مدرسه ترکها

ویژگی های ذکر شده اثر توسط مرحوم مهدوی

سال ساخت	قبل از صفوی
آدرس	محله درکوشک (آیت اللّه طیّب جدید)
وضعیت:	معمور و مسکونی و محل تحصیل طلّاب است.
علّت نام گذاری:	مربوط به زمان آق قویونلوهاست
کد مؤلف	AUTHORCODE00453AUTHORCODE

تحقیق مرحوم مصلح الدین مهدوی

مرحوم سید مصلح الدین مهدوی در کتاب اصفهان دارالعلم شرق اینگونه ذکر کرده اند: [مهدوی:] در محله درکوشک واقع و ظاهرا مربوط به زمان آق قویونلوها می باشد و به همین مناسبت به مدرسه ترکها شهرت یافته است.

هیچگونه آثاری که دلالت بر سال ساختمان و بانی آن داشته باشد، در آن موجود نیست.

مدرسه ی ترکها در محله درب کوشک، مدرسه ای قدیمی به نام مدرسه ترکها واقع شده و در نزدیکی خیابان جدید الإحدائی است که ، به نام آیه اَلله طیّب نامیده شده است .که ضمن کوچکی با نماهای کاشی کاری و حجراتی در اطراف دارد. در کتاب «بخشی از گنجینه آثار ملی» (صفحه 111) می گوید:

نزدیک بودن آن به سردر تاریخی درکوشک- از بناهای سال 902- می رساند که این اثر از زمان آق قویونلوها است و کلمه ترکها هم بیشتر این مطلب را تایید می کند.

کتاب «تاریخ اصفهان و ری» (صفحه 122) می گوید: مدرسه ترکها را نه در میان در کوشک و محله نو «بلکه میان درکوشک و بازارچه رحیم خان» که به عهد تراکمه آق قویونلو برمی گردد ساخته شده بود و زمان قاجاریّه، حاج محمّد ابراهیم تاجر آن را تعمیر کرد و موقوفاتی برایش تعیین نموده که امروز در دست نبیره اش حاج محمّد علی شریفیان است.

تعمیرات و تزئینات این مدرسه به سبک مدارس صفوی است و بنابر آنچه گفته شد، متأسّفانه تاریخ مرمّت این مدرسه از بین رفته و تنها سندی که از تعمیرات صفوی باقی مانده، سنگابی است از سال 1081 هجری قمری یعنی در زمان شاه سلیمان صفوی.

[مرحوم جناب در کتاب «الاصفهان» (صفحه 86) طول و عرض این مدرسه را 22* 20 ذرع و تعداد حجرات آنرا سیزده و طلّاب آنرا 3 نفر می نویسد.]

این مدرسه از مدرسه و بناهای دوران قبل از صفویه می باشد.

این مدرسه ، در زمان حاضر به نام «مدرسۀ امام هادی علیه السلام » نامیده می شود .

أصل آن از دورۀ آق قویونلوها است و در دورۀ صفویّه تعمیر شده ، و سپس در زمان قاجاریّه ، به وسیله حاج محمّد ابراهیم تاجر ، تعمیر گشته و موقوفاتی بر آن معیّن گردیده ، و در دورۀ بازسازی و تعمیر مدارس دینیّه ، (پس از تهاجم پهلوی أوّل بر مراکز و مدارس دینی ) به وسیلّۀ مرحوم آیه اَلله ، حاج آقا حسین خادمی ، و مرحوم آیه اَلله ، حاج سیّد عبد الحسین طیّب تعمیر گردید، و محلّ سکونت طلاّب حوزه قرار گرفت ، و تاکنون ، معمور و مسکونی طلاّب می باشد ، و صحن کوچکی با نمای کاشی کاری دارد، و یک طبقه است .

با توجّه به گرایش مهمترین چهره های « آق قویونلوها » همانند : اوزون حسن نسبت به تشیّع ، و نیز با توجّه به باقی ماندن مدرسۀ ترکها « امام هادی علیه السلام » در دورۀ حاکمیّت مطلق تشیّع در اصفهان ، به خوبی معلوم است که مربوط به تشیّع می باشد .

چهره های علمی مدرسه

در مدرسۀ ترکها شخصیّت هائی تحصیل علم نموده اند ، همانند:

١- نویسنده محقّق ، آقای أبو اَلقاسم رفیعی مهرآبادی ، که صاحب تألیفات أرزشمندی همانند : «آثار ملّی اصفهان»، «آتشکده أردستان» و «تذکره خط و خطّاطان» می باشد ، و از چهره های معروف و نویسندگان عالیقدر به شمار می رود .

۲- نویسندۀ عالیقدر ، آقای سیّد مصلح اَلدّین مهدوی ، صاحب تألیفات بسیار که صاحب حق ، در زمینه شناساندن چهره های علمی و دینی اصفهان و معرّفی عظمت تاریخی و علمی این شهر بزرگ و أرزشمند ، می باشند .

۳- مرحوم حاج سیّد مصطفی « مؤیّد اَلأطبّاء » ، متوفّای ۱۳۷۳ قمری ، فرزند حاج سیّد محمّد تقی طبیب حسینی درب امامی ، که از أطبّاء معروف اصفهان بوده ، و عصرها ، در یکی از حجرات این مدرسه طبابت می نموده است.