این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

محمدحسین نائینی

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۶ توسط M.masaeli (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

میرزا محمّدحسین نائینی (1276ق-1355ق)از اکابر علماء و فقهاء قرن چهاردهم هجری بود.

زندگینامه

وی فرزند عبدالرحیم شیخ الاسلام بن حاج میرزا محمّدسعید بن حاج میرزا عبدالرحیم نظرعلی شاه منوچهری نائینی، در 27 ذیقعده 1276ق در نائین متولّد شده است.

پس از وفات میرزا محمّدتقی شیرازی و شیخ الشریعه اصفهانی، مرجعیت شیعه به او منتهی شد.

در نهضت مشروطیت ایران او از مشروطه خواهان حمایت کرد و مبانی دینی و شرعی مشروطیت را در کتاب «تنزیه الاُمه و تنبیه الملّه» بیان کرد. و در ماجرای استبداد صغیر فتاوایی در حمایت از مشروطه خواهان مخالف محمّدعلی شاه صادر نمود. اما چندی نگذشت که میرزای نائینی به خاطر حضور چهره های مخالف دین و وابسته به انگلیس در مصدر امور و اعدام و کنار زدن علماء مشروطه خواه و بنیان گذاران مشروطیت، از اقدامات خود ابراز پشیمانی کرده و به جمع آوری و محو کتاب «تنزیه الامه» پرداخت.

پس از آنکه دولت عراق خواست انتخابات مؤسسان را فراهم کند و این اقدام به زعم شیخ مهدی خالصی مخالف شرع بود، مرحوم خالصی به این اقدام اعتراض کرد و درنتیجه به ایران تبعید شد. آیات عظام نائینی و آقا سیّد ابوالحسن اصفهانی نیز به حمایت برخاسته و معترضانه به ایران مهاجرت کردند. پس از آنکه دولت عراق با تبعات اقدام ناپسند خود مواجه شد، در اقدام خود تجدیدنظر کرد و آیات عظام نائینی و اصفهانی پیروزمندانه به نجف اشرف بازگشتند.

میرزای نائینی در علم اصول تحقیقات عمیقی انجام داد و نظرات جدیدی را ارائه کرد. همچنین در مجلس درس او صدها مجتهد و عالم عالیقدر تربیت شدند که بسیاری از آنان بعدها در عداد مراجع عراق و ایران قرار گرفتند. از تقریرات وی در اصول دو دوره کامل بنام «فوائد الاصول» به قلم شیخ محمّدعلی کاظمینی در چهار جلد «و أجود التقریرات» به قلم مرحوم آیت اللَّه خوئی در چهار جلد منتشر شده است.

آثار

1. «حاشیه بر عروه الوثقی»

2. «وسیله النجاه» به فارسی که رساله عملیه مختصری برای مکلّفان و مقلّدان است.

3. «رساله در لباس مشکوک»، مطبوع

4. «تنبیه الاُمّه و تَنزیه الملّه» که در سال 1327ق تألیف شده و به طبع رسید. این کتاب بارها در ایران چاپ شده است، «الفتاوی» از فتاوی وی در دو مجلد جمع و طبع شده و چند رساله دیگر.[۱]

اساتید

وی در اصفهان نزد علمای بزرگ آنجا همچون حاج شیخ محمّدباقر نجفی و فرزندش حاج شیخ محمّدحسین صاحب تفسیر، میرزا ابوالمعالی کلباسی، آقا سیّد محمّدباقر چهارسوقی (صاحب روضات)، آخوند کاشی، جهانگیر قشقائی، ملّا محمّدباقر فشارکی و حاج میرزا بدیع درب امامی به تحصیل پرداخت. در سال 1303ق به عتبات عالیات رفت و نزد آیات عظام میرزا محمّدحسن شیرازی و سیّد محمّد فشارکی و در کربلا نزد سیّد حسن صدر و در نجف نزد آخوند خراسانی به تکمیل تحصیلات خود پرداخت.[۲]

وفات

وی در جمعه 26 جمادی الاولی 1355ق وفات یافته و پس از اقامه نماز توسط آیت اللَّه اصفهانی بر پیکرش در یکی از حجره های صحن مطهر حضرت علی علیه السلام در نجف اشرف مدفون شد.

پانویس

  1. [1] نقباء البشر، ج2، صص 596-593؛ ماضی النّجف و حاضرها، ج3، ص364؛ مؤلفین کتب چاپی، ج2، ص773؛ زندگانی آیت اللَّه چهارسوقی، ص60؛ مکارم الآثار، ج6، صص 2182-2169؛ مجله حوزه، شماره 76 و 77؛ نائین بلده طیّبه، صص 101-92؛ رجال اصفهان (دکتر کتابی)، ج1، ص203؛ تاریخ اصفهان (جابری)، ص334؛ ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، ص229؛ ریحانه الادب، ج4، ص126؛ معجم المؤلفین، ج4، ص16؛ لغت نامه دهخدا: ذیل «حسین»، ص167؛ الذریعه، ج4، ص440 و ج6، ص149 و ج11، ص150 و ج14، ص183؛ معارف الرّجال، ج1، ص ص 288-284؛ معجم رجال الفکر و الادب فی النّجف الاشرف، ص435.
  2. مهدوی،اعلام اصفهان،ج2،صصص701-702-703

منبع

برگرفته از:مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386