جلال‌الدین همایی

استاد علامه جلال الدين همايى شيرازى اصفهانى متخلّص بـه سـنا فرزنـد ميـرزا ابوالقاسم محمدنصير متخلّص به طـرب می باشد. (١٢٧٨_١٣٥٩ ه.ش)

زندگی نامه

در سحر چهارشنبه غـره رمضـان المبـارك سـنه 1317 قمرى مطابق با 19 دى ماه 1278 شمسى در خانه ى مـوروثى جـد خـويش همـاى شيرازى در جلو خان حاج هادى در محله ى پاقلعه ى اصفهان ديده به جهان گشود. تحصيلات خود را از 5 سالگى در نزد پدر و مادر آغاز نمود و در سال هاى 1326 و 1327 به ترتيب در مدارس حقايق و قدسيه كسب علم نمود. در دوازدهم فروردين ماه سال 1330 شمسى پدر خويش را از دست داد و تحت سرپرستى عموى خويش ميرزا محيى الدين محمد متخلّص به سها تحصيلات خويش را در علوم قديمه از جمله مباحث دينى و طلبگى كه از سال 1328 در مدرسه ى نيم آورد آغاز نموده بود ادامه داد. در سال 1331 حجره نشين مدرسه ى نيم آورد شد و از محضر آيةاللّه العظمى سيدمحمدباقر درچه اى بهره مند گرديد. از ديگر اساتيد او بايد به شيخ على مدرس يزدى و حاج سيد محمدكاظم كروندى و آخوند ملا عبدالكريم گزى و حاج ميرزا على آقاواعظ و ميرزا ابوالقاسم ناصرحكمت و حاج آقا رحيم ارباب اشاره نمود. وى در سال 1347 قمرى مطابق با 1308 شمسى به خـدمت رسـمى دولـت در وزارت معارف وارد شد و در دبيرستان و دانشكده ادبيات به تدريس علـوم ادبـى و فقه... مشغول گرديد. از مقامات علمى او مى توان به اجازه ى روايتـى از آيـة اللّـه آقـا شـيخ مرتضـى آشتيانى ، شيخ محمدحسـين فشـاركى و آقـا سـيد محمـد نجـف آبـادى و مرحـوم سيدالعراقين اشاره كرد.

سراسر زندگى او به تدريس و تأليف گذشـت و از پسـت و مناصـب پيشـنهادى دستگاه حاكمه ى طاغوت اعراض مى نمود.

سرانجام اين استاد فرزانه در ششم رمضان المبارك 1400 قمرى مطابق با بيسـت و هفتم تيرماه 1359 شمسى ديده از جهان فرو بست و در تكيه ی لسان الارض ضلع شرقى مقبره يوشع نبى تخت فولاد مدفون گرديد.

از آخرين اشعار او مى توان به ابیات زیر که از مثنوی ها و غزلیات سروده ی وی است اشاره نمود:

پايــان شــب ســخنســرايى		مى‌گفـت ز سـوزِ دل همـايى
جز وهم محـال پـرورم نيسـت		مى‌ميرم و مرگ باورم نيسـت
در خوابگــه عــدم بَرَنــدم		لب تا ابد از سخن ببنـدم ...
****
عمــرى بــه عبــث در ره مقصــود دويــديم		يـك عمـر دويـديم و بـه مقصـد نرسـيديم
چـــون طـــاير آواره ى تشـــويش گرفتـــه		هر لحظه از ايـن شـاخ بـدان شـاخ پريـديم
گيتى اسـت «سـنا» گلشـنى آراسـته لـيكن		ما جـز علـف هـرزه از ايـن بـاغ نچيـديم

آثار

از وى آثار و مقالات متعددى به رشته ى تحرير درآمده است كه از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1 ـ تاريخ ادبيات فارسى در پنج مجلّد

2 ـ تاريخ اصـفهان در ده مجلّـد كـه دو جلد آن تاكنون به چاپ رسـيده اســـت.

3 ــ دو رســاله در فلـسفه ى اســلامى

4 ـ غزالى نامه

5 ـ مولوى نامه فنون بلاغت و صـناعت ادبـى

7 ــ ديـوان اشـعار

8 ـ همايى نامه

9 ـ شعوبيه

10 ـ ديوان سه شاعر

11 ـ مقدمه ديوان طرب كه حاوى مطالب بسيار ارزشمند است.

منبع

برگرفته از کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، پژوهش و تألیف علیرضا لطفی(حامد اصفهانی)،اصفهان:سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، 1390. ص 307