این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «علیرضا حسینی قائنی»
جز (ویرایش جزئی) |
Kh1.moghadas (بحث | مشارکتها) (درج عکس) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:Seied AliReza Ghaeni.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|سید علیرضا صفا قائنی]] | |||
'''ميرزا علیرضا حسينى قائنى'''، | {{نیازمند جعبه اطلاعات}}'''ميرزا علیرضا حسينى قائنى'''(متوفی 1313ق)، متخلص به «'''صفا'''»طبیب فاضل، ادیب شاعر و خوشنویس در قرن سیزدهم هجری و ابتدای قرن چهاردهم است. | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
وی پنجمين فرزند [[اسماعیل قائنی|ميرزا اسماعيل]] بود. پدرش از سادات حسینی قائن خراسان و از عرفای ممتاز عصر خود به شمار می رفته و در جوانی به قصد تحصیل از خراسان به اصفهان آمده و در اصفهان مقیم و متأهل گشت. فرزندان میرزا اسماعیل همه در اصفهان متولد شده و در این شهر نشو و نما یافتند.<ref>همایی، مقالات ادبی، ص440؛ بهشتی نژاد، شعرای حوزه علمیه اصفهان، ص۲۳۳؛ شعرای فارسی سرای ولائی.</ref> | |||
وى | یکی از برادرانش [[سید محمدعلی بن محمداسماعیل حسینی قائنی|میرزا محمد علی اصفهان حکیم]]، ریاضی دان و خطاط نامدار عهد قاجار است و صاحب آثار و تألیفات ارزشمند بوده و شاگردان برجسته‌ای را تربیت نمود.خواهرزاده‌ى وى [[علی محمد سهائی قائنی|علـى محمّد شـريف قـائنى]] مـتخلّص بـه سها و فرزندش سیّد حسين بشارت متخلّص به بشارت می باشد.<ref>بشارت، كارنامه خاندان بشارت، صص121-15.</ref> | ||
میرزا علیرضا در زمان خود از افاضل اطبا و شعرا و خوشنویسان اصفهان بوده است. معاصر شعرایی چون [[محمد علی مسکین اصفهانی|مسکین]]، [[علیرضا پرتو اصفهانی|پرتو]]،[[محمدحسین عنقا|عنقـا]]، عمان، دهقان سامانی، بیضا، [[عبدالکریم آشفته بختیاری|آشفته]] و شعرای دیگر بوده و در انجمن هاى ادبى ابـوالفقرا (مـلا [[محمدباقر ابوالفقراء گزی اصفهانی|محمّدباقر گـزى]]) و انجمـن عنقا(ميـرزا محمّدحسين ملک الشعرا) شركت می نمود و اشعار مطـرح شـده در آن انجمـن هـا را تضمين می نمود. او علاوه بر خوشنويسى و شعر از هنر نقاشى نيز بهره‌ى كافى داشت.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص 88-87.</ref> | |||
==آثار== | |||
از میرزا علیرضا یک نسخه غزلیات او به خط خودش به قلم نستعلیق و شکسته نستعلیق خوش مشتمل بر چهارده برگ موجود است و آن را در سال 1308ق به مسعود میرزا ظل السلطان اهدا کرده که در کتابخانه سلطان القرایی در تهران هست<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص609.</ref> مقداری از اشعارش در کتاب «کارنامه خاندان بشارت» به چاپ رسیده است.<ref>بشارت، کارنامه خاندان بشارت، ص142.</ref> | |||
از آثار کتابت او مجموعه ای به شماره668 در کتابخانه ملک است که رساله « الادوار» صفی الدین عبدالمؤمن ارموی در موسیقی را به خط شکسته نستعلیق نوشته و رساله« آداب آوازها و ذکرهائی که در منابر و جز آن خوانده می‌شود» را به خط نسخ و نستعلیق نوشته و رساله «المیراث» را به خط شکسته نستعلیق به سال 1275ق به پایان رسانده است.<ref>افشار، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه ملک، ج6، ص126.</ref> | |||
از نمونه نقّاشـى‌هـاى او مـى‌تـوان بـه كتـاب مثنـوى مولانـا جلال الدين كه به خط ميرزا محمّدعلى قائنى نوشته شده اشاره نمود كه شـرح آن در مجله‌ى وحيد شماره مسلسـل 93 شـهريور 1350 و دوره‌ى نهـم صـفحات 857 و 886 آمده است. | |||
این ابیات از اشعار اوست: | این ابیات از اشعار اوست: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|مَنِه به | {{ب|مَنِه به خاک و مكن رنجـه آن كـف پـا را|بنِه بـه چشـم مـن از راه مرحمـت پـا را}} | ||
{{ب|علاج عشق به جز صـبر نيسـت مـی دانـم |ولـى چـه سـود ميسّر نمی شـود مـا را | {{ب|علاج عشق به جز صـبر نيسـت مـی دانـم |ولـى چـه سـود ميسّر نمی شـود مـا را}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
در | در غزلهاى طرحى شعراى انجمن ادبى اصفهان گردآورى ميرزا مسكين نيـز ايـن غزل از او آمده است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|مــاه را از طــره عنبرفشــان جوشــن مكــن|يعنى اى ابروكمـان سـاز جـدل بـا مـن مكـن}} | {{ب|مــاه را از طــره عنبرفشــان جوشــن مكــن|يعنى اى ابروكمـان سـاز جـدل بـا مـن مكـن}} | ||
{{ب|گر نخواهى رنجه گردد آن تـن همچـون عبيـر|از حريــر و بـرگ گــل زنهـار پيــراهن مكــن}} | {{ب|گر نخواهى رنجه گردد آن تـن همچـون عبيـر|از حريــر و بـرگ گــل زنهـار پيــراهن مكــن}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
تاريخ وفات او بر اساس پشت نويس قرآن چاپى در مورخ 1273 به شـرح زيـر نوشته شده است:<blockquote>«تاريخ وفات مرحمت پناه، غفران و رضـوان آرامگـاه، جنّـت مكـان آقـا ميـرزا عليرضاى طبيب قائنى الحسينى المتخلّص به صفا در روز شنبه 24 شـهر ربيـع الاول يك ساعت پيش از طلوع آفتاب بـه رحمـت ايـزدى پيوسـت . خداونـد درجـاتش عاليست متعالى بفرمايد. به تاريخ يوم شنبه بيست وچهارم شهر ربيع الاول | تاريخ وفات او بر اساس پشت نويس قرآن چاپى در مورخ 1273 به شـرح زيـر نوشته شده است:<blockquote>«تاريخ وفات مرحمت پناه، غفران و رضـوان آرامگـاه، جنّـت مكـان آقـا ميـرزا عليرضاى طبيب قائنى الحسينى المتخلّص به صفا در روز شنبه 24 شـهر ربيـع الاول يك ساعت پيش از طلوع آفتاب بـه رحمـت ايـزدى پيوسـت. خداونـد درجـاتش عاليست متعالى بفرمايد. به تاريخ يوم شنبه بيست وچهارم شهر ربيع الاول 1313».</blockquote> | ||
مزار وى در | مزار وى در [[تکیه میرزا رفیعا|تكيه‌ى ميرزا رفيعا]] واقع در [[تخت فولاد]] بوده كـه بـه دليـل توسـعه‌ی فرودگاه اصفهان از بين رفته است.<ref>لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص375.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== | ==منابع== | ||
*لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰. | |||
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392. | |||
[[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]] | [[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]] | ||
[[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]] | [[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]] | ||
[[رده:خطاطان]] | |||
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | [[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۲:۰۸
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
ميرزا علیرضا حسينى قائنى(متوفی 1313ق)، متخلص به «صفا»طبیب فاضل، ادیب شاعر و خوشنویس در قرن سیزدهم هجری و ابتدای قرن چهاردهم است.
معرفی
وی پنجمين فرزند ميرزا اسماعيل بود. پدرش از سادات حسینی قائن خراسان و از عرفای ممتاز عصر خود به شمار می رفته و در جوانی به قصد تحصیل از خراسان به اصفهان آمده و در اصفهان مقیم و متأهل گشت. فرزندان میرزا اسماعیل همه در اصفهان متولد شده و در این شهر نشو و نما یافتند.[۱]
یکی از برادرانش میرزا محمد علی اصفهان حکیم، ریاضی دان و خطاط نامدار عهد قاجار است و صاحب آثار و تألیفات ارزشمند بوده و شاگردان برجسته‌ای را تربیت نمود.خواهرزاده‌ى وى علـى محمّد شـريف قـائنى مـتخلّص بـه سها و فرزندش سیّد حسين بشارت متخلّص به بشارت می باشد.[۲]
میرزا علیرضا در زمان خود از افاضل اطبا و شعرا و خوشنویسان اصفهان بوده است. معاصر شعرایی چون مسکین، پرتو،عنقـا، عمان، دهقان سامانی، بیضا، آشفته و شعرای دیگر بوده و در انجمن هاى ادبى ابـوالفقرا (مـلا محمّدباقر گـزى) و انجمـن عنقا(ميـرزا محمّدحسين ملک الشعرا) شركت می نمود و اشعار مطـرح شـده در آن انجمـن هـا را تضمين می نمود. او علاوه بر خوشنويسى و شعر از هنر نقاشى نيز بهره‌ى كافى داشت.[۳]
آثار
از میرزا علیرضا یک نسخه غزلیات او به خط خودش به قلم نستعلیق و شکسته نستعلیق خوش مشتمل بر چهارده برگ موجود است و آن را در سال 1308ق به مسعود میرزا ظل السلطان اهدا کرده که در کتابخانه سلطان القرایی در تهران هست[۴] مقداری از اشعارش در کتاب «کارنامه خاندان بشارت» به چاپ رسیده است.[۵]
از آثار کتابت او مجموعه ای به شماره668 در کتابخانه ملک است که رساله « الادوار» صفی الدین عبدالمؤمن ارموی در موسیقی را به خط شکسته نستعلیق نوشته و رساله« آداب آوازها و ذکرهائی که در منابر و جز آن خوانده می‌شود» را به خط نسخ و نستعلیق نوشته و رساله «المیراث» را به خط شکسته نستعلیق به سال 1275ق به پایان رسانده است.[۶]
از نمونه نقّاشـى‌هـاى او مـى‌تـوان بـه كتـاب مثنـوى مولانـا جلال الدين كه به خط ميرزا محمّدعلى قائنى نوشته شده اشاره نمود كه شـرح آن در مجله‌ى وحيد شماره مسلسـل 93 شـهريور 1350 و دوره‌ى نهـم صـفحات 857 و 886 آمده است.
این ابیات از اشعار اوست:
| مَنِه به خاک و مكن رنجـه آن كـف پـا را | بنِه بـه چشـم مـن از راه مرحمـت پـا را | |
| علاج عشق به جز صـبر نيسـت مـی دانـم | ولـى چـه سـود ميسّر نمی شـود مـا را |
در غزلهاى طرحى شعراى انجمن ادبى اصفهان گردآورى ميرزا مسكين نيـز ايـن غزل از او آمده است:
| مــاه را از طــره عنبرفشــان جوشــن مكــن | يعنى اى ابروكمـان سـاز جـدل بـا مـن مكـن | |
| گر نخواهى رنجه گردد آن تـن همچـون عبيـر | از حريــر و بـرگ گــل زنهـار پيــراهن مكــن |
وفات
تاريخ وفات او بر اساس پشت نويس قرآن چاپى در مورخ 1273 به شـرح زيـر نوشته شده است:
«تاريخ وفات مرحمت پناه، غفران و رضـوان آرامگـاه، جنّـت مكـان آقـا ميـرزا عليرضاى طبيب قائنى الحسينى المتخلّص به صفا در روز شنبه 24 شـهر ربيـع الاول يك ساعت پيش از طلوع آفتاب بـه رحمـت ايـزدى پيوسـت. خداونـد درجـاتش عاليست متعالى بفرمايد. به تاريخ يوم شنبه بيست وچهارم شهر ربيع الاول 1313».
مزار وى در تكيه‌ى ميرزا رفيعا واقع در تخت فولاد بوده كـه بـه دليـل توسـعه‌ی فرودگاه اصفهان از بين رفته است.[۷]
پانویس
- ↑ همایی، مقالات ادبی، ص440؛ بهشتی نژاد، شعرای حوزه علمیه اصفهان، ص۲۳۳؛ شعرای فارسی سرای ولائی.
- ↑ بشارت، كارنامه خاندان بشارت، صص121-15.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص 88-87.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص609.
- ↑ بشارت، کارنامه خاندان بشارت، ص142.
- ↑ افشار، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه ملک، ج6، ص126.
- ↑ لطفی، تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان، ص375.
منابع
- لطفی، عليرضا (حامد اصفهانی)، تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۰.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.