این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

محمدرحیم بن مرتضی شیخ الاسلام

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو

میرزا محمدرحیم (دوم) شیخ الاسلام فرزند میرزا مرتضی بن میرزا عبدالمطلب بن میرزا محمدرحیم اول بن میرزا محمّد جعفر بن ملّا محمّد باقر محقّق سبزواری، عالم فاضل [از فضلاء قرن سیزدهم هجری] است.[۱]

زندگی نامه

ولادت

محمدرحیم (دوم) در اصفهان متولّد شد و در اصفهان تحصیلات علوم دینی را گذراند.

خاندان

میرزا محمدرحیم اول فرزند میرزا محمدجعفر بن ملا محمدباقر بن محمد مؤمن سبزواری در عهد نادرشاه منصب شیخ الاسلامی را برای خود و اخلافش به فرمان نادری تجدید و برقرار ساخت.[۲] (شیخ الاسلام به کسانی گفته می شد که متصدی فتوی، قضا و حل مشکلات مردم بودند و رسیدگی به دعاوی، نصب قیم جهت ایتام و محجورین، نظارت بر امور شرعی، عزل و نصب شیخ الاسلام ها و قاضیان ولایات، امر به معروف و نهی از منکر و مهم تر از همه مراسم تاج گذاری سلاطین، از وظایف شیخ الاسلام بود.)[۳]

از دو فرزند وی، میرزا عبدالمطلب به مقام شیخ الاسلامی نرسید. اما فرزند دیگرش میرزا عبدالله به مقام شیخ الاسلامی رسید و در سال 1175ق درگذشت و در تکیه خوانساری به خاک سپرده شد. میرزا عبدالمطلب نیز در 1160ق درگذشت و در همین تکیه به خاک سپرده شد.[۴]

پسر میرزا عبدالمطلب، میرزا مرتضی از علمای اصفهان در عصر کریم خان زند بود.[۵] وی با دختر میرزا عبدالله ازدواج نمود که حاصل این ازدواج میرزا محمدرحیم ثانی، بیست و چهارمین شیخ الاسلام اصفهان است.[۶] میرزا مرتضی در ماه صفر 1226 ق درگذشت و پس از وی پسرش به منصب شیخ الاسلامی تعیین گردید.

وفات

سرانجام در جمعه 9 صفر 1249ق وفات یافته و در بقعه تکیه خوانساری ها در تخت فولاد مدفون شد.

[بر روی قبر او سنگ مرمر نفیسی با حجّاری عالی محمدرضا حجار[۷] و خطوط ثلث و نستعلیق خوش نصب است و در حاشیه اشعاری از «حسین ضیاء اصفهانی» در مرثیه او نقر شده که مادّه تاریخ آن چنین آمده است]:

ندای اِرجِعیَش چون به گوش هوش رسید سروش عالم غیبی ز سوی جنّت مأوا
نوشت کلک «ضیاء» از برای سال وفاتش: «رحیم را که کند رحم جز رحیم بِعُقبا» [۸]

پانویس

  1. اعلام اصفهان، ج3، ص 62.
  2. همایی، تاریخ اصفهان مجلد ابنیه و عمارات، ص۱۷۰.
  3. مهدوی ، خاندان شیخ الاسلام اصفهان، صص ۲۵-۲۶.
  4. معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج۳ ، ص۸۲۶.
  5. مهدوی، خاندان شیخ الاسلام اصفهان، ص ۱۳۴.
  6. مهدوی، خاندان شیخ الاسلام اصفهان، ص ۸۲۷.
  7. مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج 2، ص ۵۷۰.
  8. رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص92؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص436؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص110؛ خاندان شیخ الاسلام اصفهان، ص136؛ زندگینامه علّامه مجلسی، ج1، ص294؛ مکارم الآثار، ج4، ص1341.

منابع

  • مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1386.
  • مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج2، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.