این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «اسداللّه قمشه‌ای»
Kh1.najafi (بحث | مشارکتها) |
(ویرایش کلی متن) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
'''شیخ اسداللّه | '''شیخ اسداللّه قمشه ای''' فرزند مشهدی جعفر، از اجله حکماء و مرتاضین در حدود سال 1297ق در شهرضا متولّد شد. وی از فضلا و مدرّسین [[مدرسه چهارباغ]] اصفهان بوده <ref>دانشنامه (محمّدباقر الفت)، بخش ششم، ص 1؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج 1، ص 256.</ref>و افزون بر آشنایی کامل با علوم عقلی و فلسفه، گاه‌گاه شعر نیز می‌سروده که تخلّص شعری وی، «'''دیوانه'''» بوده است. | ||
==زندگی نامه== | ==زندگی نامه== | ||
وی در مولد خود نزد حاج میرزا نصراللّه حکیم قمشه ای به تحصیل پرداخت، و ادبیّات، فقه، کلام، منطق و حکمت را فراگرفت؛ سپس به اصفهان آمد، و در [[مدرسه صدر بازار اصفهان|مدرسه صدر]]، به تدریس حکمت و ریاضیّات قدیم و جدید پرداخت.<ref>مهدوی،اعلام اصفهان</ref> | وی در مولد خود نزد حاج میرزا نصراللّه حکیم قمشه ای به تحصیل پرداخت، و ادبیّات، فقه، کلام، منطق و حکمت را فراگرفت؛ سپس به اصفهان آمد، و در [[مدرسه صدر بازار اصفهان|مدرسه صدر]]، به تدریس حکمت و ریاضیّات قدیم و جدید پرداخت.<ref>مهدوی،اعلام اصفهان</ref> | ||
از ابتداى بلوغ به تحصيل علوم راغب بـود و بـاوجود فراهم نبودن اسباب و اشتغال به زارعت، علـوم عربـى و منطـق را در زادگـاه خود به حد كمال فراگرفت و از محضر حكيم آقا ميرزا نصراللّه قمشه اى از شاگردان مرحوم حاجى سبزوارى بهره مند گرديد. سپس به اصفهان مهاجرت كرد و سـالها | از ابتداى بلوغ به تحصيل علوم راغب بـود و بـاوجود فراهم نبودن اسباب و اشتغال به زارعت، علـوم عربـى و منطـق را در زادگـاه خود به حد كمال فراگرفت و از محضر حكيم آقا ميرزا نصراللّه قمشه اى از شاگردان مرحوم حاجى سبزوارى بهره مند گرديد. سپس به اصفهان مهاجرت كرد و سـالها در مدرسه ى چهارباغ به كسب دروس حكمت و كلام مشغول بود.<ref>جمالى، تاريخ شهرضا، ص72</ref> | ||
انواع خطوط، خصوصا شکسته را خوب می نوشت، و زبان فرانسه را بدون استاد آموخته بود. | انواع خطوط، خصوصا شکسته را خوب می نوشت، و زبان فرانسه را بدون استاد آموخته بود. حافظه ى قوى و فضايل اخلاقى وى به حدى بوده است كـه مرحـوم [[محمد باقر الفت|محمـدباقرالفت]] پيرامون وى مى نويسد: | ||
حافظه | «ولی به اعتقاد بنده هرچند که در معلومات مسطوره و غیرها همسری نداشت با این وصف مقام علوّ طبع، حدّت ذهن، قوّه حافظه و جمیع فضائل اخلاقش به درجه‌ای بود که از روى انصاف مى توان گفت چنـين گـوهر ى گرانمايـه كمتر زيب عالم انسانيت گشته است».<ref>لطفی،تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص262 </ref><ref>دانشنامه (محمّدباقر الفت)، بخش ششم، ص 1 ـ 2(با تلخیص و تصرّف)</ref> | ||
از تألیفات او کتاب«علم الأشیاء» است که جهت محصلّین مدارس جدید تألیف نموده، و به چاپ رسیده است و «دیوان شعر»<ref>دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج 1، ص 256.</ref> که قسمتی از اشعارش نیز در کتاب دانشنامه به طبع رسیده است. | |||
سرانجام در 18 ذیقعده 1334ق در عنفوان جوانی در 36 سالگی وفات یافت، و در [[تکیه ملک]] در [[تخت فولاد]]، نزدیک قبر [[محمد کاشانی|آخوند کاشی]] مدفون گردید. <ref>اعلام اصفهان، ج1 ، ص 523.</ref> | در کتاب رجال اصفهان درباره ایشان آمده است: <blockquote>«...استاد، حکیمی دانا دل و عارفی فرزانه بود. زندگی ساده او در کمال بی‌اعتنایی به مادیات و مظاهر فریبای زندگی زودگذر و سبک‌سر عمر برگزار می‌گردید. با همه، مهر می‌ورزید و دل او جلوه‌گاه عشق و محبّت بود. با بزرگان اهل ادب و دانشمندان بینا و عارف، دوستی و مصاحبت داشت؛ چون فقیه و محدّث علّامه بزرگوار حاج [[میرزا علی شیرازی|میرزا علی آقا شیرازی]] ـ متوفای بیست و سوم جمادی‌الثانی 1375 ـ که روزگاری مدید چراغ هدایتی فرا راه اصفهانیان بود و از بیان علمی و زهد و حال و عرفان او خواص و عوام برخوردار می‌گشتند و با نگارنده کمترینش، الطاف و بزرگواری‌ها بود».<ref>رجال اصفهان،دکتر کتابی، ج 1، ص 407.</ref></blockquote>سرانجام در 18 ذیقعده 1334ق در عنفوان جوانی در 36 سالگی وفات یافت، و در [[تکیه ملک]] در [[تخت فولاد]]، نزدیک قبر [[محمد کاشانی|آخوند کاشی]] مدفون گردید. <ref>اعلام اصفهان، ج1 ، ص 523.</ref> | ||
از اشعار اوست: | از اشعار اوست: | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
{{ب|عاقل اگر چه عاقبت از جوی بگذرد امّا| مسلّم است که دیوانه وار نیست.<ref>سیری در تاریخ تخت فولاد، ص202؛ اصفهان (کتاب جوانان)، صص230و 231؛ رجال اصفهان، دکتر کتابی، ج1، صص406تا 411؛ دانشنامه، صص1 2 و 6؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص50؛ الذّریعه، ج9، ص335؛ نقباء البشر، ج1، ص132؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص256 و257؛ کارنامه همایی، صص56 57؛ تاریخ اصفهان، جابری، صص306و 307؛ جغرافیای تاریخی شهرستان شهرضا، ص81؛ تاریخ شهرضا.</ref>}} | {{ب|عاقل اگر چه عاقبت از جوی بگذرد امّا| مسلّم است که دیوانه وار نیست.<ref>سیری در تاریخ تخت فولاد، ص202؛ اصفهان (کتاب جوانان)، صص230و 231؛ رجال اصفهان، دکتر کتابی، ج1، صص406تا 411؛ دانشنامه، صص1 2 و 6؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص50؛ الذّریعه، ج9، ص335؛ نقباء البشر، ج1، ص132؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص256 و257؛ کارنامه همایی، صص56 57؛ تاریخ اصفهان، جابری، صص306و 307؛ جغرافیای تاریخی شهرستان شهرضا، ص81؛ تاریخ شهرضا.</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==شاگردان== | |||
حكیم قمشه ای در مدرسه چهارباغ و دیگر مدارس اصفهان، برای جمعی از فضلا تدریس داشته که برخی از آنان، عبارتند از حضرات آیات و حجج‌اسلام: | |||
ـ شیخ جلال‌الدین تفتی یزدی.<ref>آینه دانشوران، ص 632.</ref> | |||
ـ [[سید عبدالحسین طیب|سیّد عبدالحسین طیّب اصفهانی]] (1312 ـ 1412 ق)<ref>ستارگان درخشان حوزه علمیّه اصفهان، ص 109.</ref> | |||
ـ [[سید محمدعلی مبارکه‌ای|سیّد محمّدعلی مبارکه‌ای]] (1317 ـ 1365 ق)<ref>بزم قدسیان، ص 200.</ref> | |||
ـ [[محمدعلی معلم حبیب‌آبادی|میرزا محمّدعلی معلّم حبیب‌آبادی]] (1308 ـ 1396 ق) | |||
ـ سیّد مهدی حجازی سده‌ای (1314 ـ 1398 ق)<ref>دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج 2، ص 1091.</ref> | |||
ـ سیّد یحیی واعظ یزدی<ref>آینه دانشوران، ص 379.</ref> | |||
ـ و استاد [[جلال الدین همایی|جلال‌الدین همائی]] (1317 ـ 1400 ق).<ref>أعلام اصفهان، ج 2، ص 358.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۲۹: | سطر ۴۴: | ||
برگرفته از: [[اعلام اصفهان]]، [[سید مصلح الدین مهدوی]]، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1386. | برگرفته از: [[اعلام اصفهان]]، [[سید مصلح الدین مهدوی]]، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1386. | ||
برگرفته از [[تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان|کتاب تذكره | برگرفته از [[تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان|کتاب تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان]]<span> </span>: معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. | ||
[[رده:کتاب اعلام اصفهان جلد اول]] | [[رده:کتاب اعلام اصفهان جلد اول]] | ||
[[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]] | [[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]] | ||
[[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]] | |||
نسخهٔ ۲۳ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۰
شیخ اسداللّه قمشه ای فرزند مشهدی جعفر، از اجله حکماء و مرتاضین در حدود سال 1297ق در شهرضا متولّد شد. وی از فضلا و مدرّسین مدرسه چهارباغ اصفهان بوده [۱]و افزون بر آشنایی کامل با علوم عقلی و فلسفه، گاه‌گاه شعر نیز می‌سروده که تخلّص شعری وی، «دیوانه» بوده است.
زندگی نامه
وی در مولد خود نزد حاج میرزا نصراللّه حکیم قمشه ای به تحصیل پرداخت، و ادبیّات، فقه، کلام، منطق و حکمت را فراگرفت؛ سپس به اصفهان آمد، و در مدرسه صدر، به تدریس حکمت و ریاضیّات قدیم و جدید پرداخت.[۲]
از ابتداى بلوغ به تحصيل علوم راغب بـود و بـاوجود فراهم نبودن اسباب و اشتغال به زارعت، علـوم عربـى و منطـق را در زادگـاه خود به حد كمال فراگرفت و از محضر حكيم آقا ميرزا نصراللّه قمشه اى از شاگردان مرحوم حاجى سبزوارى بهره مند گرديد. سپس به اصفهان مهاجرت كرد و سـالها در مدرسه ى چهارباغ به كسب دروس حكمت و كلام مشغول بود.[۳]
انواع خطوط، خصوصا شکسته را خوب می نوشت، و زبان فرانسه را بدون استاد آموخته بود. حافظه ى قوى و فضايل اخلاقى وى به حدى بوده است كـه مرحـوم محمـدباقرالفت پيرامون وى مى نويسد:
«ولی به اعتقاد بنده هرچند که در معلومات مسطوره و غیرها همسری نداشت با این وصف مقام علوّ طبع، حدّت ذهن، قوّه حافظه و جمیع فضائل اخلاقش به درجه‌ای بود که از روى انصاف مى توان گفت چنـين گـوهر ى گرانمايـه كمتر زيب عالم انسانيت گشته است».[۴][۵]
از تألیفات او کتاب«علم الأشیاء» است که جهت محصلّین مدارس جدید تألیف نموده، و به چاپ رسیده است و «دیوان شعر»[۶] که قسمتی از اشعارش نیز در کتاب دانشنامه به طبع رسیده است.
در کتاب رجال اصفهان درباره ایشان آمده است:
«...استاد، حکیمی دانا دل و عارفی فرزانه بود. زندگی ساده او در کمال بی‌اعتنایی به مادیات و مظاهر فریبای زندگی زودگذر و سبک‌سر عمر برگزار می‌گردید. با همه، مهر می‌ورزید و دل او جلوه‌گاه عشق و محبّت بود. با بزرگان اهل ادب و دانشمندان بینا و عارف، دوستی و مصاحبت داشت؛ چون فقیه و محدّث علّامه بزرگوار حاج میرزا علی آقا شیرازی ـ متوفای بیست و سوم جمادی‌الثانی 1375 ـ که روزگاری مدید چراغ هدایتی فرا راه اصفهانیان بود و از بیان علمی و زهد و حال و عرفان او خواص و عوام برخوردار می‌گشتند و با نگارنده کمترینش، الطاف و بزرگواری‌ها بود».[۷]
سرانجام در 18 ذیقعده 1334ق در عنفوان جوانی در 36 سالگی وفات یافت، و در تکیه ملک در تخت فولاد، نزدیک قبر آخوند کاشی مدفون گردید. [۸]
از اشعار اوست:
| خوش تر ز روزگار جنون روزگار نیست | نیکوتر از دیار محبّت دیار نیست | |
| عاقل اگر چه عاقبت از جوی بگذرد امّا | مسلّم است که دیوانه وار نیست.[۹] |
شاگردان
حكیم قمشه ای در مدرسه چهارباغ و دیگر مدارس اصفهان، برای جمعی از فضلا تدریس داشته که برخی از آنان، عبارتند از حضرات آیات و حجج‌اسلام:
ـ شیخ جلال‌الدین تفتی یزدی.[۱۰]
ـ سیّد عبدالحسین طیّب اصفهانی (1312 ـ 1412 ق)[۱۱]
ـ سیّد محمّدعلی مبارکه‌ای (1317 ـ 1365 ق)[۱۲]
ـ میرزا محمّدعلی معلّم حبیب‌آبادی (1308 ـ 1396 ق)
ـ سیّد مهدی حجازی سده‌ای (1314 ـ 1398 ق)[۱۳]
ـ سیّد یحیی واعظ یزدی[۱۴]
ـ و استاد جلال‌الدین همائی (1317 ـ 1400 ق).[۱۵]
پانویس
- ↑ دانشنامه (محمّدباقر الفت)، بخش ششم، ص 1؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج 1، ص 256.
- ↑ مهدوی،اعلام اصفهان
- ↑ جمالى، تاريخ شهرضا، ص72
- ↑ لطفی،تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان،ص262
- ↑ دانشنامه (محمّدباقر الفت)، بخش ششم، ص 1 ـ 2(با تلخیص و تصرّف)
- ↑ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج 1، ص 256.
- ↑ رجال اصفهان،دکتر کتابی، ج 1، ص 407.
- ↑ اعلام اصفهان، ج1 ، ص 523.
- ↑ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص202؛ اصفهان (کتاب جوانان)، صص230و 231؛ رجال اصفهان، دکتر کتابی، ج1، صص406تا 411؛ دانشنامه، صص1 2 و 6؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص50؛ الذّریعه، ج9، ص335؛ نقباء البشر، ج1، ص132؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص256 و257؛ کارنامه همایی، صص56 57؛ تاریخ اصفهان، جابری، صص306و 307؛ جغرافیای تاریخی شهرستان شهرضا، ص81؛ تاریخ شهرضا.
- ↑ آینه دانشوران، ص 632.
- ↑ ستارگان درخشان حوزه علمیّه اصفهان، ص 109.
- ↑ بزم قدسیان، ص 200.
- ↑ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج 2، ص 1091.
- ↑ آینه دانشوران، ص 379.
- ↑ أعلام اصفهان، ج 2، ص 358.
منابع
برگرفته از: اعلام اصفهان، سید مصلح الدین مهدوی، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1386.
برگرفته از کتاب تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان : معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390.