این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سید محمدحسین سلطان العلماء خاتون آبادی اصفهانی
میر محمّدحسین سلطان العلماء(1160ق- 1233ق) فرزند میر عبدالباقی بن میر محمّدحسین بن میر محمّدصالح خاتون آبادی، عالم فاضل و فقیه مجتهد، از علمای بزرگ اصفهان در قرن سیزدهم هجری بود.[۱]
زندگینامه
وی در شب یکشنبه سلخ ذی القعده 1160ق در اصفهان متولّد شد[۲] و نزد جمعی از علماء به ویژه آقا محمّدباقر وحید بهبهانی به تحصیل پرداخت و از پدر خود اجازه دریافت داشته است. سیّد زین العابدین موسوی خوانساری (پدر میرزا محمّدباقر صاحب روضات و میرزا هاشم چهارسوقی) از او اجازه دریافت نموده اند.
او در سال 1208ق پس از وفات پدر به امامت جمعه اصفهان منصوب شد و دارای نفوذ و شهرت و اعتبار فراوان گشت، ریاست دینی شهر را کسب نمود و به لقب «سلطان العلماء» ملقّب شد و علاوه بر آن به تدریس فقه و اصول و حدیث و کلام مشغول بود و در مجلس درس او حدود هشتصد نفر از طلاّب حاضر می شدند.
وی حامی دین و ملّت و پشت و پناه مظلومان بود و در جریان تبلیغات «هنری مارتین» مسیحی معروف به «پادری» علیه اسلام، به مقابله پرداخت و در ردّ عقاید او کتاب نوشته است و در قضایای جنگهای ایران و روس و اشغال سرزمین مسلمانان، به دست کفار روس در کنار بسیاری از مجتهدان و مراجع فتوای جهاد علیه روس های متجاوز را صادر نموده است.
آثار
وی را تألیفاتی است که از آن جمله است:
1. «حاشیه معالم الاصول» که آن را به عربی نوشته است. نسخه ای از آن که تا مبحث «حجیّت خبر واحد» را دارد و به دست محمّد موسوی مشهدی، در ذیقعده 1223ق در اصفهان کتابت شده و به شماره 9084 در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است.[۳]
2. «رساله در توحید»، به عربی که به شماره 1825 در کتابخانه مجلس شورای ملّی موجود است.[۴]
3. «رساله جهادیه» به فارسی که رساله ای است مفصّل به صورت پرسش و پاسخ درباره مسائل فقهی جنگ ایران و روسیه که شامل 24پرسش و پاسخ و یک خاتمه در اخلاق و نصیحت پادشاهان است و به شماره 12620 در کتابخانه آیت اللَّه مرعشی در قم موجود است.[۵]
نسخه دیگری از آن در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است که به خطّ زیبای «محمّد هادی» نوشته شده و در سال 1262ق وقف شده است.[۶]
4. «رساله در ردّ پادری نصرانی» که آن را در جمعه 10 ربیع الاوّل سال 1231ق به فارسی تألیف نموده است. نسخه ای از آن به خط محمّدحسین بن محمّدجعفر قهبائی به شماره 5524/2 در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است.[۷]
نسخه دیگری از این کتاب به شماره 3953 در کتابخانه مجلس شورای ملّی سابق موجود است.[۸]
5. «رساله در قضا و قدر»
6. «رساله در منجزات مریض»
7. «رساله در جواز نقل نعش به مشاهد» که به خط محمّد حسین بن محمّد جعفر قهپائی کتابت شد و به شماره 5524/1 در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است.[۹]
8. «مصابیح القلوب» در احکام به فارسی، در یک مقدّمه و 5باب که باب پنجم آن نوشته نشده است.
نسخه ای از آن که به خط «زین العابدین بن عبدالمطلّب موسوی» در چهارشنبه 8صفر 1225ق کتابت شده و دارای حواشی مؤلف با نشانه «منه مدّ ظلّه العالی» که به شماره 9826 در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد مقدّس موجود است.[۱۰]
نسخه ای دیگر از این کتاب در کتابخانه آیت اللَّه مرعشی نجفی موجود است.[۱۱]
وی نسخه ای از کتاب «البهجه المرضیه» تألیف: سیوطی را در پنج شنبه 5محرم الحرام 1231ق را به خط نسخ کتابت نموده که در کتابخانه آیت اللَّه مرعشی در قم وجود دارد.[۱۲]
وفات
مشارالیه قبل از طلیعه صبح روز 16ماه صفر سال 1233ق در اصفهان وفات یافته است.[۱۳]
پانویس
- ↑ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص545؛ زندگینامه علّامه مجلسی، ج1، ص313؛ بیان المفاخر، ج1، ص222؛ ریحانهالادب، ج2، ص100؛ الکرام البرره، ج1، صص 396-397؛ الذریعه، ج4، ص171 و ج5، ص296 و ج10، ص215 و ج11، ص215 و ج23، ص17؛ تاریخ اصفهان(جابری)، مکارم الآثار، ج3، صص 960-961؛ معجم المؤلفین، ج9، ص241؛ روضات الجنات، ج7، صص 107-183؛ لغت نامه دهخدا: ذیل «خاتون آبادی»، ص9؛ فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص500؛ رجال اصفهان (دکتر کتابی)، ج1، ص93.
- ↑ فهرست کتب خطی اصفهان، ج1، ص339.
- ↑ فهرست رضوی، ج16، صص 199 -200.
- ↑ فهرست مجلس، ج9، ص455.
- ↑ فهرست مرعشی، ج32، صص39 - 40.
- ↑ الذریعه، ج5، ص296.
- ↑ فهرست مرکزی دانشگاه تهران، ج16، ص28.
- ↑ فهرست مجلس، ج10، ص2088.
- ↑ فهرست مرکزی دانشگاه تهران، ج16، ص28.
- ↑ فهرست رضوی، ج20، صص457 - 458.
- ↑ فهرست مرعشی، ج2، ص24.
- ↑ فهرست مرعشی، ج14، ص183.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، صص697-699.
منبع
- مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان (کتاب)،اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان،1386.