این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمدحسین بن محمدمیرزا فصیح خاقانی اصفهانی
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
محمد حسین میرزا خاقانی( 1333ق-1374ق) فرزند محمد ولی میرزا، متخلص به « فصیح»، شاعر و ادیب توانای معاصر و از نوادگان فتحعلی شاه قاجار بود.
معرفی
او در غُرّه ذیحجه 1333ق در اصفهان متولّد شد. مادر وی دختر میرزا آقا جان محاسب‌الدوله بود. فصیح تحصیلات خویش را در اصفهان انجام داد و مدّتی در خراسان ساکن بود. وی بعداً به اصفهان آمد و عاقبت در تهران ساکن و کارمند راه آهن شد.[۱] او مردی شوخ و بذله گو و حاضر جواب بود و در اغلب مجالس رشته سخن را به دست می گرفت و با مطالب رنگین و حکایات شیرین خود، همه را جذب خویش می ساخت.
جایگاه
جایگاه علمی
مهدوی می‌نویسد:
« فصیح شاعری توانا، گوینده ای مقتدر و نویسنده ای ماهر و زبردست بود. مدتی در روزنامه های اصفهان خصوصاً عرفان و باختر مقاله می‌نوشت».[۲]
جواهری می‌نویسد:
« وی از شعرای درجه اول اصفهان بود و بعضی او را اول شاعر در اصفهان می‌دانند».[۳]
مرحوم استاد منوچهر قدسی در مورد وی می‌گوید:
«در شعر و ادب استعداد شکفته شگفت انگیز داشت. اگر زمانه امانش داده بود، به ضرس قاطع می گویم که در شعر معاصر اصفهان هیچ کس به پایه او نمی رسید».[۴]
آثار
اغلب اشعار فصیح در روزنامه باختر و عرفان در اصفهان، بیداری شرق در خراسان و پارس شیراز به چاپ می‌رسید. دیوان اشعار او تاکنون به طور کامل گردآوری نشده و به چاپ نرسیده است. دو مثنوی « پل و سیلاب» و « گل و مجنون» از اشعار پخته، فخیم و استوار اوست.[۵] مثنوی« گل و مجنون» در سالنامه دبیرستان هاتف به چاپ رسیده است.[۶]
از آثار نثر وی سلسله مقالاتی است که تحت عنوان« دیوان نوا» در روزنامه عرفان در شماره های پیوسته چاپ شده است. او این مقالات را به مناسبت چاپ اول« دیوان نوا» به رشته تحریر آورده است.[۷]
این ابیات از اشعار اوست:
| ای که با دام تعقّل صید دلها کرده ای | عالمی را بهر خود نادیده رسوا کرده ای | |
| از لب لعل تو کس نشنیده حرفی این عجب | آفرینش را به وصف خویش گویا کرده ای | |
| دوستان نادیده ات همواره می دارند دوست | بس که خود را در خیال خلق زیبا کرده ای |
وفات
او سرانجام در روز جمعه30 ربیع الثّانی 1374ق/ آذر 1333ش در سالهای جوانی دار فانی را وداع گفت و به سرای باقی شتافت. پیکر وی در تکیه شیخ مرتضی ریزی در تخت فولاد مدفون شد.[۸]
در وفات او شاعر معاصر، محسن سررشته‌دار زاده در هفت بیت مرثیه و ماده تاریخ او را سروده که ماده تاریخ آن چنین است:[۹][۱۰]
| گفت شهپر که ای هواداران | چیست تاریخ از برای فصیح | |
| یکی آمد از میان جمع و بگفت | قلب خون و پر از صفای فصیح |
پانویس
- ↑ مهدوی، تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص 362؛ معلم حبیب آبادی، مکارم‌الآثار، ج6، ص 2063.
- ↑ مهدوی، تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص 362.
- ↑ جواهری، علوم و عقاید، ص 74.
- ↑ قدسی، دولت دیدار، ص 133.
- ↑ مهدوی، تذکره شعرای معاصر اصفهان، صص 366-362؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 564 -565؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص126؛ قدسی، دولت دیدار، صص 135-131.
- ↑ سالنامه دبیرستان هاتف، صص 79-78.
- ↑ قدسی، دولت دیدار، ص 135.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص780.
- ↑ مجله وحید، ش 8، ص 765.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج۳، صص 351-350.
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸7.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.