این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «بهاءالدین فاضل نوری»
Kh1.farokhi (بحث | مشارکتها) (ایجاد صفحه) |
جز (درج جعبه اطلاعات عالمان) |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
'''ميرزا بهاءالدين نوری''' معروف به '''فاضل نوری'''، | {{جعبه اطلاعات عالمان|تصویر=[[پرونده:B.nori.jpg|300px|وسط]]|نام کامل=بهاءالدین نوری|شهرت=فاضل نوری|تاریخ وفات=1342قمری|مدفن=[[تکیه بابا رکن الدین]]|اساتید=[[محمد کاشی|آخوند کاشی]]|اجتماعی=ائمه جماعت}} | ||
'''ميرزا بهاءالدين نوری''' (متوفی 1342ق)معروف به '''فاضل نوری'''، عالمی فاضل، جـامع معقـول و منقـو ل، شاعر، اديب و از علمای عالیقدر اواخر دوره قاجاریه بود. | |||
<br /> | |||
==زندگی نامه== | ==زندگی نامه== | ||
===خاندان=== | |||
میرزا بهاءالدین تنها پسر [[عبدالجواد بن محمدعلی نوری|میرزا جواد نوری]] و مادرش، دختر [[محمدابراهیم کلباسی|حـاجی كلباسی]] است. جد او حاج [[محمدعلی بن محمداسماعیل نوری مازندرانی|ملا محمدعلی]] از قصبه‌ی نور مازندران بوده و به اصفهان مهاجرت كرده است. | |||
====فرزندان==== | |||
وی دارای دو همسر بوده كه اولی [[خورشید نوری|خورشيد خانم]] دختر مرتضی خـان نـوری معـروف بـه شيطان خالوی ظلّ السلطان مسعود ميرزا حاكم اصفهان بوده و در غـرّه شـوال 1329 درگذشته و در [[تکیه بابا رکن الدین|تكيه باباركن الدين]] نزديك قبر حاجی ميرزا تقی معبر دفن گرديد و از وی دارای چهار فرزند پسر به نامهای حاج [[نجم‌الدین فاضل نوری|نجـم الـدين]] ملقّـب بـه «نجـم الشـريعه» و معروف به «حاج فاضل نوری» و دكتـر عمادالدين نوری خواجوی(طبيب) و ضياءالدين نوری خواجوی كه نظامی بوده است و نصيرالدين نوری خواجوی در شغل قضايی، بوده است. مرحوم فاضل نوری پس از وفات همسرش دختر حاج [[عبدالرزاق بن محمدکاظم رشتی|ميرزا عبدالرزاق رشتی]] را به همسری برمی گزينـد و از او نيز دارای سه پسر و يک دختر می شود كه فرزندانش رحمت‌اللّه و هبت‌اللّه و فيض اللّـه نام داشته اند. | |||
===تحصیلات=== | |||
میرزا بهاء در [[حوزه علمیه صدر بازار اصفهان|مدرسه صدر]] شروع به تحصیل نمود و پس از مدتی به [[حوزه علمیه جده بزرگ|مدرسه جده]] که [[محمد کاشی|آخوند کاشی]] در آن ساکن بود و مجلس درس داشت رفت. پس از چهارده سال حکمت آموزی از محضر آخوند کاشی به نجف سفر کرد و در آن شهر مقدس به تحصیلات دینی خود ادامه داد و بعد از چهار سال که به حد اجتهاد رسیده بود، راهی ایران شد.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص308-307.</ref> | |||
مرحوم [[جلال‌الدین همایی|همايی]] درباره ی فاضل نوری می نويسد:<blockquote>«وی چهارده سال در نزد آخوند كاشـی مـدرس و عالم معروف مدرسه ی صدر و اساتيد ديگر و مدت چهار سـال در عتبـات عاليـات تحصيل كرده و سرمايه علمی و ادبی آموخته، در علم ادبيه دسـت و از طبـع مـوزون شاعری نصيب داشت و در منظومات خود فاضل تخلّص می كرد. وی بعضی رسـائل هـم تأليف كرده بود كه نسخه ی خطی آنها علی المسموع نزد اولادش محفوظ اسـت.»<ref> همايی، تاريخ اصفهان(فصل تكايا و مقابر)، ص67.</ref></blockquote>مرحوم همايی اشاره ای به اجتهاد نامبرده نـدارد. امـا محمـود هـدايت در گلـزار جاويدان می نويسد: | |||
«... برای تكميل فقه و اصول به عتبات عاليات رفـت و پـس از چندی به مرحله‌ی اجتهاد نائل آمد». | |||
==سیره اخلاقی== | |||
او عارفی سالک و فاضلی کامل، جامع علوم، متدین و صبور بود و به تصفیه باطن و تهذیب نفس اهتمام داشت. | |||
محمد علی تبریزی می‌نویسد: « تمامی اوقات شریفه او در تصفیه باطن و تهذیب اخلاق مصروف می‌شد و مسالک سیر و سلوک را سالک و در فنون شعری ماهر بود»<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج6، ص259.</ref> | |||
==آثار و فعالیت ها== | |||
===آثار=== | |||
از وی دو مجموعه شعر وجود داشته که از بین رفته است و تنها ابیات پراکنده‌ای باقی مانده است.البته قسمتی از اشعارش را فرزندش آقا نصیرالدّین نوری معروف به «خواجوی» مدوّن و آماده چاپ ساخته بود که ظاهراً هنوز به طبع نرسیده است. او كه در فنون شعری ماهر بود به '''فاضل''' تخلص می نمود. | |||
از اشعار اوست: | از اشعار اوست: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| جهان اگرچه درختی اسـت سـبز و خـرّم ليـك| نيــاورد بــه جــز از درد و رنــج و غصــه ثمــر}} | |||
{{ب| نهـــالی ار بنشـــانی كـــزو ثمـــر چينـــی| بــه غيــر محنــت و انــدوه و غــم نيــارد بــر}} | |||
{{م|****}} | |||
{{ب| جهان به چشـم خردمنـد لاشـه مـرداری سـت| نمــی كننــد خردپيشــگان بــه لاشــه نظــر}} | |||
{{ب|بــه نيكنــامی بگــذر ازيــن كريــوه ی ديــو|مكــن خيــال توقّــف دريــن ســرای دو در<ref>هدايت، گلزار جاويدان، ج2 ،ص1010.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
این بیت را در زیارت بیت اللَّه الحرام و طواف کعبه سروده است: | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| | {{ب|به طواف کعبه کجایند عاشقان که مگر|چشند لذّت دورِ نگار گردیدن<ref>مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص65؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 396 - 395؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص73.</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
<br /> | |||
===فعالیت ها=== | |||
وی در اصفهان ائمه جماعت محله نو و بیدآبادبوده و به فصل خصومات می پرداخته و در تکمیل بنای مسجد دروازه نو که پدرش بنا نهاده بود، همت نمود. | |||
==وفات== | |||
وی در شب پنج شنبه 20 جمادی الاولی سال 1342ق وفات یافته و جنب مزار پدر دانشمند خود واقع در [[تکیه بابا رکن الدین|تکیه بابا رکن الدّین]] در [[تخت فولاد]] مدفون گردید.<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص179؛ لطفی، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص429.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | |||
*لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰. | |||
*[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان،1386. | |||
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392. | |||
* | |||
[[رده: کتاب | [[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]] | ||
[[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]] | |||
[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]] | |||
[[رده:علمای قرن 14]] | |||
[[رده:شاگردان آخوند کاشی]] | |||
[[رده:ائمه جماعت]] | |||
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۸:۳۴
 | |
| اطلاعات فردی و علمی | |
|---|---|
| نام کامل | بهاءالدین نوری |
| شهرت | فاضل نوری |
| تاریخ وفات | 1342قمری |
| مدفن | تکیه بابا رکن الدین |
| اساتید | آخوند کاشی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | ائمه جماعت |
ميرزا بهاءالدين نوری (متوفی 1342ق)معروف به فاضل نوری، عالمی فاضل، جـامع معقـول و منقـو ل، شاعر، اديب و از علمای عالیقدر اواخر دوره قاجاریه بود.
زندگی نامه
خاندان
میرزا بهاءالدین تنها پسر میرزا جواد نوری و مادرش، دختر حـاجی كلباسی است. جد او حاج ملا محمدعلی از قصبه‌ی نور مازندران بوده و به اصفهان مهاجرت كرده است.
فرزندان
وی دارای دو همسر بوده كه اولی خورشيد خانم دختر مرتضی خـان نـوری معـروف بـه شيطان خالوی ظلّ السلطان مسعود ميرزا حاكم اصفهان بوده و در غـرّه شـوال 1329 درگذشته و در تكيه باباركن الدين نزديك قبر حاجی ميرزا تقی معبر دفن گرديد و از وی دارای چهار فرزند پسر به نامهای حاج نجـم الـدين ملقّـب بـه «نجـم الشـريعه» و معروف به «حاج فاضل نوری» و دكتـر عمادالدين نوری خواجوی(طبيب) و ضياءالدين نوری خواجوی كه نظامی بوده است و نصيرالدين نوری خواجوی در شغل قضايی، بوده است. مرحوم فاضل نوری پس از وفات همسرش دختر حاج ميرزا عبدالرزاق رشتی را به همسری برمی گزينـد و از او نيز دارای سه پسر و يک دختر می شود كه فرزندانش رحمت‌اللّه و هبت‌اللّه و فيض اللّـه نام داشته اند.
تحصیلات
میرزا بهاء در مدرسه صدر شروع به تحصیل نمود و پس از مدتی به مدرسه جده که آخوند کاشی در آن ساکن بود و مجلس درس داشت رفت. پس از چهارده سال حکمت آموزی از محضر آخوند کاشی به نجف سفر کرد و در آن شهر مقدس به تحصیلات دینی خود ادامه داد و بعد از چهار سال که به حد اجتهاد رسیده بود، راهی ایران شد.[۱]
مرحوم همايی درباره ی فاضل نوری می نويسد:
«وی چهارده سال در نزد آخوند كاشـی مـدرس و عالم معروف مدرسه ی صدر و اساتيد ديگر و مدت چهار سـال در عتبـات عاليـات تحصيل كرده و سرمايه علمی و ادبی آموخته، در علم ادبيه دسـت و از طبـع مـوزون شاعری نصيب داشت و در منظومات خود فاضل تخلّص می كرد. وی بعضی رسـائل هـم تأليف كرده بود كه نسخه ی خطی آنها علی المسموع نزد اولادش محفوظ اسـت.»[۲]
مرحوم همايی اشاره ای به اجتهاد نامبرده نـدارد. امـا محمـود هـدايت در گلـزار جاويدان می نويسد:
«... برای تكميل فقه و اصول به عتبات عاليات رفـت و پـس از چندی به مرحله‌ی اجتهاد نائل آمد».
سیره اخلاقی
او عارفی سالک و فاضلی کامل، جامع علوم، متدین و صبور بود و به تصفیه باطن و تهذیب نفس اهتمام داشت.
محمد علی تبریزی می‌نویسد: « تمامی اوقات شریفه او در تصفیه باطن و تهذیب اخلاق مصروف می‌شد و مسالک سیر و سلوک را سالک و در فنون شعری ماهر بود»[۳]
آثار و فعالیت ها
آثار
از وی دو مجموعه شعر وجود داشته که از بین رفته است و تنها ابیات پراکنده‌ای باقی مانده است.البته قسمتی از اشعارش را فرزندش آقا نصیرالدّین نوری معروف به «خواجوی» مدوّن و آماده چاپ ساخته بود که ظاهراً هنوز به طبع نرسیده است. او كه در فنون شعری ماهر بود به فاضل تخلص می نمود.
از اشعار اوست:
| جهان اگرچه درختی اسـت سـبز و خـرّم ليـك | نيــاورد بــه جــز از درد و رنــج و غصــه ثمــر | |
| نهـــالی ار بنشـــانی كـــزو ثمـــر چينـــی | بــه غيــر محنــت و انــدوه و غــم نيــارد بــر | |
**** | ||
| جهان به چشـم خردمنـد لاشـه مـرداری سـت | نمــی كننــد خردپيشــگان بــه لاشــه نظــر | |
| بــه نيكنــامی بگــذر ازيــن كريــوه ی ديــو | مكــن خيــال توقّــف دريــن ســرای دو در[۴] | |
این بیت را در زیارت بیت اللَّه الحرام و طواف کعبه سروده است:
| به طواف کعبه کجایند عاشقان که مگر | چشند لذّت دورِ نگار گردیدن[۵] |
فعالیت ها
وی در اصفهان ائمه جماعت محله نو و بیدآبادبوده و به فصل خصومات می پرداخته و در تکمیل بنای مسجد دروازه نو که پدرش بنا نهاده بود، همت نمود.
وفات
وی در شب پنج شنبه 20 جمادی الاولی سال 1342ق وفات یافته و جنب مزار پدر دانشمند خود واقع در تکیه بابا رکن الدّین در تخت فولاد مدفون گردید.[۶]
پانویس
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص308-307.
- ↑ همايی، تاريخ اصفهان(فصل تكايا و مقابر)، ص67.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج6، ص259.
- ↑ هدايت، گلزار جاويدان، ج2 ،ص1010.
- ↑ مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص65؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 396 - 395؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص73.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص179؛ لطفی، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص429.
منابع
- لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان،1386.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.