این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمد مانی
این نوشتا برای بهبود کیفیت نیازمند یک تصویر یا عکس است. |
ميرزا محمد مانى، (1258ق-1321ق) متخلص به «مانی» [۱]فرزند محمدحسين می باشد.
وی از سخنوران و شاعران عصر قاجاريه در اصفهان است كه درآنجا علم و ادب آموخت و در روزگار خويش مورد توجه و عنايت ظلّال سلطان بود و او را به عنوان يكى از اعضاى پنجگانه ى عدالت خانه برگزيده بود.
زندگی نامه
شاعر اصفهانی متخلص به «مانی»، ادیب فاضل شاعر، در سال 1258ق متولد شد.
میرزا محمد در ردیف شاعران بزرگ اصفهان آن دوره، همچون میرزا یحیی مدرس بیدآبادی، میرزا آقاجان پرتو، میرزا ابراهیم ساغر، میرزا محمدعلی مسکین، میرزا عبدالرحیم افسر، عمان سامانی، دهقان سامانی، میرزا عنقا و دیگران به شمار می رود [۲]و در سرودن ماده تاریخ ید طولایی داشت که از آن جمله مرثیه و ماده تاریخ فوت میرزا محمدابراهیم ساغر و تاریخ ساخت شبستان بزرگ مصلی تخت فولاد است.
وی پس از تحصیل علوم متداول زمان خود در سی سالگی در خدمت آقا نجف و فرزندش آقا اسماعیل که از نقاشان ماهر وقت بودند، به کسب حرفه نقاشی مشغول شد. وی پس از چندی از این شغل دست کشید و به خدمت میرزا عبدالله و میرزا رحیم شیخ الاسلام به شغل استیفا پرداخت و مهارتی تمام یافت، ظل السلطان که در این زمان دیوان خانه را تشکیل داده بود، وی را جهت کار در آن مرکز استخدام کرد و وی سالیان درازی در دولتخانه مشغول خدمت بود.[۳]
کتیبه مرمری ماده تاریخ ساخت مصلی در سردر ایوان شمالی شبستان بزرگ به خط میرزا عبدالرحیم افسر و حجاری استاد حاجی حسین سنگتراش است. [۴]وی در یازده بیت اقدام محمدتقی نقشینه در مرمت مصلی را ستوده و در ماده تاریخ آن چنین سروده است:
| ز مانی طلب کرد تاریخ و گفت | مبارک بگردید بر متقین |
جناب در مورد او چنين نوشته است:
«ميرزا محمـد مـانى (شـاعر ) بـه محـرّرى اشتغال داشت. اغلب روزگار خود را در انجام كارهاى دوستان مى گذرانيد شعر هـم مى گفته «مانى» تخلّص داشت وفات او در سنه هزار و سيصد و بيست اواخر دوران مظفّرالدين شاه واقع شد»[۵].
آثار
از جمله اشعارى كه از اين شاعر در منابع مكتوب در اختيار ماست قطعه شـعرى در مدح حاج محمدتقى نقشينه و سازنده شبستان مسجد مصلی تخت فولاد اصـفهان ا ست كه به خط مرحوم عبدالرحيم افسر بر كتيبه ى سـنگى نگاشـته شـده و مرحـوم قدسى در كتاب خوشنويسى در كتيبه هاى اصفهان تصوير آن را بـه چـاپ رسـانيده است.
متن اين كتيبه چنين است:
| بزرگــى كــه در قرنهــا روزگــار | نديــد و نبينــد مــرا او را قــرين | |
| بهشـتى عيــان سـاخت در اصـفهان | گــرت نيســت بــاور بيــا و ببــين | |
| شبسـتانى آراسـت همچـون بهشـت | كـه خُلـدى مصفاسـت انـدر زمـين[۶] |
وفات
وی در غره جمادی الثانی1321ق وفات یافت . پيكر وى در صحن تكيه ى آقا حسين خوانسارى مدفون شد كه متأسـفانه امـروز از قبر او در صحن تكيه ى خوانسارى اثرى ديده نمى شود.[۷]
پانویس
- ↑ اعتمادالسلطنه، چهل سال تاریخ ایران، ج1، ص291.
- ↑ دولت آبادی، حیات یحیی، ج1، ص63.
- ↑ اوحدی یکتا، انجمن های ادبی اصفهان، مخلوط، ص11.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص56-57.
- ↑ جناب، رجال و مشاهير اصفهان، ص472.
- ↑ لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص۴۹۶.
- ↑ مهدوى، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ص905؛ مهدوی، سيرى در تاريخ تخت فولاد، ص111.
منابع
- لطفی، علیرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، 1390.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.