این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «سلیمان بن محمدكاظم شیرازی»
Kh1.zeynali (بحث | مشارکتها) (حذف الگو) |
Kh1.najafi (بحث | مشارکتها) (ویرایش صفحه) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:R-khalaf.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل]]'''حاج میرزا سلیمان رکن الملک شیرازی'''(1254ق-1331ق)، فرزند محمد كاظم | [[پرونده:R-khalaf.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل]]'''حاج میرزا سلیمان رکن الملک شیرازی'''(1254ق-1331ق)، فرزند محمد كاظم شاعر و ادیب منشی. از سخنوران و بزرگان اواخر دوره قاجاریه و معروف به '''ركن الملك''' مـتخلّص بـه '''(خلف)''' بود. | ||
== | ==زندگی نامه== | ||
=== ولادت === | |||
در سال 1254 قمری در شيراز به دنيـا آمـد. | |||
=== خاندان === | |||
میرزا سلیمان فرزند محمد كاظم بن محمّد حسین بن محمّد اسماعیل بن ابراهیم سلطان بن امام وردی بیگ بن خلف بیگ ثانی (سفره چی) بود. | |||
او از خاندان خلف بیگی شیراز است که نسب آنان به خلف بیگ طالش از امرای شاه اسماعیل صفوی منتهی می شود. خلف بیگ سفره چی معروف به «خلف بیگ ثانی» بانی مسجد سرخی اصفهان هم از اجداد اوست.امام وردی بیگ مدّتی والی فارس بود. | |||
از | |||
مادر رکن الملک هم دختر محمدباقر خان زند بوده است. | |||
=== تحصیلات === | |||
سلیمان در شیراز رشد کرد و بعدها از معلم ویژه خود با عنوان میرزا اسحاق نیریزی شمس المعالی یاد کرده و اکثر علوم مرسوم و متناسب آن ایام را از او فرا گرفته است .<ref>هنرفر، حاج میرزا سلیمان خان رکن الملک و کارهای دوره خدمت او در اصفهان ،صص1۵-۱۶.</ref> | |||
سلیمان خان تدریجا به فضل و شایستگی شناخته شد « و پس از طی تحصیلات مقدماتی، به تهران عازم گردید و بعد از یک سال توقف، به شیراز برگشت«.<ref>صدرهاشمی،حاج میرزا سلیمان خان شیرازی ملقب به رکن الملک، ص34 .</ref> | |||
==آثار و فعالیت ها== | |||
==آثار== | === آثار === | ||
آثار باقيمانده از او را می توان در دو بخش: 1ـ معماری ابنيه 2ـ آثـار قلمی تقسيم كرد. چند نمونه از معماری ابنیه به شرح زیر است: | آثار باقيمانده از او را می توان در دو بخش: 1ـ معماری ابنيه 2ـ آثـار قلمی تقسيم كرد. چند نمونه از معماری ابنیه به شرح زیر است: | ||
1ـ بقع های جهت آقا محمد بيدآبادی | 1ـ بقع های جهت آقا محمد بيدآبادی | ||
2ـ سـاخت گنبـد و تعميـر [[تكيـه ی]] [[تکیه | 2ـ سـاخت گنبـد و تعميـر [[تكيـه ی]] [[تکیه آباده ای|حــــاج محمــــد جعفر آبــــاده ای]]<nowiki/>در [[تخت فولاد]] | ||
3 ـ تعميـرات [[تكيـه ميرفندرسـكی]] | 3 ـ تعميـرات [[تکیه میر فندرسکی|تكيـه ميرفندرسـكی]] | ||
4ـ تعميرات در صحن مطهرحضرات عسکريين عليهم السلام در سامرا | 4ـ تعميرات در صحن مطهرحضرات عسکريين عليهم السلام در سامرا | ||
| سطر ۶۱: | سطر ۴۱: | ||
3 ـ چـاپ زادالمعـاد علامـه [[محمد تقی مجلسی|مجلسی رضوان اللّه عليه]] 750 مجلد. | 3 ـ چـاپ زادالمعـاد علامـه [[محمد تقی مجلسی|مجلسی رضوان اللّه عليه]] 750 مجلد. | ||
4 ـ چاپ جامع عباسی تأليف [[شيخ بهـايی]] بهائه 750 مجلّد. | 4 ـ چاپ جامع عباسی تأليف [[شیخ بهائی|شيخ بهـايی]] بهائه 750 مجلّد. | ||
5 ـ چاپ | 5 ـ چاپ صحيفه ی سجاديه يا زبور آل محمد (علـيهم السـلام) 750مجلد | ||
6 ـ چاپ جلد دوم كتاب انيس الاعلام فی نصرةالاسـلام ميـرزا محمد صـادق جديدالاسلام كه همه بطور رايگان در اختيار علما و اهل علم و مؤمنين بذل فرموده، اشاره نمود.<ref>مهدوی، سيری در تاريخ تخت فولاد، ص121.</ref> | 6 ـ چاپ جلد دوم كتاب انيس الاعلام فی نصرةالاسـلام ميـرزا محمد صـادق جديدالاسلام كه همه بطور رايگان در اختيار علما و اهل علم و مؤمنين بذل فرموده، اشاره نمود.<ref>مهدوی، سيری در تاريخ تخت فولاد، ص121.</ref> | ||
این شعر از اشعار اوست: | |||
{{شعر|}} | |||
{{ب|كناره گير ز زهـد از ريـا گريـزان بـاش|حروف عشق ز بر كن حريف رندان باش}} | |||
{{ب|به حلقهای كه در آن ذكر زلف يـار كننـد|تو نيز سلسله آويز و حلقـه جنبـان بـاش}} | |||
{{ب|ز فكر تفرقـه جمعيـت حـواس مجـوی |پريش در بـر آن طُـرّه ی پريشـان بـاش}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
<br /> | |||
=== فعالیت ها === | |||
او نايـب الحكومـه اصـفهان و از مردان نيكوكار و خليق و مهربان فردی لايق و كاردان بود و در دستگیری از فقراء و ضعفاء اهتمام داشت و در مقام مقايسه با عموم كارمندان دستگاه ظل السلطان از همه بهتر در رسيدگی به امور مراجعـان و بـه ويژه از علما و دانشمندان بـا خوش رفتاری استقبال می كرد. | |||
وی در حدود 23 سالگی به سمت کارگزار ایران در جزیره بحرین و صفحات بوشهر و اطراف منصوب شد که حدود دو سال به درازا کشید. <ref>داعی‌السلام،مجله الاسلام، ص134؛ دیوان بیگی‌شیرازی، حدیقه الشعراِ،ج1 ، ص5۷۴.</ref> چند سال بعد در زمان حکومت مسعودمیرزا ظل السلطان به سمت منشی باشی و رئیس دفتر ایالتی او گماشته شد.سپس به حکومت اصفهان منصوب شد و ظل السلطان به خاطر 23 سال دقت و کیاست، او را با حفظ همان سمت به اصفهان آورد و باکسب لقب »رکن الملک«، نایب الحکومه اصفهان شد. <ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج 2، ص ۳۵۳.</ref> | |||
وی در قضايای سياسی عصر مشروطيت از رجال صاحب نفوذ و تأثيرگذار بود. | |||
او از طبع شعری روان برخوردار بود و در شعر تخلّص خلف را به مناسـبت نـام جدش خلف بيگ سفر ه چی برگزيد و در همه جا در اشعارش ايـن تخلّـص را بكـار برده است. | |||
چنان كه در مجله ی الاسلام شماره 5 نوشته شدركن الملك ديوان شـعری قريب به پنجاه هزار شعر از غزل و قصيده و قطعه و مثنوی داشت ودر شیراز علم و ادب آموخت و خطوط نستعلیق و نسخ را مشق نمود.علاوه بر اين در فن انشاء نيز از مهارت بالايی برخوردار بوده است. | |||
او در خانه ی خود انجمن شعر برپا می داشت و خود نيز شعر می سرود و شـاعران بسيار به او علاقمند بودند،چنان كه در چهار ستون سنگی [[مسجد ركن الملك |مسجد ركن الملك]] با چهـار رباعی با چهار ماده تاريخ از چهار شاعر ساخت. مسجد او را سـتوده انـد . | |||
از جملـه مادحان او مرحوم خرّم لنبانی است كه چندين قصيده و تركيب بند بلنـدی بـا رديـف بخت در ديوان دشت خرّم در مدح او ديده می شود. | |||
وی در قضايای سياسی عصر مشروطيت از رجال صاحب نفوذ و تأثيرگذار بود. | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی سرانجام در سه شنبه 7 جمادي الاولی 1331 قمری ديده از جهان فرو بست ودر مسجد خود در اطاق واقع در دالان مسجد ركن الملك مدفون گرديد.<ref>آثار عجم، ص503؛ تذکره مرآه الفصاحه، ص199؛ فارسنامه ناصری، ج2، ص916؛ مجله یادگار، سال سوم، شماره 9، ص33؛ حدیقه الشعراء، ج2، ص573؛ دانشمندان و سخن سریان فارس، ج2، صص 454-459؛ احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص285؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص31؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، صص 652 و 653؛ بیان المفاخر، ج2، ص115؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص121.</ref><ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص 333-332.</ref> <ref>لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص۲۳۶.</ref> | وی سرانجام در سه شنبه 7 جمادي الاولی 1331 قمری ديده از جهان فرو بست ودر مسجد خود در اطاق واقع در دالان مسجد ركن الملك مدفون گرديد.<ref>آثار عجم، ص503؛ تذکره مرآه الفصاحه، ص199؛ فارسنامه ناصری، ج2، ص916؛ مجله یادگار، سال سوم، شماره 9، ص33؛ حدیقه الشعراء، ج2، ص573؛ دانشمندان و سخن سریان فارس، ج2، صص 454-459؛ احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص285؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص31؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، صص 652 و 653؛ بیان المفاخر، ج2، ص115؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص121.</ref><ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص 333-332.</ref> <ref>لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص۲۳۶.</ref> | ||
عدّه ای از شعراء جهت او مرثیه و مادّه تاریخ گفته اند. از جمله «اعوری» شاعر اصفهانی گوید: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|باده مرگ ساقی دوران ریختش چون به کام رکن الملک|اثر کار خیر او دارد تا ابد زنده نام رکن الملک}} | |||
{{ب|«اعوری» گفت بهر تاریخش|«شد بجنت مقام رکن الملک»}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
<br /> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۲۳ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۲۱:۴۷
حاج میرزا سلیمان رکن الملک شیرازی(1254ق-1331ق)، فرزند محمد كاظم شاعر و ادیب منشی. از سخنوران و بزرگان اواخر دوره قاجاریه و معروف به ركن الملك مـتخلّص بـه (خلف) بود.
زندگی نامه
ولادت
در سال 1254 قمری در شيراز به دنيـا آمـد.
خاندان
میرزا سلیمان فرزند محمد كاظم بن محمّد حسین بن محمّد اسماعیل بن ابراهیم سلطان بن امام وردی بیگ بن خلف بیگ ثانی (سفره چی) بود.
او از خاندان خلف بیگی شیراز است که نسب آنان به خلف بیگ طالش از امرای شاه اسماعیل صفوی منتهی می شود. خلف بیگ سفره چی معروف به «خلف بیگ ثانی» بانی مسجد سرخی اصفهان هم از اجداد اوست.امام وردی بیگ مدّتی والی فارس بود.
مادر رکن الملک هم دختر محمدباقر خان زند بوده است.
تحصیلات
سلیمان در شیراز رشد کرد و بعدها از معلم ویژه خود با عنوان میرزا اسحاق نیریزی شمس المعالی یاد کرده و اکثر علوم مرسوم و متناسب آن ایام را از او فرا گرفته است .[۱]
سلیمان خان تدریجا به فضل و شایستگی شناخته شد « و پس از طی تحصیلات مقدماتی، به تهران عازم گردید و بعد از یک سال توقف، به شیراز برگشت«.[۲]
آثار و فعالیت ها
آثار
آثار باقيمانده از او را می توان در دو بخش: 1ـ معماری ابنيه 2ـ آثـار قلمی تقسيم كرد. چند نمونه از معماری ابنیه به شرح زیر است:
1ـ بقع های جهت آقا محمد بيدآبادی
2ـ سـاخت گنبـد و تعميـر تكيـه ی حــــاج محمــــد جعفر آبــــاده ایدر تخت فولاد
3 ـ تعميـرات تكيـه ميرفندرسـكی
4ـ تعميرات در صحن مطهرحضرات عسکريين عليهم السلام در سامرا
5 ـ بنای مسجد عـالی و مدرسـه ركـن الملـك در ابتدای تخت فولاد به نام مسجد ركن الملك اشاره نمود.
و در بخش دوم آثار فرهنگی:
1 ـ چاپ هفت هزار و پانصد جلـد قـرآن بـه قطـع رحلی به ضميمه ی كشفالايات
2 ـ رساله در استخاره
3 ـ چـاپ زادالمعـاد علامـه مجلسی رضوان اللّه عليه 750 مجلد.
4 ـ چاپ جامع عباسی تأليف شيخ بهـايی بهائه 750 مجلّد.
5 ـ چاپ صحيفه ی سجاديه يا زبور آل محمد (علـيهم السـلام) 750مجلد
6 ـ چاپ جلد دوم كتاب انيس الاعلام فی نصرةالاسـلام ميـرزا محمد صـادق جديدالاسلام كه همه بطور رايگان در اختيار علما و اهل علم و مؤمنين بذل فرموده، اشاره نمود.[۳]
این شعر از اشعار اوست:
| كناره گير ز زهـد از ريـا گريـزان بـاش | حروف عشق ز بر كن حريف رندان باش | |
| به حلقهای كه در آن ذكر زلف يـار كننـد | تو نيز سلسله آويز و حلقـه جنبـان بـاش | |
| ز فكر تفرقـه جمعيـت حـواس مجـوی | پريش در بـر آن طُـرّه ی پريشـان بـاش |
فعالیت ها
او نايـب الحكومـه اصـفهان و از مردان نيكوكار و خليق و مهربان فردی لايق و كاردان بود و در دستگیری از فقراء و ضعفاء اهتمام داشت و در مقام مقايسه با عموم كارمندان دستگاه ظل السلطان از همه بهتر در رسيدگی به امور مراجعـان و بـه ويژه از علما و دانشمندان بـا خوش رفتاری استقبال می كرد.
وی در حدود 23 سالگی به سمت کارگزار ایران در جزیره بحرین و صفحات بوشهر و اطراف منصوب شد که حدود دو سال به درازا کشید. [۴] چند سال بعد در زمان حکومت مسعودمیرزا ظل السلطان به سمت منشی باشی و رئیس دفتر ایالتی او گماشته شد.سپس به حکومت اصفهان منصوب شد و ظل السلطان به خاطر 23 سال دقت و کیاست، او را با حفظ همان سمت به اصفهان آورد و باکسب لقب »رکن الملک«، نایب الحکومه اصفهان شد. [۵]
وی در قضايای سياسی عصر مشروطيت از رجال صاحب نفوذ و تأثيرگذار بود.
او از طبع شعری روان برخوردار بود و در شعر تخلّص خلف را به مناسـبت نـام جدش خلف بيگ سفر ه چی برگزيد و در همه جا در اشعارش ايـن تخلّـص را بكـار برده است.
چنان كه در مجله ی الاسلام شماره 5 نوشته شدركن الملك ديوان شـعری قريب به پنجاه هزار شعر از غزل و قصيده و قطعه و مثنوی داشت ودر شیراز علم و ادب آموخت و خطوط نستعلیق و نسخ را مشق نمود.علاوه بر اين در فن انشاء نيز از مهارت بالايی برخوردار بوده است.
او در خانه ی خود انجمن شعر برپا می داشت و خود نيز شعر می سرود و شـاعران بسيار به او علاقمند بودند،چنان كه در چهار ستون سنگی مسجد ركن الملك با چهـار رباعی با چهار ماده تاريخ از چهار شاعر ساخت. مسجد او را سـتوده انـد .
از جملـه مادحان او مرحوم خرّم لنبانی است كه چندين قصيده و تركيب بند بلنـدی بـا رديـف بخت در ديوان دشت خرّم در مدح او ديده می شود.
وی در قضايای سياسی عصر مشروطيت از رجال صاحب نفوذ و تأثيرگذار بود.
وفات
وی سرانجام در سه شنبه 7 جمادي الاولی 1331 قمری ديده از جهان فرو بست ودر مسجد خود در اطاق واقع در دالان مسجد ركن الملك مدفون گرديد.[۶][۷] [۸]
عدّه ای از شعراء جهت او مرثیه و مادّه تاریخ گفته اند. از جمله «اعوری» شاعر اصفهانی گوید:
| باده مرگ ساقی دوران ریختش چون به کام رکن الملک | اثر کار خیر او دارد تا ابد زنده نام رکن الملک | |
| «اعوری» گفت بهر تاریخش | «شد بجنت مقام رکن الملک» |
پانویس
- ↑ هنرفر، حاج میرزا سلیمان خان رکن الملک و کارهای دوره خدمت او در اصفهان ،صص1۵-۱۶.
- ↑ صدرهاشمی،حاج میرزا سلیمان خان شیرازی ملقب به رکن الملک، ص34 .
- ↑ مهدوی، سيری در تاريخ تخت فولاد، ص121.
- ↑ داعی‌السلام،مجله الاسلام، ص134؛ دیوان بیگی‌شیرازی، حدیقه الشعراِ،ج1 ، ص5۷۴.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج 2، ص ۳۵۳.
- ↑ آثار عجم، ص503؛ تذکره مرآه الفصاحه، ص199؛ فارسنامه ناصری، ج2، ص916؛ مجله یادگار، سال سوم، شماره 9، ص33؛ حدیقه الشعراء، ج2، ص573؛ دانشمندان و سخن سریان فارس، ج2، صص 454-459؛ احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص285؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص31؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، صص 652 و 653؛ بیان المفاخر، ج2، ص115؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص121.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص 333-332.
- ↑ لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص۲۳۶.
منبع
- لطفی، علیرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، 1390.
- مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386.