این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

محمدباقر مجلسی

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
نسخهٔ تاریخ ‏۴ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۸ توسط A.mozafari (بحث | مشارکت‌ها) (A.mozafari صفحهٔ محمدباقر مجلسی را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به محمد باقر مجلسی منتقل کرد)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

علامه ملا محمد باقر بن ملا محمد تقی بن مقصود على مجلسی، (۱۰۳۷ ق-۱۱۱۰ ق)عالم فاضل و محقق کامل و متکلم جامع، مجدّد مذهب شیعه در قرن یازدهم هجری. از اعاظم علماء و اکابر فقهاء و محدّثین شیعه بود.

معرفی

علامه مجلسی در سال ۱۰۳۷ق در اصفهان متولد شده و در اصفهان محضر تدریس و بحث و تحقیق داشته و صدها شاگرد از شهرها و روستای مختلف ایران در اصفهان شاگرد مجلس درس او بوده اند. در کتاب زندگینامه علامه مجلسی شرح حال ۱۸۶نفر از آنان را ذکر شده است.

علامه مجلسی در اصفهان امام جمعه و شیخ الاسلام بوده و تمام عمر شریفش به درس و بحث و ترویج دین و تألیف کتب احادیث و اخبار آل محمد عليهم السلام و اجرای حدود و احکام و امر به معروف و نهی از منکر، احقاق حقوق مردم، دفع شر ظلمه، قلع و قمع بدعت های صوفیه و غیره گذشته است.

تأليفات علامه مجلسی از لحاظ کثرت و جامعیت و تنوع کم نظیر است. او با ترجمه کتابهای فقهی و حدیثی به فارسی روان برای مردم فارسی زبان، سهم عمده ای در ترویج معارف شیعه داشته و تعداد بسیار زیاد نسخه های خطی از تألیفات او و چاپ های زیاد از کتابهای او تأثیر فوق العاده او را بر پیروان مذهب شیعه اماميه نشان می دهد.

او اهتمام زیادی برای گردآوری احادیث منقول از معصومین علیهم السلام داشته و در این راه از تمام توان خود و شاگردان و دوستانش استفاده کرده و مجموعه ای عظیم که در نوع خود دائره المعارف بزرگ حديث بوده را تألیف نموده و خدمت بزرگی به تمدن اسلام نموده است.

او اهل عبادت و تهجد و مراقبه بوده و موفقیت ها و دستاوردهای او حاصل این راز و نیازها و تهذیب نفس و تعبُّد اوست. در برخی از کتب اشعاری را به علامه مجلسی نسبت داده اند که صحیح نیست. بلکه اشعاری است از شاعری اصفهانی ساکن هندوستان به نام مجلسی اصفهانی.

اساتيد

وی نزد علماء و فقهای عالیقدر به تحصیل پرداخته و از برخی از آنان اجازه دریافت نموده است که عبارتند از:

  • قاضی ابواشرف اصفهانی
  • ملا محمد تقی مجلسی
  • شیخ حسن بن شیخ زین الدّین عاملی معروف به شیخ حسن صغير
  • ملا حسنعلی شوشتری
  • قاضی امیرحسین
  • سید حسین بن سید حیدر بن قمر حسینی کَرَکی
  • ملا خليل قزوینی
  • ملا محمد شریف رویدشتی
  • ملا محمد طاهر قمی
  • سید علی خان مدنی شیرازی
  • سید شرف الدين علی طباطبائی شولستانی نجفی
  • سید نورالدين على موسوی عاملی
  • شیخ علی بن محمد بن حسن بن شهید ثانی معروف به «سبط شهید»
  • شيخ فخرالدین طُریحی نجفی
  • میر فیض الله طباطبائی قهپائی
  • میر محمد قاسم طباطبائی قهپائی
  • ملّا محمد محسن استرآبادی
  • ملا صدرای شیرازی
  • ملا میرزا محمد شیروانی
  • شیخ محمد حرّ عاملی
  • سید محمد (معروف به سید میرزا جزائری)
  • میر سید محمد مؤمن حسینی استرآبادی

آثار

مرحوم مهدوی ۱۹۹ کتاب و رساله از علامه مجلسی را در کتاب زندگینامه علامه مجلسی معرفی کرده و محل نگهداری، سال تألیف، سال کتابت و سال چاپ و موضوع آنها را ذکر کرده است.[۱]

کتابهای زیر از تألیفات علامه مجلسی است:

۱.«بحارالانوار»

۲. «حليه المتقین»

۳. «مرآه العقول»

۴. «عين الحياه»

۵. «حق الیقین»

۶.«مشکوه الانوار»

۷. «جلاء العيون»

۸. «تحقه الرائر»

۹. «ربيع الاسابيع»

۱۰. «زاد المعاد»

۱۱. «مقباس المصابیح»

۱۲.«حياه القلوب»

وفات

علامه مجلسی سرانجام در روز ۲۷ رمضان المبارک سال ۱۱۱۰ق وفات یافته و در مسجد جامع اصفهان جنب مزار پدر بزرگوار خود مدفون گردید. قبرش از همان زمان وفات تا امروز مورد توجه عموم مردم خصوصا مؤمنین و مقدّسین بوده و مردم به وسیله آن از خداوند حاجت می طلبند و اکثراً به مراد می رسند.

درباره وفات او اشعار و ماده تاریخ های فراوانی سروده شده که بهترین آنها این بیت است:

ماه رمضان چو بیست و هفتش کم شدتاریخ وفات باقر اعلم شد.[۲]


پانویس

  1. (1) زندگینامه علامه مجلسی (۲جلد)؛ الفيض القدسی؛ فیض قدسی؛ علامه مجلسی بزرگمرد علم و دین؛ علامه مجلسى (تأليف حسن طارمی)؛ علامه مجلسی مردی از فردا؛ کارنامه علامه مجلسی؛ کتابشناسی علامه مجلسی؛ ملا محمد باقر مجلسی: زندگی - زمانه - نگاه ها؛ نقدها؛ اندیشه سیاسی علامه مجلسی؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، صص۳۱۸_ ۳۱۵؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، صص۱۲۹ _ ۱۲۱؛ مزارات اصفهان، صص۳۳ و ۳۶؛ تاریخ اصفهان (جابری)، صص ۳۰۹ و ۳۱۰؛ مرآت الاحوال جهان نما، ج۱، صص ۱۱۵-۱۱۲؛ تاریخ و سفرنامه حزين، صص ۱۵۹ و ۲۹۹؛ قصص العلماء، صص ۲۱۹-۲۱۰؛ تذکره العلماء، صص ۱۶۴- ۱۵۹؛ أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۸؛ روضات الجنات، ج۲، ص۱۱۴؛ شمس التواریخ، ص۱۳؛ الاعلام، ج6، ص۴۸؛ الذریعه: مجلدات مختلف.
  2. مهدوی، اعلام اصفهان، ج۲، ص۶۶.

منبع

برگرفته از: مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.