سیّد صدرالدین عاملی) زنی صالحه و محترمه بود که مدّت کوتاهی پس از وفات شوهرش به سال 1348ق وفات یافت و در کنار مزار او مدفون شد. نسب نامه الفت نسخه خطی.
- ↑ رجال اصفهان ،ص 78.
منابع
- قاسمی، رحیم، گلشن اهل سلوک: مشاهیر مدفون در تکیه شیخ محمدتقی رازی (تکیه مادر شاهزاده)، اصفهان، کانون پژوهش، چاپ دوم، 1387.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.