این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

تفاوت میان نسخه‌های «تکیه آغاباشی»

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ایجاد صفحه)
 
(اصلاح لینک)
 
(۲۱ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Snapshot 22-11-05 23-01-26.jpg|بندانگشتی|نمای داخلی تکیه ی آغاباشی]]
'''تکیه آغاباشی''' منسوب به میرزا سلیمان آغاباشی بانی تکیه و از بستگان دربار ظِلُ السُّلطان و از خواجه سرایان اواخر قاجاریه است که مردی عارف پیشه و نیک نهاد بود و نسبت به علما، به ویژه صوفیان خاندان نعمت اللّهی خاتون آبادی اظهار ارادت می نمود <ref>جابرى انصارى، تاريخ اصفهان، ص254.</ref>و این تکیه را جهت عرفای این سلسله بنا نمود.
'''تکیه ی آغاباشی،''' منسوب به میرزا سلیمان آغاباشی بانی تکیه و از بستگان دربار ظِلُ السُّلطان و از خواجه سرایان اواخر قاجاریه است که مردی عارف پیشه و نیک نهاد بودو نسبت به علما،به ویژه صوفیان خاندان نعمت اللّهی خاتون آبادی اظهار ارادت می نمود و این تکیه را جهت عرفای این سلسله بنا نمود.<ref>عقیلی، تخت فولاد اصفهان، صص190-193.</ref>
 
 


<br />{{جعبه اطلاعات مکان|تصویر=[[پرونده:Snapshot 22-11-08 18-02-00.jpg|350px|وسط]]|نام=تکیه آغاباشی|کشور=ایران|شهر=اصفهان|دوره ساخت=عصر قاجار|کاربری=قبرستان}}
==موقعیّت جغرافیایی==
این تکیه از طرف شمال به کوچه [[تکیه میر فندرسکی|تکیه‌ی میر]]، از طرف جنوب به قبرستان عمومی، از طرف شرق به [[تکیه سیدالعراقین|تکیه‌ی سیّدالعراقین]] و از طرف غرب به [[تکیه خاتون آبادی|تکیه‌ی خاتون آبادی]] محدود می‌شود. دسترسی به این تکیه نیز از طریق دالانی از تکیه‌ی خاتون آبادی صورت می گیرد.


<br />


==سبک معماری==
معماری ساختمان وسط تکیه آغاباشی عبارتست از<span> </span> بنای چهارگوش آرامگاهی بدون گنبد که این نوع معماری با سبک کاخ سازی در ایران سابقه ای دیرینه دارد. <ref>كيانى، معمارى ايران در دوره اسلام، ص295.</ref>


اين تكيه در دوران حکومت ظل السلطان بر اصفهان حدود سال های 1324-1323ق بنا گردید. به این جهت از بناهای تاریخی ارزشمند عصر قاجار محسوب می شود. تکیه از دو قسمت شمالی و جنوبی تشکیل شده است. در قسمت شمالی صوفیان و دراویش خاندان نعمت اللّهی و وابستگان این خاندان مدفون هستند. وسط تکیه سردابی است که آرامگاه صوفیان سلسله نعمت اللّهی به شمار می آید.


<br />
قرار گرفتن این تکیه در یک مکان مذهبی نشان از اجرای معماری اسلامی و سنتی در آن دارد و قرار گیری بقعه در وسط تکیه، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می کند. علاوه بر این، بنای مرکزی سبب ایجاد دو صحن متفاوت از هم، در داخل تکیه گردیده است. این تفاوت را می توان در اختلاف سطح دو صحن و طرز بازسازی و مرمت هر یک از آن دو به خوبی مشاهده کرد.
==وجه تسمیه==
اين تكيه در دوران حکومت ظل السلطان بر اصفهان حدود سال های 24-1323ق بنا گردید. به این جهت از بناهای تاریخی ارزشمند عصر قاجار محسوب می شود. تکیه از دو قسمت شمالی و جنوبی تشکیل شده است. در قسمت شمالی صوفیان و دراویش خاندان نعمت اللّهی و وابستگان این خاندان مدفون هستند وسط تکیه سردابی است که آرامگاه صوفیان سلسله نعمت اللّهی به شمار می آید.


قرار گرفتن این تکیه در یک مکان مذهبی نشان از اجرای معماری اسلامی و سنتی در آن دارد و قرار گیری بقعه در وسط تکیه،توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. علاوه بر این، بنای مرکزی سبب ایجاد دو صحن متفاوت از هم، در داخل تکیه گردیده است. این تفاوت را می توان در اختلاف سطح دو صحن و طرز بازسازی و مرمت هر یک از آن دو به خوبی مشاهده کرد.
ساختمان وسط تکیه و سرداب و بالاخانه آن توسط میرزا عبدالحسین میرپنجه جرقویه‌ای یکی از فرماندهان قشون ظِلُ السّلطان ساخته شده و خودش نیز در سرداب این ساختمان مدفون است. میرزا سلیمان آغاباشی پس از درگذشت [[سید محمداسماعیل پاقلعه ای|مير محمد اسماعيل خاتون آبادى]] در جنب تكيه خاتون آبادى بقعه اى براى او بنا كرد. قبر آغاباشی در یکی از اتاق های صحن شمالی قرار دارد.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص 78-77.</ref>


معماری بقعه را «اتینگهاوزن» چنین توصیف نموده است: معماری بقعه وسط تکیه عبارت است از:
معماری بقعه را «اتینگهاوزن» چنین توصیف نموده است: <blockquote>معماری بقعه وسط تکیه عبارت است از:


بنای چهار گوش آرامگاهی بدون گنبد، که سابقه این نوع معماری به دوران سلجوقی می رسد. در آن آرامگاه ها، بقعه به صورت برج یا بنای مربع شکل ایجاد می شود. این مکان ها به تدریج تبدیل به زیارتگاه های عمومی می شد که می توانست پذیرای زائران از نقاط دور به سمت خود باشد. بنای وسط تکیه پلان مربع شکلی است که از دو طبقه تشکیل یافته است. سردابی به عنوان طبقه زیرین برای دفن اموات و ساختمان اصلی که بنای وسط تکیه محسوب می شود. ساخت نیم طاق ها و پنجره ها به سبک هلالی است و کاربرد طرح هایی چون، استفاده از سِکُنج سبب ایجاد طاقچه های متنوع در این سرداب شده است. چفت یکی از طرح های به کار رفته در سرداب است که از تکرار آن طاق ایجاد شده و آن را به صورت جناغی درآورده است. این امر با استفاده از تویزه ها که در جوانب مختلف با آجر پر شده، مانع شکستن طاق می شود مصالح به کار رفته در طاق بندی سرداب به سبك آجري و با وجود سادگی طرح هم تزیینی است و هم اساس و چهار چوب سایر طرح ها به شمار می آید. از آثار هنری موجود در این تکیه، سنگاب ارزشمندی است که در صحن جنوبی قرار دارد. این سنگاب در دوران قاجاریه حجاری و نصب شده است که بر اساس متن حک شده بر سنگاب، تاریخ آن، سال 1210ق است.
بنای چهار گوش آرامگاهی بدون گنبد، که سابقه این نوع معماری به دوران سلجوقی می‌رسد. در آن آرامگاه‌ها، بقعه به صورت برج یا بنای مربع شکل ایجاد می‌شود. این مکان ها به تدریج تبدیل به زیارتگاه های عمومی می‌شد که می توانست پذیرای زائران از نقاط دور به سمت خود باشد. بنای وسط تکیه پلان مربع شکلی است که از دو طبقه تشکیل یافته است.  


صحن شمالی تکیه از لحاظ الگوی معماری با صحن جنوبی یک تفاوت دارد. وجود اتاق ها و حجره ها در چهار طرف صحن شمالی و یک ایوان شاه نشین در بالاخانه وسط تکیه مشرف به صحن شمالی، سبب تمایز این صحن با صحن جنوبی گردیده که فاقد چنین ویژگی هایی است. تکیه آغاباشی را می توان جزو تکایای محصور و بسته تخت فولاد به شمار آورد و همین ویژگی باعث شده تا در مقایسه با تکایای باز و بدون حصار تخت فولاد ویژگی های تاریخی و معماری خویش را بیشتر حفظ نماید و کمتر در معرض دخالت های طبیعی و انسانی قرار گیرد؛ هر چند تأثیر این عوامل امروزه سبب تغییراتی در بافت معماری این تکیه نیز گردیده است.
سردابی به عنوان طبقه زیرین برای دفن اموات و ساختمان اصلی که بنای وسط تکیه محسوب می شود. ساخت نیم طاق‌ها و پنجره‌ها به سبک هلالی است و کاربرد طرح‌هایی چون، استفاده از سِکُنج سبب ایجاد طاقچه‌های متنوع در این سرداب شده است. چفت یکی از طرح‌های به کار رفته در سرداب است که از تکرار آن طاق ایجاد شده و آن را به صورت جناغی درآورده است.  


===بقعه تکیه آغاباشی===
این امر با استفاده از تویزه ها که در جوانب مختلف با آجر پر شده، مانع شکستن طاق می شود. مصالح به کار رفته در طاق بندی سرداب به سبك آجری و با وجود سادگی طرح هم تزیینی است و هم اساس و چهار چوب سایر طرح ها به شمار می آید. <ref>اتينگهاوزن، هنر و معماری اسلامی، صص397-382.</ref> </blockquote>از آثار هنری موجود در این تکیه، سنگاب ارزشمندی است که در صحن جنوبی قرار دارد. این سنگاب در دوران قاجاریه حجاری و نصب شده است که بر اساس متن حک شده بر سنگاب، تاریخ آن سال 1210ق است.  
ساختمان وسط تکیه و سرداب و بالاخانه ی آن توسط میرزا عبدالحسین میرپنجه جرقویه ای یکی از فرماندهان قشون ظِلُ السّلطان ساخته شده و خودش نیز در سرداب این ساختمان مدفون است. قبر آغاباشی در یکی از اتاق های صحن شمالی قرار دارد.


معماری ساختمان وسط تکیه آغاباشی عبارتست از<span> </span>: بنای چهارگوش آرامگاهی بدون گنبد که این نوع معماری با سبک کاخ سازی در ایران سابقه ای دیرینه دارد.<br />
صحن شمالی تکیه از لحاظ الگوی معماری با صحن جنوبی یک تفاوت دارد. وجود اتاق ها و حجره ها در چهار طرف صحن شمالی و یک ایوان شاه‌نشین در بالاخانه وسط تکیه مشرف به صحن شمالی، سبب تمایز این صحن با صحن جنوبی گردیده که فاقد چنین ویژگی هایی است.  


==موقعیّت جغرافیایی تکیه==
تکیه آغاباشی را می توان جزو تکایای محصور و بسته تخت فولاد به شمار آورد و همین ویژگی باعث شده تا در مقایسه با تکایای باز و بدون حصار تخت فولاد ویژگی های تاریخی و معماری خویش را بیشتر حفظ نماید و کمتر در معرض دخالت های طبیعی و انسانی قرار گیرد؛ هر چند تأثیر این عوامل امروزه سبب تغییراتی در بافت معماری این تکیه نیز گردیده است.
این تکیه از طرف شمال به کوچه تکیه ی میر، از طرف جنوب به قبرستان عمومی، از طرف شرق به [[تکیه سیدالعراقین|تکیه ی سیّدالعراقین]] و از طرف غرب به تکیه ی خاتون آبادی محدود می شود. دسترسی به این تکیه نیز از طریق دالانی از تکیه ی خاتون آبادی صورت می گیرد.


==مشاهیرمدفون==
==مشاهیرمدفون==
الف ) مدفونین در تکیه آغاباشی اوّل(قسمت جنوبی)
الف ) مدفونین در تکیه آغاباشی اوّل(قسمت جنوبی)


1- میرزا عباس صابر علی شاه: فرزند میر محمّدهادی، متوفّی 1350 ه . ق. از عرفای خاندان نعمت اللّهی که در خوش اخلاقی و فضایل برجسته ی معنوی معروف بود. در تاریخ فوتش نیز سروده شد:
#میرزا عباس صابر علی شاه
 
#[[سید محمدهادی پاقلعه ای|میر محمّدهادی نعمت اللّهی خاتون آبادی]]
{{شعر}}
#میر محمّد اسماعیل
{{ب|عباس که بُد نوای او از نی عشق|شد مست و خموش و رفت اندر پی عشق}}
#دکتر ابراهیم نعمت اللّهی
{{ب|تاریخ سکوت جابری گفت: ببین|عباس عجب آمده مست از می عشق.}}
#[[باقر حمیدی|باقر حمیدی]]
{{پایان شعر}}
#[[زین العابدین بن عباس نعمت اللهی|میرزا زین العابدین نعمت اللّهی]]
2 - میر محمّدهادی نعمت اللّهی خاتون آبادی: ملقّب به «هادی علیشاه»، متوفّی 1311 ه . ق. فرزند حاج میرزا محمّد حسینی خاتون آبادی. اوّل کس از سلسله ی سادات خاتون آبادی که متمایل به تصوّف و عرفان شد. از عرفای بزرگ سلسله ی نعمت اللّهی که آغاباشی این تکیه و سرداب و بالاخانه را جهت او بنا کرد.
#میر ابوطالب نعمت اللّهی
3 - میر محمّد اسماعیل: مشهور به «صابر علی شاه دوم»، متوفّی 1323 ه . ق. برادر کوچکتر میر محمّدهادی. وی مراد سلسله ی نعمت اللّهی اصفهان بود.
#[[علی اکبر نعمت اللهی|حاج میرزا علی اکبر پاقلعه ای]]
 
4 - دکتر ابراهیم نعمت اللّهی: فرزند حاج میرزا علی اکبر پاقلعه ای، متوفّی 1401 ه . ق. استاد دانشکده پزشکی. وی صاحب آثار و تألیفات زیادی می باشد از جمله می توان به: الف) اصول تغذیه و ویتامین ها ب) فیزیولوژی و سایر کتب اشاره کرد.
 
5 [[باقر حمیدی|- باقر حمیدی]]: فرزند جعفر متوفّی 1349 ه . ق. از شعرا و عرفای اصفهان که در مدح ائمه معصومین اشعاری خوب سروده است. این شعراز اشعار اوست:
{{شعر}}
{{ب|مداحی علی ز ازل گشته کار من|این شیوه است به ابد افتخار من}}
{{ب|چشم امید من بدر شاه اولیاست|نومید کی شود دل امیدوار من.<ref>مهدوی: تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص 165 ؛ و نصرالهی، غلامرضا: جزوه تخت فولاد سرزمین جاویدان، بخش مشاهیر تکیه آغاباشی؛مهدوی: سیری در تخت فولاد، ص 54؛کتابی، محمّدباقر: رجال اصفهان، ص 379 ؛مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ج 1 ، ص 96 .</ref>}}
{{پایان شعر}}
عدّه ای از مشاهیر در این قسمت عبارتند از:
 
6 - [[زین العابدین بن عباس نعمت اللهی|میرزا زین العابدین نعمت اللّهی]]: متوفّی 1402 ه . ق.(عارف و صوفی)
 
7 - میر ابوطالب نعمت اللّهی: متوفّی 1412 ه . (عارف)
 
8 - حاج میرزا علی اکبر پاقلعه ای: متوفّی 1352 ق.(عارف، شاعر)


ب ) مدفونین در قسمت شمالی تکیه ی آغاباشی
ب ) مدفونین در قسمت شمالی تکیه ی آغاباشی


1 - میرزا سلیمان آغاباشی: از خواجه سرایان دستگاه ظلّ السّلطان و خود مردی عارف پیشه و نیک نهاد بوده و نسبت به علماء و خصوصاً آقایان علمای خاتون آبادی اظهار ارادت می نمود. پس از درگذشت میر محمّد اسماعیل خاتون آبادی مشهور به «صابر علیشاه دوم» در جنب تکیه خاتون آبادی بقعه ای برای او بنا کرد.
#میرزا سلیمان آغاباشی
 
#[[محمدرضا شکیب اصفهانی|محمّدرضا شکیب]]
2 - [[محمدرضا شکیب اصفهانی|محمّدرضا شکیب]]: فرزند محمّدحسین، متوفّی 1403 ه . ق. از ادباء و شعرای برجسته، متخلّص به «شکیب». صاحب دیوان اشعار.
#استاد شکراللّه صنیع زاده
 
#[[سید حسین شجره بزمی|حسین شجره]]
3 - استاد شکراللّه صنیع زاده: متوفّی 1404 ه . ق. احیاءگر هنر میناسازی در ایران که هنر میناسازی را که بعد از صفویه در ایران متروک شده بود، احیاء کرد. آثار زیبای او در بسیاری از اماکن مذهبی و مقدّسه مانند کربلا، نجف، کاظمین، سامراء،مشهد و قم دیده می شود.
#عباسعلی موزون
 
#[[محمدابراهیم نعمت اللهی|استاد محمّدابراهیم نعمت اللّهی]]<ref>عقیلی، تخت فولاد اصفهان، صص193-190.</ref>
4 - [[سید حسین شجره بزمی|حسین شجره]]: متوفّی 1402 ه . ق. فرزند [[سید عبدالرسول بزمی اصفهانی|سیّد عبدالرسول شجره]](از شعرای مدفون در همین تکیه). از شعراء و نویسندگان و دانشمندان اصفهان در قرن چهاردهم. متخلّص به «شیوا» از آثار ارزشمند او می توان به الف) تحقیق در رباعیات خیّام ب) علم معاش ج) شخصیّت مولوی د) مقدمه بر جغرافیای اقتصادی اشاره نمود. این شعراز اشعار اوست:
{{شعر}}
{{ب|گر خاک شود وجود دانا|او راست حیات جاودانی}}
{{ب|لیکن بمثل حیات نادان|مرگست بنام زندگانی<ref>مهدوی: تذکره شعرای اصفهان، ص 295 .</ref>}}
{{پایان شعر}}
5 - عباسعلی موزون: متوفّی 1392 عارف شاعر.


6 - [[محمدابراهیم نعمت اللهی|استاد محمّدابراهیم نعمت اللّهی]]: مشهور به «نقّاش باشی». متوفی 1334 ق. فرزند محمّدحسین. از هنرمندان توانای اصفهان در نقّاشی. وی با آمیختن سبک نقّاشی ایرانی با سبک قفقازی شیوه ای تازه پدید آورد و ذوق و نبوغ خود را به نمایش گذاشت.<ref>مجله وقف میراث جاویدان، شماره 19 و 20، پاییز 1376 ؛جهت اطلاع از شرح حال وی، ر. ک: جابری انصاری: تاریخ اصفهان، ص 254 ؛نمونه ای از اشعار وی در کتاب تذکره شعرای معاصر اصفهان، مرحوم مهدوی، ص 274 ذکر شده است؛ابوعطاء: (مقاله مروری بر زندگانی هنرمند میناکار استاد شکراللّه صنیع زاده)، فصلنامه فرهنگ اصفهان، سال اول، شماره 2 و 3 ؛نمونه اشعارش در تذکره شعرای اصفهان مرحوم مهدوی صفحه 475 آورده شده است.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==


==منبع==
*عقیلی، احمد، [[تخت فولاد اصفهان (کتاب)|تخت فولاد اصفهان]]، زیرنظر اصغر منتظر القائم؛ با همکاری مجموعه تاریخی فرهنگی و مذهبی تخت فولاد (دانشنامه تخت فولاد اصفهان)، چاپ دوم، اصفهان، کانون پژوهش، 1385.
برگرفته از: [http://www.takhtefoulad.ir/ پایگاه اطلاع رسانی تخت فولاد اصفهان]
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.


برگرفته از: عقیلی، احمد، تخت فولاد اصفهان، زیرنظر اصغر منتظر القائم؛ با همکاری مجموعه تاریخی فرهنگی و مذهبی تخت فولاد (دانشنامه تخت فولاد اصفهان)، چاپ دوم، اصفهان، کانون پژوهش، 1385.
[[رده:تکایای دوره صفویه تا قاجار]]
[[رده:تکایای دوره صفویه تا قاجار]]
[[رده:تکایای تخت فولاد]]
[[رده:تکایای تخت فولاد]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۱۰

تکیه آغاباشی منسوب به میرزا سلیمان آغاباشی بانی تکیه و از بستگان دربار ظِلُ السُّلطان و از خواجه سرایان اواخر قاجاریه است که مردی عارف پیشه و نیک نهاد بود و نسبت به علما، به ویژه صوفیان خاندان نعمت اللّهی خاتون آبادی اظهار ارادت می نمود [۱]و این تکیه را جهت عرفای این سلسله بنا نمود.


Snapshot 22-11-08 18-02-00.jpg
مشخصات مکان
نامتکیه آغاباشی
کشورایران
شهراصفهان
دوره ساختعصر قاجار
کاربریقبرستان

موقعیّت جغرافیایی

این تکیه از طرف شمال به کوچه تکیه‌ی میر، از طرف جنوب به قبرستان عمومی، از طرف شرق به تکیه‌ی سیّدالعراقین و از طرف غرب به تکیه‌ی خاتون آبادی محدود می‌شود. دسترسی به این تکیه نیز از طریق دالانی از تکیه‌ی خاتون آبادی صورت می گیرد.


سبک معماری

معماری ساختمان وسط تکیه آغاباشی عبارتست از  بنای چهارگوش آرامگاهی بدون گنبد که این نوع معماری با سبک کاخ سازی در ایران سابقه ای دیرینه دارد. [۲]

اين تكيه در دوران حکومت ظل السلطان بر اصفهان حدود سال های 1324-1323ق بنا گردید. به این جهت از بناهای تاریخی ارزشمند عصر قاجار محسوب می شود. تکیه از دو قسمت شمالی و جنوبی تشکیل شده است. در قسمت شمالی صوفیان و دراویش خاندان نعمت اللّهی و وابستگان این خاندان مدفون هستند. وسط تکیه سردابی است که آرامگاه صوفیان سلسله نعمت اللّهی به شمار می آید.

قرار گرفتن این تکیه در یک مکان مذهبی نشان از اجرای معماری اسلامی و سنتی در آن دارد و قرار گیری بقعه در وسط تکیه، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می کند. علاوه بر این، بنای مرکزی سبب ایجاد دو صحن متفاوت از هم، در داخل تکیه گردیده است. این تفاوت را می توان در اختلاف سطح دو صحن و طرز بازسازی و مرمت هر یک از آن دو به خوبی مشاهده کرد.

ساختمان وسط تکیه و سرداب و بالاخانه آن توسط میرزا عبدالحسین میرپنجه جرقویه‌ای یکی از فرماندهان قشون ظِلُ السّلطان ساخته شده و خودش نیز در سرداب این ساختمان مدفون است. میرزا سلیمان آغاباشی پس از درگذشت مير محمد اسماعيل خاتون آبادى در جنب تكيه خاتون آبادى بقعه اى براى او بنا كرد. قبر آغاباشی در یکی از اتاق های صحن شمالی قرار دارد.[۳]

معماری بقعه را «اتینگهاوزن» چنین توصیف نموده است:

معماری بقعه وسط تکیه عبارت است از:

بنای چهار گوش آرامگاهی بدون گنبد، که سابقه این نوع معماری به دوران سلجوقی می‌رسد. در آن آرامگاه‌ها، بقعه به صورت برج یا بنای مربع شکل ایجاد می‌شود. این مکان ها به تدریج تبدیل به زیارتگاه های عمومی می‌شد که می توانست پذیرای زائران از نقاط دور به سمت خود باشد. بنای وسط تکیه پلان مربع شکلی است که از دو طبقه تشکیل یافته است.

سردابی به عنوان طبقه زیرین برای دفن اموات و ساختمان اصلی که بنای وسط تکیه محسوب می شود. ساخت نیم طاق‌ها و پنجره‌ها به سبک هلالی است و کاربرد طرح‌هایی چون، استفاده از سِکُنج سبب ایجاد طاقچه‌های متنوع در این سرداب شده است. چفت یکی از طرح‌های به کار رفته در سرداب است که از تکرار آن طاق ایجاد شده و آن را به صورت جناغی درآورده است.

این امر با استفاده از تویزه ها که در جوانب مختلف با آجر پر شده، مانع شکستن طاق می شود. مصالح به کار رفته در طاق بندی سرداب به سبك آجری و با وجود سادگی طرح هم تزیینی است و هم اساس و چهار چوب سایر طرح ها به شمار می آید. [۴]

از آثار هنری موجود در این تکیه، سنگاب ارزشمندی است که در صحن جنوبی قرار دارد. این سنگاب در دوران قاجاریه حجاری و نصب شده است که بر اساس متن حک شده بر سنگاب، تاریخ آن سال 1210ق است.

صحن شمالی تکیه از لحاظ الگوی معماری با صحن جنوبی یک تفاوت دارد. وجود اتاق ها و حجره ها در چهار طرف صحن شمالی و یک ایوان شاه‌نشین در بالاخانه وسط تکیه مشرف به صحن شمالی، سبب تمایز این صحن با صحن جنوبی گردیده که فاقد چنین ویژگی هایی است.

تکیه آغاباشی را می توان جزو تکایای محصور و بسته تخت فولاد به شمار آورد و همین ویژگی باعث شده تا در مقایسه با تکایای باز و بدون حصار تخت فولاد ویژگی های تاریخی و معماری خویش را بیشتر حفظ نماید و کمتر در معرض دخالت های طبیعی و انسانی قرار گیرد؛ هر چند تأثیر این عوامل امروزه سبب تغییراتی در بافت معماری این تکیه نیز گردیده است.

مشاهیرمدفون

الف ) مدفونین در تکیه آغاباشی اوّل(قسمت جنوبی)

  1. میرزا عباس صابر علی شاه
  2. میر محمّدهادی نعمت اللّهی خاتون آبادی
  3. میر محمّد اسماعیل
  4. دکتر ابراهیم نعمت اللّهی
  5. باقر حمیدی
  6. میرزا زین العابدین نعمت اللّهی
  7. میر ابوطالب نعمت اللّهی
  8. حاج میرزا علی اکبر پاقلعه ای

ب ) مدفونین در قسمت شمالی تکیه ی آغاباشی

  1. میرزا سلیمان آغاباشی
  2. محمّدرضا شکیب
  3. استاد شکراللّه صنیع زاده
  4. حسین شجره
  5. عباسعلی موزون
  6. استاد محمّدابراهیم نعمت اللّهی[۵]

پانویس

  1. ↑ جابرى انصارى، تاريخ اصفهان، ص254.
  2. ↑ كيانى، معمارى ايران در دوره اسلام، ص295.
  3. ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص 78-77.
  4. ↑ اتينگهاوزن، هنر و معماری اسلامی، صص397-382.
  5. ↑ عقیلی، تخت فولاد اصفهان، صص193-190.

منابع

  • عقیلی، احمد، تخت فولاد اصفهان، زیرنظر اصغر منتظر القائم؛ با همکاری مجموعه تاریخی فرهنگی و مذهبی تخت فولاد (دانشنامه تخت فولاد اصفهان)، چاپ دوم، اصفهان، کانون پژوهش، 1385.
  • مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.
برگرفته از «https://wiki.esfhozeh.ir/index.php?title=تکیه_آغاباشی&oldid=47863»