این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «رحیم ارباب»
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:حاج آقا رحیم ارباب.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:حاج آقا رحیم ارباب.jpg|بندانگشتی]] | ||
رحیم ارباب (۱۲۵۹ - ۱۳۵۵ش)، مشهور به حاج آقا رحیم ارباب، از فقیهان مقیم اصفهان. او شاگرد ملا [[محمد کاشی]] و [[جهانگیرخان قشقایی]] بود و مانند استاد خود، عمامه بر سر نمی‌گذاشت. رحیم ارباب در فقه و اصول، هیئت و ریاضی، فلسفه و کلام، و عرفان تحصیل کرده بود و از آخرین دانشوران مکتب فلسفی اصفهان به‌شمار می‌رفت. وی نزدیک به یک قرن عمر کرد و در تخت فولاد اصفهان دفن شد.<br /> | رحیم ارباب (۱۲۵۹ - ۱۳۵۵ش)، مشهور به حاج آقا رحیم ارباب، از فقیهان مقیم اصفهان. او شاگرد ملا [[محمد کاشانی|محمد کاشی]] و [[جهانگیرخان قشقایی]] بود و مانند استاد خود، عمامه بر سر نمی‌گذاشت. رحیم ارباب در فقه و اصول، هیئت و ریاضی، فلسفه و کلام، و عرفان تحصیل کرده بود و از آخرین دانشوران مکتب فلسفی اصفهان به‌شمار می‌رفت. وی نزدیک به یک قرن عمر کرد و در تخت فولاد اصفهان دفن شد.<br /> | ||
==زندگی== | ==زندگی== | ||
نسخهٔ ۹ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۵۲
رحیم ارباب (۱۲۵۹ - ۱۳۵۵ش)، مشهور به حاج آقا رحیم ارباب، از فقیهان مقیم اصفهان. او شاگرد ملا محمد کاشی و جهانگیرخان قشقایی بود و مانند استاد خود، عمامه بر سر نمی‌گذاشت. رحیم ارباب در فقه و اصول، هیئت و ریاضی، فلسفه و کلام، و عرفان تحصیل کرده بود و از آخرین دانشوران مکتب فلسفی اصفهان به‌شمار می‌رفت. وی نزدیک به یک قرن عمر کرد و در تخت فولاد اصفهان دفن شد.
زندگی
رحیم ارباب در سال ۱۲۹۷ قمری در روستای چرمهین در حومه اصفهان به دنیا آمد.[۱] اجداد او از اعیان و بزرگان منطقه خود بودند و از این رو به ارباب شهرت داشتند. [۲]پدر رحیم، حاج علی پناه، معروف به حاجی آقا، خود اهل فضل و شعر و ادب بود و در شعر تخلص لنگر داشت و با عمان سامانی معاشر بود.[۳]
حاج آقا رحیم ارباب تا آخر عمر در اصفهان زیست و دو بار ازدواج کرد. پس از فوت همسر اولش، با خواهر میرزا عباس خان شیدا (شاعر معروف اصفهان) ازدواج کرد و تا آخر عمر با او به سر برد. حاج آقا رحیم ارباب از هیچ‌کدام از همسرانش صاحب فرزند نشد.[۴]
رحیم ارباب در روز عید غدیر، ۱۸ ذی الحجه ۱۳۹۶ق (۱۹ آذر ۱۳۵۵ش) درگذشت و پیکرش در تخت فولاد اصفهان نزدیک تکیه ملک به خاک سپرده شد.[۵]
حیات علمی
رحیم ارباب، ادبیات فارسی و صرف و نحو را در کودکی، نزد ملا محمدهادی همامی در روستای چرمهین خواند.[۶] پس از کوچ خانوادگی به اصفهان، بقیه مقدمات و سطوح را نزد میرزا بدیع درب‌امامی (درگذشته ۱۳۱۸ق)، اصول فقه را نزد آیت الله سید محمدباقر درچه‌ای (درگذشته ۱۳۴۲ق) و خارج فقه و اصول را نزد سید ابوالقاسم دهکردی و حاج آقا منیر احمدآبادی آموخت. فلسفه، هیئت و ریاضیات قدیم را نزد جهانگیرخان قشقایی و آخوند ملا محمد کاشی فراگرفت.[۷]
شهید مطهری او را از علمای طراز اول در فقه، اصول، فلسفه و ادبیات عرب معرفی می‌کند.[۸]
اساتید
حاج آقا رحیم ارباب، جز چند سفر زیارتی، تمام عمر خود را در اصفهان و در حال تحصیل و تدریس علوم اسلامی گذراند.[۹] مهم‌ترین اساتید او در اصفهان عبارتند از:
- میرزا بدیع درب‌امامی
- آیت الله سید محمد باقر درچه‌ای
- آیت الله ابوالقاسم دهکردی
- ملا محمد کاشانی مشهور به آخوند کاشی
- میرزا جهانگیرخان قشقایی
- حاج آقا منیر احمدآبادی بروجردی
- آقا سید محمود کلیشادی[۱۰]
شاگردان
رحیم ارباب، شاگردان فراوانی داشت و بسیاری از چهره‌های مشهور در انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ شمسی، از شاگردان او بوده‌اند. برخی از شاگردان او عبارتند از:
- نعمت الله صالحی نجف‌آبادی
- محمدعلی معلم حبیب‌آبادی
- سید حسین مدرس هاشمی
- سید مصطفی بهشتی‌نژاد
- سید محمد حسینی بهشتی
- محمد مفتح
- مرتضی مطهری
- حاج سید محمدرضا خراسانی
- ملاهاشم جنتی (پدراحمد جنتی)
- حاج آقا مهدی امام
- ناصری اصفهانی
- حسینعلی راشد
- مرتضی شمس اردکانی
- جلال الدین همایی
- سید محمد مبارکه‌ای[۱۱]
نظرات فقهی
برخی نظرات فقهی حاج آقا رحیم ارباب، مخالف با فتوای بسیاری از فقیهان بوده است. [۱۲]برخی از این موارد عبارتند از:
- وجوب عینی نماز جمعه: او معتقد به وجوب عینی نماز جمعه حتی در عصر غیبت بود و حتی تا اواخر عمر هم آن را ادا می‌کرد.[۱۳]
- ارث بردن زن از تمام دارایی شوهر، حتی از زمین.
- طهارت اهل کتاب
- عدم اختصاص زکات به موارد نه‌گانه
- لزوم پرداخت سهم امام به سادات
- کفایت غسل از وضو[۱۴]
ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری
روحیات، ویژگی‌ها، و مقام علمی و اخلاقی حاج آقا رحیم ارباب، او را به یک فقیه ویژه در میان فقهای شیعه تبدیل کرده است.
- خاطرات و روایت‌های بسیاری درباره ویژگی‌های اخلاقی او ذکر شده است؛ از اینکه جذبه معنوی او، همگان را به تکریم و تعظیم وامی‌داشت و سخنان کوتاهش هر کسی را به قبول و اطاعت ترغیب می‌کرد. هرگز با هیچ کس، با لحن تند و خشن سخن نمی‌گفت و همه را با لفظ آقا یا خانم صدا می‌زد.[۱۵]
- او همچون استاد خود میرزا جهانگیرخان قشقایی هیچ گاه معمم نشد و تنها در هنگام نماز، به دلیل استحباب، شالی را دور سر می‌بست و بعد از نماز آن را باز می‌کرد.
- رحیم ارباب، در جریان استقلال الجزایر در سال ۱۳۴۲ شمسی، فتوایی برای کمک به مسلمانان و ملت الجزایر و علیه دولت فرانسه صادر کرد.[۱۶]
- شهید مرتضی مطهری، حاج آقا رحیم ارباب را از علمای طراز اول در فقه و اصول و فلسفه و ادبیات عرب و قسمتی از ریاضیات قدیم دانسته است.[۱۷]
فهرست منابع
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، ص ۹۰.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، بهار ۱۳۸۶، ص ۹۰.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۴۷.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۵۵.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۶۲.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، بهار ۱۳۸۶، ص ۹۰.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۴۸.
- ↑ http://www.mortezamotahari.com/fa/MohagheghView.html?MohagheghID=52906
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۴۹.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، بهار ۱۳۸۶، ص ۹۷-۱۰۵.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۵۰-۳۵۱.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۵۱.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۵۲.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۵۱-۳۵۲.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۵۴.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، بهار ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۳۵۳.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، بهار ۱۳۸۶، ص ۱۳۱.